Voeten door tranen gewassen

Transcriptie

1 Voeten door tranen gewassen GEBEDSVIERING Ten Bos, 16 juni 2013 Bij het binnenkomen komen misdienaars (Sam De Vocht - Tom De Vocht - Febe De Vocht) en lectoren (Karel Vanderbeke Hildegart Uvin) met Jos Christiaens mee uit de sacristie. Ze stappen naar voren en buigen voor het grote kruis vooraan, vooraleer ze gaan zitten. Ondertussen zingen we WELKOM HEET IK JE TRANEN (Stufkens Hein / de Vries Fokke) Onmisbaar deel van de keten, onmisbaar, jij, in de kring. Welkom wil ik je heten, menslief voor wie ik zing. Een cirkel vormen wij samen, een ring van licht in de nacht. Welkom heet ik je tranen, welkom heet ik je lach. WELKOM, INLEIDING EN KRUISTEKEN Al. Welkom heet ik je tranen, je zorgen en bekommernissen, je angsten en verdriet. Welkom heet ik je lach, je vreugde en je gevoel van gelukzaligheid. Zo mag ik jullie uit naam van God welkom heten, Hij die hier in dit uur bij ons wil zijn als + Vader, + Zoon en + Heilige Geest. + Amen NEVENDIENST UITNODIGEN Hoe je iemand welkom heet, is voor Jezus belangrijk. Dat horen we straks heel duidelijk in het evangelie. Daarom nog eens uitdrukkelijk: welkom in deze viering! Een bijzondere viering. Deze keer geen eucharistie op zondagmorgen. En daarom een kleiner altaar, niét omdat deze gebedsdienst minderwaardig zou zijn, maar omdat we ergens het gemis willen uitdrukken, het tekort, omdat we vandaag geen brood en wijn mogen zegenen. Tegelijk schept dat tekort ook wel een grote verbondenheid met de eucharistie van vorige week en van volgende week. Juist daarom willen we opnieuw bij het begin van deze viering het gewijde brood centraal zetten. [misdienaar brengt hosties aan deze komen centraal op het altaar] SCHULDBELIJDENIS In het evangelie horen we straks over: Een vrouw die in de stad bekendstond als zondares. Het is verleidelijk om haar als een karikatuur af te schilderen: een marginaal iemand, een zieke geest of een ontaard buitenbeentje. Omdat wij beseffen dat de werkelijkheid niet zo zwart-wit is en we allemaal toch wel een beetje die vrouw zijn, ergens op een klein, verborgen terrein van ons leven misschien, beginnen we ook deze viering met een moment van zelfbevraging en een smeekbede om Gods barmhartigheid _josc_zalven2.docx pag. 1

2 Le. 1 Jezus oordeelt niet, veroordeelt niet. In Hem herkennen we een God die met mensen de weg wil gaan die ze als de hunne zien. Kunnen mensen die God van Jezus vandaag in ons herkennen? als wij te gemakkelijk oordelen en veroordelen? Draag mij, God in barmhartigheid. Til mij op uit al mijn kleinheid. Koester mij in barmhartigheid: Vader, Moeder, God met ons. Le. 1 We ontmoeten Jezus als een mens die vergiffenis schenkt. In Hem herkennen we een God die ook mensen aanvaardt die een verkeerde weg opgaan en die altijd met hen wil herbeginnen. Kunnen mensen die God van Jezus vandaag herkennen in ons? als vergeven ons zo moeilijk valt? Draag mij, God in barmhartigheid. Til mij op uit al mijn kleinheid. Koester mij in barmhartigheid: Vader, Moeder, God met ons. Le. 1 We zien Jezus omgaan met zondaars, met mensen die met de nek worden aangekeken. In Hem herkennen we een God die niemand afschrijft, voor wie geen mens te min is. Kunnen mensen die God van Jezus vandaag herkennen in ons? als wij ons te goed voelen tegenover anderen? Draag mij, God in barmhartigheid. Til mij op uit al mijn kleinheid. Koester mij in barmhartigheid: Vader, Moeder, God met ons. Omdat Jij ons koestert en draagt, omdat wij ons zo geborgen voelen in Jou willen we vol vreugde zingen: LAUDATE DOMINUM (Taizé) OPENINGSGEBED naar André Janssen. God, in Jouw barmhartigheid reken Je het kwaad niet aan, en vergeef Je het onrecht dat wij anderen aandoen, als we spijt hebben. Wij bidden Jou: geef dat wij door onze liefde tot de ander proberen te herstellen wat is misgegaan. Dit vragen wij, door Jezus, Jouw Zoon en onze Broeder. Amen _josc_zalven2.docx pag. 2

