STADSARCHEOLOGIE GENT Archeologienota projectcode 2016G94 Interne Sitecode 2016VH. Voorhaven 2016G94

Transcriptie

1 STADSARCHEOLOGIE GENT Archeologienota projectcode 016G94 Interne Sitecode 016VH Voorhaven 016G94 Verantwoordelijke uitgever: Stad Gent De Zwarte Doos Stadsarcheologie Gent Dulle-Grietlaan 1, 9050 Gentbrugge, tel fax

2 Deel 3: Programma van maatregelen Het programma van maatregelen geeft een gemotiveerd advies over het wel of niet moeten nemen van maatregelen m.b.t. de omgang van archeologisch erfgoed binnen de geplande werken. Dit advies is gebaseerd op het verslag van resultaten van het vooronderzoek. Verder beschrijft het programma van maatregelen de aard van de te nemen maatregelen en de wijze van uitvoering. 3.1 Administratieve gegevens / technische fiche Projectcode: Sitecode: Locatie: Kadaster Afdeling Sectie Percelen: 016G94 VH016 Oost-Vlaanderen, Gent, De Nieuwe Voorhaven, Deel van de Voorhavenkaai afd 1, sectie A, openbaar domein Coördinaten: (105030, ); (105047, 19685); (10506, 19607); (105080, 19609) Erkende archeoloog: Geert Vermeiren Nummer ontvangen en vermeld op het legitimatiebewijs OE/ERK/015/00001 Nummer op het e-portaal OE/ERK/015/00011

3 Plan 1: Situering projectgebied op het hedendaags kadaster (Stad Gent, De Zwarte Doos, Stadsarcheologie) 3. Synthese Het totale gabarit van rooilijn tot rooilijn binnen het projectgebied wordt geschat op ca m². De ingrepen in de bodem omvatten het aanleggen van een nieuw rioleringsstelsel en dit in een zone langsheen de kaaimuur die reeds voorzien zijn van nutsleidingen en een bestaande gemetselde riolering. Vervolgens wordt de totale bestrating in deze zone her aangepakt. Het bureau-onderzoek heeft voornamelijk gepoogd een antwoord te formuleren op het belang van het terrein voor de ontwikkeling van de Muide en of er eventuele relevante sporen van de landschapshistoriek en de gebruiksevolutie op het terrein zouden bewaard zijn. Dit gebeurde voornamelijk aan de hand van het voorhanden zijnde historische bronnen en kaartmateriaal. Aan de hand van het assessment van de voorhanden zijnde archivalische, archeologische en topografische bronnen kan geconcludeerd worden dat geen (gekende) archeologische sites worden aangesneden op het traject en de eventuele fragmentarische kennis die nog kan verzameld worden de bestaande kennis enkel bevestigt maar niet aanvult. Het gaat hier voornamelijk om de industriële geschiedenis van de site aangezien de ingrepen in de bodem niet diep genoeg gaan om eventuele oudere sporen aan te snijden. Hierdoor stelt Stadsarcheologie Gent dat enige archeologisch ingreep in de bodem niet relevant is. De beperkte aard van de ingrepen alsook het minimale verwachtingspatroon, op archeologisch gebied, van deze projectzone laten toe te concluderen dat enige archeologisch ingreep in de bodem niet relevant is. 3.3 Gemotiveerd advies en programma van maatregelen 3

