&Eenvoud, nuchterheid,

Transcriptie

1 PERREAUX CD1 CD-SPELER, SM6-MK II VOORTRAP EN 750 MONOBLOKKEN &Eenvoud, nuchterheid, kracht controle In een wereldmarkt waar een constante cyclus heerst van opkomende en vaak weer net zo snel verdwijnende merken, blijven er gelukkig altijd een aantal vaste bastions bestaan waar de tijd maar weinig vat op lijkt te hebben. Merken als Marantz, Audio Research, Pass Labs en Sonus Faber lijken nergens last van te hebben en weten jaarlijks een rustige maar gestage stroom aan (mooie) nieuwe producten te leveren. Toch is er ook de nodige stabiliteit aan een heel andere kant van onze aardbol te vinden. Ik heb het dan over het slechts 3,9 miljoen inwoners tellende Nieuw Zeeland. Naast de overbekende producten als kiwi s en schapenwol heeft dit land natuurlijk nog veel meer in huis. Hoewel hier nagenoeg onbekend, is er in de jaren 70 en 80 door audiomerken als Rait, Mclaren, Roberts en Lambert, zelfs een heuse audiohistorie opgebouwd. Ik ben er expres twee vergeten en dat zijn de merken die ook vandaag de dag nog steeds springlevend en succesvol zijn. Het ene is Plinius terwijl u van het andere merk Perreaux, de nu volgende test kunt lezen van het beste wat deze fi rma momenteel te bieden heeft. 73

2 74 Toen ik in 1983 serieus met mijn audiohobby begon, was Perreaux, al één van de serieuze spelers op het toneel. Als jonge enthousiasteling met een klein budget, droomde ik samen met mijn audiovrienden van producten zoals de reusachtige telefoonhoornachtige Synthese 1 luidsprekers, (één van de allereerste luidsprekers uit die periode die een echt holografi sch 3D ruimtebeeld wist op te bouwen), Apogee membraanluidsprekers, Avalon Eclipse, Krell en Mark Levinson versterkers. Maar ook Perreaux in combinatie met de toen moeilijk aanstuurbare Magnepan luidsprekers, wisten met hun no-nonsense vormgeving en ijzersterke controle over de totale weergave, veel indruk te maken. Perreaux Ook al was het allereerste product van het in 1974 opgerichte Perreaux, een slechts 22 Watt per kanaal geïntegreerde transistorversterker (GS 2002), toch is het vooral het in 1976 allereerste locaal vervaardigde gigantische PA systeem voor de toenmalige Nieuw-Zeelandse top rock band Ragnarock, dat de doorbraak betekende. Dit systeem woog maarliefst 3000 kilo en kon met zijn 900 Watt continu vermogen per kanaal, een voor die tijd gigantische waarde, zelfs mini aardbevingen opwekken in de verschillende toch goedgebouwde ruimtes en vertrekken. Mede door deze tour de force lukte het de onderneming om in datzelfde jaar zijn eerste exportorder naar buurland Australië af te sluiten. In de jaren daarna ontwikkelt Perreaux naast PA systemen ook steeds meer afgeleiden daarvan voor de consumentenmarkt. En steeds opnieuw met de basisdoelstelling om de kwaliteit en het realisme van gereproduceerde muziek, steeds verder te verbeteren. In 1977/78 werd Perreaux zich bewust van de ongekende mogelijkheden die de uitvinding van de power MOSFET met zich meebracht. Tot dan toe was er namelijk voor echte topkwaliteit versterking eigenlijk maar barweinig keus. De betere buizenontwerpen bezaten dan wel een uitstekende geluidskwaliteit maar waren groot, zwaar en veroorzaakten veel hitte. De toen op de markt zijnde bi-polaire transistoren waren wel compact en licht maar de klank was nu niet bepaald van hoog niveau en ver onder de maat wat Perreaux voor ogen had. Na veel onderzoek en experimenten, begon de onderneming zich te realiseren dat de Power MOSFET, mits goed in een ontwerp geïmplementeerd, een heel eind in de richting van buizenweergave kon komen. Dus een correcte weergave van harmonische timbres, vloeiendheid en realisme maar dan verpakt in het handzame formaat van een transistor. Eenmaal deze weg ingeslagen verhevigde de inspanningen van het Perreaux ontwerpteam zich om deze techniek optimaal onder de knie te krijgen en in 1979 was het uiteindelijk zover. Met de introductie van de geïntegreerde SA80B en PMF2000 eindversterker wist het merk als eerste