Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Nota over de toestand van s Rijks Financiën Nr. 30 BRIEF VAN HET LID ROSENMÖLLER Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 22 september 1999 Geachte voorzitter, Het doet mij genoegen u hierbij de GroenLinks tegenbegroting voor het begrotingsjaar 2000 aan te kunnen bieden met het bijbehorende CPB-document «Economische effecten wijzigingsvoorstellen Miljoenennota 2000 GroenLinks-fractie». Met vriendelijke groet, Paul Rosenmöller KST40618 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 1999 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 30 1

2 GroenLinks Miljoenennotitie 2000 in miljoenen guldens uitgaven bezuiniging lastenverlichting -verzwaring Inkomen 1. sociaal minimum 2,0 % extra gerichte lastenverlichting EITC ouders met kinderen op het minimum omzetten arbeidsknforfait verlagen tarief 1b extra lastenverlichting paars vermogensbelasting zalmsnip overdrachtsbelasting vaarbelasting zorgverlof beperken spaarloon 200 Milieu 13. biologische landbouw spoorwegen en binnenvaart klimaatbeleid natuurgebieden energieheffing grootverbruik stoelbelasting vliegmobiliteit opheffen rode en paarse diesel wegen betuwelijn 700 Zorg 22. intensivering zorg arbeidsmarkt tabaksaccijns 200 Onderwijs 25. intensivering onderwijs arbeidsmarkt 200 Internationaal 27. ontwikkelingssamenwerking opvang asielzoekers 120 Overig 29. justitie boetes en cellen defensie exportsubsidies opdrachten aan derden ruimte- en luchtvaartsubsidies 50 totaal lastenverzwaring totaal lastenverlichting totaal bezuinigingen totaal intensiveringen totaal inverdieneffecten financieringstekort 0 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 30 2

3 Toelichting op de maatregelen 1. Via een koppeling-plus wordt het sociaal minimum (alle uitkeringen op het niveau van sociaal minimum) in 2000 met 2% extra verhoogd. Kosten: 1,8 miljard. 2. Er wordt een Earned Income Tax Credit (EITC) ingevoerd van 2400, gulden op het minimumniveau, aflopend naar 150% van het minimumloonniveau. Kosten 2 miljard. Omdat deze maatregel pas op 1 april ingevoerd kan worden bedragen de kosten voor ,5 miljard, waarmee de lastenverlichting voor 2000 een half miljard lager is dan het structurele beeld. 3. Een inkomensafhankelijke kindertoeslag voor gezinnen op en net boven het sociaal minimum kan vanwege uitvoeringstechnische redenen niet in 2000 ingevoerd worden. Daarom stelt GroenLinks voor om in 2000 gezinnen met kinderen via de Individuele Huursubsidie een toeslag te geven: 32 gulden per maand voor gezinnen met 1 of 2 kinderen en 43 gulden per maand voor gezinnen met meerdere kinderen. Kosten Het arbeidskostenforfait wordt (materieel) omgezet in een vaste heffingskorting voor werkenden. Budgettair neutraal. 5. Tarief van schijf 1b wordt met 900 miljoen verlaagd. 6. De lastenverlichting van paars verhoging arbeidskostenforfait gaat niet door. Opbrengsten: De vermogensbelasting wordt verhoogd naar 1,2%. Opbrengst, rekening houdend met weglekeffecten: 1 miljard. 8. De Zalmsnipmaatregel (f 100, per huishouden) wordt teruggedraaid om specifieker te kunnen worden ingezet voor inkomensbeleid. Opbrengsten: Overdrachtsbelasting wordt ook geheven bij woningen die binnen zes maanden weer van eigenaar wisselen. Opbrengsten: De vaarbelasting uit het regeerakkoord wordt al in 2000 ingevoerd. Opbrengsten: Al in 2000 wordt een wettelijk recht op zorgverlof ingevoerd van 10 dagen per jaar. De doorbetaling is op basis van 70% van het laatstverdiende loon. Hiervan neemt de overheid de helft voor haar rekening. Kosten: 200 Omdat het zorgverlof pas per 1 juli 2000 wordt ingevoerd, bedragen de kosten voor 2000 slechts GroenLinks stelt een beperking voor van de spaarloonfaciliteit door het maximum vrijgestelde bedrag te verlagen met een opbrengst van Fiscale maatregel die het boeren mogelijk maakt om te schakelen naar biologisch boeren. De fiscale maatregel is alleen bedoeld voor de omschakelperiode (de eerste drie jaar, de helft van de investeringskosten bij omschakeling). Kosten: Investeren in binnenvaart (100 miljoen, waarvan 25 miljoen voor Schippersinternaten), vaarverbetering Maas (150 miljoen), elektrificatie en veiligheid (100 miljoen), uitbreiden spoorcapaciteit Utrecht Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 30 3

