slangen en toebehoren

Transcriptie

1 slangen en toebehoren compensatoren DOCUMENTATIENUMMER VAN DEZE PUBLICATIE: (2003) VOOR MEER INFORMATIE OVER DE INHOUD, BEL: voor Nederland (072) (072) ERIKS bv Voormeer 33 Postbus BK Alkmaar Nederland voor België (03) (03) ERIKS nv Boombekelaan 3 B-2660 Hoboken België slangen@eriks.be

2 SLANGEN EN TOEBEHOREN Inhoud Inleiding pagina 3 Basisbegrippen compensatoren 4 Rubber compensatoren (inbouwlengte: 100mm) blauw geel groen rood wit zwart (inbouwlengte: 130mm) geel nylon geel staal geel TW groen oranje rood aramide rood DW rood nylon rood PTFE wit zwart/cr lila geel groen rood aramide rood nylon wit blauw geel grijs rood nylon rood staal rood geel rood nylon 66 beschermhoes 67 geleideschot 68 Diverse typen rubber compensatoren 69 Vragenlijst voor rubber compensatoren 70 RVS compensatoren 71 KS SS/ST PN16 73 KS SS PN16 74 KSi SS/ST PN16 75 KSi SS PN16 76 KBF SS/ST PN16 77 KBF SS/SS PN16 78 KBFi SS/ST PN16 79 KBFi SS PN16 80 KBFL PN16 81 KST PN16 82 KFFT PN16 83 KS2T PN16 84 KFF2T PN16 85 KSG PN KFFG PN KSC PN KFFC PN KS-HP PN40 94 KS-HP PN64 95 KS-HP PN KS-HP PN KS-HP PN KSU PN2,5 99 Vragenlijst voor metalen compensatoren 100 PTFE compensatoren wit zwart wit zwart R-HD FRENZELIT weefsel compensatoren 113 Uitvoeringen 119 Belangrijke wenken voor vervoer, opslag en montage 124 Montage van niet-eindloze compensatoren 125 Vragenlijst voor weefsel compensatoren

3 COMPENSATOREN Inleiding Alle installaties zijn aan bewegingen onderhevig. Deze bewegingen kunnen variëren van zeer langzaam (thermische uitzettingen of krimpbewegingen) tot zeer snel (trillingen). Thermische uitzettingen kunnen in leidingen ongunstige materiaalspanningen veroorzaken. Het inbouwen van compensatoren kan deze ongewenste materiaalspanning voorkomen. Ook trillingen kunnen spanningen veroorzaken, maar zijn tevens aanleiding tot storende geluiden in de werk- en woonomgeving. Het inbouwen van compensatoren kan dit terugdringen. De oplossing voor al deze problemen zijn de compensatoren. Een onberispelijk functioneren van compensatoren vereist dat de inbouw bijzonder zorgvuldig volgens de richtlijnen plaatsvindt en dat de betreffende druk- en temperatuurgrenzen niet worden overschreden. Onze kennis en leveringsmogelijkheden op dit gebied bieden u de gelegenheid de voor u optimale compensator te kiezen. Aansprakelijkheid Alle in deze documentatie vermelde gegevens zijn met de grootste zorg samengesteld. Desondanks kunnen wij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onvolkomenheden die in de documentatie voorkomen. Tevens maken wij u erop attent dat afbeeldingen en maten aan wijzigingen onderhevig kunnen zijn. 3

4 SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren Gebruik van compensatoren Om de juiste compensator te kunnen kiezen, moet er rekening worden gehouden met de volgende parameters: 1. Materiaal van de compensator: metaal, rubber, PTFE of weefsel. medium druk temperatuur 2. Type van de compensator: axiaal, lateraal, angulair soort beweging leidingdiameter aansluitingen inbouwlengte 3. Het leidingsysteem inbouwmogelijkheden leidingtoebehoren vaste punten geleide punten Druk / Temperatuur Temperatuur (T) C WEEFSEL METAAL RUBBER PTFE Druk (P) bar Procedure Om de juiste inbouwsituatie te ontwerpen dienen de volgende stappen te worden genomen: 1. berekening van de thermische uitzetting 2.bepaling van de soort bewegingen en de grootte ervan; aan de hand van deze informatie dient het type compensator gekozen te worden. 3. plaatsbepaling van de compensatoren, vaste punten en geleidepunten 4. overweging en/of berekening van de voorspanning 5.berekening van de som van alle krachten op de vaste punten 4

