Agenda Leerlingenraad. Bijeenkomst 2

Transcriptie

1 Agenda Leerlingenraad Bijeenkomst

2 Agenda LR- vergadering Datum Locatie Aanvang Afsluiting Kantoor van Juf Sacha 13:30 14:15 Wat mee te brengen? Agenda Pen of potlood, net wat je zelf prettig vind Schrijfpapier/schrift/kladblok, net wat je zelf prettig vind Uitgenodigd: Naam: Klas: Wat: Mvr. Sacha Vingerhoeds - Teamleider Tim Nagtegaal H5A Voorzitter Mr. Desley Bossink H4B Begeleider Jeffrey van de Merwe 3I Lid Marco da Silva H4A Lid Rob Oostvogels TL3A Lid Alex Vriends Tl3? Lid Melissa Rullens BK3A Lid 1. Opening: We stellen ons kort even voor en bespreken kort wat er van ons verwacht wordt. 2. Vorig verslag: Hierbij stellen we de notulen van vorige keer vast 3. Mededingen: Wil iemand nog iets kwijt voorafgaande deze vergadering? 4. Pestprotocol: Verbeteringen, aanvullingen hierop. Hoe kunnen we er voor zorgen dat iedereen zich veilig voelt? 5. Escapeprotocol: Voldoet dit reeds aan de eisen? Zijn er ingrijpende veranderingen nodig? Zo ja welke? 6. Rondvraag: Heb je zelf nog iets in te brengen? 7. Afsluiting: Vaststellen volgende datum + huiswerk Pagina 1 van 21

3 Bijlagen Notulen leerlingenraad Vergadering #1 Datum: Aanwezig: Tim, Jeffrey, Marco, Alex, Melissa Opening: Tim opent de vergadering. Waarom bij LR : Alex: wil het graag anders dan vorig jaar. Is hier om iets te betekenen. Jeffrey: wil iets doen tegen pesten, wil meedenken over roken en andere zaken die opgepakt moeten worden. Houdt van oplossingen en open communicatie. Marco: enige die wel wilde uit zijn klas. Wel inbreng in zaken als pesten. Sjoerd: al ervaring met LR elders. Wil anderen kunnen helpen. Tim: dit is zijn ding. Is organisatorisch sterk. Heeft zin om het anders aan te pakken dit jaar. Eindelijk inzet dit jaar, kijkend naar de groep. Melissa: loopt stage, dus kan andere keren misschien moeilijker aansluiten. Wist niet goed wat de LR inhoudt, dus gaat nadenken over deelname. Desley: Wil graag een koppeling tussen DR en LR. Voorstelrondje: Iedereen stelt zichzelf voor. Tim: 16jr, al lang bij ons op school, houdt van scheidsrechten, scouting, C1000. Organiseren; Alex: 16jr, al lang bij ons op school, werkt bij een boomkwekerij en op de boerderij van zijn opa, enthousiast om aan de slag te gaan; Jeffrey: 14jr, houdt van muziek en van mensen helpen, ziet het belang in van het aanpakken van pesten; Marco: 16jr, anderhalf jaar op school, houdt van gaming en cosplay, gepest en wil dat nu heel graag aanpakken zodat niemand hoeft te ervaren wat hij heeft ervaren; Sjoerd: 17jr, sinds dit jaar bij ons op school, houdt van gaming, muziek, koken. Ook gepest en heeft daar veel last van (gehad), is verder heel behulpzaam; Melissa: 14jr, derdejaars, woont op woongroep Desley: 27jr, al bijna zeven jaar bij ons op school, houdt ook van gaming en muziek en heeft weer veel zin in dit schooljaar; Vorige notulen: Nvt. Tim legt uit hoe we de website gaan gebruiken. Doelstelling: Wat willen we gaan bereiken dit jaar? Uit de enquête van vorig jaar is gebleken dat leerlingen behoefte hebben aan snoep/frisdrank, er bleek geen behoefte te zijn aan een schoolfeest, van plein af kunnen in de pauze, binnen pauzeren, weinig verwachtingen van LR, meer gymlessen, veilige omgeving en een beter pestprotocol. Enkele aandachtspunten waar we ons dit schooljaar op willen richten zijn: - In beeld krijgen wat er leeft binnen school; - Binnen kunnen pauzeren; - Het rookbeleid; - Wifi en het internetbeleid; - Rol van juf Sacha en IB- ers duidelijker krijgen voor lln. Pagina 2 van 21

4 Communicatie met rest van de school: Is de website voldoende? Willen we in de nieuwsbrief? We concluderen dat we relevante info via die twee kanalen zullen verspreiden. Hoe goed de info bij de leerlingen terecht komt, is vervolgens ook hun eigen verantwoordelijkheid. Via posters gaan we ons bekend maken aan de school. Afronding: Iedereen noteert de website. Actielijstje: Tim: navragen wat het budget is voor de LR; Jeffrey: navraag doen bij sector economie of er posters kunnen komen en hoeveel dit kost; Alex: navraag doen voor een digitale enquête; Desley: notulen op website plaatsen en deze bekendmaken onder het personeel. Pagina 3 van 21

5 PESTPROTOCOL De Nansenweg De Brederostraat Pagina 4 van 21

6 Inhoudsopgave Inleiding pag.3 H1. Uitleg pesten pag.4 H2. Preventie pag.5 H3. Signalering pag.7 H4. Aanpak pag.8 H5. Advies ouders pag. 12 Pagina 5 van 21