3 LEZING (2 Sam. 12, ) Le. 2 We lezen uit het tweede boek Samuel: In die dagen sprak Natan tot David: Zo spreekt de Heer, de God van Israël: `Ik heb u gezalfd tot koning over Israël; Ik heb u bevrijd uit de macht van Saul; Ik heb u het huis van uw heer geschonken en u de beschikking gegeven over zijn vrouwen; Ik heb u het huis van Israël en Juda gegeven en als dat te weinig was geweest, dan had Ik er nog evenveel aan willen toevoegen. Waarom hebt u dan het gebod van de Heer geminacht en iets gedaan wat Hem mishaagt? Uria de Hethiet hebt u met het zwaard geslagen, zijn vrouw hebt u tot vrouw genomen, en hemzelf hebt u vermoord door het zwaard van de Ammonieten. Daarom zal het zwaard nooit meer wijken van uw huis, omdat u Mij hebt geminacht, en de vrouw van Uria de Hethiet tot vrouw hebt genomen. Toen zei David tegen Natan: `Ik heb tegen de Heer gezondigd.' Natan antwoordde: `Dan heeft de Heer u deze zonde vergeven: u zult niet sterven. TUSSENZANG (van Opbergen Jan / Gij zijt in glans verschenen) De mantel van de liefde bedekt het kwade niet, tenzij ik toe wil geven dat onrecht is geschied. Als onrecht niet hersteld wordt, een ander aangedaan, dan kan op deze wijze, verzoening niet bestaan. Wie eerlijk durft bekennen, dat hij ooit onrecht deed; dat hij het goed wil maken, met lief voor zoveel leed, die mag in stilte hopen dat er verzoening komt geen zand voorgoed erover, maar wel een nieuw verbond. EVANGELIE Lucas 7, 36-8,3 De Heer zij met U Al. En met uw Geest We lezen uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Lucas Al. Lof zij U Christus +++ Een van de farizeeën nodigde Jezus uit voor de maaltijd, en toen hij het huis van de farizeeër was binnengegaan, ging hij aan tafel aanliggen. Een vrouw die in de stad bekendstond als zondares had gehoord dat hij bij de farizeeër thuis zou eten, en ze ging naar het huis met een albasten flesje met geurige olie. Ze ging achter Jezus staan, aan het voeteneinde van het aanligbed; ze huilde en zijn voeten werden nat door haar tranen. Ze droogde ze met haar haar, kuste ze en wreef ze in met de olie _josc_zalven2.docx pag. 3

