1000 HECTAREN VOL GELOPEN MET AMERIKAANSE VOGELKERS. IS DAT ERG?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "1000 HECTAREN VOL GELOPEN MET AMERIKAANSE VOGELKERS. IS DAT ERG?"

Jelle Janssens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Een verslagje aan het bezoek aan Käfertalerwald bij Mannheim HECTAREN VOL GELOPEN MET AMERIKAANSE VOGELKERS. IS DAT ERG? Amerikaanse vogelkers dominant aanwezig in het bos van Mannheim. Groveden en beuk torenen nog uit boven een massief dek van Amerikaanse vogelkers. De bossfeer is vochtig. De onderetage van vogelkers brengt schaduw, veel dood hout van Amerikaanse vogelkers is met mossen en varens bezet. Iets van een sfeer van tropisch bos. De bodem zou niet speciaal vochtig zijn. Het grondwater bevindt zich op m onder maaiveld. In het voormalig dennenbos vindt een strooiselomzetting plaats, die de bosbodem als die van een rijk loofbos doet lijken. Sfeerbeelden:

5 Met geel lint gemarkeerde boom is een zaagboom Amerikaanse vogelkers.

6 Met geel lint gemarkeerde boom is een zaagboom Amerikaanse vogelkers.

10 Het massieve dek van Amerikaanse vogelkers zorgt voor een vochtig klimaat.

16 Dealen met de soort. Afijn. De Amerikaanse vogelkers is aanwezig. De beheerders hebben gepoogd om de soort te verwijderen door de soort in te bannen met inheems loofhout. Door Beuk, linde en haagbeuk aan te planten, deze door de kritieke fase heen helpen en vervolgens nemen deze het licht van de lichthoutsoort : Amerikaanse vogelkers weg. De storm Wiebke in de jaren negentig verpletterde deze aanpak. Plots was er weer volop licht en was er geen houden aan de ontkieming en groei van de Amerikaanse vogelkers. Voortzetting van het onderdrukken van de soort met inheemse schaduwleverende en tolerante soorten is niet gelukt vanwege het grootschalig voorkomen van de meikever. Het inheemse loofhout wordt grootschalig aan de wortels gevreten door de larven van deze kever. Hoe uit deze plaag te komen? Misschien door te beginnen om de naam van het bos te veranderen: Käfertalerwald doet zijn naam te veel eer aan. Het verwijderen van deze soort uit het ecosysteem van het Käfertalerwald is denkbaar, maar (op korte termijn) niet uitvoerbaar. Je zit er als beheerder voorlopig mee opgescheept. Dat geeft rust. Dan kun je volop leren en genieten van deze soort. De beheerder van het bos heeft ook de conclusie getrokken het beste ervan te maken met deze soort. Tijdens ons korte ochtendbezoekje aan het bos werd ons uitleg gegeven van hoe zij met het bos omgaan. Aldus een verslag:

17 Beheerder doet verslag:

18 Energiehout, zaaghout en marmalade. Het hout is prima voor de houtkachel. Ook voor grootschalige warmteomzetting. Kortom energiebouw. Is het hout ook geschikt voor zaaghoutproductie? De beheerders hebben zich er van verwittigd dat zij te maken hebben met een Amerikaanse vogelkers van noordamerikaanse herkomst. Deze herkomst levert zaaghout. Ten minste geeft de mogelijkheid tot het telen van zaaghout. De beheerders hebben zich ten doel gesteld om gedurende de periode dat de Amerikaanse vogelkers dominant aanwezig is, misschien wel 60 jaren zaaghout te produceren daar waar mogelijk en verder energiebouw te plegen met deze soort.