5 COMPENSATOREN Basisbegrippen compensatoren Berekening van de thermische uitzetting Metalen leidingen hebben, net zoals alle materialen, de eigenschap om onder invloed van temperatuurveranderingen uit te zetten of te krimpen. De berekening van de juiste uitzetting is afhankelijk van het temperatuurverschil, de uitzettingscoëfficiënt en de lengte van de leiding. Bij de berekening van de uitzetting, moet men er rekening mee houden dat de temperatuur van de leiding bij installatie zelden de laagste temperatuur zal zijn wanneer het leidingsysteem in gebruik wordt genomen. De uitzettingscoëfficiënt is afhankelijk van het materiaal waaruit de leiding gemaakt is, en is eveneens afhankelijk van de temperatuur. In onderstaande tabel kan de uitzettingscoëfficiënt afgelezen worden. Temperatuurbereik C Koolstofstaal 1,11 1,21 1,29 1,35 1,39 1,43 Roestvast staal 1,64 1,71 1,76 1,80 1,83 1,86 Formule om de exacte berekening te maken van de uitzetting van een leiding: D = 0,01 x L x Dt x a L = totale lengte van de leiding (m) Dt = temperatuurverschil ( C) a = uitzettingcoëfficiënt (mm/m C) D = uitzetting (mm) Voorbeeld: Berekening van de uitzetting van een leiding DN 300 in staal St Lengte = 10 meter. De temperatuur stijgt van 10 C naar 400 C. D = 0,01 x 10 x 390 x 1,35 D = 52,65 mm 5

6 q - eø SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren a) Axiale beweging Dit is de uitzetting van het pijpleidingsysteem dat door de compensator in zijn lengte-as moet worden opgevangen. Om de volledige capaciteit van een compensator te gebruiken kan hij worden voorgespannen tot maximaal 50% van de totale axiale beweging. L L = vrije lengte van de compensator = totale axiale beweging van de compensator bestaande uit: + L 1 = axiale uitrekking - L 1 = axiale indrukking L F F dp q -L +L b) Laterale beweging Dit is de beweging die loodrecht op de as van de compensator optreedt. De laterale compensator kan, net zoals bij de axiale compensator, worden ingebouwd met een maximale voorspanning van 50%, zodanig dat de totale laterale verplaatsing L = 2 x L1. L V Me dp F F L1 V c) Angulaire beweging Dit is de beweging waarbij de uiteinden van de compensator onder een hoek staan (=hoekverdraaiing) In verband met de voorspanning geldt dezelfde opmerking als hierboven. Meestal wordt deze voorspanning gebruikt waarbij angulaire compensatoren per 2 of per 3 stuks geplaatst worden. q + eø Me dp e Me 6

7 COMPENSATOREN Basisbegrippen compensatoren Plaatsbepaling van de compensatoren, vaste punten en geleidepunten Leidingsystemen waar compensatoren in worden geïnstalleerd moeten door vaste punten begrensd worden. Deze vaste punten moeten stevig genoeg gebouwd worden om de reactiekrachten op te vangen van de compensator en de wrijvingsweerstand van de geleidepunten. De vaste punten en geleidepunten dienen zó voorzien te worden dat de compensator het leidinggewicht niet moet dragen. Plaatsbepaling van de compensator zo klein mogelijk 4 x NW 14 x NW L L NW Maat L: afhankelijk van druk, temperatuur en diameter ca. 75 tot 100 maal de NW. Vast punt 1e geleidepunt 2e geleidepunt volgende geleidepunten Vast punt Vaste punten Vaste punten dienen voorzien te worden: aan het begin en einde van een leiding of deel van een leiding indien de uitzetting door meerdere compensatoren dient opgenomen te worden bij een doorstroomrichtingsverandering tussen 2 compensatoren van verschillende diameters bij een aftakking van een hoofdleiding aan een gesloten einde van een leiding Voorbeelden: Voor kleine diamaters Voor grotere diamaters 7

8 SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren Geleidepunten Geleidepunten worden aangebracht om een correcte uitlijning van de leidingen te verzekeren. Voorbeelden: Band geleidepunten met of zonder rollen T-geleidingen Buisgeleidingen Overweging en/of berekening van de voorspanning In vele toepassingen is de inbouw van compensatoren met een bepaalde voorspanning aangewezen. Naast een mogelijk langere levensduur of lagere reactiekracht, wordt vooral het bewegingsbereik van de compensator vergroot. Het monteren van een compensator met voorspanning houdt in dat de compensator zodanig gemonteerd wordt, dat de positie in koude toestand tegengesteld is aan de te verwachten uitzetting. In gebruik keert de compensator terug in de neutrale positie en kan dan eventueel nog verder samengedrukt worden. De maximale voorspanning is ongeacht het type compensator gebaseerd op 50% van de totale bewegingsopname. Bij de berekening van de voorspanning is het belangrijk om naast het verschil tussen installatie- en bedrijfstemperatuur eveneens rekening te houden met het verschil tussen de installatie- en minimumtemperatuur. Bijvoorbeeld indien de leiding bij vriesweer buiten gebruik zou zijn. 8