7 Pestprotocol Brederocollege Inleiding Helaas moeten wij constateren dat pesten voorkomt in het directe contact met elkaar maar ook onder andere via internet. Gezien de populatie van het Brederocollege zijn wij ons ervan bewust dat er bij onze doelgroep sprake is van een verhoogde risicofactor. Doelgroep Onze doelgroep (leerlingen) heeft een aantal kenmerken waar alle leerlingen een aandachtspunt of leerpunt in hebben, dat leidt tot het zich niet kunnen handhaven in het regulier onderwijs. Dit kunnen de volgende kenmerken zijn: sociale vaardigheden: De leerlingen kunnen moeilijkheden hebben in het leggen van contacten, het onderhouden daarvan of de manier van omgaan met anderen. relatievorming: De leerlingen hebben zich niet altijd adequate omgangsvormen eigen gemaakt en herkennen en erkennen vaak het gezag niet dat in relaties opgesloten kan liggen. emotieherkenning, uiting en regulering: De leerlingen kunnen internaliserend en externaliserend gedrag uiten zoals boosheid, agressie, teruggetrokken gedrag en depressie, terwijl daar andere gevoelens onder liggen. Gevoelens zoals verdriet, frustratie en angst kunnen ze vaak moeilijk bij zichzelf herkennen. Het uiten van deze gevoelens maakt dat ze zich kwetsbaar op moeten stellen, wat ze erg moeilijk vinden. zelfbeeld, weerbaarheid en identiteitsontwikkeling: De leerlingen kunnen een negatief zelfbeeld hebben en weinig zelfvertrouwen, wat zich kan uiten in faalangstig gedrag. Dit gedrag wordt dan veroorzaakt door verschillende zaken zoals een periode met veel conflicten, uit huis plaatsing, gepest zijn en ruzie met leeftijdsgenoten. verantwoordelijkheid voor zichzelf: De leerlingen kunnen een achterstand hebben m.b.t. leeftijdsadequate vaardigheden op het gebied van zelfverzorging en zelfstandigheid. Het Brederocollege vindt pesten onaanvaardbaar en wil voor de leerlingen een veilig schoolklimaat scheppen. In dit protocol wordt beschreven hoe wij dat doen. Dit pestprotocol heeft als doel: Alle leerlingen zich veilig te laten voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar te maken, kunnen leerlingen en volwassenen, als er zich situaties voordoen, elkaar aanspreken op deze regels en afspraken. Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen, stellen we alle leerlingen in de gelegenheid om met plezier naar school te gaan. Leerlingen,Leerkrachten, de deelraad en personeel van het Brederocollege onderschrijven dit pestprotocol. Pagina 6 van 21

8 H1. Uitleg pesten Er bestaat nogal eens verwarring tussen pesten en plagen. Bijna iedere leerling plaagt wel eens of wordt wel eens geplaagd. Je kunt plagen als volgt definiëren: Plagen is een incidentele gebeurtenis waarbij beide partijen gelijkwaardig zijn en er geen echte winnaar of verliezer is. Het heeft een humoristische ondertoon. De persoon op zich wordt hierbij niet afgewezen. Er wordt door beide partijen geen fysieke en/of psychische schade ondervonden. Bij plagen gaat het niet altijd om dezelfde persoon. Pesten gaat echter verder dan plagen. Je kunt pesten als volgt definiëren: Pesten is het langdurig uitoefenen van fysieke en/of psychische mishandeling door een leerling of een groep leerlingen van, meestal een klasgenoot, die niet (meer) in staat is zichzelf te verdedigen. Pesten heeft een aantal duidelijke kenmerken: Pesten is een ongelijke strijd. Er is vaak sprake van eenling tegenover een groep. Het slachtoffer kan zich niet verdedigen. Er is sprake van een ongelijke strijd. Er is sprake van een zondebok. Het slachtoffer wordt door een groep gekozen. De leerling is slachtoffer van pesterijen, zelfs zonder directe aanleiding. Pesten is agressief. Pesten is erop gericht om psychisch of fysiek te kwetsen. Vaak hebben pesterijen het doel om iemand te laten voelen dat hij waardeloos is. Pesten is schadelijk. De slachtoffers lopen duidelijk fysieke of psychische schade op. Ze verliezen hun gevoel voor eigenwaarde en het vertrouwen in hun omgeving en in andere mensen. Pesterijen kunnen o.a. zijn: altijd een bijnaam, nooit bij de eigen naam noemen; zogenaamde leuke opmerkingen maken over een klasgenoot; een klasgenoot voortdurend ergens de schuld van geven; briefjes doorgeven; beledigen; opmerkingen maken over kleding; isoleren; buiten school opwachten; fysiek geweld; na schooltijd het slachtoffer achtervolgen; naar het huis van het slachtoffer gaan; bezittingen afpakken; schelden of schreeuwen tegen het slachtoffer; pesten via internet. Om pesten goed aan te kunnen pakken is een duidelijk protocol nodig. Dit protocol valt uiteen in 3 stappen: I. preventie; II. signalering; III. aanpak; Pagina 7 van 21

