Rothschild giraffe 1 / 5

Transcriptie

1 Rothschild giraffe 1 / 5 ROTHSCHILD S GIRAFFE Giraffa camelopardalis rothschildi Frans Engels Duits :Rothschild s girafe :Rothschild s giraffe / Baringo Giraffe :Uganda-Giraffe Gewicht : kg kg. Hoogte : (schedel) 4-5,5 m. (schouder) 2,5-3 m. Snelheid : km/uur Levensduur : jaar Draagtijd : maanden Aantal jongen : 1 Leefwijze : giraffen leven in groepen van 30 tot 50 dieren Uiterlijke kenmerken Lichaamsbouw Kop Oren Ogen Horens Vacht Staart : groot en gedrongen. Lange benen, hoge schouders, aflopende rug en een lange nek. De nek heeft net als bij bijna alle zoogdieren zeven nekwervels maar bij de giraffen zijn ze groter. De mannetjes zijn meestal groter. : lang met smalle neus : groot en beweeglijk : groot en donker, zijn in staat kleuren te onderscheiden : twee, maar meer horens mogelijk (maximaal vijf). De horens zijn klein en in tegenstelling tot andere dieren met horens, bekleed met huid en met een haartoefje aan het uiteinde. : oranje-bruin met roestbruine tot zwarte vlekken over het hele lichaam, behalve op de onderpoten die wit zijn. Dit vlekkenpatroon is voor elk individu uniek. Tussen dode bomen vallen giraffen nauwelijks op door de gevlekte hals die op boomschors lijkt waarop de schaduwen van de takken vallen. De mannetjes zijn meestal donkerder. De nek is bedekt met korte, zwarte manen. : middellang met een grote zwarte pluim. Habitat / Verspreiding De Rothschildgiraffe leeft in savannen en steppeachtige gebieden. Ze zijn te vinden in Afrika ten zuiden van de Sahara. De Rothschildgiraffe leeft in Oeganda, West-Kenia en Zuid-Soedan. Altijd in gebieden waar bomen groeien. In het droge seizoen leven de giraffen in de buurt van water en in gebieden met bomen waar bladeren van hoge

2 Rothschild giraffe 2 / 5 kwaliteit aan blijven zitten. In het regenseizoen zijn ze wijd verspreid. Voedsel Giraffen eten de bladeren en twijgen van bomen. Ze eten voornamelijk de acacia, want dat is de meest voorkomende boom op de Afrikaanse vlakten. Deze boom heeft lange doorns van wel vijf centimeter lang. Toch hebben de giraffen daar geen last van want hun mond en lippen zijn bedekt met een dikke eeltlaag waardoor ze de stekels niet voelen. Door de lange nek en de lange, flexibele bovenlip en de tong die ongeveer 45 cm lang is, kunnen ze selectief plukken waardoor ze alleen de bladeren van de boom af halen, en ze kunnen bij de hoogste bladeren waar de andere dieren niet bij kunnen. Hierdoor hebben ze geen last van concurrentie van de dieren die de onderste takken van bladeren ontdoen. De mannetjes strekken zich tijdens het eten helemaal. De vrouwtjes richten zich wel op lagere bladeren, ongeveer op schouderhoogte. Hieraan zie je in het veld o.a. het verschil tussen vrouwtjes en mannetjes. Drinken doen de giraffen weinig. Ze kunnen maximaal drie dagen zonder water als ze voldoende bladeren eten die veel vocht bevatten. Als ze drinken moeten ze hun poten spreiden en/of licht buigen om bij het water te komen. Dit komt omdat de nek korter is dan de poten. Wanneer ze dit doen, zijn ze kwetsbaar voor predatoren. Gedrag Organisatie Giraffen zijn tegenover elkaar erg afstandelijk en vormen geen langdurige banden. Ze staan zelfs minstens twintig meter uit elkaar. Alleen tijdens het eten of bij aanwezigheid van een predator komen de giraffen dichterbij elkaar. Een groep giraffen bestaat ongeveer uit dieren. In zo'n groep is er geen echte leider. Er is wel een rangorde maar die valt nauwelijks op. Een dier dat hoger in rangorde staat houdt de kop en kin hoger en mag een dier lager in rang de pas afsnijden. De voorkomende samenstellingen zijn: - : met jongen komen vaak samen in bepaalde gebieden maar er is weinig interactie tussen de vrouwtjes. - : komen samen in vrijgezelle groepen aan het begin van de puberteit, +/- op driejarige leeftijd. Volwassen mannetjes leven meestal solitair, vaak sluiten mannetjes zich aan bij vrouwtjes met jongen. De vrouwtjes leven nooit alleen en als ze jongen hebben zoeken de moeders elkaar op. Een kudde kan dus in allerlei formaties voorkomen op elk willekeurig moment, maar de samenstelling blijft nooit lang hetzelfde. Trekgedrag De giraffen trekken meestal wel. De grootte van deze gebieden varieert van vijf tot 655 km². Gemiddeld is dit gebied 165 km². Onvolwassen mannetjes trekken door de grootste gebieden. Dominantie en dreiggedrag rechtop staan met stijve poten

