Waterroute. Water in de Amsterdamse Waterleidingduinen

Transcriptie

1 Waterroute Water in de Amsterdamse Waterleidingduinen Waternet is de gemeenschappelijke organisatie van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam

2 Welkom in de Amsterdamse Waterleidingduinen. De naam zegt het eigenlijk al. Dit gebied levert water voor de inwoners van Amsterdam en omstreken. In de week van het water (23 juni tot en met 1 juli) hebben wij een speciale waterwandeling gemaakt. Deze staat hierin beschreven en laat zien wat er met het water gebeurt voordat het uit de kraan komt. Via de wandeling ziet u slechts een deel van de route die het water volgt. Het infiltratiegebied en het zuiveringsterrein zijn niet toegankelijk voor publiek. Op de achterzijde van deze folder vindt u een korte omschrijving van het gehele zuiveringsproces. De waterroute is ongeveer 2 km lang en start bij ingang Oase. Voor een groot gedeelte loopt deze via de blauwe routepaaltjes. Op de achterzijde van deze folder staat een routekaartje. Sommige paden zijn lastig voor rolstoelen en kinderwagens.

3 Waterroute Vanaf de ingang Oase volgt u de blauwe routepaaltjes. Dit is een verharde weg. Na ongeveer 300 meter ziet u links een grindpad. Sla hier af en volg de blauwe paaltjes. U ziet dan al vrij snel een vijver rechts van u. Dit is de verdeelvijver. Even verderop ligt nog een verdeelvijver. Verdeelvijver Het drinkwater van Waternet komt voor een groot gedeelte uit de Rijn. Dit rivierwater wordt in Nieuwegein voorgezuiverd. Het voorgezuiverde water stroomt via de verdeelvijvers de duinen in (zuiveringsstap 2). Na de verdeelvijver blijft u de blauwe paaltjes volgen. Dit is een onregelmatig pad. Een eind verder kunt u water horen ruisen, net als bij een waterval. Links van het pad (pas op voor de brandnetels!) ligt een beluchtingsvijver met een hek eromheen. Als u terugkeert naar het oorspronkelijke pad en dit pad volgt komt u bij een bruggetje, waar u de beluchtingstrap (waterval) ziet. Beluchtingsvijver en Beluchtingstrap In de natuur wordt vervuiling in het water door bacteriën afgebroken. Het water wordt dan schoner. Deze bacteriën hebben veel zuurstof nodig. Zit er dus veel zuurstof in het water, dan kunnen deze bacteriën het water beter schoonmaken. Door niveauverschil aan te brengen, komt er tijdens het verval van het water zuurstof in het water. Kanaal Het water dat in het betonnen kanaal onder het bruggetje doorstroomt, gaat vanaf de verdeelvijver naar het infiltratiegebied (zuiveringsstap 3). In het infiltratiegebied zakt het de bodem in om door het zand en de bacteriën gezuiverd te worden (zuiveringsstap 4). Steek het bruggetje over, sla rechtsaf en loop langs het betonnen kanaal. Ga bij het volgende bruggetje rechtsaf de brug over. Dit is het Lindelaantje. De Linde is goed te herkennen aan de rode platte knop. Het blad is hartvormig en lichtgroen. Aan het eind slaat u linksaf, u passeert de verdeelvijvers en komt weer uit bij de verharde weg, waar u rechtsaf gaat. Een stukje verder ligt direct links van de weg (bij uitkijkpunt met bankje) de Oranjekom, een soort meer.

