Gynaecologische buikoperatie Laparotomie

Transcriptie

1 U krijgt binnenkort een operatie aan de buik, een laparotomie. Uw gynaecoloog heeft u hierover al informatie gegeven. In deze folder kunt u meer informatie lezen over de gang van zaken rond de operatie en de periode erna. Voor u persoonlijk kan de situatie anders zijn dan hier beschreven. Als dit zo is, dan legt uw gynaecoloog dit aan u uit. Algemeen Wat is een laparotomie? Een operatie aan de buik wordt in medische termen een laparotomie genoemd. Laparos is het Griekse woord voor buik en tomie betekent snede. Waarom een laparotomie? De redenen om een laparotomie uit te voeren, kunnen heel verschillend zijn. Een paar voorbeelden van klachten/problemen waarbij een buikoperatie gewenst of noodzakelijk kan zijn, zijn: Het verwijderen van de eierstokken, baarmoeder of vleesbomen. Het verwijderen van tumoren. Het losmaken van verklevingen in de buikholte. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Urine-incontinentie. De gynaecoloog heeft met u besproken wat in uw geval de aanleiding voor de operatie is. Voorbereiding Gesprek afdeling U meldt zich op het afgesproken tijdstip op afdeling E. U krijgt een kennismakingsgesprek met de verpleegkundige en deze vertelt u meer over de gang van zaken op de afdeling. De zaalarts komt ook kennismaken en doet indien nodig lichamelijk onderzoek. Tijdens deze gesprekken is het mogelijk vragen te stellen. Het is belangrijk een lijst mee te nemen van de medicatie die u gebruikt MCL Patiënteninformatie

2 Gesprek anesthesioloog Wanneer de gynaecoloog u heeft aangemeld voor de operatie krijgt u een afspraak mee voor een gesprek met de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek vraagt de anesthesioloog naar uw medische geschiedenis en uw huidige conditie. Ook wordt uw gewicht en lengte opgemeten. De anesthesioloog bespreekt met u welke vorm van narcose bij u van toepassing zal zijn. Ook krijgt u informatie over de pijnbestrijding na de operatie. Trombose voorkomen Om trombose (verstopping in de bloedvaten) te voorkomen krijgt u vanaf de dag van de operatie eenmaal per dag een injectie Fraxiparine (een bloedverdunner). Stoppen met bloedverdunners Als u bloedverdunners gebruikt, moet u hiermee een paar dagen van tevoren stoppen. Hierover krijgt u meer informatie van uw gynaecoloog en de anesthesioloog. De opname U krijgt een brief thuis gestuurd waarin staat vermeld op welke datum en tijdstip u zich op de afdeling moet melden. De verpleegkundige kan dan pas het tijdstip van de operatie aan u vertellen. Vergeet niet uw medicatie mee te nemen! Voor de operatie is het noodzakelijk dat u nuchter bent. Dit betekent dat u vanaf een bepaald tijdstip niet meer mag eten, drinken en roken. De anesthesioloog en de verpleegkundige geven u hierover informatie MCL Patiënteninformatie

3 De operatie Voordat u naar de operatieafdeling gebracht wordt krijgt u een operatiejasje en een wegwerpbroekje aan. Indien afgesproken met de anesthesioloog kan het zijn dat u nog medicatie krijgt. Het is de bedoeling dat u uw sieraden afdoet, uw gebitsprothese en/of contactlenzen uitdoet. Eventuele make-up en nagellak moet u verwijderen. Het is beter om geen bodylotion te gebruiken. U moet voor de operatie nog proberen te plassen. U wordt door twee verpleegkundigen op uw bed naar de operatieafdeling gebracht. Daar komt u enige tijd in een wachtruimte (= holding) met andere patiënten. U krijgt een infuus in uw arm of hand. Wanneer u aan de beurt bent, haalt een verpleegkundige of de anesthesioloog u op en brengt u naar de operatiekamer. U wordt, tenzij anders is afgesproken, onder leiding van uw eigen gynaecoloog geopereerd. De gynaecoloog opereert vrijwel altijd samen met een arts-assistent. Vaak is bij de ingreep ook een coassistent aanwezig. De wijze van opereren hangt af van de reden van de operatie. Er wordt geprobeerd het litteken binnen de bikinilijn te laten vallen. Dit is niet altijd mogelijk, soms moet er een verticale snede worden gemaakt. Uw gynaecoloog bespreekt dit van tevoren met u. Soms kan pas tijdens de operatie beslist worden wat in uw geval de beste methode is. Hoe lang de operatie gaat duren is moeilijk aan te geven. Deze hangt onder andere samen met de reden waarom de operatie wordt uitgevoerd. Uw gynaecoloog kan vaak globaal aangeven hoe lang de operatie zal duren MCL Patiënteninformatie