9 H2. Preventie Bij pesten zijn 6 partijen betrokken: De pester(s); De meeloper(s); De gepeste leerling; De groep; De groepsleerkracht(en) en medewerkers; De ouders. Bewustwording: Om op school over pesten te kunnen praten en er ook daadwerkelijk iets aan te kunnen doen, is het noodzakelijk dat iedereen erkent dat er wel eens gepest wordt. Daarnaast is het belangrijk dat het pesten als een probleem wordt gezien. Pas dan bestaat er ook echt bereidheid om het pesten aan te pakken. De school moet over een preventieve aanpak beschikken. Het is belangrijk om als school goede preventieve voorwaarden te scheppen, zodat het pesten in aanleg al minder voor zal komen. Om een goede preventieve uitstraling te creëren is het volgende nodig: Een goed sociaal milieu. Binnen de school wordt erg veel aandacht besteed aan zorg voor de omgeving. Hiermee wordt mede bedoeld: zorg voor elkaar. De leerlingen leren ook dat je respect voor elkaar en elkaars werk moet hebben. Openheid. Pesten moet bespreekbaar zijn. Niet alleen als het voorkomt, maar ook tussendoor middels leefstijl-lessen, video s, klassengesprekken etc. Door er met elkaar over te praten ontstaat erkenning en een gevoel dat pesten bespreekbaar is. De leerlingen moeten het gevoel krijgen dat ze ergens terecht kunnen als het bij hen gebeurt, of als ze zien dat het bij een ander gebeurt. Ze moeten weten dat praten geen klikken is. Communicatie binnen het team. De groepsleerkrachten praten in het team of in de bouw met elkaar over pesten. Ze wijzen elkaar op situaties die ze gesignaleerd hebben of hebben vernomen via derden. Communicatie tussen de groepsleerkracht en ouders. Ouders moeten het gevoel hebben dat ze bij de groepsleerkracht terecht kunnen als ze het gevoel hebben dat hun kind gepest wordt. Dit geeft de groepsleerkracht de mogelijkheid om het uit te zoeken. Hierna kunnen de bevindingen weer met de ouders worden besproken. Veroordeling negatief gedrag. Leerlingen moeten weten dat pesten en ander negatief gedrag niet geaccepteerd wordt en dat hier sancties op volgen. De leerlingen zijn bekend met en zich bewust van onderstaande sancties: Stap 1: De leerling (de pester) moet één dag alle pauzes binnen blijven De leerling moet één keer de woensdagmiddag nablijven In deze tijd krijgt de leerling een schriftelijke opdracht, zoals een stelopdracht over de toedracht en haar/zijn rol in het pestprobleem. Bij beide maatregelen worden de ouders geïnformeerd. Stap 2: De leerling krijgt een interne schorsing voor één dag. Tevens volgt er een gesprek met de ouders/verzorgers, de leerling, de groepsleerkracht en een lid van de CvB, waarin een contract wordt opgesteld. De leerling wordt intensief gevolgd door middel van een aantal, aan de hand van het contract, gesprekken met een lid van de CvB. Stap 3: In extreme gevallen, waarbij andere oplossingen geen resultaat hebben opgeleverd, wordt overgegaan op het protocol Schorsing en verwijdering. Nb. Alle stappen worden in het leerlingendossier/ Dotcom vastgelegd. Pagina 8 van 21

10 Regels die gelden voor iedereen op school: 1. De leerlingen werken en praten samen, maar niet iedereen hoeft je vriend(in) te zijn. 2. De leerlingen laten elkaar met rust als de ander dat wil; zegt iemand stop dan stop je. 3. De leerlingen proberen conflicten op te lossen door met elkaar te praten. Lukt dat niet, dan gaan zij naar de leerkracht De leerlingen doen niemand opzettelijk pijn, wachten iemand niet buiten school op of zitten ook niet iemand achterna om te pesten. 5. De leerlingen helpen elkaar als dat nodig is. 6. De leerlingen lachen elkaar niet uit. 7. De leerlingen beoordelen niemand op het uiterlijk. 8. De leerlingen komen niet ongevraagd aan de spullen van een ander. 9. De leerlingen zijn zuinig op de spullen van een ander als zij deze mogen gebruiken. 10. De leerlingen proberen elkaar zo min mogelijk te storen. 11. De leerlingen praten niet negatief over elkaar. 12. Iedereen mag een eigen mening hebben als de ander daarmee niet bewust wordt gekwetst. 13. De leerlingen praten Nederlands en letten op hun taalgebruik. 1 Juridisch geldt op het terrein van de school een kwartier voor het begin en een kwartier na het einde van de school De stelregels van school zijn: Als je wordt gepest of als je ruzie met een ander hebt en je komt er zelf niet uit dan moet je hulp aan de leerkracht vragen; dat is geen klikken. Een medeleerling heeft ook de verantwoordelijkheid om het pestprobleem bij de leerkracht aan te kaarten. Sámen zijn we verantwoordelijk voor een goede sfeer in de groep / op school. Samenwerking is van groot belang. School en gezin halen voordeel uit een goede samenwerking en communicatie. Bij problemen met pesten nemen CvB en leerkrachten hun verantwoordelijkheid en voeren (indien nodig) overleg met de ouders / verzorgers. Ouders / verzorgers kunnen informatie aanreiken, suggesties geven en de aanpak van school ondersteunen. Actiepunt: De groepsleerkrachten nemen kennis van de preventieve aanpakmogelijkheden, oefenen op onderdelen en passen ze toe. Materiaal: Wat je pest, ben je zelf -lessen, Leefstijl lessen, Vrienden programma, maatjesmeter, pestmeter, films: Ben X, Bluebird en het protocol niet pesten maar aanpakken. Projectweek: Voor de eerste jaars een vaste week in het jaar extra aandacht aan pesten besteden. Projectdag: II. Erkenning Voor de 2 de, 3 de en 4 de jaars één dag in het jaar extra aandacht aan pesten besteden rondom de landelijke dag tegen pesten. Leerkrachten en medewerkers worden op de hoogte gebracht van: Films Zoals Bluebird, Ben X De verschillen tussen pesten en plagen; De partijen en mechanismen die bij pesten een rol spelen; De aanwezigheid van het protocol Pesten en de implementatie ervan; De ouders worden op de hoogte gebracht via de schoolinfo Pagina 9 van 21

