RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek Expertisecentrum Onderwijszorg (EOZ) bij het Expertisecentrum Onderwijs Zorg Bonaire

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek Expertisecentrum Onderwijszorg (EOZ) bij het Expertisecentrum Onderwijs Zorg Bonaire Plaats : Kralendijk, Bonaire Datum onderzoek : 11 mei 2012 Rapport vastgesteld te Tilburg op 10 juli 2012

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusies en afspraken 9 Pagina 3 van 9

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 11 mei 2012 een onderzoek uitgevoerd op het Expertisecentrum Onderwijs Zorg Bonaire naar aspecten van de kwaliteit van de onderwijszorg en de naleving van wet- en regelgeving. Het betreft een eerste kwaliteitsonderzoek sinds de oprichting van de expertisecentra onderwijszorg en sinds deze onder toezicht van de Inspectie van het Onderwijs zijn gekomen. De conclusies van dit onderzoek kunnen daarom worden beschouwd als een eerste beoordeling op basis waarvan de expertisecentra onderwijszorg (EOZ) en hun besturen kunnen werken aan het consolideren en borgen van bestaande kwaliteit, alsmede gerichte maatregelen kunnen treffen om geconstateerde tekortkomingen op te heffen. De inspectie is voornemens over een periode van vijf jaar ( ) jaarlijks op de expertisecentra onderwijszorg aspecten van de kwaliteit van de onderwijszorg te beoordelen en de ontwikkelingsen/of verbeteractiviteiten nauwgezet te volgen. Toezichthistorie Het Expertisecentrum Onderwijs Zorg Bonaire is in 2011 opgericht ter ondersteuning van de zorg in de onderwijsinstellingen op Bonaire. Conform het desbetreffende wettelijke voorschrift heeft het expertisecentrum een eilandelijk zorgplan ingediend bij de Inspectie van het Onderwijs. De inspectie heeft in juli 2011 gecontroleerd of het zorgplan aan de wettelijke voorschriften voldoet en het plan getoetst aan de hand van de inhoudelijke criteria, zoals beschreven in het beleidsdocument De Basiskwaliteit Zorg in Caribisch Nederland (Prof. dr. F.J.G. Janssens/Inspectie van het Onderwijs, vastgesteld 22 juni 2011). Het huidige onderzoek is een eerste beoordeling van de kwaliteit van de onderwijszorg en ondersteuning aan de onderwijsinstellingen, die het centrum verzorgt. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het document De Basiskwaliteit Zorg in Caribisch Nederland (Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, juli 2011), het document De Basiskwaliteit van het primair en voortgezet onderwijs in Caribisch Nederland (Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, maart 2011) en op het document De Basiskwaliteit van het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) en de Sociale Kanstrajecten Jongeren (SKJ) in Caribisch Nederland (Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, maart 2011). Deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs en de zorg en de wettelijke vereisten. Hoofdstuk 3 geeft de conclusies en afspraken met het expertisecentrum onderwijszorg weer. Onderzoeksopzet Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie de kwaliteit van de volgende kwaliteitsdomeinen: Kwaliteitszorg van de ambulante begeleiding (Ondersteuning); Pagina 5 van 9

6 Naleving (Deugdelijkheidseisen en handhaving). 1 De kwaliteit van het specialistisch onderwijs en de opbrengsten (leerprestaties) is tijdens dit onderzoek nog niet beoordeeld. De reden daarvan is dat het expertisecentrum zich in het huidige ontwikkelingsstadium hoofdzakelijk toelegt op het onderzoeken van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, het opstellen van leertrajecten en ontwikkelingsperspectieven voor deze leerlingen en het verlenen van ambulante begeleiding aan de instellingen waar deze leerlingen staan ingeschreven. Het centrum verzorgt vooralsnog geen specialistisch onderwijs. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: een controle op de aanwezigheid van het eilandelijk zorgplan bij de inspectie; een toets op de aanwezigheid van de wettelijk verplichte onderdelen in het eilandelijk zorgplan; onderzoek en analyse van documenten en gegevens van het expertisecentrum die bij de inspectie aanwezig zijn; analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van het expertisecentrum en van andere documenten die de instelling voorafgaand aan het onderzoek heeft toegestuurd, te weten de Voortgangsrapportage Eilandelijk Zorgplan - Stichting Expertisecentrum Onderwijs Zorg Bonaire, 7 mei 2012, het document Trends Primair Onderwijs en het document Trends VO + MBO, beide gedateerd 4 mei 2012, het Eilandelijk zorgplan en de subsidieaanvraag schooljaar ; een gesprek met de directie en de orthopedagoog over de kwaliteit van verschillende aspecten waaronder kwaliteitszorg; verificatie van de kwaliteit van de uitvoering van de ondersteuning en begeleiding door het EOZ op alle scholen; en een kort eindgesprek met een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het onderzoek. 1 Kwaliteitsdomeinen zoals beschreven in De Basiskwaliteit Zorg in Caribisch Nederland, Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, juli 2011 Pagina 6 van 9