9 COMPENSATOREN Basisbegrippen compensatoren Berekening van de som van alle krachten op de vaste punten De compensator zal door zijn golfvorm onder bedrijfsdruk een reactiekracht veroorzaken. Het is de rol van de vaste punten om deze reactiekracht en andere krachten op te vangen. Berekening van de reactiekracht (bij axiale compensatoren). De totale kracht op een vast punt wordt veroorzaakt door de som van de volgende krachten: reactiekracht + bewegingskracht + wrijvingskracht. Reactiekracht F D = inwendige druk x effectieve balgoppervlakte F D = p x a Bewegingskracht F B = veerconstante x beweging F B = V.C. x D Wrijvingskracht F W = gewicht x wrijvingscoëfficiënt F W = G x W.C. Opgelet: De axiale krachten door de compensator uitgeoefend op de vaste punten mogen niet onderschat worden. Voor specifieke vragen kunt u met de dichtstbijzijnde ERIKS-vestiging contact opnemen. Bij gebruik van lateraal- of scharniercompensatoren worden de krachten uitgeoefend op de vaste punten anders berekend. Onze specialisten kunnen u hiermee verder helpen. Samengestelde bewegingen De bepaling van samengestelde bewegingen (zowel axiaal als lateraal) kan eenvoudig berekend worden door de procentuele splitsing van de opgegeven bewegingswaarden. Voorbeeld: Compensator type -49 DN150 Axiale bewegingsopname Laterale bewegingsopname Gewenste axiale beweging Gewenste laterale beweging : +20, -30 mm : +/- 30 mm : - 20 mm : 5 mm In het voorbeeld wordt 66,6% van de maximale axiale samendrukking benut. Er is dus nog 33,4% van de maximale laterale bewegingsopname beschikbaar, ofwel 10 mm (33,4% van 30 mm). De gewenste laterale beweging is dus toegelaten. Voor meer complexe berekeningen wordt het aanbevolen ons te raadplegen. 9

10 SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren Levensduur van compensatoren Voor rubber, PTFE-, en weefsel compensatoren is het niet mogelijk een exacte levensduur op te geven omdat er te veel externe en mechanische factoren de levensduur en veroudering kunnen beïnvloeden. Voor metalen compensatoren is het wel mogelijk een levensduur te berekenen. De levensduur van metalen com- pensatoren wordt uitgedrukt in cycli. De levensduur van een metalen compensator is dan ook gelijk aan het totale aantal keer dat de compensator een beweging uitvoert. Het getal is afhankelijk van de effectief gebruikte bewegingscapaciteit ten opzichte van de maximaal toegelaten bewegingscapaciteit zoals in onderstaande tabel wordt opgegeven. Tabel: levensduur van compensatoren Totaal aantal Effectief gebruikt % Levensduur gewenste cycli van de maximum factor N 1 bewegingscapaciteit , , , , , , , , , , , ,19 Alle metalen compensatoren hebben standaard een levensduur van 1000 cycli. 10

11 COMPENSATOREN Basisbegrippen compensatoren - toepassingsvoorbeelden Toepassing van enkelvoudige compensatoren Fig. 1 Opstelling voor kleine axiale bewegingen. MA G1 G2 G G MA Fig. 1 Fig. 2 Opstelling om een axiale leidinguitzetting te absorberen. Let op het aanbrengen van het tussen vast punt (IA) in combinatie met de 2 vaste punten (MA). Hierdoor wordt de leiding verdeeld in 2 afzonderlijk uitzettende secties, zodat er telkens 1 compensator is tussen 2 vaste punten. MA G G G2 G1 IA G1G2 G G MA Fig. 2 Fig.3 Opstelling van compensatoren en geleidepunten om axiale lengteveranderingen op te vangen in een leiding met een aftakking. MA G2 G1 G G G2 G1 G1 G2 G G MA MA Fig. 3 Fig. 4 Opstelling van compensatoren om axiale lengteveranderingen op te vangen in een leiding die van een grotere diameter overgaat in een kleinere diameter. Door het verschil in compensatordiameter moet het verschil in reactiekracht tengevolge van de procesdruk worden opgevangen met een vast punt tussen de compensatoren. MA G G G2 G1 MA G1 G2 G G MA Fig. 4 Fig. 5 Toont een typische toepassing van een enkelvoudige compensator die een combinatie van axiale bewegingen en laterale bewegingen moet opvangen. In de pijpleiding is het ene bochtstuk vast verankerd (MA) terwijl het andere bochtstuk (DMA) in één richting kan verschuiven. De belangrijkste taak van de compensator bij inbouw in het lange leidingstuk is het opvangen van axiale beweging. DMA IA G1 G2 G G MA Fig. 5 11