3 Rothschild giraffe 3 / 5 kop en kin omhoog pas afsnijden van ondergeschikt dier Verdedigend gedrag kop laag trekt zich sneller terug Vechtgedrag meestal komt het niet tot een serieus gevecht, de mannetjes in de kudde weten hun plaats. Er komen eigenlijk alleen gevechten voor tussen het mannetje hoogst in rang in de kudde en een vreemd mannetje, zeker als een vrouwtje in de oestrus in de buurt is. de mannetjes komen met stijve poten op elkaar af. Zijn ze bij elkaar gekomen dan gaan de koppen omhoog en kijken strak naar voren, maar niet naar elkaar. tijdens het gevecht leunen de mannetjes zwaar tegen elkaar en de nekken worden om elkaar heen geslagen. Om de beurt doen de giraffen een aanval. De aangevallene probeert te ontwijken en maakt zich gelijk klaar voor de tegenaanval. Tussendoor houden de mannetjes lange pauzes waarin ze zich zo groot mogelijk maken of ze gaan wat eten. Uiteindelijk staat de sterkste het meest rechtop en de verliezer gaat weg. Maar in tegenstelling tot bij vele andere dieren, verjaagd de winnaar de verliezer niet uit het gebied maar ze kunnen vreedzaam verder gaan. Het gevecht lijkt ritmisch en gesynchroniseerd als een dans. Een serieus gevecht eindigt zelden met zware verwondingen. Territoriaal gedrag Giraffen zijn non-territoriaal Anti-predator gedrag Giraffen hebben weinig vijanden, jonge giraffen hebben wel een aantal predatoren. Als ze aangevallen worden vluchten giraffen in eerste instantie weg in een galop die lijkt op een slowmotion. Maar als het moet zijn ze in staat harde trappen uit te delen met de poten in elke willekeurige richting. Giraffen zijn kwetsbaar als ze drinken. Om bij het water te komen moeten de voorpoten gespreid en iets gebogen worden. Ook als ze liggen zijn de giraffen kwetsbaar. In deze posities zijn ze niet in staat om snel overeind te komen om te vluchten of zich te verdedigen. Communicatie Vocale signalen Giraffen zijn stille dieren. Ze communiceren met wat knorrende en loeiende geluiden, eigenlijk alleen tussen moeder en kind en bij alarm. Ze houden wel altijd visueel contact met elkaar. Geursignalen Giraffen bezitten zover men weet geen geurklieren waarmee ze communiceren. Ook hebben ze geen territorium dat ze met mest of urine markeren. Voortplanting Het gehele jaar kan er gepaard worden, maar de meeste paringen vinden plaats in de

