Lucas 11:3 Bidden om wat nodig is

Transcriptie

1 Lucas 11:3 Bidden om wat nodig is Jezus leert te bidden voor ons dagelijks brood. Maar hoe kun je nu bidden voor wat je al hebt? Hoe kun je in grote welvaart biddag voor gewas en arbeid houden? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Stil gebed Votum en vredegroet Zingen: GKB Gezang 37 : 1 en 2 Voorbede Gods naam en koninkrijk: wereldwijd Sjoukje Marloes Kok Zingen: Psalm 87 : 5 Voorbede Gods naam en koninkrijk: Franeker Henk Brander Zingen: LvK Lied 481 : 1 Lezen: Lucas 11 : 1 13 Meditatie over Lucas 11 : 3 Zingen: GKB Gezang 38 : 1 en 2 (canon) Voorbede dagelijks brood: gewas Jaap Bosgra Zingen: GKB Gezang 37 : 5 Voorbede dagelijks brood: arbeid Ellis Oost Zingen: LvK Lied 473 : 1 en 2 Voorbede dagelijks brood: gemeente Sietske Broersma Zingen: Psalm 80 : 10 Voorbede vergeving en bescherming Bert Kloeze Luisterlied: Sela Gebed om vergeving Afsluitend gebed Mark Veurink Collecte Zingen: GKB Gezang 108 Zegen

2 Bidden om wat nodig is dia 1 broden Geef ons dagelijks het brood dat wij nodig hebben. Misschien heb je het al heel vaak gebeden, maar het blijft een vreemd gebed. Hoe kun je nu bidden om wat je al hebt? De tafel is al gedekt, er staat een grote pan met eten op tafel, hoe kun je God dan nog bidden of hij eten wil geven? Hoe kun je bidden voor het dagelijkse brood dat wij nodig hebben als je in de diepvries voor een week brood op voorraad hebt? Datzelfde gevoel bekruipt mij ook bij de biddag voor gewas en arbeid: bidden om de opbrengst van het land en bidden voor het werk dat we doen. In Nederland hoeft niemand van de honger om te komen. De laatste keer dat er in Nederland een echte hongersnood was, was de hongerwinter in de Tweede Wereldoorlog, nu precies 70 jaar geleden. O, natuurlijk, de opbrengst van het land valt wel eens tegen, en economisch gezien zit het ook niet altijd mee, sommigen kunnen daar ook zwaar door getroffen worden, maar de meeste Nederlanders leven in zeer grote welvaart. Waarom zou je bidden voor wat je al hebt, voor iets wat zo vanzelfsprekend is? Hoe kunnen we bidden voor gewas en arbeid, voor dagelijks brood? dia 2 in dienst van Gods grotere plan Het gebed van Jezus begint niet met het dagelijks brood. Het begint met Gods naam en met Gods koninkrijk. Dát is waar het gebed om gaat: dat Gods naam groot wordt gemaakt,

3 dat iedereen God erkent als de God van hemel en aarde, dat iedereen Jezus erkent als Heer en voor hem buigt. En dat Gods koninkrijk komt, dat Gods nieuwe wereld zich over de aarde verspreid, en in volle glorie doorbreekt als Jezus terugkomt. God is bezig met de toekomst, en we bidden dat die toekomst op aarde meer en meer doorbreekt. We bidden dat ook wij God groot maken en dat hij koning is in ons leven. Het gebed om brood, en daarna ook het gebed om vergeving en bescherming, heeft alles te maken met dat grotere doel. Het is niet zo dat het gebed met God begon, maar nu gelukkig met ons verder gaat. Je leeft niet om te eten, je leeft voor Gods naam en koninkrijk. En dagelijks brood is een van de dingen die we daarvoor nodig hebben. Eten is lekker, en God ziet graag dat je daar van geniet, maar laat eten nooit een doel op zich worden: gebruik je eten om voor God te leven. Op die manier mogen we ook bidden voor gewas en arbeid: dat het mag bijdragen aan Gods grotere plan. dia 3 delen van wat over is En dan kom ik weer met die volle diepvries: in Nederland hoeft niemand van de honger om te komen. Sterker nog: onze overvloed kan er voor zorgen dat we Gods plan vergeten. Dat we wel bidden: geef ons te eten zodat we u kunnen dienen, maar ondertussen zo veel te eten hebben dat we God niet nodig hebben. Niet voor niets heeft Jezus het over het brood dat we nodig hebben.

4 Dat is niet te weinig, maar ook niet te veel! Maak me niet arm, maar ook niet rijk, voed me slechts met wat ik nodig heb. Want als ik rijk zou zijn, zou ik u wellicht verloochenen, zou ik kunnen zeggen: wie is de Heer? Dat is een gebed uit Spreuken 30. Bidden voor gewas en arbeid is bidden om genoeg, niet om te veel. In onze wereld is dat een spannend gebed! Elk jaar moet het beter gaan dan het jaar ervoor, want stilstand is achteruitgang. Genoegen nemen met wat minder, wat is dat moeilijk! Moeten we daar dan echt om bidden? Als je overvloed in de weg staat om God te dienen, dan wel! En anders: bedenk dat ook je overvloed er is voor Gods grote plan. Gods naam wordt grootgemaakt en zijn koninkrijk wordt gebracht als we van de overvloed delen met wie niet genoeg heeft. Bidden voor het brood dat we nodig hebben betekent ook delen van wat meer is dan nodig. dia 4 ontspannen voor de toekomst Ja, elke dag is er genoeg te eten. Dat is voor ons helemaal geen vraag. Toch bidden we om het eten dat we elke dag nodig hebben. Dat is ook een belijdenis: God zorgt voor mij met eten en drinken, ook voor die hele gewone dingen ben ik van God afhankelijk. Laat dat je ontspannen maken. Wat kunnen we druk zijn met onze toekomst, hoe je er over een jaar voor staat, of hoe je pensioen is. Het is goed daar soms mee bezig te zijn, maar het is in Gods hand. En God leert ons om dagelijks te ontvangen wat hij geeft. Jezus leert ons niet te bidden: geef ons genoeg brood voor de rest van ons leven,

5 maar: geef ons genoeg brood voor vandaag. Leef elke dag weer van wat je van God ontvangt. En God zal het gebed verhoren. Hij geeft alles wat nodig is. In dat vertrouwen bidden we vanavond voor gewas en arbeid. Het zijn geen verlanglijstjes voor grotere welvaart. We belijden dat we van God afhankelijk zijn, we bidden om wat we nodig hebben zodat we ook met ons eten en met ons werk God groot kunnen maken. Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen? Amen. Lucas 10:36-37 Jezus, je kunt niet om hem heen Op weg naar Jeruzalem vertelt Jezus een verhaal over een barmhartige Samaritaan. Maar wie is die Samaritaan eigenlijk? En wie is Jezus? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: LvK Lied 178 : 1, 6, 7 en 9 Stil gebed Votum en groet Zingen: Psalm 91 : 1 en 2