11 H3. Signalering Het kan natuurlijk voorkomen dat ondanks de preventieve maatregelen, er toch wordt gepest. Het is dan goed om te weten wat de signalen zijn die de pester, de gepeste leerling, de meelopers en de groep uitzenden. Het is wenselijk dat leerkrachten, andere medewerkers van de school en ouders hier alert op zijn. De belangrijkste signalen kunnen zijn dat de gepeste leerling: zich minder veilig voelt op school; vaker niet naar buiten wil; meer weerstand heeft tegen vrije situaties; vaker treuzelt na schooltijd; een achteruitgang van leerprestaties heeft; zich minder goed kan concentreren; vaker alleen is of zich afzondert; niet of minder samenwerkt met andere leerlingen; vaker ziek thuis blijft negatiever over zichzelf is gaan denken In extreme situaties kan het volgende voorkomen: Woede-uitbarstingen Acting-out gedrag (zowel non-verbaal als verbaal) Automutilatie Somberheid/ depressie De leerling kan een gedragsverandering of versterking laten zien. Bij sommige leerlingen zie je niets. Andere signalen kunnen zijn: de pester voelt zich sterker door te pesten; de pester vormt een groep om zich heen; er is verdeeldheid in de klas; er is veel onrust in de klas; er is veel onrust op het plein; er is veel concurrentie binnen de groep; er ontstaan veel vechtpartijen zonder duidelijke oorzaak; er is verandering in groepsgedrag; één leerling wordt geïsoleerd; de pester en de meelopers wachten het slachtoffer op; de pester en de meelopers nemen een intimiderende houding aan; Bij signalering moet meteen de groepsleerkracht worden gewaarschuwd. Dit kan gebeuren door: de gepeste leerling; de ouders; een collega of medewerker; andere leerlingen. Actiepunt: De leerkrachten en medewerkers zijn bekend met deze signalen. - bijv. letten op briefjes doorgeven, doodzwijgen, isoleren, bijnamen gebruiken, jennen, enz. In het boek: Zondebok in de klas van B. van der Meer zijn een groot aantal signalen beschreven. Pagina 10 van 21

12 H4. Aanpak Binnen de aanpak worden verschillende stappen genomen. De volgorde van deze stappen kunnen per situatie verschillen. Informatie inwinnen; Gesprek met het slachtoffer; Ouders slachtoffer inlichten; Gesprek met pester; Ouders pester inlichten; Gesprek met de groep; Hulp aan het slachtoffer; Hulp aan de pester; NB: De groepsleerkracht mag nooit beloven dat hij het niet bespreekbaar maakt met andere betrokkenen. Informatie inwinnen Om zicht te krijgen op de omvang en de wijze van pesten wint de groepsleerkracht informatie in bij collegae, leerlingen en zo nodig bij ouders. Vragen kunnen zijn: Wordt het pesten ook door hen opgemerkt? Hoe zit het probleem in elkaar? Hoe wordt er gepest? Wie zijn er bij betrokken? Gesprek met het slachtoffer Het slachtoffer heeft behoefte aan begrip voor zijn situatie. Het doel van een gesprek is dan ook tweeledig: ten eerste een vertrouwensband opbouwen/herstellen, de leerling het gevoel geven, dat er iets aan gedaan wordt en ten tweede informatie inwinnen. In sommige gevallen is het slachtoffer zich niet bewust van het feit, dat hij/zij gepest wordt. Dan zal de aandacht in eerste instantie gericht zijn op de pester(s), de groep en/of andere betrokkenen. A. Vertrouwensband opbouwen/herstellen De gepeste leerling heeft vaak een negatief zelfbeeld. Hun zelfvertrouwen is aangetast. Bovendien geloven ze dat ze het pesten zelf niet kunnen stoppen. Soms voelen ze zich er zelf schuldig aan. Het kan zelfs voorkomen dat het vertrouwen in de groepsleerkracht ook weg is: de groepsleerkracht heeft het immers lange tijd niet opgemerkt. Het vertrouwen van de gepeste leerling moet gewonnen worden. Richtlijnen voor een gesprek zijn: Laat de leerling zijn eigen verhaal vertellen; Vraag hoe de leerling zich door het pesten voelt; Stel de leerling gerust en prijs hem dat hij erover durft te praten; Ga niet direct in op oorzaken, schuld en oplossingen; Laat merken dat er iets aan het probleem van de leerling gedaan wordt. De groepsleerkracht vertelt de leerling in het algemeen iets over pesten: Dat het vaker voorkomt, ook bij andere leerlingen; Dat het niet alleen op school gebeurt; Dat er meer betrokkenen zijn dan de pester en het slachtoffer; Dat pesters zichzelf er beter door voelen; Dat veel leerlingen uit de groep niets durven te zeggen, omdat ze bang zijn; Dat de pester zelf een probleem heeft; Dat de school het pesten niet accepteert. Pagina 11 van 21

