Herent afgekoppeld Juli 2008

Transcriptie

1 Herent a fgekoppeld Juli 2008

2 2

3 WOORD VOORAF Beste inwoner, De bescherming van ons leefmilieu is een van de prioriteiten van onze gemeente. En het milieu beschermen betekent uiteraard milieuverontreiniging vermijden. Want voorkomen is altijd beter dan genezen. Daarom investeert de gemeente systematisch in een nieuw rioleringsstelsel, met gescheiden afvoer van regen- en afvalwater. De aanleg van 2 aparte leidingen 1 uitsluitend voor afvalwater en 1 uitsluitend voor regenwater heeft een positieve invloed op het rendement van de zuiveringsinstallaties van rioolwater. De gemeente stimuleert ook de plaatsing van een regenwaterput en van een infiltratiesysteem. Dat maakt hergebruik van regenwater mogelijk én zorgt voor een buffercapaciteit bij sterke regenval. Daardoor is er minder afvoer van regenwater. De afvoer wordt bovendien vertraagd, de grondwaterreserves worden aangevuld en er is minder wateroverlast. Om deze duurzame doelstellingen te bereiken heeft de gemeente Herent beslist om de afkoppelingswerken op privé-terrein en de plaatsing van een regenwaterput en een infiltratievoorziening in belangrijke mate te financieren. Sinds 2000 wordt in nieuwe bouwvergunningen overigens al de verplichting van gescheiden afvoer opgelegd. Met deze brochure willen we u meer informatie verschaffen over de geplande rioleringsprojecten nieuwe stijl en over uw en onze inbreng daarbij. Jos Bex, 1ste schepen, bevoegd voor milieu, landbouw, duurzame ontwikkeling, ruimtelijke ordening, mobiliteit, toerisme. Een verklarende woordenlijst vindt u op blz. 23.

4 Aanleg van aparte afval- en regenwaterleiding in de Mechelsesteenweg

5 INHOUDSOPGAVE 1. ZUIVERINGSZONES 1.1. Zuiver water wordt afvalwater Zoneringsplan Zuiveringszones concreet 8 2. AFKOPPELEN 2.1. Waarom afkoppelen? Afkoppelen in de praktijk Waar naartoe met regenwater? AFKOPPELING IN HERENT 3.1. Doel en visie Wat doet de gemeente? Planning Maatregelen Eerste hulp bij afkoppeling in de gemeente Wat verwachten we van u? Toekomst GEMEENTELIJKE SUBSIDIE VERKLARENDE WOORDENLIJST CONTACTGEGEVENS 24

6 Lipselaan: infiltratiegracht voor afvoer regenwater

7 1. ZUIVERINGSZONES 1.1. ZUIVER WATER WORDT AFVALWATER Dagelijks produceren we massaal afvalwater: bij het wassen, de vaat, de spoeling van het toilet. Niet enkel onze huishoudens zorgen voor afvalwater, maar ook de landbouw en de industrie. Waterzuivering is dan ook een strikte noodzaak. We kunnen ons afvalwater onmogelijk gewoonweg in beken en rivieren blijven lozen. De organisatie van een degelijke en betaalbare afvalwaterzuivering op grote schaal is niet zo vanzelfsprekend. De kosten lopen vaak hoog op. Daarom heeft de Vlaamse Regering besloten om het grondgebied op te delen in zuiveringszones. In elke zone gelden specifieke verplichtingen voor het zuiveren van het afvalwater ZONERINGSPLAN Zuiveringszones maken deel uit van een zoneringsplan. Iedere gemeente, dus ook Herent, moet zo n plan opstellen. In dat plan bepalen Herent en het Vlaamse Gewest voor iedere woning of het afvalwater gesaneerd zal worden via rioleringen of met een individuele of kleinschalige zuivering. De gemeente Herent is een van de eerste gemeenten die een zoneringsplan heeft opgemaakt. Dat plan moet nog goedgekeurd worden door het Vlaamse Gewest. In het plan legt de gemeente ook vast welke investeringen nog nodig zijn in het gemeentelijke afvalwaterzuiveringsnet. Door deze zoneringsplannen krijgt iedereen een goed zicht op wat er aan sanering van de waterlopen nog moet gebeuren, zowel door het Gewest (Vlaamse Milieumaatschappij/Aquafin) als door de rioolbeheerder (= de gemeente Herent).

