3.04 Werken met vorkheftrucks

Transcriptie

1 3.04 Werken met vorkheftrucks In toenemende mate worden voor horizontaal en verticaal transport vorkheftrucks ingezet: in opslagruimten, bedrijfsruimten en ook op bouwplaatsen. Vorkheftrucks zijn praktisch in het gebruik, maar kennen ook behoorlijke veiligheidsrisico s. Uit onderzoek van de Inspectie SZW blijkt dat er jaarlijks ongeveer tweehonderd ongevallen plaatsvinden. Gemiddeld hebben vijf ongevallen per jaar een dodelijke afloop. De meeste ongevallen ontstaan doordat men te hard ergens tegenaan of overheen rijdt. Als men zich op de vorken laat verplaatsen, is niet zelden een val van hoogte het resultaat. Ook kan gebrekkig onderhoud leiden tot incidenten. Bij het gebruik van vorkheftrucks met dieselmotoren kan door dieselmotorenemissie (DME) gevaar ontstaan voor de gezondheid. Normen en regels Vorkheftrucks moeten voldoen aan het Warenwetbesluit machines (gericht op fabrikanten) en het Arbobesluit (gericht op de gebruikers). Vorkheftrucks moeten zijn voorzien van: - een CE-markering, een verklaring van overeenstemming en een gebruikershandleiding in de Nederlandse taal (alleen voor heftrucks die vanaf 1 januari 1996 in de handel zijn gebracht); - de fabrieksnaam en/of merk, type of modelnummer en fabrieksnummer, bouwjaar en de werklast in kg aangegeven op het voertuig; - een aanduiding van de toelaatbare werklast (capaciteitsplaat) voor drie verschillende afstanden, omdat het zwaartepunt zich buiten de wielen kan bevinden; - een cabine of veiligheidskooi om na eventueel kantelen van de truck de bestuurder te beschermen tegen knelgevaar en als bescherming tegen vallende voorwerpen; - een lastrek (indien hoger dan 2,50 m wordt geheven) om te voorkomen dat delen van de last, bij achterover hellen van de mast, kunnen vallen; - een eindaanslag aan de draagconstructie van de vorken om afschuiven te voorkomen; - een mechanisch bediende stroomonderbreker op een elektrische heftruck; deze treedt automatisch in werking als de bestuurder het voertuig verlaat (bij niet elektrische trucks moet hierin op andere wijze worden voorzien); - een veiligheidsgordel op de zitplaats(en); - een inrichting waarmee signalen kunnen worden gegeven; - dieselmotoren van vorkheftrucks moeten voldoen aan de emissie-eisen voor uitlaatgassen. Emissievoorschriften Voor nieuwe vorkheftrucks gelden voor uitlaatgassen de emissie-eisen uit Europese richtlijn 97/68/EG, recentelijk gewijzigd door richtlijn 2004/26/EG. De uitlaatgassen van dieselmotoren zijn opgenomen in de lijst van kankerverwekkende stoffen. Bij dieselheftrucks voor binnengebruik die reeds in gebruik zijn, betekent deze regelgeving een vervangingsplicht voor dieselheftrucks tot 4 ton hefvermogen door elektrische of LPG aangedreven heftrucks. Overigens gelden dezelfde emissie-eisen ook voor LPG aangedreven heftrucks. Echter met voldoende ventilatie en een uitlaatgasfilter worden de grenswaarden hierbij waarschijnlijk niet overschreden. Met ingang van 1 jan.2008 is de subsidieregeling Roetfilters Mobiele Werktuigen' ingegaan, o.a. voor ruw terrein heftrucks. Deze regeling loopt tot 31 dec Blad 1 van 6 Abomafoon 3.04

