Afgelopen week was het podium van de gay pride parade. In Nederland verzamelde iedereen zich in Amsterdam voor de praaltocht over de grachten.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Afgelopen week was het podium van de gay pride parade. In Nederland verzamelde iedereen zich in Amsterdam voor de praaltocht over de grachten."

Rebecca Verhoeven
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Afgelopen week was het podium van de gay pride parade. In Nederland verzamelde iedereen zich in Amsterdam voor de praaltocht over de grachten. Een feestelijke optocht waarin op allerlei manieren uiting wordt gegeven aan de vele vormen van liefde in ons land. Het is mij soms iets te expliciet, maar goed daar is het Amsterdam voor. En voor één dag in het jaar moet dat toch geen probleem zijn. In Jeruzalem hadden ze afgelopen donderdag ook weer zo n parade. Uiteraard niet op de grachten, want die hebben ze daar niet, maar wel dwars door de heilige stad van Joden, Christenen en Moslims. Voor veel orthodoxe joden is dit een doorn in het oog. En voor één van hen was het teveel. Hij nam een mes en stak zes deelnemers aan de parade voor hij gearresteerd werd. Hij zag de parade als bewuste handeling van de deelnemers om Gods naam te ontheiligen. En hiervoor moesten zij gestraft worden. Tien jaar eerder had hij hetzelfde gedaan en toen had hij drie deelnemers gestoken. Hij was veroordeeld en kwam drie maanden geleden weer op vrije voeten. Een tragisch gebeuren dat me raakte. Want ik weet dat er in de schriften teksten te vinden zijn waaruit je zou kunnen opmaken dat God homoseksualiteit veroordeeld. En ik weet dat er in bijna elke religieuze gemeenschap, en ook de onze, mensen zijn die dit als onderdeel van hun geloof belijden. Hoewel ik er zelf anders in sta ben ik blij dat er ruimte is in onze gemeenschap om verschillende visies naast elkaar te laten bestaan en elkaar in de eerste plaats als kinderen van dezelfde God te herkennen. Enkele dagen later las dat de opperrabbijn van Jeruzalem persoonlijk naar de slachtoffers is gegaan en ten zeerste deze daad afkeurde als onjoods. Het bedreigen van iemands leven zoals door deze steekpartij was gedaan was tegenstrijdig met de grondbeginselen van het jodendom. Zo zei de opperrabbijn.

2 De discussie ging hier over wat de voorrang verdiend de abstracte eer van God of de concrete heiligheid van het menselijke leven. De man die in de parade uithaalde was duidelijk van mening dat de eer van God boven al ging, terwijl de opperrabbijn van mening was dat het concrete menselijke leven minstens zo belangrijk is. En als dat concrete leven al niet geëerd kan worden, dat God de maker van dat leven zeker niet geëerd wordt. Het was een meningsverschil over een religieus thema zoals die voortdurend plaats vinden in religieuze gemeenschappen. Helaas met extreme gevolgen. De uitwerkingen van dergelijke meningsverschillen zijn niet altijd zo extreem, soms kunnen de verschillende partijen gelukkig gewoon in dezelfde straat wonen en zelfs ook naast elkaar in een kerkbank zitten. In zijn tijd was Jezus ook voortdurend in gesprek met andere betrokken joodse leraren. Ze waren grotendeels verdeeld in de groepen Sadduceeën, de Farizeeën en de Essenen. Dit waren de meest bekende groepen, maar binnen en door de groepen waren er allerlei verbanden. Partijen die de Romeinse bezetting accepteerden, partijen die wel of niet rekenden op een leven na de dood en zo meer. Ze hadden echter een ding gemeen, hun argumenten vonden allemaal een basis in de boeken van de Tenach, de Wet, Profeten en Geschriften zoals we die vinden in het Eerste Testament. En vandaag zijn we getuige van een discussie tussen Jezus en één van die partijen. Ze worden voorgesteld als Farizeeën en schriftgeleerden. Ze trekken met Jezus op en blijven bij hem in de buurt. Er wordt niet verteld of dat uit nieuwsgierigheid is, of om andere redenen. In elk geval storen ze zich aan de leerlingen die hun handen niet wassen voor het eten, onbehouwen boerenpummels als het zijn. En Jezus stelt deze ergernis in het perspectief van een andere schriftuitleg van de Farizeeën en schriftgeleerden die hem ergert.

