Voorstellen voor de implementatie van Cross Compliance in Vlaanderen

Transcriptie

1 Voorstellen voor de implementatie van Cross Compliance in Vlaanderen juli 2004 Leen Bas, Dirk Van Gijseghem Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Land- en Tuinbouw (ALT) Afdeling Monitoring en Studie (AM&S) Leuvenseplein Brussel.

2 Voorstellen voor de implementatie van cross compliance in Vlaanderen Vlaamse Onderzoekseenheid Land- en Tuinbouw (VOLT), 2004 Nota 42 blz. Op vraag van de Minister van Leefmilieu, Landbouw en Ontwikkelingssamenwerking deed de Afdeling Monitoring en Studie (AM&S) van de Administratie Land- en Tuinbouw, een inventarisatie van de vereisten inzake cross compliance die in het kader van de Mid Term Review (MTR), de hervorming van het Europese landbouwbeleid, aan de Vlaamse landbouwers worden opgelegd. Na voorlegging van deze nota kwam de vraag naar verdere concrete uitwerking van deze voorwaarden zodat de Administratie Beheer en Kwaliteit van de Landbouwproductie (ABKL) van start kon gaan met de implementatie. Hiervoor werd er een samenwerking opgestart tussen de ambtenaren van Administratie Land en Tuinbouw afdeling Monitoring en Studie(ALT-AM&S) afdeling Landbouw- en visserijbeleid (ALT-ALB), afdeling Duurzame Landbouw (ALT-Dula), de Administratie Beheer en Kwaliteit van de Landbouwproductie (ABKL), de afdelingen Water, Natuur en Land van de Administratie Milieu, Natuur, Land en Waterbeheer (AMINAL), de Vlaamse Land Maatschappij (VLM), de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De bedoeling van dit rapport is een overzicht te geven van zowel de inhoudelijke invulling van de cross compliance als van de te ondernemen stappen bij de implementatie. Bestellingen : Administratie Land- en Tuinbouw Vlaamse Onderzoekseenheid Land- en Tuinbouw (VOLT) Leuvenseplein 4, 7 de verdieping 1000 Brussel Tel : 02/ Fax : 02/ sdvolt@ewbl.vlaanderen.be Website : Beschikbaarheid : Op bestelling bij VOLT Downloadbaar in PDF-formaat Downloadbaar in DOC-formaat Vermenigvuldiging of overname van gegevens zijn toegestaan mits expliciete bronvermelding. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 1

3 Inhoudstafel 1 Cross compliance Inleiding De 19 richtlijnen en verordeningen (art. 4 van 1782/2003) De goede landbouw en milieu condities (art. 5 van VO 1782/2003) Blijvend grasland (art. 5, lid 2 van VO 1782/2003 en art 3 en 4 van VO 796/2004) Verduidelijking Europese begrippen en Sancties verbonden aan het niet naleven van de randvoorwaarden (VO 1782/2003 en 796/2004) Begrippen gehanteerd in de Europese regelgeving Sancties verbonden aan het niet naleven van de randvoorwaarden Controle-instanties Beheerseisen en normen: voorstellen voor indicatoren Methodologie Voorstel beheerseisen voortvloeiend uit richtlijnen 1 tot Voorstel beheerseisen richtlijnen 6 tot 8b Voorstel normen Goede landbouw en Milieu Condities (GLMC) Voorstel normen blijvend grasland Implementatie cross compliance in Vlaanderen Organisatie van de Regelgevende initiatieven Protocols Monitoring en evaluatie Vergelijking met andere Regio s en landen Wallonië Inhoudelijk Procedureel Nederland Inhoudelijk Procedureel Frankrijk Inhoudelijk Procedureel Duitsland Inhoudelijk Procedureel Verenigd Koninkrijk Inhoudelijk Procedureel Bijlage 1. Richtlijnen en verordeningen van kracht vanaf 1/1/ Bijlage 2. Medewerking