2 Gebruik Bij gebruik gelden de volgende voorschriften: - na gebruik van de heftruck de contactsleutels verwijderen, zodat onbevoegden hem niet in werking kunnen stellen; tijdens parkeren vorken met de punten op de grond en wielen recht vooruit en de heftruck op de parkeerrem; - het laden en onderhouden van accu s (roken en open vuur verboden) dient plaats te vinden in een aparte en goed geventileerde ruimte; - bestuurders moeten vertrouwd zijn met de bedieningsvoorschriften (en het bedrijfsverkeersreglement) en na instructie de benodigde vaardigheden bezitten (het is aan te raden hen een vakopleiding op dit gebied te laten volgen); - bestuurders moeten ten minste 16 jaar oud zijn en tot hun 18 e jaar werken onder adequaat deskundig toezicht; - bestuurders moeten kunnen bepalen wat de heftruck mag heffen. Bijvoorbeeld of een heftruck met een maximale capaciteit van 1200 kgm, een last van 1400 kg mag verplaatsen (pakket van 1,60 m x 1,60 m). In dat geval ligt het zwaartepunt op 1,60 m / 2 = 0,80 m. Het lastmoment bedraagt dan 0,80 m x 1400 kg = 1120 kgm. De capaciteit bedroeg 1200 kgm, dus deze heftruck mag deze last (verticaal) verplaatsen; - men mag geen personen op de vorken omhoog brengen tenzij met behulp van een speciale werkbak (zie Abomafoon 3.17); - meerijden is slechts toegestaan op speciaal daartoe ingerichte veilige plaatsen (ook met veiligheidsgordel); - altijd met laag geheven last of vorken rijden; - achteruitrijden indien de last het zicht belemmert; - nooit keren op een helling; - bij rijden met een zware last op een helling: achteruit rijden; - op de openbare weg valt men onder de regels van de Wegenverkeerswet en het Voertuigreglement (onder andere de afgeknotte driehoek achterop); een rijbewijs is echter niet verplicht; - bij het gebruik van vorkheftrucks met dieselmotoren kan door dieselmotorenemissie (DME) gevaar ontstaan voor de gezondheid. DME bevat kankerverwekkende stoffen zoals roet en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK s). Gebruik vorkheftrucks met dieselmotoren daarom niet in omsloten ruimten; - transportroutes zijn: voldoende breed en vrij van obstakels; voldoende draagkrachtig; horizontaal, effen en vlak; voorzien van een stroef en slijtvast oppervlak; zonodig voorzien van uitwijkplaatsen voor voetgangers, dan wel afbakening of strepen op de vloer; overzichtelijk ter plaatse van deuren en doorgangen; zonodig verlicht. Voor onderhoud en keuringen gelden de volgende voorschriften: - regelmatig onderhoud en inspectie, vast te leggen in een logboek; - periodieke keuring door een deskundige, zo vaak als het gebruik rechtvaardigt, doch minstens eenmaal per jaar. Periodieke keuringen De verplichte periodieke keuringen worden meestal door de leveranciers van de vorkheftrucks uitgevoerd. Veel van de leveranciers zijn verenigd in de brancheorganisatie VeBIT (Verenigde Bedrijven Intern Transport). Aboma Techniek voert jaarlijks steekproeven uit op de door de bij de VeBIT aangesloten keurmeesters. Aboma Certificering is al meer dan 10 jaar betrokken bij de auditing en het keuringssysteem voor heftrucks. Wijziging van de toepassing Door het vervangen van de vorken door andere werktuigen, bijvoorbeeld een vatenklemmen, is het mogelijk de heftruck geschikt te maken voor een breder toepassingsgebied. Deze wijzigingen dienen altijd in overleg met de importeur of fabrikant te worden verricht. Ook het vervangen van het vorkenbord door een vorkenbord voorzien van side shift valt hieronder. Door de toename van het gewicht aan de mast Blad 2 van 6 Abomafoon 3.04

3 wijzigt het ontwerp van de fabrikant en beïnvloed de stabiliteit meestal in negatieve zin. De fabrikant dient hieraan zijn goedkeuring te verlenen. Opritten en docking stations Bij het beladen van trailer opleggers wordt vaak gebruik gemaakt van opritten, laadplatforms en/of docking stations. Deze dienen geschikt te zijn voor het gewicht van de vorkheftruck (inclusief de maximaal toelaatbare belasting die de vorkheftruck mag verplaatsen). Laadplatforms moeten eveneens periodiek gecontroleerd te worden. Ze zijn aan slijtage onderhevig en worden - door de relatief grote belasting op de voorwielen van de heftruck - ongunstig belast. Tevens wordt er vaak met grote snelheid gereden, zodat bij rijden en remmen grote horizontale krachten vrijkomen. Bij het gebruik moeten de opritten, laadplatforms en docking stations aan de trailer worden verbonden en geborgd. De trailer dient op de parkeerrem te staan of er zijn voor en achter de wielen keggen aangebracht. Verwijzing - Warenwetbesluit machines. - Europese Richtlijn 97/68/EG recentelijk gewijzigd door richtlijn 2004/26/EG. Uitlaatemissie mobiele arbeidsmiddelen. - Voertuigreglement (VR). - Wegenverkeerswet (WvW). - Arbobesluit art a t/m c, 7.18 en 7.23d. - NEN-EN Veiligheid van gemotoriseerde transportwerktuigen met een hefvermogen tot en met kg en trekkers met een trekkracht tot en met N. Deel 1: Algemene voorschriften. - NEN-EN Veiligheid van gemotoriseerde transportwerktuigen - Beproevingsmethoden voor het meten van geluidsemissies. - Arbo-informatieblad 14 Bedrijfsruimten: inrichting, transport en opslag. SDU Den Haag. - Heftucks, resultaten van een inspectieproject , Arbeidsinspectie (Inspectie SZW Den Haag). - Abomafoon 3.17 Werkbak ingericht voor het vervoer van personen. Datum: Februari 2008 Wijzigingen ten opzichte van vorige uitgave - Controlelijst toegevoegd. - Toolboxformulier toegevoegd. - Gewijzigde Europese Richtlijn. - Diverse redactionele aanpassingen. Uitgave: Aboma bv Maxwellstraat 49 a Postbus BC Ede tel Heeft u naar aanleiding van deze informatie vragen, opmerkingen of verbetersuggesties, geef het aan ons door via Abomafoon@aboma.nl Wij helpen u graag! Blad 3 van 6 Abomafoon 3.04