4 Toen de farizeeër die hem had uitgenodigd dit zag, zei hij bij zichzelf: Als hij een profeet was, zou hij weten wie de vrouw is die hem aanraakt en dat ze een zondares is. Maar Jezus zei tegen hem: Simon, ik heb je iets te zeggen. Meester, spreek! zei hij. Er was eens een geldschieter die twee schuldenaars had: de een was hem vijfhonderd denariën schuldig, de ander vijftig. Omdat ze het geld niet konden terugbetalen, schold hij beiden hun schuld kwijt. Wie van de twee zal hem de meeste liefde betonen? Simon antwoordde: Ik veronderstel degene aan wie hij het grootste bedrag heeft kwijtgescholden. Hij zei tegen hem: Dat is juist geoordeeld. Toen draaide hij zich om naar de vrouw en vroeg aan Simon: Zie je deze vrouw? Ik ben in jouw huis te gast, en je hebt me geen water voor mijn voeten gegeven; maar zij heeft met haar tranen mijn voeten natgemaakt en ze met haar haar afgedroogd. Je hebt me niet begroet met een kus; maar zij heeft, sinds ik hier binnenkwam, onophoudelijk mijn voeten gekust. Je hebt mijn hoofd niet met olie ingewreven; maar zij heeft met geurige olie mijn voeten ingewreven. Daarom zeg ik je: haar zonden zijn haar vergeven, al waren het er vele, want ze heeft veel liefde betoond; maar wie weinig wordt vergeven, betoont ook weinig liefde. Toen zei hij tegen haar: Uw zonden zijn u vergeven. Zijn tafelgenoten dachten bij zichzelf: Wie is hij, dat hij zelfs zonden vergeeft? Hij zei tegen de vrouw: Uw geloof heeft u gered; ga in vrede. Kort daarop begon hij rond te trekken van stad tot stad en van dorp tot dorp om het goede nieuws over het koninkrijk van God te verkondigen. De twaalf vergezelden hem, en ook enkele vrouwen die van boze geesten en ziekten genezen waren: Maria uit Magdala, bij wie zeven demonen waren uitgedreven, Johanna, de vrouw van Chusas, de rentmeester van Herodes, en Susanna en nog tal van anderen, die uit hun eigen middelen voor hen zorgden. Tot zover dit evangelie. ZIJ ZALFDE HEM (van Opbergen Jan / Gij zijt in glans verschenen) Zij zalfde hem, ten teken dat hij Messias was, dat in Hem door zou breken wat lang gezongen was: Het Hooglied van bevrijding, zoals geschreven staat; die langverwachte tijding, dat God nu met ons gaat. TOELICHTING Jos Christiaens Beste mensen van Ten Bos en van buiten Ten Bos, Dit is de laatste gebedsviering van het lopende werkjaar. Met een beetje fantasie zien we de vakantieviering al wenken. Misschien is het u opgevallen dat het dit jaar vooral dames waren die voorgingen? Dat was uiteraard bewust zo gekozen. Zonder de dolle mina te willen uithangen: waarom zouden vrouwe Het evangelie van vandaag past uitstekend bij die lijn, want het is een vrouw die, naast Jezus natuurlijk, een hoofdrol speelt. Ik heb lang gedacht dat het Maria Magdalena was (M. Magdalena werd, zoals u weet met alle zonden van Israël beladen, tot ze in eer hersteld werd door Dan Brown, in zijn Da Vinci Code tot ergernis van het Vaticaan trouwens), maar als je de tekst nauwkeurig leest, merk je dat er _josc_zalven2.docx pag. 4

