De vele gezichten van Zwarte Piet

Transcriptie

1 Zwarte Piet heeft deze dagen vele gezichten; van hele lichte tot diepduistere. Soms is hij de geketende zwarte die het lijden vertegenwoordigt van generaties slaven, dan weer de ondeugende zwartgeblakerde steun van de sint, waar ieder kind tegelijk van houdt én een beetje bang voor is. Twee groepen Nederlanders die één Hollandse traditie, één iconische figuur, zó verschillend beleven. De ene wat kleiner dan de ander, maar met een serieuze pijn. De grootste groep met een felheid die de afgelopen jaren zelden naar boven kwam. De afgelopen week stelde ik ruim mensen vragen over de rol en het uiterlijk van Zwarte Piet. Onze servers bezweken prompt onder de enorme hoeveelheden deelnemers, maar de conclusies waren helder: de meeste mensen willen dat Piet blijft zoals hij is. Ik vroeg de deelnemers ook om op te schrijven waarom ze dat precies vonden. Tienduizenden mensen stuurden hun argumenten in en kleurden die met hun eigen verhaal. De immense lijst met reacties geeft een prachtig beeld van al die verschillende belevingen van?onze? Zwarte Piet. Een bloemlezing van voors en tegens:: Zwarte Piet moet wél veranderen, want:?er worden mensen door gekwetst??een feest is pas een feest als iedereen vrolijk is. Als iemand geraakt wordt, dan moet je het feest aanpassen. Je mag anderen niet willens en wetens kwetsen. Dat is niet tolerant en wij waren toch een tolerant land? Ons imago in binnen- en buitenland staat onder druk. Voor de kinderen maakt het niets uit. Zij zien het verschil toch niet.??zwarte Piet moet veranderen omdat blijkt dat het veel zwarte medemensen krenkt. Ik heb het altijd met een witte bril bekeken. Het stoort mij dat de witte WIJ willen bepalen hoe de zwarte ZIJ zich wel of niet mag/moet voelen.??alhoewel ik zelf geen negatieve associaties met Zwarte Piet heb, ervaar ik deze wel bij andere mensen. Bij een gevoelig onderwerp als racisme vind ik dat je niet mag zeggen?get over it?. Daar moet je iets mee doen. En als dat een kleine aanpassing is in een gekke oude traditie, wat is dan het probleem??als opgroeiend kind in de jaren?90 ben ik vaak uitgescholden voor Zwarte Piet, had ik?zulu lippen?, een?kroeskop?, en had ik altijd?de boot naar Spanje terug? gemist. Naarmate ik ouder ben geworden en me heb verdiept in het verleden, ben ik tot de conclusie gekomen dat Zwarte Piet een weergave is van hoe de slaven werden behandeld en eruit zagen.? 1 / 5