6 Lezen wet Zingen: GKB Gezang 157 Gebed Kinderen naar club Lezen: Lucas 10 : Zingen: Psalm 111 : 2 en 3 Preek over Lucas 10 : Zingen: Opwekking 575 Kinderen terug Gebed Collecte Zingen: Psalm 145 : 2 en 3 Zegen Jezus, je kunt niet om hem heen Introductie voor bijbellezing We gaan zo uit de bijbel lezen, maar eerst wil ik iets vertellen over waar we de komende weken bij stilstaan. Vandaag is de eerste zondag van de 40-dagentijd. De komende weken bereiden we ons voor op Goede Vrijdag en Pasen. In de kerkdiensten kijken we mee met Jezus die op reis is naar Jeruzalem. Lucas schrijft daar uitgebreid over, het is bijna de helft van zijn boek. In Lucas 9 staat dat de tijd naderde dat Jezus van de aarde zou worden weggenomen, en dan begint de reis naar Jeruzalem. Jezus loopt zijn dood en opstanding tegemoet. Op weg naar Jeruzalem vertelt Jezus veel verhalen, gelijkenissen. Het zijn verhalen op weg naar Pasen. Bij vier van die verhalen uit Jezus laatste weken voor het

7 kruis staan we deze weken stil. Wat wil Jezus meegeven nu Pasen dichterbij komt? Vandaag luisteren we naar het verhaal over de barmhartige Samaritaan. We lezen Lucas 10 : Inleiding dia 1 zwart Kinderen zijn gemeen Oké, volwassenen zijn nog veel gemener, en laat ik het maar even tot mijzelf beperken: ik was een gemeen kind. Ik vond het namelijk fijn om de baas te spelen. Nog steeds trouwens dia 2 achterbank Ik ben de oudste van drie kinderen, ik heb twee zusjes onder mij. Drie kinderen, dat betekent dat we precies in een gewone auto pasten. In die auto hadden we allemaal een eigen plek. Mijn vaste plek was achter de bestuurder, mijn jongste zusje was veroordeeld tot de middelste zitplaats. Dat ging lang goed Tot ze op een gegeven moment bedacht: waarom mag jij altijd op de mooiste plek zitten en moet ik in het midden zitten? Nou, gewoon, omdat we dat altijd doen en omdat jij de jongste bent, had je maar eerder geboren moeten worden! Tja, niet heel erg overtuigend, ik weet het. Mijn ouders vonden het ook niet overtuigend, en voortaan wisselden we regelmatig van zitplaats. Blijkbaar was ik toch niet de baas over de achterbank Mijn zusje had gelijk: waarom moet het altijd op jouw manier? Want mensen voor wie alles op hun manier moet,

8 die altijd de baas spelen, daar kun je je verschrikkelijk aan ergeren. dia 3 veranderen Bijvoorbeeld een nieuwkomer op je werk, die nog niet begonnen is, of hij wil alles al veranderen. Hij vindt het maar niets dat de middagpauze om 12:00 begint, dus voortaan begint de pauze pas om 12:30. Hij houdt niet van de muziek die altijd aanstaat, dus voortaan staat de radio op zijn zender. En over het werk heeft hij ook een mening: volgens hem gaat dat veel beter als je het op een andere manier doet. Terwijl jij het al jarenlang doet en precies weet wat werkt. Wie denkt die nieuwe collega wel niet dat hij is? dia 4 Jezus, je kunt niet om hem heen Over net zo n ergernis gaat het vanochtend. Waarom moet alles op Jezus manier? Wie denkt die Jezus wel niet dat hij is? Maar Jezus is écht veel meer dan de mensen om hem heen denken. Jezus, je kunt niet om hem heen. 1. Jezus roept ergernis op dia 5 strikvraag: Jezus betrappen op verkeerd antwoord Er komt een wetgeleerde bij Jezus, iemand met veel verstand van de bijbel. Hij heeft een vraag: wat moet ik doen om het eeuwige leven te krijgen? Maar het is geen nieuwsgierige vraag. Deze man is een wetgeleerde, als iemand het antwoord op die vraag weet, is hij het wel. Hij stelt die vraag niet omdat hij denkt dat hij van Jezus nog wat kan leren. Het is een strikvraag: de bedoeling is dat Jezus een verkeerd antwoord geeft, zodat er een goede reden is om Jezus aan te pakken.

9 dia 6 Jezus lijkt zich belangrijker te maken dan de wet Die wetgeleerde is natuurlijk niet dom, hij stelt geen willekeurige vraag. Hij stelt een vraag waarvan hij denkt dat Jezus er niet het goede antwoord op gaat geven. Wat moet ik doen om het eeuwige leven te krijgen? Elke Jood weet op die vraag het antwoord: God liefhebben en je naaste liefhebben. Maar die Jezus maakt er iets heel anders van, en dat ergert de wetgeleerde. In de eerste helft van Lucas 10 geeft Jezus zijn leerlingen namelijk de opdracht om steden die niets van Jezus willen weten te vervloeken. Waar haalt Jezus het recht vandaan?! Jezus zegt: wie mij afwijst, wijst hem af die mij gezonden heeft. Wie denkt die Jezus wel niet dat hij is?! De wetgeleerde weet precies wat Jezus daarmee zegt: als je eeuwig wilt leven moet je bij Jezus zijn. Jezus maakt zichzelf belangrijker dan God en zijn wet! Wat beeldt die Jezus zich wel niet in? Het ergert de wetgeleerde mateloos. En nu wil hij wel eens uit Jezus eigen mond horen dat Jezus zichzelf belangrijker vindt dan God en de wet. Maar het gaat anders. Jezus heeft door waar de wetgeleerde naar toe wil, en hij speelt de vraag terug: kom op, dat weet je best! Inderdaad, de wetgeleerde weet het antwoord wel, en hij dreunt het op alsof hij overhoord wordt. Hij voelt zich afgaan voor de mensen die staan te kijken. Hij probeert het nog één keer: maar wie is dan mijn naaste? Dat vraagt hij niet omdat hij wil weten wie hij allemaal moet liefhebben: ook op deze vraag verwacht hij van Jezus een verkeerd antwoord.

10 Volgens de wet moet je je naaste liefhebben, maar Jezus zegt hele harde dingen over iedereen die hem afwijst. Heeft Jezus zijn naaste eigenlijk wel lief? De wetgeleerde heeft wel een antwoord: Jezus zet zichzelf voorop, alsof hij meer is dan zijn naasten. dia 7 alleen door Jezus: onverdraagzaam? Jezus roept ergernis op, bij die wetgeleerde, maar vandaag net zo goed. Lijdt Jezus niet aan grootheidswanen? Ja, natuurlijk, hij is een bijzonder mens, met een inspirerend verhaal en een geweldige uitstraling. Iemand die je in een rijtje met Nelson Mandela en de Dalai Lama zet. Maar Jezus maakt zichzelf zo exclusief: alsof hij de enige weg is naar God. Als je gewoon goed leeft, je naaste liefhebt, een vriendelijk mens bent, waarom heb je dan Jezus nog nodig? En als ik met zulke nette en vriendelijke mensen praat, dan voel ik er schroom bij: Jezus als enige weg, is dat niet onverdraagzaam? Waarom moet het op zijn manier, wie is die Jezus toch? 2. Jezus, je kunt niet om hem heen dia 8 Jezus, je kunt niet om hem heen Jezus reageert met een verhaal. Het is een bekend verhaal, over de barmhartige Samaritaan. Maar dat bekende verhaal zit misschien wel wat anders in elkaar dan je denkt. Op het eerste gezicht is het een verhaal over goed zijn voor je medemens: zelfs Joden en Samaritanen, gezworen vijanden, moeten goed zijn voor elkaar. En dat is op zich ook waar, die Samaritaan is een geweldig voorbeeld,