7 2 Bevindingen In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. Per kwaliteitsdomein wordt beschreven hoe de kwaliteit zich verhoudt tot de Nederlandse inspectienormen. Deze bevindingen worden vooralsnog niet weergegeven in de vorm van een score maar in een beschrijving van de aangetroffen kwaliteit. De leerprestaties worden, voor zover dit mogelijk is, beoordeeld aan de hand van de uitstroomprofielen en ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen. Hierbij stelt de inspectie vast of de instelling naar haar oordeel bij de meest recente opbrengstmeting, met voldoende leerlingen de doelen heeft bereikt die passen bij hun mogelijkheden. In 2013 zal het expertisecentrum aan alle aspecten van basiskwaliteit moeten voldoen. Algemeen beeld Het Expertisecentrum Onderwijs Zorg (EOZ) Bonaire heeft een uitstekende start gemaakt en de inspectie spreekt haar waardering uit voor de voortvarendheid en de professionaliteit waarmee het EOZ werkt. In korte tijd heeft het expertisecentrum een heldere werkwijze voor het verlenen van onderwijszorg en ambulante begeleiding aan de onderwijsinstellingen opgezet. Daartoe zijn uitvoeringsprocedures, functiebeschrijvingen en protocollen vastgelegd, zijn kengetallen verzameld en trends beschreven en zijn dossiers ambulante begeleiding aangelegd. In totaal gaat het om meer dan driehonderd leerlingen. De geleverde diensten en de bereikte resultaten zijn verantwoord in een voortgangsrapportage en zijn tijdens het onderzoek aan de inspectie gepresenteerd. Op dit moment verleent het centrum onderdak aan een schakelklas PO-VO en verleent het ondersteuning bij de instandhouding van een rebound-voorziening. Beide zijn te beschouwen als tijdelijke dienstverlening tot het moment waarop de onderwijsinstellingen hun kwaliteit zodanig hebben verbeterd dat deze voorziening niet meer nodig is (schakelklas), respectievelijk door de instellingen volledig zelf wordt georganiseerd. Het centrum heeft plannen voor lespunten voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften waarin niet door de scholen zelf kan worden voorzien maar verzorgt dergelijk specialistisch onderwijs momenteel niet. Daarom is dit onderzoek beperkt tot de ambulante begeleiding van scholen (en de kwaliteitszorg daarbij) en de naleving van voorschriften. Hieronder volgt een toelichting per kwaliteitsdomein. Toelichting Kwaliteit(szorg) van de ambulante begeleiding In het document De Basiskwaliteit Zorg in Caribisch Nederland zijn de indicatoren opgenomen van een goede ambulante begeleiding en de bewaking daarvan. Deze staan centraal in de beoordeling door de inspectie. Pagina 7 van 9

8 De inspectie stelt vast dat de coördinatie van de begeleiding en de ondersteuning van de scholen helder zijn georganiseerd en vastgelegd, onder meer in diverse protocollen. Het EOZ verzamelt de noodzakelijke informatie over de zorgleerlingen en het samenwerkingsverband heeft de samenwerking tussen de scholen en het EOZ adequaat geregeld. Alle scholen komen in aanmerking voor ambulante begeleiding, die wordt gegeven aan de hand van begeleidingsplannen. Op elke school wordt momenteel al ambulante begeleiding gegeven bij de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Op een van de basisscholen is dit, door de bijzondere samenstelling van de leerlingenpopulatie, voor alle leerlingen het geval. Doelen en handelingsadviezen zijn duidelijk beschreven en in meetbare termen geformuleerd. De ambulante begeleiders en schoolmaatschappelijk werkers zijn voor de uitvoering van hun werkzaamheden ten minste één keer per week op elke school aanwezig. De zorg en de begeleiding daarbij worden planmatig uitgevoerd en regelmatig geëvalueerd. De scholen zijn tevreden over de aanpak tot dusverre. In het huidige stadium van ontwikkeling is de kwaliteitsbewaking (kwaliteitszorg) nog een punt dat verder ontwikkeld dient te worden. De opzet van een cyclus van systematische evaluatie en borging is nog niet rond en verdient nadere aandacht. De directie van het EOZ is zich hiervan bewust en heeft in verband hiermee behoefte aan extra ondersteuning, bijvoorbeeld in de persoon van een teamleider die de kwaliteit van de begeleiding door ambulante begeleiders en schoolmaatschappelijk werkers permanent kan bewaken. Ook de afbakening van de taken en werkzaamheden van het EOZ en die van instanties als de Jeugdzorg en de Voogdijraad verdient nadere uitwerking. Gezien de zeer omvangrijke taak waarvoor het EOZ staat de precieze omvang is door het grote aantal nog te onderzoeken leerlingen momenteel niet eens te bepalen zullen de organisatie en uitvoering van de ambulante begeleiding, alsmede de bewaking van de kwaliteit daarvan, nog geruime tijd onderwerp van beleidsmatige evaluatie, (her)overweging en bijstelling zijn. Pagina 8 van 9

9 3 Conclusies en afspraken Kwaliteit De kwaliteit van de tot dusverre gerealiseerde ambulante begeleiding van de onderwijsinstellingen is, gezien het korte bestaan van het EOZ van een adequaat niveau. De kwaliteitsbewaking op dit onderdeel van de taak van het EOZ, verdient vooralsnog aandacht en moet verder uitgewerkt worden. Naleving In het kader van het programmatisch handhaven controleert de inspectie op dit moment standaard de aanwezigheid van het eilandelijk zorgplan en de aanwezigheid van de wettelijk verplichte onderdelen in dat eilandelijk zorgplan. Bij deze controle is geen tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften. Wel stelt de inspectie vast dat het EOZ nog geen regeling heeft getroffen voor de behandeling van klachten over beslissingen en gedragingen van het bestuur of het personeel. Afspraak Op grond van het bovenstaande heeft de inspectie de volgende afspraak met de instelling gemaakt: In het volgende schooljaar zal het EOZ een klachtenregeling opstellen en deze aan de inspectie sturen. Pagina 9 van 9