8 1.3. ZUIVERINGSZONES CONCREET 8 De opmaak van het zoneringsplan is gebaseerd op ecologische en economische afwegingen. Het zoneringsplan bepaalt voor elke straat in de gemeente hoe het afvalwater er gezuiverd wordt: Centraal gebied: gebied met riolering die het afvalwater naar een zuiveringsinstallatie van Aquafin leidt. Wie hier woont, moet aansluiten op de riolering. Groene zone: gebied waar nog gescheiden riolering naar een zuiveringsinstallatie van Aquafin aangelegd moet worden. U moet er het afvalwater en regenwater scheiden en op de nieuwe gescheiden riolering aansluiten. Rode zone: voor woningen in een gebied met sterk verspreide bebouwing lopen de kosten voor een aansluiting op een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) veel te hoog op. Daarom zal het afvalwater hier gezuiverd moeten worden met een individuele of kleinschalige waterzuiveringsinstallatie. Minder wateroverlast en een propere beek door afkoppeling van de bestaande rioleringen van de Hogebeek

9 2. AFKOPPELING 2.1. WAAROM AFKOPPELEN Een doordacht en duurzaam waterbeleid zorgt ervoor dat de natuurlijke rijkdom die water is, goed beheerd wordt. Goede waterzuivering is van doorslaggevend belang voor de waterkwaliteit en -kwantiteit. Meer en meer groeit het besef dat het bestaande rioleringssysteem niet ideaal is. Regenwater moet niet terechtkomen in riolen en waterzuiveringssystemen. Door het regenwater af te koppelen van het afvalwater en het te hergebruiken, te bufferen of vertraagd af te voeren, proberen we een aantal problemen te vermijden: Regenwater wordt onnodig afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) en gezuiverd, hoewel dat niet nodig is. Het propere regenwater wordt onnodig vermengd met afvalwater. Regenwater doet het rendement van een RWZI dalen. Het regenwater dat in de riool terechtkomt, zorgt voor een sterke verdunning van het afvalwater. Minder vuil betekent ook minder voedsel voor de bacteriën. Maar die bacteriën moeten het afvalwater in de RWZI zuiveren. Het gevolg is dat de zuivering van het afvalwater minder efficiënt zal verlopen. Te veel regenwater bezorgt overlast aan rioleringen. Die kunnen al dat water niet aan en het water kolkt uit de putjes en zorgt voor wateroverlast bij de omwonenden. Langs waterlopen loopt het teveel aan water uit de riool over: niet alleen regenwater, maar ook afvalwater komt zo in de rivieren terecht. Een vervuilde waterloop is het gevolg. 5 Maleizenstraat: naast de plantvakken zijn infiltratieputten gebouwd voor het regenwater van de straatkolken

10 Een logische oplossing voor deze problemen is het weghouden van het regenwater uit de afvalwaterleiding. 10 Afkoppeling van regenwater heeft dus zeker veel voordelen: Regenwater afkoppelen van de riool zorgt voor een betere zuivering van het afvalwater. Door regenwater op te vangen en nuttig toe te passen, bespaart u geld en kostbaar drinkwater. Door infiltratie van regenwater worden de grondwaterlagen opnieuw aangevuld. Opvang en buffering van regenwater voorkomt wateroverlast bij hevige neerslag. Infiltratiebekken aan de loods voor regenwater van de gebouwen en verharde oppervlakten

11 2.2. AFKOPPELEN IN PRAKTIJK Bij nieuwe woningen is het verplicht om op het privé-terrein een aparte leiding aan te leggen voor afvalwater en voor regenwater. In het verleden werden afvoerleidingen echter vaak centraal aangelegd: al het water (regenwater, sanitair, afvalwater) werd in één centrale afvoerbuis naar de straatriolering gevoerd. Regenwater afkoppelen in bestaande gebouwen is dus niet altijd zo evident als het lijkt. De investeringskosten voor afkoppeling kunnen dan ook snel hoog oplopen. 11 Indien u al een gescheiden riolering op uw terrein hebt, wordt afkoppelen een haalbare kaart. Met een kleine investering (aanleg regenwaterput, installeren van een pomp ) kunt u regenwater opvangen en hergebruiken. Door het hergebruik van regenwater kunt u tot 40% besparen op uw drinkwaterfactuur (inclusief de heffingen op de afvalwaterzuivering). Infiltratievoorziening Afvalwaterafvoer Regenwaterput voor hergebruik en buffering