4 Impactanalyse Het uitvoeren van infrastructuurwerken t.b.v. de herinrichting van de site Nieuwe Voorhaven omgeving kade Kanaal Gent-Terneuzen, en alle bijhorende werkzaamheden zoals hieronder beschreven (zie plannen -7): a. Het installeren van twee tijdelijke werfzones voor de aannemer infrastructuurwerken, op domein van de Stad Gent; b. Het opbreken van de bestaande bestrating binnen de contouren van de projectzone, incl. tijdelijke stockage uit oogpunt van recuperatie; c. Het opbreken van bestaande spoorstaven, incl. tijdelijke stockage uit oogpunt van recuperatie; d. Het aanleggen van een nieuwe rioleringsinfrastructuur: Het plaatsen van een RWA-rioleringsinfrastructuur, incl. straatkolken en inspectieputten ter buffering/afwatering van het hemelwater dat neervalt binnen de projectzone; Het voorzien van een ondergrondse constructie met debietsbeperking op de bestaande riolering ter beperking afvoer debiet projectzone naar het Kanaal Gent-Terneuzen; Het voorzien van de nodige wachtbuizen ter aansluiting van de toekomstige RWArioleringsinfrastructuur binnen de site Nieuwe Voorhaven. e. Het uitvoeren van diverse grondwerkzaamheden ter realisatie van het nieuwe profiel van het baanbed cfr. de nieuwe dwars- en lengteprofielen; f. Het plaatsen van de fundering en onderfundering voor de nieuw te verharden zones; g. Het plaatsen van de bovenverharding: Het voorzien van een wandel- en fietspad (promenade) langsheen de kade Kanaal Gent-Terneuzen m.b.v. nieuwe kasseien met een vlak bovenvlak formaat 1 x 18 cm; Het voorzien van verharde zones tussen wandel- en fietspad en sokkels loodsen 0 & m.b.v. recuperatie-keien; h. Het aanpassen van de spoorstaven voortkomende uit opbraak en het herplaatsen van de spoorstaven in de keienverharding, incl. nieuwe betonnen dwarsliggers. Het ontwerp voorziet in de aanleg van een nieuwe RWA-rioleringsinfrastructuur voor de afwatering van de omgevingsaanleg deel van de Voorhavenkaai (wandel- en fietspad). De nieuwe RWA-rioleringsinfrastructuur welke wordt voorzien binnen onderhavige omgevingsaanleg, zal in de nabije toekomst ook dienst doen voor de afwatering van de andere verharde zones van het openbaar domein binnen de beschermde site Voorhaven gelegen tussen de Voorhavenlaan en het Kanaal Gent-Terneuzen. De infrastructuurwerken zullen uitgevoerd worden in verschillende fasen (nietchronologische opsomming): omgevingsaanleg toekomstig plein tussen loods 0 en (ofte voormalige loods 1); omgevingsaanleg loods en loods 3; omgevingsaanleg kaai 4 (ofte voormalige loods 4, projectzone SOGENT). Het hemelwater dat neervalt op de loodsen en 3 wordt op heden afgevoerd richting Kanaal Gent- Terneuzen via een oude gemetste riolering. Loods werd reeds gerenoveerd, voor loods 3 werd een stedenbouwkundige vergunning bekomen. Voor de werken aan beide loodsen zijn geen bijkomende voorwaarden cfr. gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater opgelegd (geen infiltratie, buffering, vertraagde lozing). De motivatie hiervoor is dat de werkzaamheden enkel een grondige interne reorganisatie van de loodsen als doelstelling hebben, er worden geen extra verharde oppervlaktes verwezenlijkt. De voorziene RWA-rioleringsinfrastructuur zal voorzien worden om het hemelwater van de loodsen mee op te nemen. 4