4 Na de operatie Terug naar de afdeling Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer (verkoever), waar u nog ongeveer een uur blijft. Er zijn daar nog meer mensen die geopereerd zijn. Direct na de operatie belt een medewerker van de uitslaapkamer uw contactpersoon om te vertellen dat de operatie klaar is. Vanuit de uitslaapkamer gaat u terug naar de afdeling gynaecologie. Een verpleegkundige zal regelmatig uw bloeddruk, pols en wond controleren. Wanneer dat nodig is, krijgt u wat tegen de pijn en de misselijkheid. Infuus U heeft na de operatie een infuus voor de toediening van vocht en eventueel medicijnen. Het infuus blijft nog enige dagen zitten. Dit is nodig, omdat u nog niet direct zoveel kunt drinken en eten. De darmen zijn ten gevolge van de operatie en de narcose nog niet goed op gang gekomen en kunnen het voedsel niet verwerken. Ook kunnen via hetzelfde infuus bloedtransfusies worden gegeven, als dat noodzakelijk is. Blaaskatheter De gynaecoloog heeft tijdens de operatie via de urinebuis een katheter in uw blaas aangebracht. De urine loopt via het slangetje weg naar een zakje dat opzij van uw bed hangt. Zo wordt de blaas en onderbuik tijdens de eerste dag of dagen ontlast. Drain Ook is het mogelijk dat er een drain (slangetje) in de wond is achtergelaten. De drain zorgt ervoor dat het wondvocht weg kan lopen. De drain wordt meestal na enkele dagen verwijderd MCL Patiënteninformatie

5 Sonde Soms heeft de anesthesist een slangetje, een sonde, via uw neus en keel in uw maag geschoven. Dit is dan nodig om te voorkomen dat bij eventueel braken de maaginhoud in uw luchtpijp en longen terecht komt. Meestal wordt de sonde de dag na de operatie al verwijderd. Pijnbestrijding De anesthesioloog start direct na de operatie met de pijnmedicatie zoals er eerder met u is afgesproken. Krijgt u pijnmedicatie via een infuus in de arm of via het ruggenmerg? Dan komt dagelijks een anesthesieverpleegkundige bij u langs om de werking van medicijnen te beoordelen. In overleg met u zal de pijnbestrijding aangepast of afgebouwd worden. Uitslag Uw gynaecoloog zal met u bespreken hoe de operatie is verlopen. De nabehandeling op de afdeling gebeurt door de zaalarts, in nauw overleg met uw gynaecoloog. Bij de zaalarts kunt u terecht met uw vragen. De uitslagen van eventuele onderzoeken die tijdens de opname zijn gedaan, krijgt u ook via de zaalarts. Mogelijke complicaties Bij elke operatie, hoe klein ook, kunnen complicaties optreden. Een algehele of regionale verdoving brengt risico's met zich mee, die echter beperkt zijn als u verder gezond bent. Na een laparotomie kan een blaasontsteking ontstaan. Door de katheter die u tijdelijk krijgt, bent u vatbaarder voor een blaasinfectie. U verliest altijd bloed tijdens een operatie. Daarom is soms een bloedtransfusie nodig. Ook een nabloeding in de buikwand of in de top van de schede is een mogelijke complicatie. Meestal kan het lichaam zo' n bloeduitstorting zelf opruimen, maar het duurt dan wat langer totdat u hersteld bent. Bij een ernstige nabloeding kan een tweede operatie nodig zijn MCL Patiënteninformatie