12 2.3. WAAR NAARTOE MET HET REGENWATER? 12 Bij afkoppeling zijn er 5 mogelijkheden waar u naartoe kunt met het regenwater: Regenwaterput: De meest wenselijke optie is dat u het regenwater kunt hergebruiken. Daarvoor kunt u een regenwaterput installeren en de put voorzien van een installatie die het water oppompt voor hergebruik. U kunt het regenwater gebruiken om de tuin te sproeien, kleding en auto te wassen, het toilet te spoelen De overloop van de regenwaterput kunt u aansluiten op een gracht, een infiltratiesysteem of op de regenwaterafvoerleiding. Infiltratiesysteem: Met een infiltratiesysteem kan het regenwater in de bodem sijpelen. Een infiltratiesysteem vangt bij zware regenval het regenwater op, stockeert het tijdelijk en laat het langzaam in de bodem dringen. Via een overloop kan het overtollig water naar een gracht, waterloop of de regenwaterafvoerleiding lopen. Groendak: U kunt ook zorgen voor een tragere afvoer van het regenwater door te kiezen voor een groendak. Een groendak kan heel wat water absorberen en het vervolgens langzaam, via verdamping, weer vrijlaten. Bovendien heeft een groendak ook een goede isolerende werking. Het water van een groendak vangt u best niet meer op om te hergebruiken. De gemeente Herent geeft bovendien een subsidie van 31 per m² aangelegd groendak. Afvoer naar gracht of oppervlaktewater: de gracht bergt het water en vertraagt de afvoer bij hevige regenval. Het water sijpelt langzaam in de bodem en voedt zo de grondwatertafel. Regenwaterafvoerleiding: het regenwater dat u niet kunt hergebruiken, infiltreren, bufferen op uw eigendom of afvoeren naar gracht of beek, kunt u via een aparte leiding naar de regenwaterafvoerleiding in de straat leiden.

13 3. AFKOPPELING IN HERENT 3.1. DOEL EN VISIE De gemeente Herent investeert sterk in de aanleg van gescheiden rioleringssystemen. Om het effect van deze investeringen te versterken, wil de gemeente de inwoners overtuigen het regenwater op privé-domein maximaal af te koppelen. Maar het gaat om meer dan afkoppelen alleen. De gemeente wil een duurzaam water- en rioleringsbeleid voeren: niet enkel een gescheiden stelsel aanleggen, maar de nadruk leggen op het opvangen en hergebruiken van regenwater voor ondermeer toiletspoeling, wasmachine, sproeien van de tuin Indien hergebruik niet haalbaar is, gaat de voorkeur uit naar infiltratie, buffering of vertraagde afvoer. Op die manier wordt duurzaam met regenwater omgesprongen en wordt het risico op overbelasting van het rioleringsstelsel vermeden. 13 Aan weerszijden van de straat is een regenwaterleiding aangelegd.

14 3.2. WAT DOET DE GEMEENTE? Voor dit duurzame rioleringsbeleid worden enkele belangrijke uitgangspunten gehanteerd: de aanleg van 2 Droog Weer Afvoer (DWA)-leidingen met een maximale afkoppeling op woningniveau is noodzakelijk om in aanmerking te komen voor de maximale subsidies vanwege het Vlaamse Gewest. Deze subsidies bieden de gemeente de mogelijkheid om ook de nodige werken op privé-domein uit te voeren en tegelijkertijd een regenwaterput te plaatsen. De gemeente draagt voor een belangrijk deel de kosten hiervan. 14 De plaatsing van een regenwaterput met hergebruik wordt extra gestimuleerd doordat de gemeentelijke subsidie tot 0,15 euro per liter putinhoud wordt opgetrokken, met een maximum van 90% van het factuurbedrag. Aanleg collector die het afvalwater uit de gemeentelijke riolering verzamelt en naar een waterzuiveringsinstallatie voert