4 de Oranjekom In de 19e eeuw was het water rond Amsterdam te smerig geworden om daar nog voldoende schoon drinkwater voor de Amsterdamse bevolking uit te halen. Men besloot om een kom (meertje) in de duinen te graven van waaruit men schoon duinwater naar Amsterdam kon pompen. In het begin was dit voldoende, maar al snel was de Oranjekom veel te klein en moest men meer kanalen in de duinen graven om aan voldoende water te komen. De Oranjekom is genoemd naar Willem van Oranje, omdat hij in 1851 symbolisch de eerste spade in de grond heeft gestoken. Hiermee startte hij de graafwerkzaamheden van de kom. Omdat Amsterdam alsmaar bleef groeien en dus nog veel meer water nodig had, ging men vanaf 1957 water vanuit de Rijn de duinen in pompen. Nadat het water in de duinen (het infiltratiegebied) is gezuiverd, stroomt het via kanalen terug naar de Oranjekom (zuiveringsstap 5). Hiervandaan wordt het water naar de zuiveringsinstallaties gepompt. Het pompgebouw ligt aan de oever van de Oranjekom. In de zuiveringsinstallaties die liggen aan de overkant van de Vogelenzangseweg (tegenover ingang Oase), wordt het water nagezuiverd (zuiveringsstap 6). Dit terrein is niet toegankelijk voor publiek. Zuiveringsproces Schoon water uit de kraan lijkt heel gewoon, maar dat is eigenlijk niet zo. Het water dat Amsterdammers drinken komt voor een groot deel uit de rivier de Rijn. Deze rivier begint in Zwitserland en stroomt via Frankrijk, Duitsland en Nederland naar de Noordzee (1300 km). Op zijn weg naar de Noordzee stroomt hij langs vele dorpen, steden en industriegebieden en op veel plaatsen wordt er toch nog riool- en afvalwater in geloosd. En ja dus. dit water wordt gedronken. Maar gelukkig niet zoals het is. Het wordt eerst schoongemaakt. Door het water te zuiveren worden ongewenste en giftige stoffen en ziekteverwekkers eruit gehaald. Dit gebeurt in een aantal stappen. Op de achterzijde vindt u een overzicht van de zuiveringsstappen.

5 eg roodew Water in de Amsterdamse Waterleidingduinen Mariënweide Waterroute (± 2 km) Adams- Duivendrift 62384/2 bezoekerscentrum De Oranjekom stort Oranjekom Kombos Zeerust g We Vink Star re a n en Tien dens to rt ge v Ho e ld Be eken u k de nb la eg angsew l n ke z Vogel en os nbos e uw Bla 90 Sijm pj e al bos k a an ingang Oase Snippe s pelle Koekoeksdu 90 ge a Na Boeken golfterrein W

6 Zuiveringsproces Stap 1 Vanaf 1957 wordt er water uit de Rijn gehaald. In Nieuwegein aan het Lekkanaal wordt het rivierwater (dat drinkwater moet worden) voorgezuiverd. Een groot deel van de viezigheid wordt er dan al uitgehaald. Stap 2 Het voorgezuiverde rivierwater wordt door twee buizen van 1,5 m en 1,2 m dik naar de Amsterdamse Waterleidingduinen gepompt, in de verdeelvijvers. Stap 3 Het water stroomt vanuit de verdeelvijvers door betonnen kanalen (ongeveer 10 km lang) naar het infiltratiegebied. Doordat de kanalen van beton zijn, kan het water hier nog niet de grond inzakken. Omdat het infiltratiegebied een stuk lager ligt dan de verdeelvijvers stroomt het water er vanzelf naartoe (hiervoor zijn dus geen waterpompen nodig). Stap 4 In het infiltratiegebied stroomt het voorgezuiverde water in 40 brede sloten, infiltratiegeulen. Iedere infiltratiegeul is ongeveer 35 meter breed. Bij elkaar zijn deze 40 infiltratiegeulen ongeveer 25 km lang. Hier zakt het water langzaam in de bodem weg. Het zand is eigenlijk één groot filter. Veel ongewenste stoffen blijven aan het zand plakken. In de bodem leven ook heel veel bacteriën die de giftige stoffen in het water zitten onschadelijk kunnen maken. Dit noemen we biologische reiniging. Stap 5 Als het water een aantal maanden in de bodem heeft gezeten is het voldoende gezuiverd en komt het terecht in de kanalen die om het infiltratiegebied heen lopen. Deze kanalen brengen het water terug naar de Oranjekom (meer). Stap 6 Het water wordt vanuit de Oranjekom naar de zuiveringsinstallaties gepompt. Deze bevinden zich buiten het duingebied. Hier krijgt het water nog een laatste nabehande- ling en gaat dan via de waterleiding op weg naar de huizen. Uitgave Waternet, Spaklerweg 16, Postbus 94370, 1090 GJ Amsterdam, Telefoon: , communicatie@waternet.nl Lay-out Proforma, Niek Jan Tops, Rotterdam Fotograaf Christiaan Hoefsmit Oplage exemplaren Druk juni