6 Ook tijdens het opereren kunnen complicaties optreden. De blaas of de darmen kunnen beschadigd raken. Ten slotte kan de wond na de operatie ontsteken. Het herstel op de verpleegafdeling Na de operatie bent u aangewezen op de hulp van de verpleegkundigen. De volgende dag kunt u alweer een aantal dingen zelf doen, zoals uw bovenlichaam verzorgen. De dagen na de operatie is het afhankelijk van de omstandigheden in hoeverre u in staat bent om uzelf met hulp te verzorgen en eventueel voorzichtig met hulp weer uit bed te komen. De nog aangesloten katheterzak en eventuele flacon van de drain kunt u dan in een tas meenemen als u op de afdeling gaat lopen. Ter voorkoming van trombose is het belangrijk dat u regelmatig benen en armen goed beweegt. Trek regelmatig de benen op, beweeg de enkels en probeer zo nu en dan een andere houding aan te nemen. Een kussentje ter ondersteuning van uw buik verzacht de pijn, vooral bij het hoesten. Tot slot is het heel belangrijk dat u goed doorademt, ook al is dat pijnlijk. De wond is gesloten met nietjes of hechtdraden en wordt dagelijks gecontroleerd. Als deze droog is, hoeft er geen pleister meer op. De nietjes of hechtdraden worden meestal na acht dagen door de verpleegkundige of uw huisarts verwijderd. Weer naar huis Als de genezing normaal verloopt, kunt u na ongeveer vier tot zes dagen na de operatie het ziekenhuis verlaten. Wanneer u helemaal hersteld bent, is bij elke vrouw verschillend. Sommigen zijn na zes weken hersteld, bij anderen vergt het een half jaar of nog langer voordat zij zich weer de oude voelen MCL Patiënteninformatie

7 Na iedere operatie krijgt u een afspraak voor nacontrole op de polikliniek, ongeveer zes weken na de operatie. Indien er weefsel is verwijderd tijdens de operatie, krijgt u de uitslag van het weefselonderzoek. De gynaecoloog bespreekt met u of nog verdere controle of behandeling noodzakelijk is. Er worden adviezen gegeven over werkhervatting, en natuurlijk kunt u zelf ook vragen stellen. Indien er thuis onverwachte complicaties optreden, dan kunt u binnen kantooruren contact opnemen met uw gynaecoloog via de polikliniek gynaecologie. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met verpleegafdeling E, telefoonnummer Neem altijd contact op bij: Pussige en/of riekende afscheiding Temperatuurverhoging (hoger dan 38 graden) Toenemende buikpijnklachten Toenemende vaginaal bloedverlies Rode, pijnlijke wond Leefregels Vermoeidheid In het ziekenhuis heeft u misschien het gevoel dat u tot heel wat in staat bent, maar eenmaal thuis valt dat vaak tegen. U bent sneller moe en kunt minder aan dan u denkt. Het beste kunt u toegeven aan de moeheid en extra rusten. Te hard van stapel lopen heeft vaak een averechts effect. Uw lichaam geeft aan wat u wel en niet aankunt en het is belangrijk dat u daarnaar luistert. Het is goed het thuis de eerste twee weken rustig aan te doen. Vermijd al te grote lichamelijke inspanning. Afhankelijk van wat u aankunt, kunt u uw activiteiten steeds wat uitbreiden MCL Patiënteninformatie

8 Wond In principe is een eventuele buikwond na een week voldoende genezen en zo sterk dat hij niet meer open zal springen. Hooguit kan er wat bloed uit de wond lopen, wanneer u onder de huid een bloedophoping/-uitstorting heeft. Afscheiding De eerste weken heeft u vaak wat bloederige of bruinige afscheiding. Is dit duidelijk meer dan een normale menstruatie, neem dan contact op met uw arts. Darmen Uw darmen kunnen na een baarmoederverwijdering van slag zijn. Veel vrouwen hebben een tijd last van met name obstipatie (verstopping). Dit komt vaak voor en is onschuldig. Probeer met vezelrijk eten, veel drinken en lichamelijke beweging uw stoelgang te bevorderen. Zo nodig kunt u, in overleg met uw huisarts, tijdelijk laxeermiddelen krijgen. Douchen Douchen mag gerust, ook met een litteken op de buik. Dep de wond na het douchen goed droog. Als u na twee weken geen bloedverlies of afscheiding meer heeft, mag u ook weer in bad. Heeft u hier nog wel last van, wacht dan tot vier weken na de operatie. Tillen De eerste zes weken na de operatie mag u niet zwaar tillen, bijvoorbeeld: het sjouwen met zware boodschappentassen of het tillen van kleine kinderen. Lichtere werkzaamheden zoals koken of afwassen kunt u geleidelijk weer gaan doen. Dit geldt ook voor vrouwen die een kijkoperatie hebben gehad. U heeft namelijk behalve de kleine buikwondjes ook een wond in de top van de vagina (schede). De kleine buikwondjes zijn na een paar dagen al voldoende hersteld MCL Patiënteninformatie