5 Naar analogie met bovenvermelde loodsen, wordt het hemelwater dat neervalt op loods 0 afgevoerd richting Kanaal Gent-Terneuzen via een gemetste riolering welke ook nog dienst doet als uitstroomleiding van de RWA-rioleringsinfrastructuur Voorhavenlaan-Londenstraat. Deze leiding bevindt zich onder het toekomstige plein tussen loods 0 en. Deze gemetste riolering blijft behouden, dus dienen geen maatregelen genomen te worden om het hemelwater afkomstig van loods 0 op te vangen in de nieuwe RWA-rioleringsinfrastructuur. Het hemelwater dat neervalt binnen de projectzone SOGENT (voormalige loods 4) wordt, cfr. ontwerpplannen aangeleverd door de bouwheer, aangesloten op de bestaande RWA-riolering van de Voorhavenlaan via verpomping. Eventueel kan ook een aansluiting overwogen worden op een bestaande en te behouden gemetste rioleringsleiding gelegen binnen de projectzone, reeds aangesloten op het Kanaal Gent-Terneuzen. Er dienen dus geen maatregelen genomen te worden om het hemelwater afkomstig van de projectzone SOGENT op te vangen in de nieuwe RWArioleringsinfrastructuur. T.b.v. het project omgevingsaanleg deel van de Voorhavenkaai dient geen nieuwe DWArioleringsinfrastructuur aangelegd te worden. Er dienen geen nieuwe RWA- of DWA-huisaansluitputjes voorzien te worden binnen de projectzone. Concreet wil dit zeggen dat bij de geplande werken de bestaande bestrating en aanwezige treinsporen uitgebroken en weer heropgebouwd worden. Binnen deze zone wordt echter eveneens een nieuwe RWA-riolering aangebracht. Deze huidige zone bevat, zeker deels, een bestaande riolering. Echter is onduidelijk waar deze zich juist bevindt en in hoeverre deze nog in gebruik is. Om dit te achterhalen zou een ingreep in de bodem nodig zijn. Hoewel de exacte inplanting van een dergelijke riolering moeilijk in te schatten valt, is er voor geopteerd om voor de nieuwe riolering een ruime marge en een maximale verstoring in acht te nemen die neerkomt op een te verstoren zone van ca m². Dit is dan ook de enige plek waar het bestaande gabarit overschreden wordt. Deze geplande nieuwe riolering wordt ingeplant op 4.50 m parallel aan de bestaande loodsen en zal een variërende diepte hebben die maximaal op 4.10 TAW komt te liggen. Dit is maximaal 3.0 m onder het huidige maaiveld. De bestrating wordt heraangelegd over een breedte van 7.00 m maar beperkt zich tot het bestaande gabarit. 5