12 SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren - toepassingsvoorbeelden Fig. 6 Toont een soortgelijke toepassing, waarbij echter de compensator in het korte leidingstuk is ingebouwd. De hoofdfunctie is het opnemen van de laterale beweging als gevolg van het uitzetten van het langste leidingdeel. Dit lange leidingdeel is vrij van krachten en heeft alleen een lichte tussenverankering (IA), een geleidepunt (G) en een glijdend vast punt (DMA) nodig. Ingeval aanmerkelijke laterale bewegingen door deze compensator moeten worden opgevangen, treedt enige verkorting van de compensator op tengevolge van de scheve stand van de trekstangen (zie fig.7). MA DMA G IA Fig. 6 IA Fig. 7 Fig. 7 en 8 tonen opstellingen waarbij de vaste punten aan elke kant van de compensator zijn vervangen door trekstangen op de compensator. Daar waar het pijpleidingsysteem dit toelaat zal het gebruik van trekstangen voor het opvangen van reactiekrachten de installatie vereenvoudigen en kostenbesparend werken. PG hete toestand koude toestand IA Fig. 7 Fig. 8 Er moet op worden gelet dat de pijpleiding voldoende flexibel is om deze afwijking toe te laten en dat ook de geleidepunten dit toelaten. De benodigde bewegingsmogelijkheid van de compensator om deze laterale beweging te kunnen opvangen, kan beperkt worden door in koude inbouwpositie de compensator voor te spannen en tegengesteld te vervormen. hete toestand IA koude toestand PG Fig. 8 IA neutrale toestand 12

13 COMPENSATOREN Basisbegrippen compensatoren - toepassingsvoorbeelden Toepassing van laterale compensatoren De compensator bestaat uit twee enkelvoudige compensatoren, onderling verbonden met een pijpstuk. IA PG Fig. 9 Een gebruikelijke toepassing van de laterale compensator is de inbouw in een 90 bochtopstelling. De trekstangen dienen om de reactiekracht tengevolge van de procesdruk op te vangen. Nog beter is de opstelling als in fig. 14 met scharniercompensatoren om ook de buigbeweging in de leiding op te vangen. PG IA Fig. 9 Fig. 10 In gevallen waar een laterale compensator een axiale beweging, anders dan zijn eigen thermische uitzetting, moet compenseren kan deze functioneren als een axiaal begrensde compensator, mits gebruikt in combinatie met 2 hoofdverankeringen om reactiekrachten op te vangen. proces vat proces vat Fig. 10 Fig. 11 In gevallen waarbij de compensator erg lang is ten opzichte van zijn diameter of waar een groot aantal golven aan elk einde van de compenstor wordt gebruikt of waar de compensator is blootgesteld aan uitwendige belasting zoals windkracht, trillingen enz., kan het een vereiste zijn dat een begrenzing in de compensator wordt ingebouwd. Dit dient om overmatige verplaatsing van de balgen en het betrekkelijk vrij opgehangen pijpstuk er tussen te beperken. Fig. 11 A en B geven twee voorbeelden van bewegingsbegrenzing van trekstangen. A B Fig

14 SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren - toepassingsvoorbeelden Scharniercompensatoren Scharniercompensatoren worden gewoonlijk gebruikt in sets van 2 of 3 tegelijk om laterale bewegingen in eenzelfde vlak op te vangen. Bij een scharniercompensator wordt de reactiekracht door de scharnierconstructie opgenomen, zodat alleen de benodigde buigkracht door het leidingsysteem wordt opgenomen. IA PG Fig. 12 Toont het gebruik van een 2-scharnierensysteem om de thermische expansie in een vlakke Z-bocht op te vangen. Fig. 12 PG IA Fig. 13 Toont een 2-scharnierensysteem met ongeveer hetzelfde effect als bij de gebalanceerde compensator. In dit geval neemt de compensator alleen het verschil in lengteuitzetting tussen de leiding en het bovenste deel van het procesvat op. PG proces vat IA Fig. 13 Fig. 14 Toont de toepassing van 3-scharnierencompensatoren in één vlak waarbij de pijpleiding niet flexibel genoeg is om de doorbuiging van de leiding zoals die optreedt bij een 2-scharnierensysteem te kunnen opvangen, of waar de dwarskrachten die bij zo n doorbuiging optreden te groot zijn voor de verbindingen aan de apparatuur. Door de extra scharniercompensator wordt de buigbeweging gecompenseerd. De thermische leidingexpansie wordt gecompenseerd door de compensatoren A en B. IA G C PG B A PG IA Fig. 14 Fig. 15 Toont het principe waarbij scharniercompensatoren in andere dan 90 bochten worden gebruikt. IA G PG IA Fig