3 En voor ik hier op in ga is het handig dat ik even uitleg wat korban betekent. Door over een huis, een land of goederen korban uit te spreken wijdde je het als jood aan de Heer, in feite de tempel. Nu waren de priesters de moeilijksten niet en kon je het huis of de goederen nog je eigen natuurlijke leven gebruiken. Het was echter niet toegestaan dit vermogen voor andere doeleinden in te zetten. Wat deden nu de vermogende joodse mensen die hun ouders geen onderhoud wilden geven, ze spraken korban uit over hun eigen bezittingen. Hierdoor werd het aan de Heer gewijd, maar mochten zij het in hun natuurlijke leven nog wel gebruiken. En volgens sommige schriftgeleerden mocht het dan niet meer ingezet worden om geld te verkrijgen en er mocht ook niet van afgenomen worden om in het onderhoud van anderen te voorzien, met name de ouders. Dit was natuurlijk direct strijdig met het gebod om eerbied te hebben voor uw vader en moeder en het was daarom regelmatig een punt van discussie. Jezus legt hiermee de vinger op de gevoelige plek, argumenten die hun grond vinden in de Schrift, maar strijdig zijn met de beginselen van diezelfde Schrift. Het uitspreken van korban was zo n voorbeeld, maar ook het handenwassen na een bezoek aan de markt of welke andere plek ook waar je in contact kon komen met onreine mensen of dieren was zo n voorbeeld. Gelukkig laat Jezus ons daar niet verward achter, maar geeft hij ons een hulpmiddel om de gebruiken en voorschriften te ijken: Niets dat van buitenaf in de mens komt kan hem onrein maken, het zijn de dingen die uit de mens naar buiten komen die hem onrein maken. Terloops voegt de evangelist hier nog aan toe dat Jezus daarmee gelijk alle spijzen rein verklaard, maar of Jezus dat zo bedoelde is eerlijk gezegd de vraag. Dat laat ik voor nu even liggen.

4 Wat de lezing van vandaag zo spannend maakt is dat wat er van de mens uitgaat is wat de mens onrein kan maken. Een ongemakkelijke waarheid. We kunnen onszelf niet puur voor God houd door elk contact met mogelijke onreinheid te vermijden. Dat is niet voldoende om onszelf aan de Heer gewijd te houden. Het maakt niet uit hoe ver je van de Canal Parade blijft of hoe je andersgezinden uit je stad of kerk houdt. Sterker nog je pogingen daarbij kunnen in jou juist onreinheid doen oprijzen. De onreinheden die Jezus in zijn opsomming geeft: Want van binnenuit, uit het hart van de mensen, komen slechte gedachten, ontucht, diefstal, moord, overspel, hebzucht, kwaadaardigheid, bedrog, losbandigheid, afgunst, laster, hoogmoed, dwaasheid; al deze slechte dingen komen van binnenuit, en die maken de mens onrein. En, moord of overspel daargelaten, veel van wat Jezus hier niemand is ons niet vreemd. Slechte gedachten zal iedereen wel kennen, bedrog bij de belastingdienst of de verzekeraar is ook geen vreemde. Afgunst of laster kennen we van onszelf of onze buren. Het vraagt heel wat van een mens om daar van vrij te blijven. Want vroeger of later komt een van deze onreinheden in ons weer naar buiten. Een ongemakkelijke waarheid voor velen van onze generatie. Voor wie ieder mens speciaal is en een fundamenteel recht heeft om zichzelf te uiten, ongeacht wie daar mee gekwetst kan worden, want dat recht is blijkbaar begrensd. En net zo goed ongemakkelijk voor hun oordeel van de wereld klaar hebben staan, omdat het uit hoogmoed of dwaasheid kan voortkomen. Met deze ongemakkelijkheid laat Jezus ons vandaag achter. Het is gemakkelijk om vanaf je luie stoel anderen te veroordelen, met je voorschriftenboekje in je hand. Maar het wordt ongemakkelijk als die voorschriften over symptomen gaan van een onreinheid die uit onszelf voortkomt. Dan kun je niet meer rustig blijven zitten, terwijl buiten jouw het onrecht plaatsvind. Dan wordt zelfs jouw gelatenheid over het lot van weduwe, wees en vreemdeling jou tot een onreinheid.

5 Hoewel ik graag met jullie naar een mooie afronding zou snellen zodat we weer rustig achterover kunnen hangen laat ik het vandaag staan. Ik laat het staan naast de steekpartij tijdens de gay parade in Jeruzalem. Ik laat het staan naast de vluchtelingen die hun leven wagen om onze veiligheid te bereiken. Ik laat het staan naast onze buren, jong en oud, die vereenzamen terwijl wij doorgaan met ons leven.

Vergelijkbare documenten

Mattheüs 15: GROEIEN IN GELOOF

Mattheüs 15: GROEIEN IN GELOOF Mattheüs 15: 21-28 GROEIEN IN GELOOF Marcus 7: 1-23 1 Ook de farizeeën en enkele van de schriftgeleerden die uit Jeruzalem waren gekomen, hielden zich in zijn nabijheid op. 2 En toen ze zagen dat sommige