9 Sporten Activiteiten als fietsen en sporten kunt u geleidelijk weer gaan doen. Wanneer u weer kunt gaan sporten, hangt af van uw herstel. In het algemeen adviseren wij hiervoor ruim de tijd te nemen, bijvoorbeeld zes weken, of te wachten tot u op controle bent geweest. Uiteraard moet u het sporten geleidelijk opbouwen. Stop als u moe bent. Na zes weken kunt u alles weer doen. Vaak lukt nog niet alles direct. Werk Vrouwen die buitenshuis werken kunnen over het algemeen na zes weken weer werken. Na een kijkoperatie mag dit ook eerder wanneer u geen zwaar lichamelijk werk heeft. Als u zich zes weken na de operatie nog niet fit voelt, overleg dan met uw bedrijfsarts. Soms is het nodig nog wat langer thuis te blijven om aan te sterken of om de eerste weken alleen s middags te werken. Seksualiteit Na sommige operaties is er een litteken in de schede. Dit kan zijn bij een operatie waarbij weefsel via een opening achter de baarmoedermond is verwijderd, of waarbij de hele baarmoeder is weggenomen. Het is in deze gevallen voor de genezing beter als er niets in de schede komt. U krijgt meestal het advies om de eerste zes weken geen gemeenschap (samenleving) te hebben of tampons te gebruiken. Er is niets op tegen om al eerder seksueel opgewonden te raken of te masturberen. De eerste tijd na de operatie hebben vrouwen vaak minder zin in vrijen. Wanneer bij de nacontrole blijkt dat de wond in de vagina goed genezen is, kunt u weer proberen gemeenschap te hebben. Vaak is het de eerste keer wat onwennig voor u beiden. U hoeft niet bang te zijn dat de wond opengaat; die is na zes weken zeker genezen. Wel is de buik in het begin nogal eens gevoelig. Wacht dan nog een poosje met het hebben van gemeenschap MCL Patiënteninformatie

10 Veelgestelde vragen Moet ik na de operatie nog uitstrijkjes laten maken? Als de baarmoeder verwijderd is, hoeft u geen uitstrijkjes meer te laten maken, tenzij: Uw gynaecoloog u dat adviseert omdat er (in het verleden) afwijkende cellen in de vagina zijn gevonden. De baarmoederhals is blijven zitten. In dat geval is het advies een uitstrijkje te laten maken als u (eenmaal per 5 jaar) een oproep krijgt voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Waar blijven de eicellen? Net als voor de operatie komen de eicellen na de eisprong in de buikholte terecht, waar ze vanzelf oplossen. Waar blijft het zaad? Het zaad komt via de schede weer naar buiten, net als voor de operatie. Wordt de vagina minder diep? De vagina houdt dezelfde lengte als voor de operatie. Hoe zit de vagina vast na de operatie? De vagina hangt niet los na de operatie. De zijkanten zitten vast aan de bekkenwand. Kan de wond openspringen als ik te snel weer veel ga doen? De gynaecoloog sluit de wond met stevige hechtingen na ongeveer zes weken tijd oplossen. Tegen die tijd zijn de weefsels weer volledig vastgegroeid. Door onverwachte bewegingen of door veel inspanning kan de wond niet ineens openbarsten. Wel kan er een littekenbreuk ontstaan, als u uw lichaam te vroeg en te zwaar belast. Dit komt zelden voor. Ga ik ook weer menstrueren? Nee, want u heeft geen baarmoeder meer MCL Patiënteninformatie

11 Tot slot In deze folder heeft u informatie gekregen over een buikoperatie. Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw gynaecoloog of de zaalarts van de afdeling gynaecologie. Wanneer u thuis problemen heeft, dan kunt u contact opnemen met uw huisarts. Zelfhulp Als u behoefte heeft om met andere vrouwen over uw ingreep te praten, kunt u bij het onderstaande adres terecht. Informatie Centrum Gynaecologie (ICG) Coehoornsingel 87a 9711 BR Groningen Tel: (dinsdag en woensdag) Afdeling E Polikliniek gynaecologie MCL MCL Harlingen MCL mei 2016 Docnr (4) MCL Patiënteninformatie