15 COMPENSATOREN Basisbegrippen compensatoren - toepassingsvoorbeelden Toepassing van cardan-compensatoren Zoals scharniercompensatoren grote voordelen hebben voor bewegingen in éénzelfde vlak, hebben cardancompensatoren voordelen bij bewegingen in meerdere richtingen. Ook voor de cardancompensator geldt dat alleen de buigkracht op het leidingsysteem wordt overgebracht omdat de reactiekracht door de cardanconstructie wordt opgenomen. SS Fig. 16 De mogelijkheid van de cardancompensator om buigingen in elk vlak op te vangen wordt meestal benut door gebruik te maken van 2 compensatoren om laterale bewegingen in twee vlakken op te vangen. SS PG IA Fig. 16 Fig. 17 Daar waar het niet mogelijk of niet gewenst is voor de pijpleiding om de doorbuiging tengevolge van de bewegingscompensatie op te vangen, kan een systeem bestaande uit 2 cardancompensatoren en 1 scharniercompensator gebruikt worden. IA PG SS SS IA Toepassing van drukontlaste compensatoren Fig. 17 Bij toepassingen waar de axiale compensatorkracht tengevolge van de op het balgoppervlak werkende procesdruk hoog is, moeten zware verankeringen worden toegepast. Op plaatsen waar dit niet uitvoerbaar is, wordt behalve de eerste balg die de uitzetting opvangt, voorbij de leidingaansluiting nog een tweede balg van gelijke diameter aangebracht en door middel van trekstangen met de eerste balg verbonden. Hierdoor zullen de axiale reactiekrachten ter plaatse van de aansluiting tegengesteld werken en wordt de aansluiting alleen belast met de benodigde bewegingskracht om de balgen te vervormen. DIA Fig. 18 Gebruik van een drukontlaste compensator met trekstangen om axiale leidinguitzetting op te vangen. De aansluitende leiding wordt dus alleen belast met de eigen veerkracht van de ingedrukte balg en niet met de reactiekracht in de balgen als gevolg van de procesdruk in de leiding. IA G IA Fig. 18 Toepassing compensatoren bij trillingen Fig. 19 Het isoleren van trillingen kan gecombineerd zijn. Uitmuntende resultaten worden bereikt met rubber compensatoren model 49. Als de toepassing van een RVS-compensator noodzakelijk is, leveren meerlagige balgen vaak als dubbelcompensator uitgevoerd de beste resultaten. vast punt Fig

16 SLANGEN EN TOEBEHOREN Basisbegrippen compensatoren - toepassingsvoorbeelden Belangrijke punten bij het installeren van compensatoren 1. Plaatsing van axiale compensatoren bij voorkeur zo dicht mogelijk bij een hoofdverankering van de leiding. 2. Maximum afstand tussen de geleidepunten van de leiding mag de tabelwaarden niet overschrijden. 3. Montage van de compensatoren met juiste voorspanning moet verzekerd zijn. 4. Nauwkeurige uitlijning van flenzen ten opzichte van elkaar of van de leidingeinden. 5. Er mogen geen torsiekrachten door de compensatoren opgenomen worden. 6. Onderdelen van compensatoren als scharnieren of trekstangen zijn geen vaste punten of verankeringen maar belemmeren wel de bewegingen ingeval de verankeringen falen. 7. Inwendig aangebrachte liners bevorderen een gelijkmatige doorstroming en verminderen stromingsslijtage. 8. Uitwendig aangebrachte beschermingskappen voorkomen dat de buitenkant van de compensator wordt beschadigd en kunnen gebruikt worden om isolatiemateriaal te dragen (enkel bij metalen compensatoren). 16

17 COMPENSATOREN Rubber compensatoren - montagevoorschriften rubber compensatoren worden klaar om ingebouwd te worden geleverd. Bij de montage zijn geen extra afdichtingen nodig. Dichtvlak tegenflenzen Het afdichtingsvlak van de compensator moet in zijn geheel tegen de tegenflens aanliggen. Bij een grotere inwendige diameter moet het afdichtingsvlak door een extra ring van minstens 5 mm dikte weer tot op de nominale diameter gebracht worden. 17

18 SLANGEN EN TOEBEHOREN Rubber compensatoren - montagevoorschriften Aanbrengen van de bouten Type 48, 50, 51 en 55 De boutkop dient aan de balgkant door de boutgaten gestoken te worden. Type 49 De boutkop dient aan de kant van de tegenflens in de boutgaten geschroefd te worden. Uitstekende bouten (te lang) dienen vermeden te worden. Deze kunnen de balg beschadigen. Aanhaalmomenten bouten: Bouten dienen in 3 stappen aangehaald te worden. Stap 1: Alle bouten gelijkmatig met de hand vastzetten. Let op de parallelliteit van het afdichtingsvlak. Stap 2: Kruiselings de bouten aanhalen volgens nevenstaande tabel. Bij een werkdruk van 25 bar ( 49) dienen deze waarden met 30% vermeerderd te worden. Tabel: aanhaalmomenten van bouten DN Stap 2 Stap Nm 80 Nm Nm 100 Nm Nm 130 Nm Nm 210 Nm Nm 250 Nm Nm 280 Nm Nm 300 Nm Nm 310 Nm Nm 340 Nm Stap 3: Na 30 minuten wachten, de bouten aanhalen volgens nevenstaande tabel. Het verder aanhalen van de bouten is niet aan te raden. Dit kan leiden tot een beschadiging van het rubber afdichtingsvlak. 18