13 B. Inwinnen van informatie In deze stap helpt de groepsleerkracht om, door middel van gerichte vragen, samen een duidelijk beeld te vormen van het pesten. De vragen die gesteld kunnen worden zijn: Wie pest er? Hoe wordt er gepest? Wat gaat er aan het pesten vooraf? Wanneer wordt er gepest? Hoe vaak wordt er gepest? Wanneer is het begonnen? Waar wordt er gepest? Is de leerling al vaker gepest? Hoe reageert de leerling op het pesten? Wat heeft de leerling geprobeerd om het pesten te laten stoppen? Welk resultaat had dit? Welke oplossingen kan de leerling zelf bedenken? De groepsleerkracht moet aan de leerling duidelijk maken dat er geen pasklare oplossingen bestaan. De groepsleerkracht laat wel merken dat er aan oplossingen gewerkt wordt. Het maken van afspraken is dan ook noodzakelijk. De belangrijkste afspraken zijn: Dat wat de leerling zelf gaat proberen; Dat wat de school gaat doen (stappen); Dat de stappen altijd met de leerling doorgesproken worden; Dat de leerling altijd bij de groepsleerkracht kan komen; Ouders slachtoffer inlichten Om de ouders duidelijke informatie te kunnen geven is het goed dat de groepsleerkracht eerst met de leerling gesproken heeft. Eventuele druk van thuis wordt zo al weggenomen. In sommige situaties echter, zal de groepsleerkracht met de ouders in gesprek gaan, zonder eerst met de leerling gesproken te hebben. Het kan namelijk voorkomen, dat de leerling niet in de gaten heeft, gepest te worden. De groepsleerkracht neemt contact op met de ouders en licht ze in over de situatie. De volgende punten worden besproken: Dat hun zoon/dochter wordt gepest; (Dat er met de gepeste leerling gesproken is); Welke stappen er nog volgen; Dat aan het eind van de procedure weer contact met de ouders opgenomen wordt. Gesprek met de pester Pesters zijn vaak agressief, hebben hier een zwakke controle over en denken vaak positief over het gebruik van geweld. Ze zijn vaak in een positie dat ze macht over het slachtoffer uit kunnen oefenen of andere kinderen opdracht kunnen geven dit te doen. Bij pesters kunnen echter ook andere problemen of oorzaken een rol spelen. In dit geval gebruiken ze agressief gedrag om hun tekort aan sociale vaardigheden te sublimeren. De pester moet: Zich bewust worden van het eigen pesten en het effect op het slachtoffer; Gecorrigeerd worden; Geholpen worden. De bewustwording vindt plaats door middel van een gesprek. In dit gesprek wint de groepsleerkracht eerst informatie in over het pesten, vervolgens vertelt de groepsleerkracht iets over pesten in het algemeen. Dat het vaker voorkomt, ook bij andere leerlingen; Dat het niet alleen op school gebeurt; Dat er meer betrokkenen zijn dan de pester en het slachtoffer; Dat pesters zichzelf er beter door voelen; Dat veel leerlingen uit de groep niets durven te zeggen, omdat ze bang zijn; Dat de pester zelf een probleem heeft; Dat de school het pesten niet accepteert. Pagina 12 van 21

14 Vervolgens worden met de pester een aantal afspraken gemaakt: Dat de pester meedenkt over een oplossing van het pesten; Dat de ouders van de pester geïnformeerd worden; Dat de problemen in algemene zin in de groep besproken worden; Dat er consequenties aan het vertoonde gedrag zitten. Dit gesprek is kort. Vervolgens worden de ouders van de pester ingelicht over het probleem. Ouders pester inlichten Om de ouders duidelijke informatie te kunnen geven is het goed dat de groepsleerkracht eerst met de leerling gesproken heeft. Eventuele druk van thuis wordt zo al weggenomen. De groepsleerkracht neemt contact op met de ouders en licht ze in over de situatie. De volgende punten worden besproken: Dat hun zoon/dochter pest; Dat er met het hun zoon/dochter gesproken is; Welke stappen er nog volgen; Dat aan het eind van de procedure weer contact met de ouders opgenomen wordt. Gesprek met de groep Gesprek met de groep: De groepsleerkracht voert een gesprek met de groep over pesten in het algemeen. Het is belangrijk dat de leerlingen doordrongen zijn van: De regels zoals ze op school en in de klas gelden; Het feit dat de school en de groepsleerkracht het pesten afkeuren; De (zwijgende) meerderheid een signaleringsfunctie heeft; De groep andere leerlingen op pesten kan aanspreken; Het pesten gemeld kan worden bij de groepsleerkracht of andere leerkrachten; Er leerlingen in een groep zijn die door hun zwijgen meewerken aan het pesten. Hulp aan het slachtoffer De groepsleerkracht probeert samen met de leerling een manier te bedenken om op het pesten te reageren. Een duidelijke afspraak over het melden bij de groepsleerkracht of andere leerkrachten is een goed begin. Het is voor de leerling moeilijk zich er niets van aan te trekken. Een afspraak als negeren heeft dan ook geen effect. Je zou wel af kunnen spreken dat de leerling niet aan de pesters laat merken dat hij er last van heeft. De groepsleerkracht laat merken dat er altijd ruimte is om te komen praten, zodat de leerling weet dat hij altijd ergens terecht kan. Punten die tijdens een gesprek met het slachtoffer aanbod kunnen komen zijn: Houd pestgedrag niet geheim. Vertel het ook thuis of op de groep. Medeleven tonen en luisteren en vragen: hoe en door wie wordt er gepest. Nagaan hoe de leerling zelf reageert, wat doet zij/hij vóór, tijdens en na het pesten? Huilen of heel boos worden is juist vaak een reactie die de pester wil uitlokken. Probeer daarom de gepeste te laten inzien dat je op een andere manier kunt reageren. Zoeken naar en oefenen van een andere reactie bv. je niet afzonderen. De gepeste leerling in laten zien (indien mogelijk) waarom een leerling pest. Nagaan hoe de leerling zelf het pesten wilt oplossen. De sterke kanten van de gepeste leerling benadrukken. Belonen (bv. schouderklopje) als de leerling zich anders (beter?!) opstelt. Praten met de ouders / verzorgers van beide partijen. Ga de gepeste leerling niet over beschermen. Hiermee plaats je het juist in een uitzonderingspositie, waardoor het pesten zelfs nog kan toenemen. Hulp aan de pester (Leerlingen die pesten zitten zélf in de nesten!) Er vinden een aantal probleemoplossende gesprekken plaats tussen de groepsleerkracht en de pester. Deze gesprekken zijn noodzakelijk om tot de juiste hulp te komen, de pester heeft immers een probleem. Bij deze Pagina 13 van 21