4 1 CROSS COMPLIANCE 1.1 Inleiding Cross compliance betekent dat er een aantal randvoorwaarden, op het gebied van voedselveiligheid, dierenwelzijn, diergezondheid, gewasbescherming en milieu, worden opgelegd aan welke de landbouwer moet voldoen vooraleer hij Europese inkomenssteun kan verkrijgen. Indien de landbouwer niet aan de voorwaarden voldoet krijgt hij, afhankelijk van de ernst van het tekort, een vermindering van zijn inkomenssteun. De basis voor cross compliance is gelegd in Hoofdstuk I, artikel 3 tot 9 van verordening 1782/2003 van de Raad tot vaststelling van de gemeenschappelijke voorschriften inzake rechtstreekse steunverlening in het kader van het gemeenschappelijke landbouwbeleid. In bijlage III bij deze verordening worden de specifieke artikels aangegeven van de verordeningen en richtlijnen waaraan moet worden voldaan. Het gaat hier om artikels, in deze context beheerseisen genoemd, uit 19 Europese richtlijnen of verordeningen die betrekking hebben op bovenvernoemde thema s. Deze worden aangevuld in bijlage IV met een aantal voorwaarden, in deze context normen genoemd, t.a.v. het in goede conditie houden van landbouwgronden en tenslotte met de voorwaarde voor het in stand houden van het areaal blijvend grasland. De 19 richtlijnen en verordeningen zijn in principe voor elke landbouwer overal in de Europese Unie dezelfde. De eis waarop uiteindelijk geerd wordt, is deze vastgesteld in de nationale of regionale wetgeving. De cross compliance voorwaarden zijn van toepassing op de gehele bedrijfsoppervlakte, inclusief gebouwen. Het systeem van cross compliance wordt gefaseerd ingevoerd vanaf 1 januari 2005, ongeacht of en wanneer lidstaten kiezen voor een (gedeeltelijk) ontkoppeld of gekoppeld systeem. Met behulp van deze maatregelen moeten de lidstaten een beter evenwicht tussen landbouw en milieu kunnen bewerkstelligen door schadelijke aspecten van de landbouw te doen verdwijnen en door te zorgen voor betere prestaties van de landbouw als een sector die in harmonie is met het milieu. 1.2 De 19 richtlijnen en verordeningen (art. 4 van 1782/2003) In tabel 1 worden de 19 richtlijnen en verordeningen weergegeven. Een meer gedetailleerde weergave ervan met de specifieke artikels die betrekking hebben op de cross compliance;, staan beschreven in bijlage 1. De 19 richtlijnen zullen stapsgewijs ingevoerd worden. Als eerste gaat het per 1 januari 2005 om voorwaarden op het gebied van milieu, voedselveiligheid en diergezondheid. Per 1 januari 2006 komen er een aantal extra eisen bij, ondermeer eisen op het gebied van gewasbescherming en tenslotte worden er vanaf 1 januari 2007 eisen op het vlak van dierenwelzijn aan toegevoegd. Het gaat hier enerzijds over Europese verordeningen die als dusdanig wet worden binnen de verschillende lidstaten en anderzijds over Europese richtlijnen die reeds of alsnog dienen omgezet te worden naar nationale of regionale wetteksten in de lidstaten. In tabel 3 wordt de verdere omzetting naar federale en regionale wetgeving weergegeven. 3