19 COMPENSATOREN Rubber compensatoren - montagevoorschriften Montagevoorschriften voor rubber compensatoren type 46 Compensatoren type 46 hebben schroefdraadaansluitingen. De schroefdraadaansluiting moet steeds met twee sleutels aangedraaid worden om torsie van de rubber balg te vermijden. Voor compensatoren DN20 en DN25 Het voorste inschroefdeel wordt met de sleutel tegengehouden, en de wartelmoer aan de compensator wordt aangedraaid. Voor compensatoren DN32 en DN50 Het achterste inschroefdeel wordt met de sleutel tegengehouden, en de wartelmoer aan de compensator wordt aangehaald. Belangrijk: Rubber compensatoren mogen in geen geval uitwendig geschilderd worden. Stralingshitte en andere schadelijke uitwendige factoren dienen te worden vermeden. Bij laswerken in de buurt van de compensator dient deze te worden beschermd. Rubber compensatoren mogen nooit geïsoleerd worden. Dit zou kunnen leiden tot een oververhitting van de rubber balg met een snelle veroudering tot gevolg. De beste resultaten bekomt men als de compensator in bedrijf spanningsvrij werken kan. Dit betekent dat bij montage de compensator bij voorkeur met voorspanning wordt ingebouwd. De leiding dient voorzien te zijn van de nodige vaste punten en geleidepunten. Compensatoren die ingezet worden door het opnemen van trillingen, zijn bij voorkeur uitgerust met bewegingsbegrenzers. Voordelen van rubber compensatoren: Korte inbouwlengte Lange eigen weerstand (veerconstante) Zeer goede trillings-en geluidsisilatie Geen extra dichtingen nodig Gemakkelijk te monteren 19

20 SLANGEN EN TOEBEHOREN Rubber compensatoren 20

21 COMPENSATOREN 49 Uitvoering: Het type 49 is een zéér flexibele rubber compensator die in alle takken van de industrie ingezet kan worden. Door de hoge golfvorm heeft deze compensator uitzonderlijk goede eigenschappen zoals: Een extreem korte inbouwlengte Een uitstekende geluidsisolatie (> 30 DB) Een uitstekende trillingisolatie (tot 98%) Grote bewegingsopname, zowel axiaal, lateraal als angulair Zeer lage reactiekrachten Hoge werkdrukken De rubber balg is in 6 verschillende rubberkwaliteiten beschikbaar. De rubberkwaliteit wordt door middel van een kleurcodering aangegeven. Opbouw: Rubber balg inwendig en uitwendig glad met sterke nylon of Nomex koordinlagen. Aangevulkaniseerde afdichtingsvlakken met inwendige staaldraadversterking waardoor extra flensafdichtingen overbodig zijn. Flenzen: Draaibare flenzen met draadgaten. Standaardbouten en -moeren kunnen niet gebruikt worden omdat deze de balg beschadigen. Standaardflensboring volgens PN10, andere flensnormen zoals PN16, PN25, ASA 150 of ASA 300 LBS zijn eveneens leverbaar. Materiaal flenzen: RSt. 37-2, verzinkt en geel gepassiveerd. Andere materialen zijn op aanvraag leverbaar. ØLK C DN Eff. opp. A D ød aantal boutgaten n S BL Balg Flenzen DN BL A Eff. opp. D ØLK d n S C mm mm cm 2 mm mm mm mm M M M M M M M M M M M M M M M

22 SLANGEN EN TOEBEHOREN 49 Vacuümsteunringen: Compensatoren 49 zijn geschikt voor onderdruk. Echter, om te voorkomen dat de balg naar binnen zuigt, is vanaf 20% vacuüm de inbouw van een vacuümsteunring noodzakelijk. Materiaalsoorten: RVS (standaard), Inconel, Hastelloy, enz. Bewegingsbegrenzers/trekstangen: Een compensator is een flexibel element dat onder druk zal trachten de leiding in axiale richting weg te drukken. Dit noemt men de reactiekracht. Bij de constructie van het leidingwerk dient men hier dus rekening mee te houden en deze van de nodige geleidepunten en vaste punten te voorzien. Wordt een compensator ingebouwd met het oogmerk trillingen te isoleren dan kan de reactiekracht door in rubber bussen gelagerde trekstangen worden opgevangen. Standaard zijn er twee uitvoeringen bewegingsbegrenzers: BL BL Uitvoering B Uitvoering C 22