in de westerse wereld, twee versterkers te lanceren die gebruikmaakten van Power MOSFETs als versterkingsbron. Het merk wist hiermee in één klap wereldwijde naamsbekendheid en vertrouwen af te dwingen en vervolgens ging het stijl bergopwaarts met het merk. Precies op tijd voor de gouden eeuw van onze audiohobby en muziekreproductie, de jaren 80! CD1 cd-speler De Perreaux CD1 cd-speler maakt net als de andere hier geteste componenten in deze test, onderdeel uit van de prestigieuze Prisma serie. Deze topserie van dit merk is direct afgeleid van haar producten voor de professionele markt en loopt alweer de nodige jaren in nagenoeg ongewijzigde vorm mee. De CD1 is naast spelers uit andere goedkopere series, de enige cd-speler die deze serie telt en wordt door Perreaux gezien als haar referentiespeler. Alle gebruikte onderdelen zijn dan ook met veel zorg op klankmatige eigenschappen geselecteerd zoals de befaamde Roderstein weerstanden en Black Gate condenstoren in de analoge signaalweg. De analoge uitgangen zijn geheel gebalanceerd opgebouwd. Het digitale deel maakt gebruik van een niet nader gespecifi ceerde Burr Brown DAC met 96 khz oversampling. Er is voorzien in zowel vergulde single ended (RCA) als gebalanceerde (XLR) analoge uitgangen en ook een 75 Ohms coaxiale digitale uitgang is aanwezig. Met bijna 8 kilo is het geen echt gewichtige speler maar zeker ook geen vedergewicht. De uit gevouwen plaatstaal vervaardigde kap is niet echt dik, is niet gedempt en van een tamelijk ruwe coating voorzien. Een duidelijk kenmerk naar de professionele roots van de onderneming. Mooiste kenmerk vind ik het prachtig vervaardigde zeer solide en dikke massief aluminium frontpaneel met het voor de Prisma serie zo kenmerkende ovale venster en de laseringegraveerde letters Perreaux. In de ovale uitsparing van dit zowel in zwarte als zilveren zijdeglans uitvoering verkrijgbare paneel (de behuizing zelf is enkel in het zwart verkrijgbaar), zit zowel een blauw/groen kleurig display als een aan-

3 tal piepkleine bedieningstoetsen voor de meest voorkomende functies verwerkt. Hierdoor oogt het front dan wel stijlvol en mooi opgeruimd, maar deze zeer klein uitgevallen zwarte knopjes op een zwarte glimmende ondergrond met cryptische omschrijving belettering, zijn wel erg lastig te bedienen. Enkel en alleen geschikt voor het wisselen van een cd. De kunststof lade loopt net als de meeste andere merken en typen van tegenwoordig, nogal grofstoffelijk en dat is iets wat in de jaren tachtig en negentig, absoluut ondenkbaar zou zijn geweest. Maar het tast de feitelijke werking, het aftasten van een cd plaatje niet aan en is daardoor acceptabel. Heel anders en zeer veel beter is de schitterend bijgeleverde afstandsbediening die zelfs één van de mooiste is die ik tot nu toe heb gezien! Deze systeemafstandsbediening, die ook de andere apparaten van Perreaux kan bedienen, is zeer zwaar uitgevoerd, heerlijk ergonomisch vormgegeven en vervaardigd uit één enkel blok massief aluminium. Buiten het feit dat het ding compact is en toch heel goed in de hand ligt, is de bedieningshoek mooi groot, zijn alle toetsen goed leesbaar, met één hand bedienbaar en zijn er zelfs een aantal toetsen mooi blauw verlicht! Het enige waar ik mij tijdens de testperiode steeds in heb vergist, is het gezien de afmetingen zeer veel zwaardere gewicht. rende trend, van dat iele alles in één setje, waardoor de eens zo trotse audioset, tegenwoordig steeds meer als iets lelijks wordt gezien, in plaats van het trotse bezit wat het eens toch was! En met het steeds meer (gedwongen) verdwijnen van deze uitstekend klinkende spullen, is ook jaren geleden de neergang begonnen van echte kwaliteitsweergave. Dus Big is beautiful en mannen verenigd u! Zo dat moest ik even kwijt. Terug nu naar de 750P monoblokken die met hun 30 kilo elk, de nodige eisen aan het meubel of plateau stellen waar ze op komen te staan. Naast afmetingen van 43 cm breed, 19,4 cm hoog en 48,6 cm diep, is verder alles tamelijk grof en