11 maar bedenk nog even waarom Jezus dit verhaal vertelt: omdat de wetgeleerde zich ergert aan dat Jezus zichzelf zo belangrijk vindt. Dit verhaal is dáár een antwoord op. Jezus wil meegeven dat je niet om hem heen kunt. dia 9 verhaal over een slachtoffer Jezus begint te vertellen: er was eens een man onderweg van Jeruzalem naar Jericho. Het is een voorbeeld dicht bij huis, alsof Jezus vertelt over de weg van Franeker naar Harlingen. De wetgeleerde kent die weg heel goed. Jezus gaat verder: langs de weg wacht een bende op een kans om iemand te beroven. De arme man is alleen, en maakt geen schijn van kans tegen de bende. Hij wordt in elkaar gemept en alles wordt hem afgepakt. Het komt de wetgeleerde bekend voor: hij voelt zich ook nooit echt op zijn gemak op die weg. Hij kan zich goed inleven in het slachtoffer, wat precies de bedoeling is van Jezus. Daar ligt hij dan, halfdood in de goot, te wachten op hulp. Die hulp komt uit onverwachte hoek. Niet van de priester en de leviet die langslopen. Godsdienstige mensen die de wet goed kennen, die alles weten over het liefhebben van je naaste. De vertegenwoordigers van de wet vallen smerig tegen. Nee, het is een Samaritaan die medelijden krijgt, ook al heeft hij geen enkele reden om een Jood te helpen. dia 10 Jezus is de naaste die jou komt helpen Wie van de drie is een naaste geworden? vraagt Jezus aan de wetgeleerde. De vraag van de wetgeleerde was: wie is mijn naaste, wie moet ik helpen? Maar Jezus maakt er iets heel anders van: niet degene die jouw hulp nodig heeft, is je naaste,

12 maar degene die jou komt helpen! Hij die medelijden met je heeft, die is je naaste, en dat is dan ook het antwoord van de wetgeleerde. De wetgeleerde kent de bijbel goed, en weet dat er maar één is die medelijden heeft: God zelf. Jezus zegt: ik ben die Samaritaan, ik ben je naaste, je hebt mijn hulp nodig. Het punt dat Jezus maakt is dat je niet om hem heen kunt. Zonder Samaritaan was die man in de goot gestorven. Zonder Jezus zijn wij dood. Voor het eeuwige leven, het echte leven, het leven uit liefde voor God en de naaste, moet je bij Jezus zijn! Zonder Jezus dood en Jezus opstanding ben je nergens. Op weg naar Jeruzalem, op weg naar Pasen, maakt Jezus duidelijk dat hij niet de zoveelste wijze leraar is, maar dat hij gekomen is om te redden. Hij is de Samaritaan die je leven wil geven. Daarom moet het op zijn manier. 3. Ik in de goot? dia 11 ik in de goot? Maakt dit verhaal een einde aan de ergernis van de wetgeleerde? Ik denk het niet Jezus maakt duidelijk dat je niet om hem heen kunt, en dat is natuurlijk niet wat die wetgeleerde wilde horen. Het is misschien ook wel niet wat je zelf wilt horen. Hoezo ben ik zonder Jezus dood? Hoe kan Jezus mij nu vergelijken met iemand in de goot? dia 12 liever held dan slachtoffer (ebola) Om mee te komen in het verhaal van Jezus moet je jezelf zien als iemand die hulp nodig heeft. En daar zijn we dus niet zo goed in Helpen, iets voor een ander doen, dat is mooi.

13 Maar geholpen worden, nee hoor, het lukt me zelf wel. In films of in boeken waarin een held ervoor zorgt dat alles weer goed komt, identificeren we ons graag met die held, niet met de mensen die door de held geholpen worden, want we houden van het gevoel dat we iets betekenen. Volgens mij kan ik dat wel zo algemeen zeggen. Je ziet jezelf toch liever als gulle wereldverbeteraar dan als een ebolapatiënt die is overgeleverd aan artsen in enge pakken? Maar christen zijn is niet allereerst een kwestie van geven, maar van ontvangen. Niet van kracht, maar van zwakheid. dia 13 spiegel: wie ben ik? Voor die wetgeleerde is dat moeilijk. Hij heeft heel wat om trots op te zijn. Hij kan goed rondkomen, hij heeft aanzien onder de mensen en hij is niet te beroerd om een ander te helpen. Waarom zou hij hulp nodig hebben? Mooi dat Jezus mensen helpt, maar dat doet hij zelf ook! Hij ziet het verschil niet zo tussen Jezus en hem. Alsof ze op gelijke hoogte staan. Met zijn verhaal houdt Jezus je een spiegel voor: wie ben ik eigenlijk? Jezus daagt je uit om met andere ogen naar jezelf te kijken. Om van je voetstuk af te komen dat de wereld maar boft met iemand als jij. Maar kijk eens goed in die spiegel van Jezus, wat zie je dan? Iemand die halfdood in de goot ligt. Iemand die steeds weer kiest voor zichzelf en helemaal opgaat in zijn eigen leventje. Iemand die geleefd wordt door egoïsme, prestaties, waardering en geld, en ondertussen denk dat hij vrij is.

14 Iemand die maar weinig terechtbrengt van het leven. Dat ben ik. Door zijn dood en opstanding maakt Jezus je vrij. Haalt hij je uit de goot en geeft hij je het echte leven. Jezus vraagt: mag ik jouw Samaritaan, jouw naaste zijn? Ik wil je verzorgen, ik wil je genezen, ik wil je bevrijden. Mag ik mijn leven voor jou geven? Natuurlijk kan dat je ergeren, maar kijk dan eerlijk naar jezelf. 4. Leef door Jezus! dia 14 leef door Jezus Hoe krijg ik het eeuwige, het echte leven? Dat was de strikvraag van de wetgeleerde. Jezus heeft zijn antwoord gegeven: laat mij je helpen. En hij voegt er nog aan toe: doe voortaan net zo. Leef dus door Jezus! dia 15 laat Jezus je uit de goot halen Het zou belachelijk zijn als die man aan de kant van de weg de hulp van de Samaritaan weigert omdat hij niet door Samaritanen geholpen wil worden. In zo n situatie heb je geen keuze en ben je dankbaar met alle hulp die je kunt krijgen. Zo is het net zo goed belachelijk om op Jezus hulp te reageren met dat je niet door Jezus geholpen wilt worden omdat je je ergert aan zijn arrogantie. Hij is de enige die je kan helpen! Hij heeft geen grootheidswanen, hij ís groot. Jezus nodigt je uit: neem mijn hulp aan en leef door mij. Hij wil je naaste zijn, maar dat kan niet als je hem afwijst. Laat Jezus je uit de goot halen! dia 16 breng het leven verder (Jojanneke) En dan sluit Jezus af met de woorden doe voortaan net zo.