4 Driebergen/Zeist om de HSL-Oost versneld te kunnen aanleggen (100 miljoen), 50 miljoen voor programma Duurzaam Veilig. Totaal De hogere economische groei maakt een intensivering van het klimaatbeleid noodzakelijk. 200 miljoen wordt beschikbaar gesteld voor fiscale maatregelen (o.a. zonnepanelen in nieuwbouwwoningen). 16. Intensivering van het natuurbeleid (100 miljoen) waarmee provincies en gemeenten versneld aan de Ecologische Hoofdstructuur kunnen werken. 17. Grootverbruikerstarieven voor energieheffingen worden verhoogd voor het midden- en grootverbruik. Voor gas betekent dat een invoering van een energieheffing op het verbruik boven de 1 miljoen m 3 met 1 cent per m 3. Voor het elektriciteitsverbruik verhoogt GroenLinks de heffing op het verbruik tussen de en 10 miljoen kwh met 0,8 cent/kwh. Voor het verbruik boven de 10 miljoen kwh wordt de WBM-heffing verhoogd met 1 cent per kwh. Opbrengst: Er wordt een stoelbelasting vliegmobiliteit ingevoerd: een heffing van ongeveer f 32, per passagier voor alle vluchten. Opbrengsten: 1 miljard. 19. De voordelige tarieven voor paarse en rode diesel worden afgeschaft. Opbrengsten: Er wordt 300 miljoen bezuinigd op de aanleg van nieuwe wegen. 21. Het onrendabele deel van de Betuwelijn (ten oosten van Kijfhoek) wordt heroverwogen. De aanleg van de Betuwelijn wordt daarom uitgesteld. Rekening houdend met verplichtingen, kan er 700 miljoen worden bezuinigd in 2000 (15% verlies op verplichtingen). 22. Structurele intensiveringen in de zorg: 110 miljoen voor de GGZ (30 miljoen voor persoonsgebonden budgetten in de GGZ, 30 miljoen voor het ongedaan maken van korting op GGZ en 50 miljoen extra intensivering GGZ), 40 miljoen voor dagopvang verstandelijk gehandicapten, 60 miljoen voor capaciteitvergroting verstandelijk gehandicapten met psychische problemen (intramurale zorg), 60 miljoen voor algemeen maatschappelijk werk, 30 miljoen voor ambulancediensten. Totaal: structureel 300 miljoen extra. Voor de begroting 2000 geven deze intensiveringen een bedrag van Ter bestrijding van de knelpunten op de arbeidsmarkt in de gezondheidszorg worden de arbeidsvoorwaarden voor alfahulpen verbeterd tot het minimum CAO-niveau van verzorgenden (220 miljoen, plus 30 miljoen voor opleiding). Een deel van de intensivering wordt beschikbaar gesteld voor het mogelijk maken van 24-uurskinderopvang in zorginstellingen (120 miljoen). Tenslotte wordt een forse verruiming van de numerus fixus voor geneeskunde en tandheelkunde voorgesteld (30 miljoen). Totaal: 400 miljoen extra. Hiervan wordt in miljoen besteed. 24. De tabaksaccijns wordt met 20 cent verhoogd. Opbrengsten: Voor het onderwijs heeft GroenLinks structureel de volgende intensiveringen: 200 miljoen voor klassenverkleining in de bovenbouw van het Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 30 4

5 primaire onderwijs, 100 miljoen voor voorschoolse educatie, 100 miljoen voor bestrijding schooluitval in het MBO, 100 miljoen om de vernieuwing in het VMBO te ondersteunen. In het hoger onderwijs wil GroenLinks 25 miljoen voor het kunstvakonderwijs en 75 miljoen voor verbetering van de studiefinanciering. Met behulp van een stimuleringsfonds Publieke Toegang tot de Elektronische snelweg, stelt GroenLinks 25 miljoen beschikbaar voor lokale projecten die de toegang tot de elektronische snelweg voor achterstandsgroepen mogelijk maken. Van deze structurele investeringen wordt in totaal 450 miljoen in 2000 besteed. 26. Om de knelpunten op de arbeidsmarkt op te lossen stelt GroenLinks een aantal maatregelen voor. Om de wervingskracht van een baan in de zorg of het onderwijs te versterken, wordt een tijdelijke regeling van schuldovername studiefinanciering (of bonus) ingesteld. Nieuwe werknemers in deze sectoren krijgen een bedrag van f 1000, per jaar voor een periode van maximaal vijf jaar (30 miljoen). Verder krijgen studenten die na een eerdere studie geen recht meer hebben op studiefinanciering, opnieuw het recht op studiefinanciering indien zij een opleiding in de zorg of het onderwijs willen gaan volgen (15 miljoen). En tenslotte wordt het collegegeld met f 1000, verlaagd voor opleidingen in onderwijs en zorg (40 miljoen). Specifiek voor het onderwijs wordt 85 miljoen uitgetrokken voor een uitbreiding van ondersteuning aan leraren (o.a. onderwijsassistenten). 30 miljoen is beschikbaar voor een salaristoeslag voor leraren op achterstandsscholen (f 400, bruto per maand). Voor de begroting 2000: Om de vervuiling op de begroting ontwikkelingssamenwerking ongedaan te maken, wordt 300 miljoen beschikbaar gesteld miljoen is nodig voor de opvang van asielzoekers (Dublinclaimanten en uitgeprocedeerden, 20 miljoen is nodig voor de verbetering van procedures). 29. Voor de reclassering en een versterking van de rechterlijke macht is 30 miljoen nodig. 30. Op justitie wordt 20 miljoen bezuinigd op de bouw van cellen. Via een verhoging van boeten op verkeersovertredingen, milieucriminaliteit en fiscale en beursfraude komt 80 miljoen beschikbaar. 31. Op defensie wordt 100 miljoen bezuinigd. 32. Op exportsubsidies wordt 300 miljoen bezuinigd. 33. Op de ministeries wordt bezuinigd via minder onderzoeksopdrachten aan derden. Opbrengsten: Er wordt bezuinigd op subsidies ten behoeve van de ruimte- en luchtvaart. Opbrengsten: De inverdieneffecten van de tegenbegroting hogere belasting- en premie-inkomsten en lagere uitgaven sociale zekerheid bedragen 300 miljoen gulden, en komen toe aan het financieringstekort. 36. Ten opzichte van het kabinet blijft het financieringstekort constant. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 30 5