industrieel aan deze jongens. Het geleverde vermogen van maarliefst 750 Watt aan 8 Ohm en 1.300(!) Watt aan 4 Ohm is werkelijk gigantisch voor een conventionele versterker en is daarmee het krachtigste wat ik ooit heb getest. En met die 4 Ohm houd het natuurlijk niet op want ook al is het niet opgegeven, ik weet zeker dat ook aan een 1 Ohm s last deze versterkers niet de handdoek in de ring zullen gooien. De voorzijde is ook hier weer gesierd met dat fraai gefabriceerde massieve aluminium front en dat ovale venster. Dit keer is er echter geen enkel knopje in te vinden en is buiten de typeaanduiding slechts een enkele blauwe led zichtbaar. Ook de achterzijde is de soberheid zelf. Naast de eurostekker netaansluiting, is er voorzien in een RCA en XLR ingangs chassisdeel en twee paar luidsprekeraansluitingen van een nette doch niet overdadige audiofi ele kwaliteit. De binnenzijde laat prezelfde tweetal voor de bronkeuze. Aan de achterzijde een vol aansluitveld met een mooie kwaliteit connectoren. Het enige wat mij daarbij wat bevreemd, is dat bij een voorversterker met een volledig gebalanceerde opbouw, er slechts één paar gebalanceerde uitgangen en één paar ingangen aanwezig is. De rest bestaat allemaal uit vergulde single ended (RCA) aansluitingen. Wanneer de plaatstalen kap wordt verwijderd, wordt er een zeer overzichtelijke en verzorgde printlay-out zichtbaar. Het stikt er werkelijk van de hoogwaardige felrode Wima condensatoren, de in- en uitgangen zijn mooi relais gestuurd en de hele voorversterker is op één enkele print opgebouwd. De volumeregelaar is van het steeds vaker toegepaste type, digitaal aangestuurde analoge volumeregeling en dat is een principe waar heel fraaie en consistente resultaten met een goede kanaalstabiliteit mee te bereiken zijn. 750P mono eindversterker De 750P mono eindversterkers zijn het absolute topmodel en paradepaardje van de Perreaux productie en het zijn (gelukkig!) weer eens van die heerlijke ouderwets grote monoblokken zoals we vroeger veel meer zagen. Maar ze zijn er dus nog steeds en het zijn beslist geen apparaten om even snel in een klein kastje weg te werken. Nee, dit soort producten zet je met trots in je uit de kluiten gewassen audiorack of liefst nog enigszins schuin achter je luidsprekers. Heerlijk! Wat mij betreft dus absoluut weg met die door de commercie en woonbladen gecreëerde en terrorise- SM6-MK II voorversterker De SM6-MK II voorversterker bezit precies dezelfde behuizingkenmerken en afmetingen als de CD1 cd-speler, terwijl ook het gewicht elkaar niet veel ontwijkt. In het ovale venster aan de voorzijde is dit keer een voortreffelijk uitleesbaar en van grote cijfers voorzien, diepblauw display zichtbaar. Naast de digitale uitlezing van het volumeniveau verzorgt dit display ook de bronkeuze en functies zoals mute. Net als bij de cd-speler worden er ook bij dit display weer die piepkleine toetsjes voor de bediening gebruikt, maar het zijn er hier gelukkig een stuk minder, slechts vier, die links en rechts ervan zijn gegroepeerd. Links twee toetsjes voor het volume omhoog of omlaag in te stellen en rechts een- NEXT 75

4 cies zien wat ik verwachtte en wijkt visueel maar nauwelijks af van veel andere grote jongens. Dus een zeer grote ringkerntrafo, een partij elco s, forse koellichamen links en rechts met daartegen een lange rij aan MOSFET transistoren. De 750P is een A/B versterker die bij kleine signaalniveaus in volledig klasse- A werkt en bij hogere waarden in klasse A/B. Bij normaal gebruik blijft hij verregaand koel en hoewel hij bij een toenemend hoge belasting steeds warmer wordt, heb ik hem nooit echt heet gestookt gekregen. Gebruikte componenten Luidsprekers Master Contemporary C Cd-speler Geïntegreerde versterker Voorversterker Eindversterker Audiorack Interlinks Digitale kabel Luidsprekerkabels Netkabels North Star Design T192 + Extremo DAC, Unison Research Performance Pass Laboratories XP20 Pass Laboratories XA100.5 Finite Elemente Pagode Master Reference HD12 Siltech Royal