15 Als je door Jezus leeft, als je door hem vrij bent, mag je dat leven ook verder brengen. Kort geleden was op tv de serie Jojanneke in de prostitutie te zien, een documentaire over misstanden in de prostitutie in Nederland. Daarin kwamen ook ex-prostituees aan het woord. Zij waren nu eindelijk vrij. En die vrijheid gunden ze ook aan de meiden die elke dag weer hun lichaam te koop aanbieden. Ze deden mee in programma s om prostituees te laten uittreden en om voorlichting te geven op scholen. Omdat zij uit die goot gekomen waren, willen ze nu ook helpen anderen uit die goot te halen. dia 17 breng het leven verder Voor christenen geldt dat net zo goed: als Jezus je vrij maakt en je het leven geeft, dan kun je toch niet de rest van de wereld halfdood langs de weg laten liggen? Dan wil je je vrijheid toch doorgeven? In praktische zorg voor de naasten die op je pad komen, en ook met die bevrijdende boodschap dat bij Jezus eeuwig leven is. Christenen zijn ambassadeurs van het leven. Is uiteindelijk dan toch niet de moraal van het verhaal: wees goed voor je naaste? Nee, dit gaat veel verder. Dit gaat niet om de plicht goed te zijn voor de mensen om je heen. Het gaat om liefde voor mensen die net zo toegetakeld en kwetsbaar zijn als jij. Het is niet de hulp die een professioneel hulpverlener aan een prostituee geeft, maar de hulp die een ex-prostituee geeft. Zo mag je leven en vrijheid brengen,

16 niet van jezelf, maar van de Barmhartige: Jezus. Amen. Lucas 2:15-20 Hij is het echt! Kerst: Gods Zoon komt op aarde. Maar Gods Zoon blijkt een heel gewone baby. Is hij het wel echt? Door de herders geeft God een bevestiging: ja, hij is het! Aanbid hem met de herders mee. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: LB Gez 138 Komt allen tesamen (1 en 3) LB Gez 139 Komt verwondert u (1-3) NLB Gez 482 Er is uit s werelds (1-3) Welkom Zingen: Sela, Kom vier het feest met mij (1-3) Afkondiging overlijden zr. Bakker Zingen: Psalm 23 : 1 Gebed Aansteken kaars Stil gebed, votum en groet Zingen: Gez 86 Wij trekken in een lange stoet (1 en 2) Opw 525 Joy to the world (1 en 2) Opw 533 Eén klein kind Elly & Rikkert, Zo lang gewacht Gebed Lezen: Lucas 2 : 1 20

17 Luisterlied: Sela, In het licht Preek over Lucas 2 : Zingen: LB Gez 134 Eer zij God in onze (1 en 2) LB Gez 141 Ik kniel aan uw kribbe (1 en 3) LB 138 Komt allen tezamen (2 en 4) Sketch over de wijzen Zingen: Elly & Rikkert, Als je veel van iemand houdt Vrolijk Kerstfeest iedereen Opw 529 Komt laten wij aanbidden Mededelingen en collecte Zingen: Sela, Als alles duister is Zegen Zingen: Ere zij God Hij is het echt! Inleiding dia 1 jarig Het is feest vandaag. Feest omdat Jezus is geboren. Op welke datum hij is geboren, weet niemand. Maar vandaag vieren we het feest van zijn geboorte. We vieren de verjaardag van Jezus. Je zou wel kunnen zeggen: Jezus is jarig! Iedereen is elk jaar één keer jarig, behalve als je op 29 februari geboren bent, maar dan moet je het maar op een andere dag vieren. Maar er is wel een verschil tussen dat je jarig bent en dat je je jarig voelt. Elk jaar op 1 augustus ben ik jarig, maar soms voel ik me dan helemaal niet jarig. Wie weet iets wat ervoor zorgt dat je je ook echt jarig voelt? Noem eens wat! dia 2 jarig voelen

18 Visite, slingers, cadeautjes, taart, vrijgesteld van de afwas, feestmuts, allemaal dingen die helpen om je jarig te voelen. Zonder dat soort dingen is je verjaardag een hele gewone dag, net zoals alle andere dagen. Als je op je verjaardag op staat, en er hangen geen slingers, er is niemand die je feliciteert, je krijgt geen cadeautjes en geen taart, dan ga je er bijna aan twijfelen: heb ik me niet gewoon vergist? Ben ik wel echt jarig? Volgens de kalender wel, maar het voelt niet zo. Maar als je wakker wordt, ontbijt op bed krijgt, er voor je gezongen wordt, en je de hele dag visite hebt, dan voel je je echt jarig. dia 3 hij is het echt! Je kunt dus jarig zijn maar je niet jarig voelen. Soms voelen dingen anders dan ze zijn. En dat is met kerst ook zo. De verjaardag van Jezus is een hele bijzondere dag: we vieren dat de Zoon van God geboren is! We vieren dat het licht in de wereld is gekomen. Maar de geboorte van Jezus is helemaal niet zo bijzonder. Je zou zomaar eraan twijfelen: is dit wel Gods zoon? Daarover gaat het vanochtend: hij is het echt! 1. Niet te geloven dia 4 niet te geloven Maar eerst over die twijfel. In Lucas 2 staat het zo gewoon beschreven. Maria bracht een zoon ter wereld, veel meer staat er niet over de geboorte van Jezus. Alsof hij een heel gewoon kind is. Is deze baby God zelf?

19 Dat is bijna niet te geloven. dia 5 Maria en Gabriël Ook niet voor Jozef en Maria. Ja, ze wisten dat het een heel bijzondere baby was. De manier waarop Maria zwanger was geworden, was heel bijzonder: opeens was ze gewoon zwanger, en Jozef had er niets mee maken. Dat klopte ook met de boodschap van de engel Gabriël. Hij had vertelt dat Maria de moeder zou worden van Gods Zoon. En kort daarna was Maria bij Elisabeth op bezoek geweest, en die had het haar ook nog weer verteld: Maria, je wordt de moeder van de Heer! dia 6 een gewone bevalling en een gewone baby Jozef en Maria wisten het heel goed. Maar nu lijkt het zo gewoon. Over de bevalling is weinig bijzonders te vertellen. Zo weinig dat we er zelf maar een mooi verhaal omheen hebben gemaakt. Over balkende ezels die staan toe te kijken bijvoorbeeld Het enige bijzondere is dat Maria niet thuis is bevallen, in Nazareth. Ze was met Jozef meegegaan naar Bethlehem. Waarschijnlijk logeerden ze daar een paar weken bij familie. Die familie was niet rijk, en hadden dus geen aparte slaapkamer waar Maria kon bevallen. In die tijd waren veel huizen zo gebouwd dat beneden ruimte was voor de dieren en de mensen boven sliepen. Om toch een beetje privacy te hebben tijdens de bevalling, zijn Jozef en Maria maar naar beneden gegaan. De herders waren s nachts met de dieren buiten, dus waarschijnlijk waren er helemaal geen dieren bij de geboorte. Maria heeft een hele gewone bevalling gehad. dia 7 baby