5 Tabel 1: De 19 richtlijnen en verordeningen A. Van toepassing met ingang van Milieu 1. Richtlijn 79/409/EEG inzake het behoud van de vogelstand 2. Richtlijn 80/68/EEG betreffende de bescherming van het grondwater tegen verontreiniging veroorzaakt door de lozing van bepaalde gevaarlijke stoffen 3. Richtlijn 86/278/EEG betreffende de bescherming van het milieu, in het bijzonder de bodem, bij het gebruik van zuiveringsslib in de landbouw 4. Richtlijn 91/676/EEG inzake de bescherming van water tegen verontreinigingen door nitraten uit agrarische bronnen 5. Richtlijn 92/43/EEG inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna Volksgezondheid en diergezondheid: Identificatie en registratie van dieren 6. Richtlijn 92/102/EEG van de Raad met betrekking tot de identificatie en de registratie van dieren 7. Verordening (EG) nr. 2629/97 van de Commissie houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 820/97 van de Raad inzake oormerken, bedrijfsregisters en paspoorten overeenkomstig de identificatie - en registratieregeling voor runderen 8. Verordening (EG) nr. 1760/2000 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een identificatie- en registratieregeling voor runderen en inzake etikettering van rundvlees en rundvleesproducten 8 bis Verordening (EG) nr. 21/2004 van de Raad van 17 dec 2003 tot vaststelling van een identificatie en registratieregeling voor schapen en geiten en tot wijziging van VO (EG) nr 1782/2003 en de richtlijnen 92/102 en 64/432 B. Van toepassing met ingang van Volksgezondheid, diergezondheid en gezondheid van planten 9. Richtlijn 91/414/EEG van de Raad betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen 10. Richtlijn 96/22/EG van de Raad betreffende het verbod op het gebruik, in de veehouderij, van bepaalde stoffen met hormonale werking en van bepaalde stoffen met thyreostatische werking, alsmede van beta-agonisten 11. Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving 12. Verordening (EG) Nr. 999/2001 van het Europees Parlement en de Raad houdende vaststelling van voorschriften inzake preventie, bestrijding en uitroeiing van bepaalde overdraagbare spongiforme encefalopathieën Kennisgeving van ziekten 13. Richtlijn 85/511/EEG van de Raad tot vaststelling van gemeenschappelijke maatregelen ter bestrijding van mond- en klauwzeer 14. Richtlijn 92/119/EEG van de Raad tot vaststelling van algemene communautaire maatregelen voor de bestrijding van bepaalde dierziekten en van specifieke maatregelen ten aanzien van de vesiculaire varkensziekte 15. Richtlijn 2000/75/EG van de Raad tot vaststelling van specifieke bepalingen inzake de bestrijding en uitroeiing van bluetongue C. Van toepassing met ingang van Dierenwelzijn 16. Richtlijn 91/629 van de Raad tot vaststelling van minimumnormen ter bescherming van kalveren 17. Richtlijn 91/630/EEG van de Raad tot vaststelling van minimumnormen ter bescherming van varkens 18. Richtlijn 98/58/EG van de Raad tot vaststelling van minimumnormen voor de bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren 4