Signature Empress, MIT Magnum MA North Star Design White Gold I2S, Nirvana SX, Siltech Classic Anniversary 770L Nirvana PC, Kemp Reference, Essential Audio Tools Current Conductor, Siltech Royal Signature Rubby Hill II 76 Luisteren Vanwege de zeer solide constructie van mijn Finite Elemente Pagode Master Reference HD 12 rack, heb ik het aangedurfd om de complete Perreaux set hierin te plaatsen. Dit gaat tamelijk gemakkelijk omdat zelfs de krachtige 750P mono eindversterkers door hun 30 kilo gewicht, nog net goed hanteerbaar zijn. Ook het verder aansluiten is een fl uitje van een cent waarbij gezien de volledig gebalanceerde opbouw van de apparaten al snel blijkt dat gebalanceerd aansluiten bij deze set beter klinkt dan single ended. Na de set ongeveer 15 minuten onder spanning de tijd te hebben gegeven om technisch te stabiliseren, ben ik nieuwsgierig in mijn luisterstoel gaan zitten voor een snelle eerste indruk. Meteen koud uit de doos wordt er al een keurig gedefi nieerd stereobeeld neergezet met een nog wel wat strenge en afgepaste klankbalans maar ook al het nodige speelplezier. Ook valt meteen op dat de weergave een sterk gecontroleerd en wat dwingend karakter bezit. Het is daarmee bijna de omgekeerde weergave van een los en luchtig klinkende SE buizenversterker met bijvoorbeeld 300B buizen. De cd-speler reageert lekker snel en heeft zonder ook maar één hapering de hele testperiode perfect gefunctioneerd. Na een langere periode van zijdelings regelmatig gebruik waarbij opvallend weinig in de weergave is veranderd, wordt het na enkele weken de tijd voor de uiteindelijke defi nitieve luistersessie. Ik heb na het nodige vergelijken defi nitief gekozen voor gebalanceerd spelen waarbij blijkt dat de Perreaux componenten relatief ongevoelig zijn voor het merk wat ik eraan hang. Toch zijn er wel verschillen aan te wijzen en een kabel met de nodige kleur, kracht en ruimtelijkheid zoals een MIT MA type, doet het hier heel goed. Ik start hierbij met één van mijn wat oudere favorieten, het album Quiet Letters van het Deense collectief Bliss (Music for dreams zzzcd0006_bliss_ quiet letters). Dit schitterend opgenomen album, boordevol met sfeervolle, ritmische en dromerige klanklandschappen, lijkt in eerste instantie een heel gemakkelijk weer te geven cd. Maar is feitelijk een wolf in schaapskleren. Zo kan het ruimtelijk klinkende maar nogal direct opgenomen en kunstmatig bewerkte violentapijt in het openingsnummer Sleep will come, op een niet perfect uitgewogen systeem, al snel hard en dun gaan klinken. Ook de vele in het laag en sublaag diep doorlopende percussie instrumenten en baslijnen, kunnen het kunstmatig opgewekte maar o zo mooie ruimtebeeld en de serene zangstemmen, volledig ondersneeuwen en vertroebelen! De Perreaux set laat gelukkig veel van de kenmerkende sfeer van deze cd overeind, waarbij ik vooral verheugd ben te kunnen melden dat er ondanks het enorme beschikbare vermogen, gelukkig geen olifant in de porseleinkast effect optreedt. De versterkers kunnen dus ondanks hun enorme vermogen, verregaand net zo kleinschalig klinken als een kleine hoogwaardige versterker en dat is best knap om te realiseren. Het is ook een eigenschap die in sterke mate bijdraagt aan de geloofwaardigheid en betrokkenheid van de muzikale boodschap. Na langer luiste-

5 ren vind ik de door de eindversterker uitgeoefende controle wel een beetje tweeslachtig. Zo loopt in eerste instantie het laag wel mooi diep en krachtig door met voldoende klankkleur en betrokkenheid, maar bij het afspelen van bijvoorbeeld Paul Hattinks Stonehenge 5 Revealing the Myth (Rough Trade ) komt er toch een kleine kink in de kabel. Aan het einde van het eerste nummer The myth beyond the myth komt er in het 30 Hz bereik een lang aangehouden bastoon voor. Zo drukvol, rond en machtig zoals die alleen door een Roland keyboard kan worden gegenereerd. Eerst is deze nog rond en krachtig van karakter terwijl deze even later overgaat in een meer hoekige variant die dermate krachtig is dat