20 En dan is de baby er. Lieve Jezus, welkom bij papa en mama. Zoiets zal Maria wel hebben gezegd. En Jezus lijkt een hele gewone baby. Hij huilt, hij is tevreden als hij bij mama mag drinken, en verder slaapt hij veel. Natuurlijk komt er ook kraamvisite. Zij zien ook een hele gewone baby. Misschien is er zelfs wel iemand geweest die heeft gezegd: ja, die ogen, die heeft hij echt van jou Maria, maar die neus, dat is toch echt meer van Jozef Er is helemaal niets waardoor je zou denken dat niet Jozef maar God zelf de vader van Jezus is. dia 8 is hij wel echt de Zoon van God? Dit is hem dan: de zoon die Gabriël beloofd had. De redder, het licht voor de wereld. Maar hij lijkt zo gewoon. Jozef en Maria weten wel dat hij Gods Zoon is, maar Jezus is zo gewoon, dat ze er bijna aan gaan twijfelen. Het voelt niet alsof deze baby zo bijzonder is. Hebben ze zich niet gewoon wat ingebeeld? Is dit wel echt? En als bij Jozef en Maria de twijfel al toe kan slaan, dan bij ons natuurlijk helemaal. Zo n gewone baby, wat moet je daar nu mee? Aan niets is te merken dat deze baby de redder van de wereld is. Is deze baby wel echt de Zoon van God? Het is niet te geloven. 2. Bevestigd door God dia 9 bevestigd door God Aan de baby is niets bijzonders te zien. Maar hij is het echt: de beloofde zoon van God. God zorgt ervoor dat het ook voor Jozef en Maria echt wordt. God zegt het nog eens: deze baby is mijn Zoon!

21 Door de herders bevestigt hij het goede nieuws. dia 10 herders Want een eindje buiten Bethlehem zijn herders. Het is nacht, en zij letten op hun dieren. Het begint als een gewone nacht, maar het wordt de nacht van hun leven. Want opeens is er een engel in stralend licht. God zelf heeft een boodschap voor hen! Het is goed nieuws: er is een baby geboren. En het is niet zomaar een baby: deze baby is de beloofde messias, hij is de Heer. God zelf is naar de wereld gekomen! Als er daarna bij die ene engel opeens ook nog een enorm leger van engelen komt, zijn de herders diep onder de indruk, en willen ze nog maar één ding: naar deze baby toe. dia 11 voederbak Maar er worden in Bethlehem wel meer baby s geboren. Hoe kunnen ze deze baby nu herkennen? Want, zoals we al gezien hadden, Jezus is een heel gewone baby. Dat zegt de engel ook: het is een gewone baby, gewikkeld in een doek, en hij ligt in een voerbak. Je zou verwachten dat hij zich daarvoor verontschuldigt: sorry, het is maar een gewone baby, en hij is niet bepaald bij rijke mensen geboren, maar vergeet die voerbak, daar moet je maar even doorheen kijken, want hij is het echt wel hoor. Maar nee, de voerbak is juist het teken: van alle baby s in Bethlehem gaat het om die ene baby in een voerbak. Met die informatie gaan de herders op pad, naar Bethlehem. En inderdaad, ze vinden baby Jezus precies zoals de engelen

22 hadden gezegd. Ze vertellen aan Jozef en Maria wat hen vannacht toch is overkomen. Dat er engelen waren, en dat hij het verteld heeft: over de geboorte van Jezus, het licht van de wereld. dia 12 door de herders zegt God: hij is het echt! En zo vertelt God aan Jozef en Maria: deze baby lijkt misschien wel heel gewoon, maar hij is het echt: mijn Zoon. Maria heeft zich niet maar wat ingebeeld. Nu de herders precies hetzelfde vertellen als eerder de engel Gabriël en Elisabeth verteld hadden, is het helemaal duidelijk: deze baby is het echt. Soms heb je het even nodig dat iemand anders je het weer vertelt. Je voelt je veel jariger als mensen je feliciteren met je verjaardag. Als je moeder zegt dat het bijna vakantie is, wordt het veel echter als je meester of juf dat ook zegt. Als je mondeling hebt gehoord dat je een baan krijgt, wordt het veel echter als het ook nog in een brief wordt bevestigd. Die bevestiging geeft God door de herders. En dan voelt het ook echt, voor Jozef, Maria en de herders. Samen vieren ze de goedheid van God. 3. Onze aanbidding waard dia 13 onze aanbidding waard Hij is het echt! Zoals de herders vertellen wat zij van de engel hebben gehoord: deze gewone baby is een redder, de messias, het licht van de wereld. God zelf is naar de wereld gekomen. God laat mensen niet aan hun lot over, maar bemoeit zich met ons.

23 Hij is al onze aanbidding waard! dia 14 heb je het al gehoord? De herders kunnen daar niet over ophouden. Ze hebben Jozef en Maria verteld over de nacht van hun leven, over die indrukwekkende engelen. Ze hebben de geboorte van Jezus gevierd. Er is niets anders waar ze nog aan kunnen denken. En wat doe je dan? Precies: je vertelt het rond. De herders doen dat. De eersten die zij op straat tegenkomen, krijgen het hele verhaal te horen. En het is zo n bijzonder verhaal, dat het al snel als een lopend vuurtje rondgaat. Heb je het al gehoord, dat verhaal van die herders? dia 15 ben je alleen verbaasd Lucas schrijft: iedereen die het hoorde was verbaasd. En daarmee heeft hij alles ook wel gezegd. Natuurlijk ben je verbaasd als je hoort over engelen en over een baby die God is. En dan, neem je het serieus? De mensen in Bethlehem niet: ja, vast, een baby die God is, geloof je het zelf? Zit er ergens een steekje bij je los ofzo? Ze schudden even hun hoofd, en gaan verder met het leven van elke dag. dia 16 of doe je mee in aanbidding? Geloof jij het? Het verhaal van de herders? Dat Jezus echt de Zoon van God is? Het is mooi dat Lucas niet doet alsof iedereen het direct gelooft. Want dan zou je kunnen denken: wat een domme mensen leefden toen, in zoiets kun je toch niet geloven?

24 Maar ook in die tijd waren er heel wat mensen die het niet konden geloven. En Lucas is daar eerlijk over: dat God op aarde komt, is helemaal niet logisch. Maar dat niet iedereen het gelooft, maakt het juist geloofwaardig. Lucas vertelt ons geen mooie verhalen, hij vertelt hoe het is. Kerst is niet gewoon, Jezus is geen gewone baby. Daarom is hij al onze aanbidding waard. dia 17 aanbidding Dus doe mee met de herders. Als zij terug gaan naar hun dieren, jubelen ze van verwondering. Ze blijven elkaar vertellen hoe goed God is, dat hij naar deze wereld is gekomen. En op hun beurt doen de herders weer mee met de engelen. Van dat lied hebben ze vast iets onthouden, en het blijft maar rondzingen in hun hoofd: alle eer aan God! Amen. Lucas 1:78-79 Verwacht het einde van de duisternis Het Licht maakt een einde aan het donker. Donker: dan kun je denken aan allerlei situaties in de wereld. Maar het gaat net zo goed over Nederland. Donker is dat God op afstand staat. Kerst is: hij dringt de wereld binnen, het wordt licht! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op:

25 Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Adventskaars Zingen: GKB Gezang 48 : 4 Stil gebed Votum en groet Zingen: Psalm 107 : 1, 5 en 13 Gebed Kinderen naar club Lezen: Lucas 1 : Zingen: LvK Lied 26 : 1 en 4 Preek over Lucas 1 : Zingen: Psalm 67 : 1, 2 en 3 Kinderen terug Projectlied Lezen wet Zingen: LvK Lied 75 : 7 en 8 Gebed Collecte Zingen: Opwekking 520 Zegen Verwacht het einde van de duisternis Inleiding dia 1 Escher Ik wil beginnen met een tekening. Wie weet wie deze tekening heeft gemaakt? Het is een tekening van Maurits Escher. Hij was een Nederlandse tekenaar, met zelfs een Fries randje: hij is geboren in Leeuwarden. Hij staat bekend om zijn tekeningen waar je even goed naar moet kijken.