15 3.3. PLANNING In 2008 start de eerste fase. De volgende afkoppelingsprojecten voor bestaande woningen worden uitgevoerd of de plannen worden ervoor opgemaakt, zodat de uitvoering kan gebeuren in functie van de timing van de wegenwerken: Afkoppeling van 5 woningen in het laatste deel van de Schotstraat; Afkoppelingswerken in de Mastellestraat; Werken voor de aanleg van gescheiden riolering in de Kerkstraat, Lodewijk Van Veltemstraat en Sint-Michielsstraat; Werken voor de aanleg van gescheiden riolering in de Potestraat en Reikemstraat Mastellestraat, maximale afkoppeling op privé-terrein 5 Schotstraat, afkoppeling van regen- en afvalwater op privé-terrein 3 Kerkstraat, aanleg gescheiden afvoerstelsel

16 3.4. MAATREGELEN 16 Deze afkoppelingsprojecten omvatten maatregelen voor: Afvalwater: wordt verplicht aangesloten op openbare riolering indien die er is, of wordt ter plaatse gezuiverd. Regenwater: Wordt zoveel mogelijk afgekoppeld. Aanleg van een regenwaterinstallatie en verplicht hergebruik van regenwater door middel van een pompinstallatie met een minimale aansluiting van één toilet én een buitenkraan respectievelijk van een wasmachine én een buitenkraan. De overloop van de regenwaterput wordt bij voorkeur aangesloten op een infiltratievoorziening, met buffervolume in functie van de infiltratiecapaciteit van de bodem en de grootte van het verharde oppervlak. De overloop van de regenwaterput mag ook, via buffer, afgeleid worden naar een openbare infiltratievoorziening, een kunstmatige afvoerweg voor regenwater of oppervlaktewater. Bij een gescheiden stelsel mag de overloop van de put, via een buffer, aangesloten worden op de regenwaterafvoer.* * Zo ontvangt de regenwaterafvoer het regenwater uit de overloop van de regenwaterput en uit de straatkolk. overloop van de regenwaterput straatkolk

17 3.5. EERSTE HULP BIJ AFKOPPELING Voor deze projecten organiseert de gemeente een aantal informatieavonden, zodat u een idee krijgt van alle projecten en werken. De gemeente voorziet in deskundige begeleiding van de afkoppelingsprojecten door een afkoppelingsdeskundige. De afkoppelingsadviseur zal u een bezoek brengen en samen met u: een plan opmaken van de bestaande situatie: waar bevinden zich de buizen van het regenwater en het afvalwater en waar gaan ze naartoe? een plan opmaken hoe de afkoppeling best kan gebeuren: hierbij zoekt de adviseur samen met u naar de eenvoudigste en goedkoopste oplossing om de verplichte volledige afkoppeling te realiseren. een schatting maken van de uit te voeren werken en kosten. de uitvoering van de werken aan uw woning controleren. 17 Informatieavond voor de buurtbewoners

18 3.6. WAT VERWACHTEN WE VAN U? 18 We verwachten dat u de afkoppelingsadviseur toelating geeft uw eigendom te betreden en een inventaris op te maken van de bestaande toestand inzake afval en regenwater. de bestaande plannen van uw huis. samen met de adviseur een plan van de geplande toestand opmaakt (al dan niet met een regenwaterput, pompinstallatie en aansluitpunten). de overeenkomst inzake afkoppeling van regen- en afvalwater met de gemeente ondertekent. Bij ondertekening van de overeenkomst en op het moment van de werken hebt u de keuze: ofwel mét een regenwaterput: de gemeente neemt alle kosten van de werken voor de plaatsing van de regenwaterput voor haar rekening. Binnen één jaar na uitvoering van de werken installeert u een pompinstallatie met de nodige aansluitpunten voor het hergebruik van regenwater. Bij niet-naleving zal een contante belasting worden opgelegd. ofwel zonder een regenwaterput: het regen- en afvalwater wordt afgekoppeld en afgevoerd.