hij op een echte breedbandige topset, zelfs het hele huis kan laten schudden! Ik heb gemerkt dat alleen de allerbeste versterkers met een echt hoge laagdefi nitie en stroomvoorziening zoals een Pass Labs, deze golfvorm helemaal in tact kunnen laten en dat 95 % van alle door mij beluisterde (eind)versterkers, überhaupt niet in staat zijn te laten horen dat deze toon in klank en structuur veranderd! Op deze Perreaux set is gelukkig wel goed te horen wat de bedoeling van Paul is geweest en ook heeft de toon ruim voldoende druk en bite. Maar helaas lukt het uiteindelijk ook deze combinatie niet voldoende om de overgang van de ene golfvorm naar de andere, voldoende uit elkaar houden. Het lijkt ook hier bijna één en dezelfde toon. Toch moeten we aan deze constatering natuurlijk niet de hele weergavekwaliteit van deze set gaan ophangen. Vooral omdat het slechts één enkele parameter van het hele spectrum betreft en muziek meer is als een correcte weergave van bijna met elkaar interfererende laagklanken. Maar het zegt uiteraard wel iets. En wat merk je nu uiteindelijk van de enorme energiereserve van deze superkrachtige mono eindversterkers? Eigenlijk niet veel en dat is ook positief bedoeld. De door mij gebruikte Master Contemporary C luidsprekers die niet echt onder de 4 Ohm komen en 89 db rendement bezitten, zijn voor deze Perreaux versterkers natuurlijk een makkie. De echte meerwaarde van dit soort zware jongens komt vooral tot uiting bij het aansturen van moeilijke tot zeer moeilijke luidsprekersystemen waar de vroegere beruchte Apogee Scintilla (ging onder 1 Ohm!) een berucht voorbeeld van is. Terug nu weer naar de muziek waar dit keer een zeer hoogwaardige naturel opname van analoge instrumenten in een grote zaal in het North Star Design T192 loopwerk ligt. Het gaat hier om Dick Hyman - From the Age of Swing (Reference Recordings RR-59 cd) die meteen goed gedefi nieerd, pakkend en ongekleurd nuchter weerklinkt. Daarbij echter ook wat droger, iets grofkorreliger en van minder ambient informatie voorzien dan ik normaliter gewend ben. Toch heeft het wel degelijk een vorm van realisme in zich en is het eigenlijk meer het type weergave zoals men dat kan horen in een professionele hoogwaardige opnamestudio omgeving en daar houd je van of niet. Het klinkt dus allemaal wat directer, droger en met minder rijke klankkleurschakeringen als op veel andere high-end spullen. Positieve keerzijde van die benadering is dat er meer nadruk komt te liggen op de directe nabijheid, beleving en feitelijke eigenschappen van de artiest(en) zelf en je storende zaken als hoorbare zaalakoestiek minder nadrukkelijk gaat waarnemen. Het is aan u waar uw voorkeuren liggen en wat u tenslotte verkiest. Conclusie Het Nieuw-Zeelandse merk Perreaux loopt al een lange tijd mee en is een ab- solute meester in het betrouwbaar laten werken van hun producten. Van de importeur hoorde ik de bijzondere anekdote dat er in het verleden zelfs door de fabrikant werkende versterkers op de grond werden gegooid om aan de klanten te laten zien dat ze zelfs de meest ruwe behandeling konden doorstaan. Uiteraard bleven de versterkers tijdens deze demo onverstoorbaar doorspelen wat veel zegt over het zelfvertrouwen en de betrouwbaarheid van deze producten! De complete Prisma set heeft bij mij tenslotte een goede en gedegen indruk achtergelaten. Er is veel muzikaal plezier mee te beleven waarbij het letterlijk in staat is ieder luidsprekersysteem aan te sturen wat er zo ongeveer op de wereldmarkt bestaat. En ook al is het niet het laatste woord op high-endige klankmatige verfi jning, de weergave staat er wel in al zijn nuchterheid en staat zo stabiel als een huis. Samen met parameters als krachtig en explosief zit het merk daarmee gevaarlijk in de Naim / Exposure vijver te vissen. Tekst & fotografi e: Werner Ero PRIJZEN: PERREAUX CD1 CD-SPELER 3.322,- PERREAUX SM6-MKII VOORVERSTERKER 2.963,- PERREAUX 750P MONO EINVERSTERKERS (PER STUK) 4.346,- E-AUDIO BENELUX TEL: INFO@E-AUDIOBENELUX.COM END 77