15 gesprekken kunnen eventueel de ouders en een lid van de CvB betrokken worden. Er kan gekeken worden naar de volgende mogelijke oorzaken: De leerling is of wordt zelf gepest; Fysieke of psychische bestraffing door de ouders; Ouders corrigeren agressief gedrag niet; Te kort aan aandacht van de ouders; Slecht voorbeeld van derden (uit de omgeving van de pester); Slecht voorbeeld van (groeps)leerkrachten; Een problematische thuissituatie; Voortdurend gevoel van anonimiteit (buitengesloten voelen); Voortdurend in een niet-passende rol worden gedrukt; Voortdurend met elkaar de competitie aan gaan; Een voortdurende strijd om macht in de groep of in de buurt; Negatief zelfbeeld van de gepeste leerling; Fysieke afwijkingen; Geweld op televisie of computerspelletjes; Angst, onzekerheid, verveling, stoer doen. Het is de keuze van de pester om te gaan pesten! Punten die tijdens een gesprek aan de orde kunnen komen zijn: Zoeken naar de reden van het pesten (bv. de baas willen spelen, jaloezie, verveling, buitengesloten voelen). Laten inzien wat het effect van haar / zijn gedrag is voor de gepeste. Excuses laten aanbieden. In laten zien welke sterke en leuke kanten de gepeste heeft. Pesten is verboden in en om de school; wij houden ons aan deze regel. Straffen als de leerling wel pest belonen als de leerling zich aan de regels houdt. De leerling leren niet meteen kwaad te reageren, leren beheersen, de stop-eerst-nadenken-houding of een andere manier van gedrag aanleren. Contact tussen ouders / verzorgers en school; elkaar informeren en overleggen. Inleven in de leerling; wat is de oorzaak van het pesten? Samen zoeken van een soort sport of club, waar de leerling kan ervaren dat contact met andere leerlingen wel leuk kan zijn. Inschakelen van hulp; Dramatherapie op school, sociale vaardigheidstrainingen, jeugdgezondheidszorg, huisarts, GGD. Mocht er in dit uiterste geval nog geen gedragsverandering plaatsvinden, dan kan de leerling in overleg met de ouders doorverwezen worden naar een externe sociale vaardigheidstraining, het GGZ of een andere instantie. Pagina 14 van 21

16 H5. Adviezen aan de ouders / verzorgers van het Brederocollege: Ouders / verzorgers van gepeste leerlingen: Blijf in gesprek met uw zoon/dochter. Als het pesten niet op school gebeurt, maar op straat, probeer dan contact op te nemen met de ouders / verzorgers van de pester(s) om het probleem bespreekbaar te maken. Pesten op school kan het beste direct met de leerkracht besproken worden. Door positieve stimulering kan het zelfrespect vergroot worden en/of weer terug komen. Steun uw zoon/dochter in het idee dat er een einde aan het pesten komt. Maak uw zoon/dochter duidelijk dat u achter de beslissingen van school staat. Waak ervoor dat uw zoon/dochter in een isolement terecht komt. Ouders / verzorgers van pesters: Neem het probleem van uw zoon/dochter serieus. Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen. Maak uw zoon/dochter gevoelig voor wat het anderen aandoet. Corrigeer ongewenst gedrag en benoem/beloon het goede gedrag van uw zoon/dochter. Maak uw zoon/dochter duidelijk dat u achter de beslissing van school staat. Wijs op de schoolregels. N.B.: a. Neem de ouders / verzorgers van de gepeste leerling serieus. b. Stimuleer uw zoon/dochter om op een goede manier met andere leerlingen om te gaan. c. Corrigeer uw zoon/dochter bij ongewenst gedrag en benoem/beloon goed gedrag. d. Geef zelf het goede voorbeeld. e. Leer uw zoon/dochter voor anderen op te komen. f. Leer uw zoon/dochter, op een positieve wijze, voor zichzelf op te komen. Pagina 15 van 21

17 PROTOCOL(Versie 5 13 november 2009) Escapemogelijkheden Inleiding Binnen het Brederocollege is het de bedoeling om de leerlingen binnen de klas op te vangen bij eventuele problemen. Soms blijkt dit niet kunnen en is de klassensituatie niet meer het juiste middel. Zowel de leerling als de leerkracht hebben dan de mogelijkheid om gebruik te maken van escapemogelijkheden buiten de klas. De leerling kan er voor kiezen om even op de gang tot rust te komen. De leerkracht kan gebruik maken van zowel de gang, de achtervang en/ of de time-out ruimte. In dit protocol worden deze escapemogelijkheden verder toegelicht. Het doel van deze escapemogelijkheden is om de leerling uiteindelijk weer terug in de klas te krijgen Preventieve zaken in de klas Voorkomen is altijd beter dan genezen en door in de preventieve sfeer in de klas hier expliciet bij stil te staan is veel te voorkomen. Het realiseren van een klimaat dat een basis is om met onze leerlingen in te werken. Enkele open deuren zoals weergegeven in het boekje van J. Jeninga, Tel dan eerst even tot CPS, Amersfoort. Creëer een klimaat in de klas dat positief is voor alle leerlingen ongeacht hun gedrag en prestaties Wees bewust van je gezichtsuitdrukking, intonatie en woordkeuze wanneer je de leerlingen aanspreekt op hun gedrag. Negatieve gevoelens die je het t.o.v. de leerling kunnen hierin naar voren komen. Gedragsproblematische leerlingen zijn hier erg sensitief voor. Probeer opmerkingen zo neutraal mogelijk te maken. Laat in je communicatie naar leerlingen respect blijken en geef leerlingen als het mogelijk is het voordeel van de twijfel. Laat merken dat je hoge verwachtingen hebt zowel wat betreft leerprestaties als gedrag. Creëer een gestructureerde leeromgeving waarin kinderen duidelijk weten wat van hen verwacht wordt als het gaat om opdrachten en gedrag en waarin duidelijk is wat te doen wanneer hulp nodig is. Geef duidelijk het begin en einde van een les/activiteit aan. Beperk de overgangstijd tussen de lessen tot een minimum. Overweeg werkvormen waarin samenwerken centraal staat. Groepswerk waarbij het met elkaar leren communiceren, samen problemen leren oplossen en vaardigheden opdoen die noodzakelijk zijn om te kunnen samenwerken, ontwikkeld kunnen worden. Laat sociale vaardigheidstraining, oefening in conflict oplossen en woede beheersing structureel binnen het lesprogramma terugkomen. Leefstijl hanteren, maar ook binnen de praktijk. Pagina 16 van 21