2 ?Ik droom nog steeds van een feest dat voor alle kinderen fijn is. Een feest waar we allemaal goede herinneringen aan hebben. Niet dat je vanaf eind november weer pijn in je buik hebt. Of dat je als volwassen persoon terug denkt aan de keren dat je Zwarte Piet bent genoemd. Weer uit moet leggen waarom je geen kroeshaar en rode lippen door de schoorsteen krijgt.??zwarte Piet is een symbool van slavernij en racisme??zwarte Piet is een raciale karikatuur, ontstaan in de tijd van slavernij. De figuur is in bijna alle andere landen om ons heen al afgeschaft. Het legt op een pijnlijke manier het duistere koloniale verleden van Nederland bloot.??de Zwarte Piet zoals hij er nu uit ziet doet denken aan de manier waarop meer dan 50 jaar geleden 'negers' werden afgebeeld. We zijn het erover eens dat deze karikaturen niet meer gepast zijn (denk aan Sjors en Sjimmie, Kuifje in Afrika) De Zwarte Piet had al lang aangepast moeten worden. Zeker nu ik mij er van bewust ben, schaam ik mij voor deze traditie.??zwarte Piet is niet meer van deze tijd??het fenomeen van blackface wordt al jaren in Engelstalige landen als achterhaald en racistisch beschreven. Alleen Nederland houdt hier nog aan vast onder het mom van traditie. Tradities veranderen en het is tijd dat Nederland meegaat met z?n tijd.??als er door meerdere groepen in de samenleving zoveel verzet is, kun je overwegen iets aan te passen aan de culturele uiting, ook om de integratie van groepen in de samenleving te vergroten. De wereld verandert, waarom passen we ons dan niet een beetje aan??blijkbaar zitten er flink wat calvinisten onder gekleurde mensen. Ik snap het wel én ik snap het niet. Ik vind het spijkers op laag water zoeken. Door dit fundamentalistische gezanik worden wij van onze onschuld beroofd. Want dat vind ik: er zat voor mij geen kwade gedachte over zwarte mensen bij! Nou, dan maar een groene Piet. Is nog milieubewust ook!? Zwarte Piet moet juist niet veranderen, want: 'Piet is niet zwart door zijn afkomst??zwarte Piet heeft niets van doen met een donkere huidskleur, de naam Zwarte Piet is daarom dus ook niet discriminerend. Hij dankt zijn naam aan het feit dat hij via de schoorsteen pakjes bezorgt. Of Piet nu een witte, zwarte, rode of gele huidskleur heeft maakt niet uit! In alle gevallen zal hij een zwart uiterlijk krijgen vanwege het feit dat hij via de schoorsteen komt.??ik vind de vergelijking van Zwarte Piet met negroïde mensen niet terecht. In mijn ogen is Zwarte Piet eerder een vrolijke clown dan een onderdrukte slaaf. Zoals clown Bassie geen weerspiegeling is van hoe alle blanke mensen eruit zien, is Zwarte Piet dat ook niet voor alle negroïde mensen. Het 2 / 5

3 grootste probleem is dat buitenstaanders de traditie zoals deze nu gevierd wordt niet goed genoeg kennen.??zwarte Piet is een uit traditie ontstane persoon die toevallig zwart of bruin geschminkt is en dit heeft niks met discriminatie te maken. De paashaas is toch ook niet blauw en een kabouter heeft toch ook altijd een baard? Waarom veranderen, terwijl dit alleen verzonnen is om de fantasie van kinderen te prikkelen???in 2005 ben ik eens met Sinterklaas en 10 Pieten naar het AZC in Dokkum gegaan. Eén van de Pieten was een zwarte Ghanees; we hadden hem ook geschminkt. Aangekomen op het AZC kwam er een donker jongetje naar ons toe. Hij wees naar Ghana-Piet en zei: "Jij bent geen echte Piet, jij bent Ghanees! Jij hebt dezelfde neus als ik!" GEEN ENKEL KIND linkt Zwarte Piet aan negers.??het is een kinderfeest, het maakt kinderen niets uit.??ik werk als leerkracht op een basisschool met veel zwarte kinderen. Zij zijn dol op het Sinterklaasfeest en zien Zwarte Piet absoluut niet als een racistisch fenomeen. Piet is cool, een acrobaat, neemt de Sint in de maling en strooit met snoep. Alle kinderen willen Zwarte Piet zijn, en ook de Ghanese en Surinaamse kinderen (van zichzelf erg donker) willen net zo geschminkt worden als de rest!??kinderen zien in Zwarte Piet een kindervriend, geen onderdanige zwarte man. Degenen die dat wel doen zijn juist degenen die racistische associaties maken.??zwarte Piet ziet er helemaal niet uit als een neger. Ooit een neger met raar krulhaar en een hoed met een veer gezien? Kinderen associëren Piet helemaal niet met negers.??ikzelf heb als kind het Sinterklaasfeest met Zwarte Piet als een prachtig feest ervaren. Nooit is bij mij ooit het woord racisme of slavernij of in mijn hoofd opgekomen. Mijn kinderen hebben dezelfde ervaring gehad en voor mijn kleinkinderen speelt dit ook nu weer. We genieten er met volle teugen van. Het is een prachtig spel en niets anders.??kinderen hebben er geen moeite mee, alleen volwassenen, die al lang van hun geloof waren gevallen. Zij zijn de kinderwereld ontgroeid en kijken niet meer met ogen van kinderen. De domme, slecht Nederlandse sprekende Zwarte Piet is al jaren geleden in het museum van oude tradities bijgezet.??de associatie met slavernij en racisme bestaat niet bij dit feest??sinterklaas is een familiefeest wat al eeuwen op deze wijze gevierd wordt. Zwarte piet is zwart doordat hij door de schoorsteen komt; er is TOTAAL geen andere associatie bij zijn uiterlijk door de maatschappij. Mensen die dit anders zien proberen een kinderfeest wat traditie is te verknallen.' 3 / 5