4 Rothschild giraffe 4 / 5 regentijd, rond september. Een vrouwtje werpt haar eerste jong op ongeveer vierjarige leeftijd en om ongeveer zestien maanden worden de volgende jongen geworpen. De mannetjes zijn geslachtsrijp met ongeveer vier jaar maar zijn pas oud genoeg om te vechten tegen andere mannetjes als ze zeven jaar zijn. De mannetjes lopen van kudde naar kudde op zoek naar bronstige vrouwtjes. Als een mannetje een vrouwtje heeft gevonden likt hij aan haar staart waardoor ze gaat urineren. Het mannetje kan aan haar urine merken of ze in de oestrus is. Is de test positief, dan legt het mannetje zijn kop op haar stuit, duwt haar met de borst en tikt haar met de voorpoot aan. Als het vrouwtje klaar is voor de copulatie, schuift hij langzaam op haar. De draagtijd is ongeveer vijftien maanden. Voor de geboorte gaat het vrouwtje naar bepaalde 'werp'gebieden. Tijdens de geboorte blijft het vrouwtje staan waardoor het jong een val van 2 meter moet maken. Dit vangt het jong op met de schouders. Het jong is bij de geboorte al twee meter hoog (tot de kop) en de horens zijn al aanwezig. De eerste uren duldt de moeder geen andere giraffen in haar buurt zodat het jong haar als moeder kan herkennen. Het jong kan al na vijftien minuten staan. De eerste weken ligt het jong verscholen in struikgewas. Bij alarm doet het zijn kop omlaag en blijft doodstil liggen. In het begin blijft de moeder in de buurt van haar jong, ongeveer zo'n 50 meter er vandaan. Later laat ze het langer alleen om wat te gaan eten of drinken. Maar de jongen worden nooit helemaal zonder toezicht gelaten, er is altijd wel een ander vrouwtje in de buurt. Na twee tot drie weken komt het jong tevoorschijn en voegt het zich bij de andere kalveren. De kalveren hebben weinig lichamelijk contact met elkaar, alleen de neuzen worden af en toe aangeraakt en de jonge mannetjes oefenen met vechten. De jongen beginnen na drie tot vier maanden met herkauwen en na vijf tot zes maanden voegen ze zich bij een kudde. Ze worden ongeveer twaalf maanden gezoogd. Als er een predator nadert in deze periode dan zal het vrouwtje haar jong eerst proberen weg te leiden, als dit niet lukt, dan gaat ze er over heen staan om het te verdedigen. Een kalf is op een kort stuk wel sneller dan een volwassen dier maar houdt dit echter niet lang vol, een predator met uithoudingsvermogen kan het makkelijk grijpen. In de eerste levensmaand worden ongeveer 50 tot 75% van de kalveren die door een leeuw of hyena worden opgemerkt, gedood. Het beste verweer is zo snel mogelijk groeien. Bedreigingen Leeuwen, hyena s en luipaarden jagen op jonge giraffen, maar de mens is de grootste bedreiging. De staart van de giraffe is erg aantrekkelijk voor stropers. De haren worden gebruikt als rijgdraad voor armbanden en kettingen. De huid wordt gebruikt voor sandalen en de traditionele medicijnmannen in Oeganda schrijven ook de rook van de huid voor als medicijn tegen bloedneuzen. Giraffen zijn makkelijk te doden met pijlen, speren en geweren, dus de aantallen reduceren snel, niet alleen door stropers, maar ook door aantasting van de habitat. Vroeger kwamen giraffen door heel Afrika voor, nu zijn hun leefgebieden sterk verminderd. De Rothschildgiraffe is een bedreigde ondersoort. De aantallen zijn de laatste jaren flink afgenomen. Gelukkig is deze ondersoort goed te houden in gevangenschap en plant hij zich ook goed voort. Er is ook een EEP voor de Rothschildgiraffe opgericht.

5 Rothschild giraffe 5 / 5 Wetenswaardigheden - Door de lange hals zou je verwachten dat een giraffe flauw zou vallen als die de kop omhoog doet. Hij moet immers een afstand van vijf meter overbruggen! Maar de giraffe heeft hiervoor aanpassingen, zoals de kleppen in de halsslagader, waardoor gedeelten kunnen worden afgesloten. Hierdoor loopt het bloed niet terug en blijft de druk in de hersenen redelijk constant. - Giraffen slapen niet vaak diep, in ieder geval nooit langer dan vijftien minuten. Liggen doen ze weinig. Als ze liggen kan dat, maar nooit langer dan vijftien minuten omdat de poten anders veel te stijf worden en de giraffen niet meer kunnen opstaan. De diepe slaap gebeurt wel altijd liggend. - De Rothschildgiraffe is de hoogste van de negen ondersoorten van de giraffe. - De Rothschildgiraffe is de ondersoort die je het vaakst in dierentuinen tegenkomt. Deze ondersoort doet het goed en plant zich regelmatig voort in gevangenschap.