26 Deze maakte hij in Laten we er inderdaad maar even goed naar kijken. Het is een tekening van een watermolen. Die watermolen draait door een waterval. Tot zover niets bijzonders. Het wordt al wat vreemder als je kijkt naar de bouwstijlen. De watermolen staat aan een heel gewoon Nederlands huis met dakpannen. Maar even verderop hangt een vrouw de was op, bij een huis dat er eerder Italiaans of Arabisch uitziet. En bovenop de torens staan kunstwerken, maar die zien er nep uit. Vreemd dus, maar nog niet onmogelijk. Maar kijk nog eens goed naar de waterval. De waterval stort naar beneden, en het water wordt afgevoerd, het maakt een paar bochten, en is dan opeens weer aan het begin van de waterval. Dat kan niet: water kan niet omhoog stromen! Maar voor je ogen klopt het gewoon dia 2 zonsopkomst Dat is typisch Escher. Hij tekent dingen die onmogelijk zijn, dingen die niet kunnen in de wereld die wij kennen. Zacharias zegt ook zoiets onmogelijks. Hij heeft het over een licht dat opkomt. Iedereen heeft wel eens een zonsopkomst gezien, in deze tijd van het jaar hoef je daar niet eens vroeg voor uit bed De zon komt altijd op aan de horizon. Het licht dat Zacharias noemt niet. Het komt op uit de hemel! Als ik probeer me daar wat bij voor te stellen, dan lijkt het er nog het meest op

27 dat er opeens een zon aan de hemel staat die razendsnel naar de aarde toevliegt. Het lijkt wel een tekening van Escher dia 3 verwacht het einde van de duisternis God gaat iets nieuws beginnen wat voor mensen onmogelijk is. Hij dringt deze wereld binnen als het licht uit de hemel. Verwacht het einde van de duisternis! 1. Leven in duisternis dia 4 leven in duisternis Want Zacharias heeft het erover dat het donker is. Het licht verschijnt aan mensen die leven in duisternis, die verkeren in de schaduw van de dood. Want zonder God leven mensen in duisternis. dia 5 meer dan donkere wereldsituaties Donker, zo kun je de situatie van Israël in de tijd van Lucas 1 wel noemen. In geschiedenisboekjes gaat het wel eens over onze donkere Middeleeuwen, maar voor Israël zijn dit echt de donkere eeuwen. Er is nauwelijks iets over van wat Israël ooit geweest is. Al zo n 500 jaar lang mogen de Israëlieten niet zichzelf besturen, er is altijd een wereldmacht die aan de touwtjes trekt. Op dit moment zijn dat de Romeinen, en die hebben Herodus aangesteld als koning. Voor de Israëlieten is het een kwestie van doorgaan en niet te veel verwachten. Het is donker. Maar als Zacharias het over de duisternis heeft in zijn profetie, gaat het over veel meer dan de politieke situatie van Israël. Dan gaat het ook over veel meer dan de politieke situatie van de wereld vandaag. Natuurlijk is het donker in Noord-Korea, Syrië, Oekraïne. En zo kun je nog wel meer donkere situaties noemen.

28 Maar in Nederland hebben het toch behoorlijk goed. Toch geldt het voor Nederlanders net zo goed: we leven in duisternis. dia 6 duisternis: geen hoop hebben Duisternis gaat over veel meer dan de wereldpolitiek. Uit het gedeelte dat we gelezen hebben, haal ik drie dingen naar voren. Het eerste: duisternis is geen hoop hebben. Bij Zacharias en Elisabeth is het feest: er is een zoon geboren. Zacharias kon het eerst niet geloven, en daarom kon hij 9 maanden niets zeggen. Maar het onmogelijke is gebeurd: ze waren al te oud voor kinderen, en toch hebben ze een zoon. Dat is toch een geweldig hoopvol teken? Maar de buren en familie denken daar anders over. Ze willen het kind Zacharias noemen, naar zijn vader. Alsof hij de zoveelste is die helaas in een donkere tijd moet leven. Alsof hij meer van hetzelfde is. De buren stralen uit: fijn dat jullie een zoon hebben, maar verwacht er maar niets van. Duisternis is als je geen hoop hebt, niets verwacht. Als je niet kunt geloven dat God echt bouwt aan zijn koninkrijk. Als je met je hoofd wel gelooft, maar dat voor je leven weinig uitmaakt. dia 7 een levenloos geloof Het tweede: duisternis is een levenloos geloof. Zacharias heeft het over God zonder angst, toegewijd en oprecht, dienen. Dat is ver te zoeken in Israël. Mensen gaan niet vol vreugde met God om. God staat op een afstand, er zijn vooral vormen overgebleven. Als je gelooft uit angst,

29 omdat je bang bent voor God en hem tevreden probeert te stellen, dan leef je in het donker. Als het aan je buitenkant wel lijkt alsof je gelooft, doordat je naar de kerk komt, doordat je aan tafel bidt, maar niet leeft in de nabijheid van God, dan heb je een levenloos geloof. dia 8 leven voor jezelf Het derde: duisternis is ook leven voor jezelf. Duisternis gaat over dat God op afstand staat, maar dat heeft ook gevolgen voor hoe we met elkaar omgaan. Als we onszelf niet in God kunnen verliezen, verliezen we ons wel in andere dingen. In koopjesjagen bijvoorbeeld. Dat we als kerk vorige week de deuren open hadden tijdens de kerstmarkt, was echt niet omdat wij die kerstmarkt zo geweldig vinden. Dat deden we omdat zo veel mensen op zoek zijn naar vervulling, en de kerk zomaar voorbij lopen. En begrijp me niet verkeerd: het is niet zo dat de mensen die de kerstmarkt bezoeken in het duister leven en de mensen in de kerk in het licht. Kijk gewoon eerlijk naar jezelf, naar wat er bij jou aan duister is. Ik zelf snap in ieder geval de aantrekkingskracht van zo n kerstmarkt wel. Het is donker als je opgaat in van alles, behalve God. 2. Licht: het einde van de duisternis dia 9 licht: het einde van de duisternis Zonder God lopen mensen in het donker, altijd. Kerst is dat God het daar niet bij laat. Hij doet iets wat in onze wereld helemaal niet kan. Hij laat het licht opgaan uit de hemel en verdrijft de

30 duisternis. Gods licht is het einde van de duisternis. dia 10 God doet iets nieuws Zacharias is 9 maanden stil geweest. Toen de engel Gabriël hem vertelde dat hij een zoon zou krijgen, had hij net zo gereageerd als zijn buren nu: er gaat toch niets veranderen. In die 9 maanden heeft hij veel kunnen nadenken. Hij is helemaal teruggeworpen op zichzelf, zelfs met zijn eigen vrouw kan hij alleen via een schrijftablet communiceren. Hij kan zichzelf niet verliezen in de afleiding van televisie en smartphone, hij is helemaal alleen met zijn eigen gedachten. Bij hem is het nu echt doorgedrongen: God gaat iets nieuws doen! Daarom mag zijn zoon geen Zacharias heten. Dat beseffen Zacharias en Elisabeth heel goed. Als de buren bijna gedachteloos hun zoon het kleine Zachariasje noemen, protesteren ze. Deze zoon is geen klein Zachariasje, is niet meer van hetzelfde. De engel heeft gezegd dat hij Johannes moet heten. Want God gaat met iets nieuws beginnen. Johannes is veel meer dan een zoon voor twee kinderloze mensen: hij is een teken van nieuwe hoop. En Zacharias weet ook heel goed dat dit nog maar het begin is. Want even later heeft hij het al over de redding uit het huis van David. Hij weet dat het niet om Johannes zelf gaat, maar wijst al naar Jezus. 9 Maanden lang is Zacharias stil geweest. Nu mag hij zijn mond weer open doen.