4 Controlelijst Werken met vorkheftrucks Project / locatie: Ingevuld door: Datum: Aandachtspunten Opmerkingen / maatregelen Actie gereed d.d. v = akkoord; x = tekortkoming; - = niet van toepassing 01 Vorkheftruck vorken niet krom; veiligheidsgordel; afgeknotte driehoek (openbare weg); lastrek (bij werken > 2,5 m hoogte); kooivormige veiligheidsconstructie; waarschuwingssymbolen (pictogrammen) restgevaren; capaciteitsplaat; beknopte gebruikersinstructie; toepassing komt overeen met EG-verklaring van overeenstemming (vanaf 1 januari 1996) 02 Bestuurder minimaal 18 jaar (of ouder dan 16 jaar mits onder adequate deskundige begeleiding); gebruikt PBM's; chauffeur voldoende geïnstrueerd 03 Onderhoud/laden accu's elektrische heftrucks ruimte bestand tegen zuren en goed geventileerd; aanwezige takels explosieveilig (bijvoorbeeld op lucht); waarschuwing tegen roken en open vuur 04 Juist gebruik Alleen stapvoets rijden met hoog geheven last; er wordt achteruitgereden op hellingen en bij slecht zicht naar voren; na gebruik vorken met de punt aan de grond, wielen recht vooruit, op de parkeerrem en sleutels verwijderen; bedrijfsreglement voorhanden 05 Jaarlijkse keuring en periodiek onderhoud niet langer dan 1 jaar geleden gekeurd; periodiek onderhoud regelmatig uitgevoerd; logboek wordt bijgehouden 06 Transportroutes in het bedrijf voldoende breed en vrij van obstakels; voldoende draagkrachtig; horizontaal, effen en vlak; voorzien van stroef en slijtvast oppervlak; voorzien van uitwijkplaatsen voor voetgangers dan wel afbakening; strepen voldoende zichtbaar; hekwerk bij uitgangen (zoals deuren) voor personen; staanders magazijnstellingen voorzien van constructieve barrières; vangrails langs looppaden 07 Opritten, laadplatforms en docking stations overgang platform-trailer afgestemd op gebruik heftruck; keggen om vrachtwagenwielen te borgen; draagconstructie; periodieke keuring (min.1x per jaar) 08 Documenten Onderhouds- en gebruikerinstructie aanwezig; logboek wordt bijgehouden; EG-verklaring van overeenstemming aanwezig (met ingang van 1 januari 1996); machine komt nog overeen met door de fabrikant toegestane toepassing Toelichting / nadere bijzonderheden: Blad 4 van 6 Abomafoon 3.04

5 Toolbox Werken met vorkheftrucks Overige aandachtspunten Bestuurder moet vertrouwd zijn met bedieningsvoorschriften. Alleen stapvoets rijden indien last (hoog)geheven. Bij slecht zicht naar voren en op hellingen: achteruit rijden. Elektrische heftrucks: accu s laden en onderhouden. Bij rijden op openbare weg: afgeknotte driehoek. Regelmatig onderhoud en keuring (minimaal 1 x per jaar). Na gebruik sleutels verwijderen, lepels met de punt op de grond op parkeerrem en wielen recht vooruit. Bij gebruik docking stations, laadplatforms en opritten: trailer en platform aan elkaar borgen, keggen voor de wielen. Blad 5 van 6 Abomafoon 3.04

6 Registratieformulier toolbox Project: Gehouden door: Datum: Functie: Onderwerp: Presentielijst Naam Bedrijfsnaam Handtekening Eventuele opmerkingen: Blad 6 van 6 Abomafoon 3.04