18 Zorg ervoor dat de moeilijkheidsgraad van de opdrachten is afgestemd op de mogelijkheden van met name de zwak functionerende leerlingen. Met name voor leerlingen met een naar agressief gedrag tenderende reactiepatroon kan dit de basis zijn van vijandige interacties. Geef zelf het voorbeeld in moeilijke situaties te reageren zonder kwaad, agressief of dwingend te worden. Probeer manier te vinden om minder goed functionerende leerlingen zo vaak mogelijk complimentjes te geven en aan te moedigen. Wees echt geïnteresseerd in de prestaties en vorderingen van de leerlingen. Probeer de prestaties van zwak functionerende leerlingen te maximaliseren door gebruik te maken van individuele instructie, hints, aanwijzingen, het opsplitsen van taken, doorvragen naar strategieën van aanpak, coaching en positieve aanmoedigingen. Vermijd kritiek, belachelijk maken, verbale agressie, argumenteren met leerlingen. Vooral met leerlingen die zwak functioneren. Geef aandacht aan wat wel acceptabel gedrag is om conflicten op te lossen. Voorkom agressie oproepende situaties: leerlingen overvragen of kleineren. Wees consequent in het hanteren van regels. Houd regelmatig gesprekken met probleemleerlingen Geef zelf het goede voorbeeld. Wanneer met behulp van bovenstaande preventieve maatregelen onvoldoende ingespeeld kan worden op de behoeften van de leerling, zijn de volgende escapemogelijkheden mogelijk: Escapemogelijkheid 1: Werken op de gang Het omgaan met leerlingen die het tijdelijk niet aankunnen om in de klas te functioneren vergt van de groepsleerkracht een professionele aanpak. Vandaar dat we d.m.v. dit stappenplan omtrent werken op de gang, structuur willen bieden om professioneel met dit soort problemen om te gaan. Er zijn 3 mogelijkheden waarbij de leerling op de gang kan komen te zitten. 1. De leerling kiest er zelf voor naar de gang te gaan. De leerling kiest zelf wanneer hij of zij weer terug de klas in kan. 2. De leerling neemt op advies van de leerkracht plaats op de gang. De leerling kiest zelf wanneer hij of zij weer terug de klas in kan. 3. De leerling moet van de leerkracht naar de gang. Bij deze mogelijkheid zijn 2 opties mogelijk: Optie 1: Na 5 minuten bekijkt te leerkracht of hij/ zij weer terug kan keren in de klas. De leerling blijkt in staat terug te keren Optie 2: Na 5 minuten bekijkt de leerkracht of hij of zij weer terug kan keren in de klas. De leerling blijkt niet in staat om terug te keren en blijft op de gang zitten. Na 5 minuten bekijkt de leerkracht opnieuw of hij of zij weer terug kan in de klas. N.B. De leerkracht zorgt er voor dat leerlingen na 10 minuten sowieso voorzien zijn van schoolwerk Let op!! Leerlingen die storend zijn op de gang mogen daar niet zijn. Alternatieven: Plaatsnemen bij de duo-partner. Is dat niet mogelijk, dan brengt de leerkracht de leerling naar de achtervang (maak eerst gebruik van mogelijkheid 1 t/m 3 voordat je een leerling naar de achtervang brengt!). Pagina 17 van 21