31 Hij wordt vervuld van de heilige geest, en begint te profeteren. God gaat een einde maken aan de duisternis! Hij kan er niet over ophouden, zijn enthousiasme, zijn verwondering, over dat er nu toch echt iets gaat gebeuren. dia 11 alleen God kan het licht maken Zonder God leven mensen in het donker. Dan is er geen hoop, geen levend geloof, en gaan mensen op in andere dingen dan God. Zelf kunnen mensen niet uit die donkere manier van leven komen. Als God mensen aan henzelf overlaat, zal het nooit licht worden. Dan blijft de aarde een plek van onvrede, angst, geweld, onrecht en eenzaamheid. Zo zit de wereld die wij kennen in elkaar, het is onontkoombaar. Tenzij God ingrijpt. Dat doet God. In de duisternis laat God een stralend licht uit de hemel opgaan. En ik zei net al: dat klopt voor ons niet, net zoals tekeningen van Escher niet kloppen. De zon gaat op in het oosten, boven de weilanden. Gods licht komt uit de hemel naar ons toe, hij dringt binnen in onze donkere wereld. Hij komt met iets heel nieuws, iets ongekends. De deur gaat open naar een compleet nieuwe en andere wereld. Gods licht verdrijft de duisternis. 3. Jezus zelf is het licht dia 12 Jezus zelf is het licht Dit is geweldig, maar ook niet voor te stellen. Ik bedoel, als ik probeer om voor te stellen dat Gods stralende licht uit de hemel opgaat,

32 dan komt daar nog het dichtst bij dat de zon naar de aarde komt, groter en groter wordt. Maar dat heb ik nog nooit echt gezien, sterker: als dat zou gebeuren, zou de aarde niet meer bestaan. Ik wil proberen nu wat concreter te maken hoe God een einde maakt aan de duisternis. Licht is niet letterlijk bedoeld, net zoals duisternis niet letterlijk bedoeld is. Duisternis is vooral dat mensen ver van God zijn. Als God het licht maakt, betekent dat dan ook niet dat hij een hele grote lamp aan zet. Het licht is Jezus. God maakt een einde aan het donker van onze wereld door binnen te dringen in onze wereld. Dat is Jezus: het licht in de wereld. dia 13 Jezus geeft liefde en zo het voorbeeld Maar wat doet Jezus dan dat een einde maakt aan de duisternis? Allereerst liefde, of, zoals Zacharias het zegt, Gods liefdevolle barmhartigheid. Dat klinkt heel simpel, maar het leven in duisternis is vooral heel veel liefde voor jezelf hebben. Daarom is deze wereld donker. Mijn eigen donkere manieren maken deze wereld zo n puinhoop. Jezus gaat heel anders met mensen om: hij heeft mensen lief. Mensen die er zo n puinhoop van hebben gemaakt. Jezus doorbreekt onze patronen met zijn liefde. Jezus is dus heel anders dan mensen. Als je in een donkere kamer bent en je steekt een kaars aan, dan gaat alle aandacht naar die kaars. Jezus houdt van ons, en laat zien dat dat veel mooier is dan duisternis. Hij laat zien: je hoeft helemaal niet alles voor jezelf te doen,

33 kijk maar naar mij: liefde is toch veel mooier? Jezus laat zien dat het ook anders kan, hij is een voorbeeld. dia 14 Jezus ontmaskert donkere plekken Maar licht doet ook iets heel anders. Als ik de motorolie van mijn auto bijvul, blijven mijn handen meestal niet schoon. Als het donker is, zie ik dat niet. Maar als er een lamp aangaat, zie ik opeens mijn vieze handen. Het licht laat zien hoe het echt is. Dat doet Jezus ook: hij ontmaskert ons. Kijk bijvoorbeeld naar hoe Jezus met de Farizeeën omgaat: hij maakt hen steeds duidelijk dat ze een levenloos geloof hebben. Of kijk naar mensen die bij Jezus komen om genezen te worden: Jezus kijkt dwars door hen heen en zegt dat hun zonden vergeven zijn. Jezus heeft je door, hij maakt je donkere plekken zichtbaar. dia 15 Jezus neemt de duisternis op zich En toch hoef je daar niet bang voor te zijn! Jezus maakt juist een einde aan die angst. Jezus zegt: ik wil jouw duisternis op mij nemen. Mag mijn licht in jou zijn? 4. Loop de weg van vrede dia 16 loop de weg van vrede Jezus maakt een einde aan de duisternis van de wereld. Hij is het licht uit de hemel dat ook onze levens verlicht. Zacharias zegt: daardoor kunnen we onze voeten zetten op de weg van de vrede. Loop die weg van vrede! dia 17 geef de schijnveiligheid van het donker op Ja, het duister heeft aantrekkelijke kanten. Het is niet leuk als je ontmaskert wordt, als Jezus je laat zien wat er in je hart leeft. Laat die rotzooi maar in het donker!

34 Het duister in ons leven is vaak ook zelfbescherming. We moeten wel veel liefde voor onszelf hebben, want van anderen moet je het niet verwachten. Anderen liefhebben is heel kwetsbaar, eng. In het donker is het veilig! En toch: loop de weg van vrede. Verruil die schijnveiligheid voor het licht. dia 18 laat liefde de drijvende kracht zijn De weg van de vrede. Die vrede is iets anders dan dat er geen oorlog is. Het tegenovergestelde van vrede in de bijbel is niet oorlog maar verstoorde verhoudingen. Vrede betekent dat het goed is, dat de verhoudingen goed zijn. Als twee landen een wapenstilstand afspreken, is dat dan vrede? Nee, dan nemen we met veel te weinig genoegen. Als mensen ruzie maken en besluiten te stoppen met ruzie en elkaar maar gewoon te negeren, is dat dan vrede? God doet dat heel anders: hij spreekt geen wapenstilstand met ons af, hij besluit ook niet ons maar gewoon te negeren, hij komt met liefde! Loop op de weg van de vrede. Leef in Gods nabijheid en heb mensen lief. Wat gaan we vaak verkeerd met elkaar om. Wat is het makkelijk om mensen op afstand te houden, zodat je op ze kunt mopperen, zodat je kritiek kunt hebben, of gewoon eens ouderwets roddelen. Het is zo makkelijk, merk ik ook, om altijd vanuit jezelf te redeneren. Ík heb hier voorkeur voor, ík voel me gekwetst, ík heb even geen zin. Laat liefde de drijvende kracht zijn in hoe we met elkaar omgaan!