19 Ter promotie van deze soort in dit stadsbos heeft men met positieve zaken de soort gepromoot. Zo is er marmelade van de vruchten gemaakt en vermarkt. Zaaghout teelt: Voor de omgang van de soort is het van belang om de misvatting weg te nemen al zouden we met een schaduw houtsoort te maken hebben. het is een uitgesproken lichthoutsoort. Indien de topscheut beschaduwd is, groeit deze niet meer recht omhoog en is het gedaan met de verlenging van het zaaghout gedeelte van de stam. Gekozen moet worden voor een korte omlooptijd: 70 jaar. Is dat omdat we hier niet te maken hebben met een ideale situatie voor de Amerikaanse vogelkers? In het noordamerikaanse herkomstgebied beleeft de Amerikaanse vogelkers een jaarlijkse neerslag van 1200 mm. In het Mannheimse krijgt het 600 mm neerslag. Mogelijk is dit de reden dat de omlooptijd terug gebracht is naar 70 jaar, in plaats van bijvoorbeeld 120 jaar. Zaaghout productie beginnen zij met stammen waarvan de onderste 5 meter redelijk recht is of waarin onder in de stam een stamdeel van 5 meter redelijk recht is. Ervaring die zij opgedaan hebben is dat indien een stam bij de stamvoet behoorlijk beschadigd is, het stamdeel erboven niet aangetast wordt. De boom heeft de zone met aantasting voldoende afgeschermd. De beheerders zijn dus tevreden met een lengte van het zaaghout van 5 meter. Het werkt prettig om niet te ambitieus te zijn. Ondanks dat kiezen zij ervoor dat het bovenstaande stamdeel recht en doorgaand is. Zowel voor de spilontwikkeling als voor de ontwikkeling van voldoende kroon dient de voor zaaghout uitgekozen boom vrijgesteld te worden. Hier dient men zeer zorgvuldig te werk te gaan: slechts zeer geleidelijk de boom vrijstellen. Zo niet dan vertoont de boom veel waterlot. De beheerders hebben de ervaring gehad dat het fout ging. Per geselecteerde boom wordt er per keer 1, hooguit 2 buurbomen weggenomen. De verzorging van een opstand met zaaghoutbomen begint pas bij een opperhoogte van 8 10 meter in de etage vogelkers. Men kiest voor ca 210 zaaghoutbomen per hectare ( als die er al zijn) de bomen zijn dan ongeveer 15 jaar oud bij de eerste ingreep. Om de 4 jaar stelt men de zaaghoutbomen iets vrij. Vaak en matig! Ten einde mooi zaaghout te krijgen dient men de dode takken in het stamdeel van 5 meter te verwijderen. Aftikken. Let op: geen levende takken verwijderen! Ook dan verschijnt er een bos nieuwe scheuten nabij de snoeiwond. De stammen van de zaaghoutbomen dienen dus te allen tijde zijwaarts beschaduwd te blijven. Over het merken van de bomen. In aanvang merkten de beheerders de bomen met verf. De gemerkte bomen vertoonden een necrose op de stam nabij de verf. Let wel de bast met schors van de Amerikaanse vogelkers is extreem dun. Zoals bij alle kersen. De bomen zaaghoutbomen worden nu met een kunststof lint gemerkt. De beheerders spreken niet over het voortgaan met de dunning ten einde diepe kronen te houden. Er zal een maat gezocht moeten worden wil je regelmatig hout krijgen met regelmatig jaarringen. - Indien er geen of slechts zeer weinig zaaghoutstammen in een opstand zijn, kan er voor gekozen worden om al het hout in een keer af te zetten. De oogst als chips naar de energiecentrale en vanuit de nieuwe opslag pogen alsnog redelijk tot uitstekend zaaghout van grond te krijgen -.

20 In Mannheim heeft men het scherm van grovedennen, beuken, haagbeuken, inlandse en Amerikaanse eiken en Robinia laten staan, of wat er van over is. In de opstanden waar deze bomen ruim staan hoeft men niet in te grijpen. De doelstelling is een recreatief bos met bomen met heel lange omlooptijden. Bovendien en dat zal belangrijk mee tellen: de lust om een boom te zagen en te verzagen verdwijnt al snel vanwege de grote menge van granaatscherven in het hout. De Mannheimer recreant heeft geen moeite met het landschapsbeeld van een geseroniteerd bos. Het beleeft een intense groene jungle, welke onmiskenbaar ook zijn charmes heeft. Echter duidelijk anders van smaak dan bijvoorbeeld een bos met een rijke onderetage van inheemse soorten. Het strooisel wordt rap omgezet. Je treft niet een dikke laag van blad en naald resten aan. De laag van mossen en varens is intens aanwezig. De bodem is overal beschaduwd. De bosbouwer en bosecoloog heeft hier de gelegenheid om te leren welke rol de Amerikaanse vogelkers speelt in dit Mannheimer bos. Het bos dat in een soort crisissituatie verkeert gezien het optreden van de meikever en de dominantie van de Amerikaanse vogelkers. Ik heb in het Käfertalerbos geen berk gezien, ook niet bij de open plekken. Opmerkelijk toch. Haagbeuk kwam veel voor. Voor het duidelijk beeld: zaaghoutbomen komen slechts in een gedeelte van de 1000 hectaren voor. Weet iemand nog over oppervlakte zaaghoutteelt gesproken was? Nog enkele opmerkingen over de afzet van het hout voor de warmte. De Mannheimer stookt graag de kachel. Het hout gaat weg voor 49 euri per stapelmeter, (ik meen aan de wegkant). De beheerders wachten af naar hoe het zal gaan met de hout energiecentrales. Zullen zij daar aan gaan leveren in grote hoeveelheden, met grote contracten? Wanneer er machinaal geoogst wordt en takhout en al uit het bos wordt meegenomen, dan stagneert de bodemopbouw die nu plaats vindt op. Daar mag de beheerder voor hoeden. Zij zullen de maat moeten stellen voor wat een duurzame oogst is. Zij hebben er voor te zorgen dat het proces met bosbodem opbouw door gaat. Leerzaam bezoek. Wanneer één van ons er nog eens gaat kijken, zou het mooi zijn wanneer die Bart Nyssen beelden en tekst bezorgt. Laat ons dit maar eens volgen. Misschien een goeie aanleiding om een amerikaanse vogelkers website te maken, waar aan door een ieder bijgedragen kan worden.

21 Deze vier beelden komen van vlak bij de plaats Düren, ons 1e excursiepunt

22 Met groet, Tom van Duuren

Vergelijkbare documenten

Beuk in perspectief. Ervaringen met beuk in het beheer op. Kroondomein Het Loo

Beuk in perspectief. Ervaringen met beuk in het beheer op. Kroondomein Het Loo Beuk in perspectief Ervaringen met beuk in het beheer op Kroondomein Het Loo René Olthof beheerder boswachterij Hoog Soeren, 3000ha 2180ha bos 394 ha beuk (18%) Verloofing Vestiging berk, beuk en eik in