6 Plan : Liggingsplan - 1/ Liggingsplan - 1/10.000

7 Plan : Omgevingsplan - 1/.500 Omgevingsplan (ortho) - 1/.500

8 OO OO Chocoladesteeg Aardvoor Bombaystraat Londenstraat Vaart Van Terneuzen Oslostraat Meulesteedsesteenweg Liverpoolstraat Voorhavenpad Kopenhagenstraat OO OO OO Meulesteedsesteenweg Voorhavenplein New Yorkstraat Voorhavenlaan Kanaal Van Terneuzen ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ Rotterdamstraat Leithstraat Greenockstraat Helsinkistraat 3317V 394V 336X3 396X 3417D 3411F 3417E 39/0A 336X 3408G5 336B6 3408T5 3408B7 3310Y 3411R 3300E 337P 3407L3 338E 336B9 3304H 336E9 336T8 336E7 397L 331/0G 335Y 3408K3 3310X 337S 336D3 336X7 3306P 3306N 3408C8 336Z7 335P 330E 330Z 3411Y 3317R 3408T 3407Y 336A6 331N 336Z6 3411K3 336M7 336Y6 3417G 3411B3 3407C3 39/55M 3306S 3408R6 336M 336G6 3310N 3408V 3408F3 336Z5 3407E3 336E 3408M7 336H 337K 336L3 3306R 3408L3 336X5 3408K 336G8 3408N6 336E6 3408D3 336F8 3301D 3311E 3417P 3310V 3408A7 336C8 3407F3 336Z8 3408P6 3408P3 336V5 336C3 336C 3319T 336W8 337R 335T 3417L 3313E 336L8 338V 3408R3 3408G3 336V7 336Y8 3417R 3408B8 39/53B 3408W6 336C7 330D3 3417Z 336C6 336L5 3408X7 333H 3417A 3408Z7 3408P5 336C9 337X 335W 3407G3 335V 336Y5 3310B 39/54B 336Y4 336L 3408N 3407M3 3417C 3408C3 336Y7 3407C 3408Y7 337W 391K 3311G 3417B 3408Y 338F 333G 330V 3407T 3408M3 336H6 330E3 336N5 3310P 3408N3 336W5 394T 39Z 335X 3417/ C3 336F 3408S3 338Z 330A3 3408D8 336Y 3417/07 333F 336X8 336L6 3408S 336M5 3408R 3319V 3317S 338W 336V8 338X 335S 3408K6 336N 336R7 338D 3310R 336D8 336G7 336D5 3411A3 336B7 3310S 3408Z6 3411S 3408X 3408A8 3407K3 3304K 3415D 3414C 3411E3 340W 3408K7 3415X 3408C6 3411P3 3413L 3414D 3417/ W7 3415C 3408F7 3411N 3411H3 3414E 3411T 3415F 3417/ R 340E3 3417/0 3413M 3414T 3414S 3411M 3415V 3414K 3414G 3414R 3408E6 3408H7 3413H 3415W 3417/ E 3408E 3417V 3414A 3413D 3417W 3408P7 3411G3 3414F 3413G 3408N7 3413C 3411Z 3408L7 3408F8 3408E8 3414E 3411K 3408Y 3414H 3411N3 340V 3413K 3417T 340C3 3414L 3408A6 3417/ F3 3413Y 3408X 3411G 3417/ B 340K 341T 3435A13 340L 340C 343Z 340S 341Y V 340Z 3435V10 341W A 3435E8 3435L A4 343B4 3435M 3435C V1 3435C X G14 343N 343G4 340T 343S4 3435B7 343E 3435N9 343X 343A4 3435T1 3435W4 343W 343L 3435Y L5 3435V F5 3435G1 3435T6 3435X8 343S3 3435A N 3435G E4 3435T Z6 3435N Y1 3435B14 343W3 343S 3435S4 3435F13 343D5 3435D13 340L 3435H6 3435M9 343M5 3435P S10 340R 340H3 3435F5 3435F6 3435X6 3435W1 3435T4 3435E1 3435D5 343K 343L T S6 341G 3435X1 3636C 3435E6 341Z 343R 3435X N E M7 3435C P4 3435H G6 3435V8 343E5 3435K3 3435L K14 343D3 3435L11 343T 341X 343P4 340D 3435Z M3 3435G F10 340K3 343M 3435K X3 340G 3435A14 340P 340H 3435P V6 343R4 3435F P 3435F8 3435H R4 341H 3435F4 340B 3435H9 340K 3435P13 341B3 343/03C 343K4 3435G4 3435G9 3435W Z3 3435S5 3435K9 3435W G13 343K5 343H4 343P 340M 3435C7 3435T L9 3435H E14 343Y 340G3 3435P6 3435D1 343Y3 3435K7 340F 3435H5 3435E5 3435L3 341K 3435K M1 3435R D14 343C5 340E 3435E13 341A3 3435H D3 341S 3435M P B Y 340A 3435S13 Omgevingsplan (kadaster) - 1/.500 Plan : Omgevingsplan (kadaster) - 1/.500

9 DEELPLAN 3 DEELPLAN DEELPLAN 1 Plan 16: Lengteprofielen Plan 3: Grondplan bestaande toestand

10 Plan 3: Legende grondplan bestaande toestand

11 DEELPLAN 3 DEELPLAN DEPARTEMENT RUIMTELIJKE PLANNING, MOBILITEIT EN OPENBAAR DOMEIN DEELPLAN 1 Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen 'de nieuwe voorhaven' omgevingsaanleg deel van de Voorhavenkaai STEDENBOUWKUNDIGE VERGUNNINGSAANVRAAG GRDPLAN TWORPEN TOESTAND Schaal 1/50 In samenwerking met Plan 16: Lengteprofielen PROJECTNUMMER DOM-061/11/043-Z INDEX DATUM TEKENAAR A 08/6/016 SDW GEZIEN EN GOEDGEKEURD DOOR DE DERGETEKENDE DIRECTEUR-MANAGER DEPARTEMENT RUIMTELIJKE PLANNING, MOBILITEIT EN OPENBAAR DOMEIN DIRK DE BAETS REGINALD CLAEYS DEPARTEMENTSHOOFD AANGENOMEN DOOR HET COLLEGE IN ZITTING VAN DE SCHEPEN VAN OPENBARE WERKEN DIRECTEUR FILIP WATTEEUW PETER WARNEZ PAUL TEERLINCK DE STADSSECRETARIS TWERPER THV DE NIEUWE VOORHAVEN@WORK Wiedauwkaai Gent Tel : Fax : info@asset.be Atelier 4 bvba Asset nv Fris in het Landschap vof OMSCHRIJVING Stedenbouwkundige vergunningsaanvraag PLAN Plan 4: Grondplan ontworpen toestand 03 / 07 OPGEMETEN: NVB GETEKEND: SDW NAGEZIEN: SDW DIENST WEGEN, BRUGGEN EN WATERLOPEN - WOODROW WILSPLEIN GENT - TEL:

12 Plan 4: Legende grondplan ontworpen toestand

13 DEELPLAN 3 DEELPLAN DEELPLAN 1 Plan 5: Lengteprofielen

14 - Bestrating in recup kasseien, plaatselijke herstelling (excl. fundering) - Bestrating in platte kasseien + legbed van zandcement: 0 cm - Voegvulling met gemodificeerde mortel - Fundering van schraal beton: 0 cm - Houten dwarsliggers; op te breken tussen de sporen en plaatsen betonnen dwarsliggers met tussenafstand 3 m - Onderfundering type II: 15 cm (op aanduiden van de ontwerper) - Bestrating in recup kasseien cat. + legbed van zandcement: 0 cm - Voegvulling met gemodificeerde mortel - Fundering van schraal beton: 0 cm bestaand bestaand bestaand % % % % 1,00 1,50,00 1,50 ±1,00 5,00 Plan 6: Dwarsprofielen

15 - Bestrating in recup kasseien, plaatselijke herstelling (excl. fundering) - Bestrating in platte kasseien + legbed van zandcement: 0 cm - Voegvulling met gemodificeerde mortel - Fundering van schraal beton: 0 cm - Houten dwarsliggers; op te breken tussen de sporen en plaatsen betonnen dwarsliggers met tussenafstand 3 m - Onderfundering type II: 15 cm (op aanduiden van de ontwerper) - Bestrating in recup kasseien, plaatselijke herstelling (excl. fundering) bestaand bestaand bestaand % % % % 1,00 1,50,00 1,50 1,00 5,00 Plan 6: Dwarsprofielen

16 B-Ø500 M-±600x700 Wandafsluiter DN300 Wervelventiel - doorvoerdebiet 16 l/s B-Ø600 A A Wervelventiel - doorvoerdebiet 9 l/s - Bestrating in nieuwe, platte kasseien + legbed van zandcement: 0 cm - Voegvulling met gemodificeerde mortel - Fundering van schraal beton: 0 cm - Onderfundering type II: 15 cm (op aanduiden van de leidende ambtenaar) Wandafsluiter DN300 Schuifafsluiter B-Ø600 B 4.0 M-±600x B B-Ø Plan 7: Kunstwerk debietsbeperking - typedetail - schaal 1/50 TYPEDETAIL KUNSTWERK DEBIETSBEPERKING (R1) Schaal 1/50

17 Streklaag kassei Streklaag kassei Zie detail spoor Rioolmond ref. B10b-plat cfr. PTV80 Betonnen dwarsligger type MOBLOC M31, te plaatsen om de 3,00 m Geprefabriceerde betonnen bak type I Homogene voegvulling met mengeling type C + inzaai bloemrijk mengsel Gietasfalt, afstrooiing met steenslag /4 als nabehandelingsproduct Plaat geëxpandeerd polystyreen, dikte 1 cm te plaatsen tot een diepte van 0,05 m/mv Spoorstaaf L-profiel 75 x 50 x 6 mm niet geconserveerd, vast te lassen aan spoorstaaf m.b.v. puntlassen Uitsparing onderzijde L-profiel t.b.v. afwatering, te voorzien om de 10 m TYPEDETAIL PRINCIPETEKENING SPOOR EN STRAATKOLK WANDEL- EN FIETSPAD LANGSHEEN KADE Plan 7: Principetekening spoor en straatkolk wandel- en fietspad langsheen de kade Schaal diverse