5 geen enkele allusie is op haar. De tekst zegt alleen: een vrouw die in de stad bekend stond als zondares. Ze moet wel een heel apart geval geweest zijn, want alle aanwezigen schijnen haar te kennen. Maar laten we beginnen met het begin en de situatie eens even bekijken. Jezus is uitgenodigd voor een heel chique etentje bij Simon de Farizeeër. Dat het een voornaam feestmaal was, kunnen we afleiden uit het feit dat de gasten aanliggen aan tafel. Nu was het in die tijd ook de gewoonte dat de deuren van huizen gewoon openstonden. Op een bepaald ogenblik komt een vreemde vrouw doodleuk binnenwandelen. Zij is nogal emotioneel: zij weent en wast met haar tranen de voeten van Jezus. Zij droogt die voeten af met haar losgemaakte haren en kust ze. En nog: ze zalft zijn voeten met geurige balsem. Zeg nu zelf: als dit niet overdreven is! De aanwezigen fronsen dus de wenkbrauwen, want ze voelen zich ongemakkelijk bij zoveel liefde. Zij kennen die vrouw en weten dat zij een zondares is. Maar deze vrouw heeft zich ondertussen bekeerd en zoals dat soms gaat in dergelijk gevallen, komt ze van het ene uiterste in het andere terecht. Ze stroomt over van liefde en van goede wil. Als ik even de vergelijking mag maken: bekeerlingen worden soms de wreedste terroristen, omdat ze hun ijver extra in de verf willen zetten. Dat is nu wel een voorbeeld van bekering tot het negatieve (terreur bedoel ik), maar de vrouw van het evangelie heeft zich bekeerd tot het positieve en ze is daarbij zo vervuld van Gods liefde dat ze die dan ook uitstraalt. Simon is verbluft, net zoals de andere gasten: hij vindt dat ze schromelijk overdrijft en hij is bovendien boos op Jezus; boos omdat hij vermoedt dat hij zich in Jezus vergist heeft. Hoe kan Jezus dit nl. toelaten: als hij een profeet is, moet hij toch weten wat voor iemand die vrouw is. Maar Jezus, die begrijpt waar het probleem zit, probeert Simon tot inzicht te brengen met een vergelijking, de vergelijking van de geldschieter en de twee schuldenaars. De ene is hem 50, de andere 500 denariën (= 500 X het dagloon van een arbeider) schuldig. Als ze allebei hun schuld kwijtgescholden krijgen, is het de laatste die de geldschieter het liefst zal zien. Simon vindt dit ook en terecht. En Jezus legt uit: God heeft haar veel kwijtgescholden en dus kan ze ook veel liefde geven. Dit doet ons toch wel even nadenken. We horen hier duidelijk zeggen dat God ongelooflijk genadig is. Dat betekent dat wij fouten mogen maken, dat wij zelfs veel fouten mogen maken. Is het geen comfortabele gedachte dat wij niet perfect hoeven te zijn? Omdat het bloed kruipt waar het niet gaan kan: mag ik eventjes verwijzen naar het mooie verhaal uit onze Middelnederlandse letterkunde: het verhaal van Marieke van Nieumeghen. Zij is zo gekwetst en vernederd door haar tante dat ze ingaat op de avances van de duivel en met hem gaat samenwonen. Zeven jaar doet ze dat, tot het heimwee naar Nijmegen haar te machtig wordt en ze terugkeert. Daar ziet ze op de kermis het wagenspel van Maskeroen. Maskeroen is de advocaat van de duivel (letterlijk dan), die God probeert te overtuigen om wat strenger op te treden tegenover de mensen en hen wat minder vergiffenis te schenken. Maar door de tussenkomst van Maria, verliest Maskeroen het pleit. Marieke heeft tot dan toe gedacht dat ze onherroepelijk verloren was, maar op dat ogenblik beseft ze dat er nog genade mogelijk is voor haar, als ze maar berouw toont. De duivel is razend en probeert haar nog snel te vermoorden, maar, alweer door tussenkomst van Maria, mislukt zijn poging. Marieke spendeert de rest van haar leven in een klooster. Welke les steekt in dit verhaal? Dat iedereen vergiffenis van zonden kan krijgen hoe groot die ook zijn op voorwaarde dat je spijt / berouw hebt. Beste mensen, wij leven vandaag in een maatschappij die onvoorstelbare eisen stelt. Het begint al met onze kinderen: ze moeten zich ontplooien op allerlei gebieden en vooral: ze moeten daarbij goed zijn. Wat zeg ik? Ze moeten de beste zijn. Voor de volwassenen is het geen haar beter. Wij moeten onszelf voortdurend bewijzen, we moeten voortdurend presteren en als we iets fout doen, dan moeten we ons daarvoor uitgebreid excuseren ofwel worden we zelfs de laan uitgestuurd. Een heleboel mensen leven werkelijk op de toppen van hun tenen. En hier krijgen we nu te horen: het hoeft allemaal zo perfect niet; als je een fout maakt en je hebt er spijt van, dan halen we de spons erover. Wat een geruststellende gedachte. Ik ben er zeker van dat ieder van ons zo van die fouten gemaakt heeft, waar hij erg veel spijt van heeft. Ik voor mezelf kan tenminste toch wel een paar zaken opnoemen, waarvoor ik de tijd graag eens terug zou draaien. Het mooie aan de boodschap van vandaag en we horen dat zowel in het evangelie als in de eerste lezing over koning David is dat we goed moeten beseffen dat we opnieuw mogen beginnen _josc_zalven2.docx pag. 5

6 Daarnaast horen we ook zeggen dat we niet te snel moeten oordelen over anderen en hen afmeten aan onszelf. Dat is natuurlijk niet gemakkelijk. Hoe snel staan wij niet klaar met ons oordeel, hoe vaak wijzen wij anderen niet af, gewoon omdat ze anders denken dan wij of, erger nog, omdat wij vertrekken vanuit vooroordelen. Laten we gods vergevingsgezindheid dus tot inspiratie nemen en ook anderen nieuwe kansen geven. VOORBEDEN na elke voorbede steekt een misdienaar wierook aan Net zoals wij met onze tekortkomingen naar God mogen gaan, zo mogen wij ook onze vragen en gebeden aan Hem toevertrouwen: Le. 1 Bidden we voor mensen in onze samenleving die het in het verleden moeilijk hebben gehad en geen kans krijgen om opnieuw te beginnen. Dat ze mensen mogen ontmoeten met een milde houding en een ruim hart. Laat onze woorden stijgen voor uw aangezicht als wierook. Zie in ons het verlangen een mens te zijn van U. Kom, adem ons open, Kom, adem ons open, adem ons open Le. 1 Bidden we voor families waar relaties kapot dreigen te gaan, waarbij mensen afgewezen worden. Dat ze mensen mogen ontmoeten met veel begrip die hen uitnodigen tot verzoening en hun nieuwe kansen bieden. Laat onze woorden stijgen voor uw aangezicht als wierook Le. 1 Bidden we voor de Kerkgemeenschappen waar vrouwen en mannen nog niet als gelijken worden benaderd. Dat er een nieuwe beweging mag ontstaan waarin iedereen gelijke kansen krijgt om voor te gaan. Laat onze woorden stijgen voor uw aangezicht als wierook God, wij hopen dat wij zo met elkaar kunnen omgaan dat Jij herkenbaar wordt in onze samenleving en dat we zo een stukje hemel op aarde kunnen brengen. Amen. GEZONGEN TAFELGEBED (ZONDER CONSECRATIE!!!) (Taizé ) Daar waar vriendschap is en liefde Daar waar vriendschap is, daar is god. Gij die ons in het leven roept en ieder kent bij name, wij bidden U en zoeken U Vader, verre vriend. Gij die de mensen liefhebt en tot liefde hebt geschapen, wij zegenen Uw maaksel: mensen naar Uw beeld. Gezegend zij die vrienden zijn elkaar een steun en toeverlaat, _josc_zalven2.docx pag. 6