19 3.7. TOEKOMST Afhankelijk van de financiële middelen die de gemeente ter beschikking heeft en van de prioriteitszones zal het duurzame rioleringsbeleid stapsgewijs in heel de gemeente doorgevoerd worden. De afkoppelingsprojecten worden door de gemeente uitgevoerd volgens prioriteit: 1. rioleringswerken voor de aanleg van gescheiden riolering (2 DWA) in uitvoering. 2. oplossen van wateroverlast in woongebieden en knelpuntgebieden. 3. in straten met reeds aangelegd gescheiden rioleringsstelsel. 4. beperken van overstorten in ecologisch waardevolle gebieden en later in alle oppervlaktewaters. 5. gebieden met goede infiltratiecapaciteit voor maximaal rendement van de investeringen. 6. sociale correcties sociale wijken. 7. afkoppelingen die op initiatief van de inwoners gerealiseerd kunnen worden. 8. aansluiten van woningen in gerioleerd gebied die momenteel nog afvalwater in de bodem lozen. 19 De natuurlijke functie van de beek wordt in ere hersteld.

20 Gecontroleerde overloop. Het water dringt langzaam in de bodem. 20

21 4. GEMEENTELIJKE SUBSIDIE Bestaande woningen die niet gekoppeld zijn aan afkoppelingsprojecten van de gemeente kunnen in aanmerking komen voor een subsidie voor de aanleg van een regenwaterput en/of infiltratievoorziening: De minimale putinhoud bedraagt 55 liter per m² dakoppervlakte, afgerond naar het hogere duizendtal, met een minimum van liter. De subsidie voor de aanleg van een regenwaterput bedraagt 0,15 euro/liter inhoud, met een maximum van 90% van het factuurbedrag voor regenwaterput en pompinstallatie. Het subsidiebedrag voor de aanleg van een infiltratievoorziening bedraagt 0,15 euro/ liter inhoud, met een maximum van 90% van het factuurbedrag. 21 Voorfilter Bijvulling Sturing Overloop vlotterfilter Regenwaterpomp Niveau-sensor

22 Verstevigde en zuivere Hogebeek in Winksels woongebied 22

23 5. VERKLARENDE WOORDENLIJST Afkoppelen: afvoer van regenwater scheiden van het afvalwater zodat het niet in de afvalwaterriool terechtkomt. DWA (Droog Weer Afvoer)-leiding: deel van het gescheiden rioleringsstelsel dat bestemd is voor het ontvangen en transporteren van huishoudelijk afvalwater. 2 DWA-leiding: 2 aparte leidingen waarvan 1 uitsluitend dient voor afvalwater en 1 uitsluitend voor regenwater. Gemengd rioleringsstelsel: regenwater en afvalwater worden opgevangen in dezelfde riool en samen afgevoerd naar een RWZI. 23 Gescheiden rioleringsstelsel: een dubbel stelsel van leidingen waarvan het ene stelsel bestemd is voor de opvang en het transport van regenwater en het andere voor de opvang en het transport van afvalwater. Groendak: dak dat bestaat uit een wortelkerende laag, drainagelaag, substraat- en vegetatielaag (mossen, sedums of levende planten). Regenwaterinstallatie: installatie voor opvang en hergebruik van regenwater. Huishoudelijk afvalwater: afvalwater afkomstig van normale huishoudelijke activiteiten, sanitaire installaties, keuken en reiniging van de woning. IBA: installatie voor de individuele behandeling van afvalwater in zones waar geen riolering gelegen is. Infiltratiesysteem: voorziening voor insijpeling van water in de bodem. KWZI: kleinschalige waterzuiveringsinstallatie RWA (Regen Weer Afvoer)-leiding: onderdeel van het gescheiden rioleringsstelsel dat bestemd is voor het ontvangen en transporteren van regenwater. RWZI (rioolwaterzuiveringsinstallatie): zuivert het afvalwater dat via de riolering wordt aangevoerd.

24 6. CONTACTGEGEVENS Verantwoordelijke schepen Jos Bex Schepen voor Leefmilieu Wilselsesteenweg 28, 3020 Herent Tel: Gemeentelijk aanspreekpunt afkoppelingsproject Norbert Van Nerum Gemeente Herent Hoofd Technische Dienst Wilselsesteenweg 28, 3020 Herent Tel: Gemeentelijk aanspreekpunt subsidies Geert Keldermans Gemeente Herent Duurzaamheidsambtenaar Wilselsesteenweg 28, 3020 Herent Tel: geert.keldermans@interleuven.be v.u.: Luk Draye, schepen van informatie