18 3.3. Gemotiveerd advies Rekening houdende met de criteria uit de Code Goede Praktijk (CGP), hoofdstuk 5., werd de noodzaak tot verder vooronderzoek afgewogen: Landschappelijk bodemonderzoek: Cfr. CGP 7.3: Het landschappelijk bodemonderzoek heeft als doel de aardkundige opbouw en ontstaansgeschiedenis van de ondergrond en het landschap te kennen door een gerichte staalname. In het geval van de Voorhavenlaan is deze onderzoeksmethode niet van toepassing aangezien vermoed wordt dat in deze zone de verstoring zal plaats vinden in opgehoogde en verstoorde ondergrond tengevolge van de 19de-eeuwse industrialisatie. Geofysisch onderzoek Cfr. CGP 7.4:Geofysisch onderzoek heeft tot doel om antropogene fenomenen te onderscheiden van natuurlijk sediment of om een morfologische reconstructie van het natuurlijke landschap te maken, door contrasten in elektrische, elektromagnetische en magnetische kenmerken van de ondergrond te meten. In het geval van de Voorhavenlaan is deze onderzoeksmethode niet van toepassing aangezien vermoed wordt dat in deze zone de verstoring zal plaats vinden in opgehoogde en verstoorde ondergrond tengevolge van de 19de-eeuwse industrialisatie. Veldkartering Cfr. CGP 7.5: Veldkartering heeft tot doel om relevante archeologische indicatoren te zoeken door een visuele inspectie van een terrein. In het geval van de Voorhavenlaan is deze onderzoeksmethode niet van toepassing. Verkennend en waarderend archeologisch booronderzoek Cfr. CGP 8.4 en 8.5: Het verkennend archeologisch booronderzoek heeft als doel archeologische sites op te sporen door middel van boringen. Het waarderend archeologisch booronderzoek heeft als doel reeds opgespoorde archeologische sites te evalueren door middel van boringen. In het geval van de Voorhavenlaan is een prospectie met als doel de lokalisatie en waardering van steentijdvindplaatsen niet van toepassing op deze door 19 de -eeuwse geroerde gronden.tevens blijft de geplande verstoring beperkt tot de bovenste waarschijnlijk reeds verstoorde gronden. Proefsleuven en proefputten: Cfr. CGP. 8.6: Het doel van proefsleuven en proefputten is uitspraken te doen over de archeologische waarde van de totaliteit van een terrein door een beperkt maar statistisch representatief deel van dat terrein op te graven. In het geval van de Voorhavenlaan is deze onderzoeksmethode niet van toepassing aangezien vermoed wordt dat in deze zone de verstoring zal plaats vinden in opgehoogde en verstoorde ondergrond tengevolge van de 19de-eeuwse industrialisatie. 6

19 Na afweging van de hierboven vermelde onderzoeksmethodes, wordt geen verder archeologisch onderzoek aanbevolen. Het belangrijkste argument om af te zien van verder archeologisch onderzoek is de aard van de geplande werken en het reeds geroerde bodemarchief. Na een grondige bureaustudie kan gesteld worden dat de geplande werken nergens dieper gaan dan voorgaande verstoringen of ophogingen. Deze aanbeveling werd getoetst aan de 4 criteria opgenomen in de Code van Goede Praktijk artikel 5.3: mogelijk nuttig schadelijk noodzakelijk 3.4 Bijlage Plannenlijst projectcode plannenlijst 016G94 plannummer plan 1 type plan kadasterplan onderwerp plan locatie onderzoeksgebied aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 plannummer plan type plan bouwplan onderwerp plan ligging- en omgevingsplan aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 plannummer plan 3 type plan bouwplan onderwerp plan grondplan bestaande toestand + legende aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 plannummer plan 4 7

20 type plan bouwplan onderwerp plan grondplan ontworpen toestand + legende aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 plannummer plan 5 type plan bouwplan onderwerp plan lengteprofielen aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 plannummer plan 6 type plan bouwplan onderwerp plan dwarsprofielen aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 plannummer plan 7 type plan bouwplan kunstwerk debietbeperking + principetekening onderwerp plan spoor- en straatkolk aanmaakschaal zie schaallat aanmaakwijze digitaal datum 015 8