23 COMPENSATOREN 49 blauw Toepassing: Geschikt voor warm en koud water (ook drinkwater) Eveneens geschikt voor zuren, logen, esters en ketonen Niet geschikt voor oliehoudende media Materiaal balg inwendig: IIR, zwart Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: EPDM, zwart met blauwe markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 20/25 (*) bar bij 50 C 16/20 (*) bar bij 70 C 10 bar bij 90 C (*) tot en met DN80/vanaf DN100 Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm) 23

24 SLANGEN EN TOEBEHOREN 49 geel Toepassing: Geschikt voor doorvoer van minerale olieproducten, motorbrandstoffen, gassen (inclusief aardgas) enz. Materiaal balg inwendig: NBR, zwart Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met gele markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid : 20/25 (*) bar bij 50 C 16/20 (*) bar bij 70 C 10 bar bij 80 C (*) tot en met DN80/vanaf DN100 Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm) 24

25 COMPENSATOREN 49 groen Toepassing: Geschikt voor zwaardere chemicaliën Raadpleeg de bestendigheidslijst of vraag advies aan ERIKS Druk en temperatuur afhankelijk van het medium Materiaal balg inwendig: CSM, zwart Materiaal balg uitwendig: CSM, zwart met groene markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 20/25 (*) bar bij 50 C 16/20 (*) bar bij 70 C 10 bar bij 80 C (*) tot en met DN80/vanaf DN100 Materiaal inlagen: nylon Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm) 25

26 SLANGEN EN TOEBEHOREN 49 rood Toepassing: Geschikt voor warm- en heetwatersystemen 10 bar bij 100 C, 6 bar bij 110 C. Garantieperiode : 10 jaar Niet geschikt voor oliehoudende media Materiaal balg inwendig: EPDM, zwart Materiaal inlagen: Nomex Materiaal balg uitwendig: EPDM, zwart met rode markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 20/25 (*) bar bij 50 C 16/20 (*) bar bij 70 C 10 bar bij 100 C 6 bar bij 110 C (*) tot en met DN80/vanaf DN100 Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% 26 Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm)

27 COMPENSATOREN 49 wit Toepassing: Geschikt voor de doorvoer van dierlijke en plantaardige oliën en vetten vruchtensappen, frisdranken, enz. Levensmiddelenkwaliteit volgens DN7725 en RAL-C53 Materiaal balg inwendig: NBR, wit Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met witte markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 20/25 (*) bar bij 50 C 16/20 (*) bar bij 70 C 10 bar bij 80 C (*) tot en met DN80/vanaf DN100 Materiaal inlagen: nylon Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm) 27

28 SLANGEN EN TOEBEHOREN 49 wit Toepassing: Geschikt voor de doorvoer van dierlijke en plantaardige oliën en vetten, vruchtensappen, frisdranken, enz. Levensmiddelenkwaliteit volgens DN7725 en RAL-C53 Materiaal balg inwendig: NBR, wit Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met witte markeringsvulkanette Materiaal flenzen: RVS 316 Ti (1.4571) Temperatuur- en drukbestendigheid: 20/25 (*) bar bij 50 C 16/20 (*) bar bij 70 C 10 bar bij 80 C (*) tot en met DN80/vanaf DN100 Uitvoering met ronde flenzen Uitvoering met RVS-flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% 28 Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm)

29 COMPENSATOREN 49 zwart Toepassing: Geschikt voor koud en warm water bij minder hoge drukken en temperaturen als type 49 blauw. Niet geschikt voor oliehoudende media. Materiaal balg inwendig: IIR, zwart Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: EPDM zwart Temperatuur- en drukbestendigheid: 10 bar bij 70 C 6 bar bij 85 C Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal (*) Angulair (*) mm + mm - mm +/- mm +/ De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: (*) geldt bij 10 mm verkorte inbouw (90/100 mm) Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 80% tot 90 C 70% 29

30 SLANGEN EN TOEBEHOREN 50 Uitvoering: De rubber compensator type 50 is een flexibele uitvoering met vlakke golf. Deze compensator wordt ingezet voor alle industriële toepassingen zoals machineen leidingbouw, centrale tankparken, papierindustrie, voedingsindustrie, petrochemische industrie, enz. Bijzondere eigenschappen: Een korte inbouwlengte Een goede trillingisolatie Zeer grote bewegingsopname, zowel axiaal, lateraal als angulair Uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding De rubber balg is in 7 verschillende rubberkwaliteiten beschikbaar. De rubberkwaliteit wordt door middel van een kleurcodering aangegeven. Een speciale "chemie"- uitvoering met PTFE-liner behoort eveneens tot de mogelijkheden. Opbouw: Rubber balg inwendig en uitwendig glad met sterke nylon of aramide koordinlagen. Tevens bestaat er een NBR balg uitvoering met staaldraad inlagen. Flensafdichtingen zijn overbodig dank zij de aangevulkaniseerde afdichtingsvlakken met staaldraad versterking. Flenzen Draaibare flenzen met doorlopende boutgaten voor standaardbouten en -moeren. Standaardflensboring volgens PN10, andere flensnormen zoals PN16, PN25, ASA 150 of ASA 300 LBS zijn eveneens leverbaar. Materiaal flenzen: RSt. 37-2, verzinkt en geel gepassiveerd. Andere materialen zijn op aanvraag leverbaar. BL S aantal boutgaten n ØLK C DN A Eff. opp. D ød 30