19 Escapemogelijkheid 2: Achtervang Opvang leerlingen uit de klas De achtervang is een ruimte waarin leerlingen opgevangen kunnen worden, die in de klas of op de gang niet tot werken kunnen komen, dan wel vastlopen. Daarnaast vangt de achtervang leerlingen op die tijdens pauzes naar binnen worden gestuurd. In de achtervang worden de leerlingen begeleid door een klassenassistent. Leerlingen die niet op de gang kunnen omdat ze begeleid rustig moeten worden, worden naar de achtervang gebracht of gaan zelfstandig naar de achtervang. De leerkracht brengt altijd telefonisch of mondeling de klassenassistent van de achtervang van te voren op de hoogte, waarom de leerling naar de achtervang moet. De leerkracht geeft daarnaast aan wat de leerling in de achtervang moet gaan doen (zoals tot rust komen, lezen, werken etc.) en zorgt voor bijbehorende spullen/ werk. Wanneer de leerling in de achtervang aankomt, volgt er een gesprek met de leerling en de klassenassistent en/ of wordt er door de leerling een formulier ingevuld (zie bijlage 1). Is dat niet mogelijk vanwege gedragsproblematiek van de leerling op dat moment, dan volgt dit gesprek zo spoedig mogelijk. Na het gesprek wordt de leerling aan het werk gezet. Is de leerling rustig aan het werk, dan bepaalt de klassenassistent in samenspraak met de groepsleerkracht, wanneer de leerling weer terug naar de klas kan. Wanneer de leerling een formulier heeft ingevuld, neemt de leerling deze mee terug naar de klas. Dit wordt samen met de leerkracht besproken. De klassenassistent vult digitaal het registratieformulier in. De achtervang kan eventueel gebruik maken van de aula en van de ruimte grenzend aan de aula. Opvang leerlingen vanuit de pauzes Leerlingen die naar binnen gestuurd worden tijdens de pauze melden zich in de achtervang. De klassenassistent zorgt voor werk. De volgende pauze zit deze leerling weer binnen in de achtervang. Leerlingen die hun werk naar behoren hebben gemaakt kunnen de pauze daarop weer naar buiten. Degene die de leerlingen naar binnen heeft gestuurd, geeft de reden van het naar binnen sturen aan bij de achtervang. Als een leerling meer dan 2 keer in de week naar de achtervang gestuurd wordt, dan volgt er een andere nader te bepalen sanctie (zowel achtervang als groepsleerkracht bewaken dit proces). Opvang leerlingen met een interne schorsing : Wanneer een leerling intern is geschorst, betekent dit dat de leerling 1 dag buiten de klas werkt met aparte pauzes. De leerling valt die dag onder de verantwoordelijkheid van de klassenassistent van de achtervang. De leerling krijgt op deze manier de mogelijkheid om binnen school positief gedrag te laten zien. Op het moment dat de maatregel geen positieve bijdrage levert, dan wordt overgegaan tot een time-out. Bij een interne schorsing zorgt de groepsleerkracht voor voldoende werk. Regels en afspraken omtrent de achtervang De achtervang is geen doorloop van personen. Er mogen geen leerlingen en leerkrachten via aula, door de achtervang, naar docentenkamer lopen. De tussendeur blijft dicht. De achtervang bestaat uit maximaal 3 personeelsleden. Er is een map in de achtervang met daarin regels en speciale afspraken omtrent leerlingen zodat iemand die de achtervang overneemt, weet hoe de leerlingen benaderd moeten worden. De klassenassistent zorgt ervoor dat het digitale registratieformulier up to date blijft. De klassenassistent zorgt ervoor dat de ingevulde formulieren van leerlingen meegenomen worden naar de klas. De klassenassistent en leerkracht onderhouden contact Pagina 18 van 21

20 Wanneer er 3 leerlingen uit 1 klas tegelijk naar de achtervang gestuurd worden, wordt er contact opgenomen met de leerlingbegeleider. Mocht een leerling via de achtervang weer terug naar de klas mogen, maar kort daarna weer naar de achtervang moeten, dan bespreekt de klassenassistent dit met de leerkracht en eventueel de leerlingbegeleider. De achtervang is geen opvang. Leerlingen die bijvoorbeeld gymkleding zijn vergeten, een proefwerk moeten inhalen etc. horen niet in de achtervang thuis. De leerkracht en ander personeel, geven bijzonderheden over de leerling op tijd door aan de klassenassistent (bijv. interne schorsing, speciale afspraken) De klassenassistent signaleert wanneer een leerling veelvuldig gebruik maakt van de achtervang en geeft dot door aan de CvB Escapemogelijkheid 3:Time-out ruimte De time-out ruimte is een ruimte met weinig prikkels waarin een leerling geplaatst kan worden die gebruik heeft gemaakt van de vorige escapemogelijkheden, maar zijn/ haar gedrag niet heeft kunnen reguleren. Daarnaast kunnen er leerlingen direct in de time-out ruimte geplaatst worden die verbale en/ of fysieke agressie laten zien. Wanneer deze leerlingen niet zelfstandig naar de time-out ruimte willen gaan, worden zij begeleid door 2 personeelsleden. Er blijft minimaal één personeelslid bij de leerling in de time-out ruimte totdat de leerling rustig en aanspreekbaar is. Daarna neemt de klassenassistent van de achtervang de begeleiding over. Hij/ zij bepaalt wanneer de leerling gebruik kan maken van de achtervang zodat terugkeren in de klas weer tot de mogelijkheden behoort. Wanneer de leerling in de time-out ruimte geen enkele ingang laat zien en/ of zich ook hier tegen af blijft zetten, dan worden ouders verzocht om hun kind op te komen halen. (sanctie, aanpak en gesprek volgen.). Pagina 19 van 21

21 Bijlage: Crisis ontwikkelingsmodel Het crisis ontwikkelingsmodel geeft op een heldere manier aan in welke fase van een (mogelijke) crisis een leerling zit en welke interventies van de leerkracht parallel hieraan verwacht worden. Houding/interventie Crisis-stadium 1. Evenwicht/rust 1. Observeren 2. Angst voor controle verlies gedragsverandering onrust paniek 3. Verlies van controle verlies van realiteitsbesef uitingvormen: gillen dreigen gooien 2. Chaos destructief gedrag 5. Ontspanning terugkeer van realiteitsbesef uitingsvormen: huilen zich terugtrekken manifestatie van schuldgevoelens 2. Ondersteunend hulp aanbieden empathische houding geen controle overnemen 1. Directief controle overnemen a. concreet b. helder c. uitvoerbaar let hierbij op houding en intonatie 4. Toepassen van juiste technieken veilig humaan uitvoerbaar 3. Ontspanning Probeer tot rust te komen Praat met collega s over de situatie Tracht aandacht te besteden aan de groep leerling kan pas terug op voorwaarde van de hulpverlener 6. Evaluatie 4. Evaluatie Hoe ontwikkelde de crisis zich Gebruikte technieken Zijn er zaken fout gegaan Hoe een en ander te voorkomen Pagina 20 van 21

22 Registratieformulier Achtervang Naam leerling Naam leerkracht Datum : : : 1. Schrijf hieronder zo uitvoerig mogelijk op wat er is gebeurd: 2. Bedenk een manier waarop je dit de volgende keer zou kunnen voorkomen/ anders zou kunnen doen en schrijf dit op: 3. Gemaakte afspraken met de leerkracht (in te vullen door de leerkracht) Pagina 21 van 21