4 ?Het is een traditie zonder enige lading. Mijn pleegdochter en kleinkinderen komen uit Kongo en zijn zwart en ze zijn gek op Zwarte Piet en de traditie van Sinterklaas. Hoe ver gaan we???het is zo vergezocht. Nooit heeft iemand de link Zwarte Piet en racisme gelegd. Zwarte Piet een slaaf van Sinterklaas? Kijk nu gewoon naar de intocht van Sinterklaas. Het is een feest. Ik heb nog nooit zulke blije slaven gezien.??alle referenties met onderdrukking en slavernij gaan mank. Welke slaaf heeft nou ooit met de roe blanke kindertjes te lijf mogen gaan, laat staan ze in een zak mogen stoppen???het is een traditie waarmee niet gebroken moet worden??het is een traditie. Bij volksfeesten zijn er wel meer facetten die men nu een negatieve betekenis kan geven. Als men daar allemaal rekening mee moet houden wordt het wel erg vlak en saai.??wat is er mis mee om in dienst te zijn van een bisschop? Ik zie geen enkel racisme in het uiterlijk van Zwarte Piet. Het is een historisch figuur. Het verzet lijkt mij een vorm van omgekeerd racisme.??zwarte Piet verandert de laatste jaren al? 'Zwarte Piet is een begrip en hoort bij het cultureel erfgoed, dat kun je niet zomaar afschaffen. De interpretatie van Piet verandert met de tijd en is nu al anders dan 25 jaar geleden. Ik vind het beledigend dat de suggestie gewekt wordt dat ik bij elke Piet bedenk dat negers een minderwaardig ras zijn: door deze discussie te voeren gaan we juist terug in de tijd! Terwijl we vooruit moeten.??zwarte Piet is een prachtige traditie. Piet is meegegroeid met de tijd zoals Sinterklaas dat ook is. Hij werkt nu voor Sinterklaas en elk kind weet wat voor goede, vriendelijke helper hij wel niet is.??zwarte Piet is inmiddels decennia, zo niet langer, een ingebakken begrip in de Nederlandse cultuur. Het fenomeen heeft misschien ooit een racistische oorsprong gehad, maar dit is inmiddels volledig verdwenen. Piet heeft een puur culturele betekenis gekregen.? Tenslotte: veel jongeren (12-24 jaar) uit het 1V Jongerenpanel zijn (nog) positiever over zwarte piet dan veel volwassenen. Ze vinden vaak niet sinterklaas, maar zwarte piet de held van het feest: 'Als kind vond ik zwarte piet veel minder eng dan sinterklaas. Zwarte piet stond dichter bij je, gaf je cadeutjes en snoep, en was toegankelijker dan sinterklaas zelf. Ik heb als kind echt nooit stilgestaan bij een eventueel racistische interpretatie van zwarte piet.' 'Ikzelf vond zwarte piet altijd leuker dan sinterklaas (die was een beetje eng). De pieten zijn de acrobaten en grappenmakers. Zij zorgen ervoor dat het een feest is. Ook zonder cadeautjes!' 4 / 5

5 'Altijd goed, waren altijd vrolijk en deden altijd activiteiten met je. Het was juist vele malen enger om bij Sinterklaas te komen dan met zwarte piet te praten/spelen.' 'De aankomst van Sinterklaas was een van de leukste dagen per jaar. Ik vond Zwarte Piet heel cool altijd en zag hem niet als mindere, want hij bracht uiteindelijk de cadeaus, pepernoten en hij haalde gekke dingen uit, in vergelijking vond ik de Sint best saai. Redactie EénVandaag Postbus BH Hilversum / 5