31 COMPENSATOREN 50 Balg Flenzen DN BL A Eff. opp. D ØLK d n S C mm mm cm 2 mm mm mm mm Vacuümsteunringen Compensatoren 50 zijn geschikt voor onderdruk. Echter, om te voorkomen dat de balg naar binnen zuigt, is vanaf 20% vacuüm de inbouw van een vacuümsteunring noodzakelijk. Materiaalsoorten: RVS (standaard), Inconel, Hastelloy, enz. Bewegingsbegrenzers/trekstangen Een compensator is een flexibel element dat onder druk zal trachten de leiding in axiale richting weg te drukken. Dit noemt men de reactiekracht. Bij de constructie van het leidingwerk dient men hier dus rekening mee te houden en deze van de nodige geleidepunten en vaste punten te voorzien. Wordt een compensator ingebouwd met het oogmerk trillingen te isoleren dan kan de reactiekracht door in rubber bussen gelagerde trekstangen worden opgevangen. Standaard zijn er twee uitvoeringen bewegingsbegrenzers: BL Uitvoering B BL Uitvoering C 31

32 SLANGEN EN TOEBEHOREN 50 geel nylon Toepassing: Geschikt voor minerale olie, smeerolie, diesel, vetten, oliehoudend koelwater (niet geschikt voor benzine) Materiaal balg inwendig: NBR, zwart Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met gele markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 16 bar bij 50 C 12 bar bij 80 C 10 bar bij 80 C Barstdruk: >50 bar Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 75% tot 90 C 60% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/

33 COMPENSATOREN 50 geel TW Toepassing: Geschikt voor benzine, diesel, stookolie, olie, smeerolie en aardgas Materiaal balg inwendig: NBR, zwart Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met gele markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: DN20 t.e.m. DN400 : 16 bar bij 50 C 12 bar bij 70 C 10 bar bij 80 C DN500 t.e.m. DN1000 : 10 bar bij 50 C 8 bar bij 70 C 6 bar bij 80 C Barstdruk: >50 bar Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/ De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 75% tot 90 C 60% Opmerking: deze compensator is eveneens leverbaar met aluminium TW-flenzen. Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/

34 SLANGEN EN TOEBEHOREN 50 geel staal Toepassing: Geschikt voor loodvrije benzine, diesel, stookolie, olie, smeerolie en aardgas Specifiek ontworpen voor toepassing in de scheepvaart met keuringen volgens Bureau Veritas, Lloyd's Register, Germanischer Lloyd en Det Norske Veritas Materiaal balg inwendig: NBR, zwart Materiaal inlagen: staalkoord Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met gele markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 16 bar bij 50 C 12 bar bij 70 C 10 bar bij 90 C Barstdruk: >50 bar Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 75% tot 90 C 60% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/

35 COMPENSATOREN 50 groen Toepassing: Geschikt voor zwaardere chemicaliën. Raadpleeg de bestendigheidslijst of vraag advies aan ERIKS Druk en temperatuur afhankelijk van het medium Materiaal balg inwendig: CSM, zwart Materiaal inlagen: nylon Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met groene markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: DN20 t.e.m. DN400: DN500 t.e.m. DN1000: 16 bar bij 50 C 10 bar bij 50 C 12 bar bij 70 C 8 bar bij 70 C 10 bar bij 80 C 6 bar bij 80 C Barstdruk: >50 bar Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/ De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 75% tot 90 C 60% Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/

36 SLANGEN EN TOEBEHOREN 50 oranje Toepassing: Geschikt voor vloeibare butaan en propaan volgens DIN (LPG) Tevens geschikt voor benzine, diesel, stookolie, olie, smeerolie en aardgas Materiaal balg inwendig: NBR, zwart Materiaal inlagen: speciale trekvaste nylonkoord Materiaal balg uitwendig: CR, zwart met oranje markeringsvulkanette Temperatuur- en drukbestendigheid: 20 bar bij -30 C 25 bar bij 50 C 16 bar bij 70 C Barstdruk: >50 bar Uitvoering met ronde flenzen Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/ Uitvoering met bewegingsbegrenzers - uitvoering C De toelaatbare bewegingscapaciteit is afhankelijk van de mediumtemperatuur: Temperatuur: Bewegingscapaciteit: tot 50 C 100% tot 70 C 75% tot 90 C 60% Bewegingsopname ERIKS art.nr. DN Inbouwlengte Axiaal Lateraal Angulair mm + mm - mm +/- mm +/