7 die delen brood en leven, die heiligen Uw naam. Gezegend zij die strijden voor vrede en gerechtigheid, gezegend de barmhartigen die uitzien naar Uw toekomst. Gezegend en geprezen zij die ongevraagd en ongezien hartverwarmend zijn en lief en eerlijk en getrouw. Gezegend is de nieuwe mens die onze hoop verankert, die spreekt en is Uw eigen woord: vriendschap en waarheid, gebroken knecht, minste mens, dienaar van Uw trouw die leeft voor ons ten dode toe: Jezus Messias. Gezegend zij die doen als Hij en opstaan tegen alle dood, die ademen zijn Geest, die leven naar Uw woord Gezegend zij die vrienden zijn, die moeizaam of van harte delen brood en vrede die stichten hier Uw rijk. Gij die ons mensen hebt gemaakt, bekleed ons met Uw naam. Maak ons nieuw en zegen ons en schenk ons aan elkaar. ONZE VADER (GESPROKEN) [kinderen uitnodigen om samen met de misdienaars rond het altaar te komen?] Al. Onze Vader, die in de hemelen zijt VREDESWENS Omdat de zondige vrouw haar tranen en haar kleinheid durfde erkennen, opende zij haar hart voor diepe vrede en vreugde. Daarom vragen wij hier aan God om in dezelfde geest ook ons deze vrede aan te reiken. Moge die vrede van de Heer dan met ieder van u zijn. En geven wij die vrede Gods verder aan elkaar door. [de kinderen nu specifiek aanspreken om hen te vragen de vrede te gaan wensen aan hun mama s en papa s en aan de mensen in de kerk ] Vrede voor jou _josc_zalven2.docx pag. 7

8 UITNODIGING TOT DE COMMUNIE Al. In onze schamelheid komt God naar ons toe. Dit brood op deze tafel kan dan een teken worden van Gods blijvende aanwezigheid onder ons. Daarom willen wij met de woorden van de honderdman nog samen bidden: Heer, ik ben niet waardig... COMMUNIE: COMMUNIELIED (Bosman Jan - zo vriendelijk en veilig ) Wij zijn geen mensen van het sterke woord, een kwetsbaar klein verhaal vertelt ons leven. Maar speurend hebben wij een stem gehoord. Zij heeft ons vruchtbaar aan elkaar gegeven: Jouw weg met mij zet zich ook morgen voort, als in mijn hand jouw naam staat opgeschreven. De Geest ten leven leidt ons op die weg, voor onze voet zal Zij een licht ontsteken. Ons leven komt voorgoed bij God terecht, als wij ons brood met and ren willen breken: Zij heeft mijn leven in jouw hand gelegd. Wij zijn op weg, elkaar tot heilzaam teken. NEVENDIENST ZENDING EN ZEGEN In deze viering klonk de stem van de levende Heer die tot elk van ons zei: "Ik heb je pijn gehoord, Ik heb je spijt gezien. Kom, keer je om en verlies geen tijd. Bemin met nieuwe moed. Daartoe zendt en zegent Hij ons, Hij die is + Vader, Zoon en H. Geest. Amen _josc_zalven2.docx pag. 8