35 dia 19 blijf dicht bij Jezus Nee, de weg van de vrede is niet de makkelijke weg. Maar Jezus maakt het mogelijk! Het zorgt ervoor dat we onze voeten op die weg kunnen zetten. Het kan omdat hij begint met liefde voor jou. Het kan omdat hij de weg wijst. Wil je die weg gaan, blijf dan dicht bij Jezus! En dan nog zal het donker aan je trekken. Niet voor niets is het een weg: je oefent en gaat ook onderuit. Dan leer je weer van Jezus. Maar de weg gaat wel naar echte vrede. Als Jezus terugkomt, kan niemand meer om het licht heen. Amen. Lucas 1:51-53 Wees voorbereid op Jezus die recht doet Kerst kan zomaar een lief feest zijn. Het lied dat Maria zingt, is heel anders: Jezus komt om recht te doen in de wereld. Wie trots is, machtig of rijk, komt er niet goed vanaf. Is kerst voor ons dan wel zo n feest? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Bij deze preek is een blad beschikbaar met verwerkingsvragen: Samen Groei-en.

36 Liturgie Zingen: GKB Gezang 47 : 1 en 6 Stil gebed Votum en groet Zingen: Psalm 136 : 1, 3, 18 en 21 Gebed Kinderen naar club Lezen: Lucas 1 : Zingen: Psalm 12 : 1 en 3 Preek over Lucas 1 : Zingen: LvK Lied 21 : 1, 5 en 6 Kinderen terug Projectlied (melodie LvK 124) Lezen wet (Bergrede) Zingen: Opwekking 687 : 1, 2 en 3 Avondmaal Lezen formulier 3 Viering Zingen: Psalm 103 : 1 en 2 Gebed Collecte Zingen: LvK Lied 460 : 1 en 5 Zegen Wees voorbereid op Jezus die recht doet Inleiding dia 1 cafetière Sommige voorwerpen kun je voor verschillende dingen gebruiken. Zoals deze: een cafetière. Mijn ouders hadden altijd al zo n ding, en gebruikten het om melk op te schuimen. Lekker voor over de koffie! Ik wist niet beter dan dat het een melkopschuimer was.

37 dia 2 cafetière met koffie Waar een cafetière echt voor bedoeld is, daar kwam ik pas later achter, toen ik al lang op kamers woonde. Je kunt er koffie mee zetten! Je doet wat gemalen koffie en kokend water in de kan, daarna zet je het deksel erop en na een paar minuten duw je het filter naar beneden. Klaar is je koffie, zonder koffiezetapparaat. En, maar dat is waarschijnlijk persoonlijke smaak, ik vind koffie uit een cafetière nog lekkerder, voor bijzonder momenten om eens extra te genieten. Of ik beeld het me in In ieder geval: jarenlang heb ik het punt gemist, door te denken dat een cafetière een melkopschuimer is. dia 3 wees voorbereid op Jezus die recht doet Het punt missen, dat doen we met kerst ook zomaar. Kerst is voor ons vaak een aangenaam feest, of dat is in ieder geval het ideaal: kerst is een feest van samen zijn. En op zich is daar niet zo veel mis mee, kerst ís ook het feest van vrede op aarde. Maar kerst is niet lief! Kerst is juist strijd. Bij Tim Vreugdenhil, predikant in Amsterdam, kwam ik de volgende uitspraak tegen: God is nu eenmaal niet voor de gezelligheid als mens geboren. Er is heel wat nodig om vrede op aarde te brengen. Daarover zingt Maria in haar lied. Jezus komt met een ware revolutie. Wees voorbereid op Jezus die recht doet! 1. Nu gaat het gebeuren dia 4 nu gaat het gebeuren Vorige week zijn we Maria al tegengekomen.

38 Een heel gewoon meisje uit Nazaret. De engel Gabriël zette haar leven op de kop. Hij vertelde Maria dat ze zwanger zou worden en dat haar zoon de Zoon van God zou zijn. Maria reageerde heel dienstbaar: laat er met mij gebeuren wat u gezegd hebt. Vandaag gaat het over een Maria die uitzinnig van vreugde is, die het uitzingt naar God. Want nu gaat het echt gebeuren! dia 5 Maria is nu echt zwanger Vlak nadat Gabriël bij Maria is geweest, pakt Maria haar koffers en reist naar Elisabet. Gabriël had gezegd dat zij ook zwanger is, en Maria wil graag bij haar zijn. Maria is helemaal ondersteboven van de boodschap van Gabriël, en met wie zou ze daar nu beter over kunnen praten dan met Elisabet? Maria wacht niet, ze gaat in grote haast naar Elisabet toe. Ze zal wel binnen een week nadat Gabriël bij haar geweest is vertrokken zijn. Ze heeft dus wel gehoord dat ze zwanger zal worden, maar het is nog nergens aan te merken. Aan haar buik kun je nog helemaal niets zien. Ook aan andere dingen kan Maria nog niet merken dat ze zwanger is. Ze heeft nog geen reacties op allerlei hormonen in haar lijf. Daar is het nog te vroeg voor. En als er in die tijd al zwangerschapstesten waren, dan hadden die Maria waarschijnlijk ook nog niet kunnen vertellen dat ze zwanger was. Maria weet niet of ze al zwanger is. Dat verandert als Maria bij Elisabet komt. Gezegend is de vrucht van jouw schoot, roept Elisabet uit. Ook Elisabet kan niet zien dat Maria zwanger is. Maar door God weet ze het, en mag ze het Maria vertellen.

39 Maria is zwanger, het is echt! Het bezoek van Gabriël, Maria heeft het zich niet ingebeeld, ze wordt nu echt de moeder van Gods Zoon! dia 6 daarom zingt Maria van vreugde Daarom zingt Maria haar lied, juist nu. Het gaat nu echt gebeuren, vanuit dat enthousiasme begint Maria te zingen. Nu gaat er wat gebeuren, met Maria, met Israël en met de wereld. Maria is uitzinnig, en de woorden stromen. Die heeft ze trouwens niet zelf bedacht. Ze maakt gebruik van bekende woorden. Van het loflied van Hanna, de moeder van Samuël. Dat lied zong Hanna toen ze zwanger werd. Maria gebruikt ook woorden uit Psalmen, ook uit Psalmen die we vandaag zingen: Psalm 103 en Psalm 147. Ze pakt bekende liederen bij elkaar, en maakt daar haar eigen lied van. Dat enthousiasme van Maria, die nu weet dat ze echt zwanger is, dat hebben wij natuurlijk niet. Jezus is al lang geboren. Maar hier, bij Maria, begint dat God de wereld niet aan zichzelf overlaat. En juist in de adventstijd mogen we ons daar over verwonderen, het laten doordringen, misschien wel opnieuw, en dankbaar zijn: er gaat wat gebeuren, God grijpt in! 2. Jezus komt om recht te doen. dia 7 Jezus komt om recht te doen Ja, nu gaat het gebeuren, maar wát gaat er dan gebeuren. Daarover zingt Maria, als een soort profetie van wat Jezus later in zijn leven gaat