6 De omzetting van de 19 richtlijnen en verordeningen gebeurde naargelang de bevoegdheid naar Vlaamse of Federale wetgeving. In tabel 2 wordt deze omzetting weergegeven. Tabel 2: De omzetting naar Vlaamse en Federale wetgeving Nr EU regelgeving Artikels EU reg. 1 79/409/EEG : Behoud vogelstand 3,4 (lid 1,2,4), 5,7 en /68/EEG : Bescherming grondwater tegen lozing 3 86/278/EEG : Bescherming milieu tegen zuiveringsslib landbouw 4 91/676/EEG : Bescherming water tegen nitraten uit landbouw 5 92/43/EEG : Natuurlijke habitats en wilde fauna en flora 6 92/102/EEG : Identificatie en registratie dieren Vlaamse Decreten of Federale wetteksten -Besluit VR 17/10/88: beschermingszones, -Aanwijzing Vlaamse vogelrichtlijngebieden (Natura 2000) -Instandhoudingmaatregelen: zie Natuurbehouddecreet, Vlarem I en II en jachtdecreet. 4 en 5 -Decreet 24/01/1984 maatregelen ivm grondwaterbeheer -Besluit VR 27/03/99: afbakening waterwingebieden 3 -Besluit VR: Vlarea 2004, afvalvoorkoming en beheer. 4 en 5 -Decreet 23/01/91 Bescherming leefmilieu tegen verontreiniging door meststoffen, 6, 13, 15 en 22b -Decreet 21/10/1997: Natuurbehoud en natuurlijk milieu -Aanwijzing habitatrichtlijngebieden, (Natura 2000) -Instandhoudingmaatregelen: zie Natuurbehouddecreet en Vlarem II (besluit VR 1/06/1995) 3,4 en 5 KB van 19/12/1990 identificatie van runderen KB 15/02/1995 Identificatie van varkens KB 02/07/1996 Identificatie van schapen, geiten en hertachtigen (+wijzigingen 96 en 97 +MB 13/11/96) /97 820/97: Identificatie runderen 6 en 8 Verordening rechtstreeks toepasbaar Verordening rechtstreeks toepasbaar /2000: Etikettering rundvlees 4 en7 Verordening rechtstreeks toepasbaar 8b 21/2004: registratie en identificatie 3, 4 en 5 Verordening rechtstreeks toepasbaar van schapen en geiten 9 91/414/EEG : Gewasbeschermings middelen 10 96/22/EEG : Verbod op hormonen, Th, Beta in veehouderij /2002: Levensmiddelenwetgeving 14, 15, 17(lid1), 18,19 en 20 3 KB 28/02/94 bestrijdingsmiddelen MB 07/04/1995 bestrijdingsmiddelen, wijz 02 KB 08/11/1998 beschermingscertificaten KB 13/03/2000 max residuen 3,4,5 en 7 KB 1/03/2000 Bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren Verordening rechtstreeks toepasbaar /2001: Bestrijding spongiforme encefalopathieën (BSE) 7, 11, 12, 13 en /511/EEG : Mond en klauwzeer 3 -KB 3/04/1965 Ter bestrijding van mond en klauwzeer, -MB s : tijdelijke maatregelen ter bestrijding van MKZ -MB 27/06/1994 Voorschriften voor handelsverkeer 14 92/119/EEG : Vesiculaire varkensziekten /75/EG : Uitroeiing van bluetongue 16 91/629/EEG : Beschermen van kalveren 17 91/630/EEG : Bescherming van varkens (omgezet in 2001/88/EG en 2001/93/EG impl. 1 jan 2003) 18 98/58/EG : Bescherming van voor landbouw doeleinden gehouden dieren Verordening rechtstreeks toepasbaar 13/02/2004 MB van 22/01/2004 met de modaliteiten ivm meldingsplicht!! 3 -KB 03/10/1997 Maatregelen van diergeneeskundige politie betreffende bestrijding van exotische ziekten 3 MB 20/11/2001 Bestrijding en uitroeiing van bluetongue 3 en 4 23/01/1998 KB ter bescherming van kalveren in de kalverhouderij 3 en 4, lid 1 KB 15/06/2003 Bescherming van varkens in de varkenshouderij 4 KB 1/03/2000 Bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren Uit bovenstaande tabel kan geconcludeerd worden dat de meeste richtlijnen al omgezet zijn in Vlaamse of federale wetgeving maar dat er toch nog een aantal uitvoeringsbesluiten ontbreken om te kunnen spreken van een volledige omzetting. Toch zijn er op niveau van Europa nog een aantal betwistingen hangende inzake omzettingen in Vlaanderen. In totaal voor Vlaanderen over de verschillende sectoren zijn er tot en met 10 januari 2004 nog 44 inbreukdossiers hangende. Drie 5

7 hiervan hebben betrekking op de omzetting van richtlijnen betrokken bij de cross compliance, meer bepaald op de nitraatrichtlijn, de habitatrichtlijn en de vogelrichtlijn. 1.3 De goede landbouw en milieu condities (art. 5 van VO 1782/2003) Naast de 18 richtlijnen en verordeningen maken ook de goede landbouw en milieu condities deel uit van de randvoorwaarden die gesteld worden aan het ontvangen van Europese inkomenssubsidies. In tabel 3 worden deze landbouw- en milieu condities weergegeven. Tabel 3: De goede landbouw en milieu condities 1. Bodemerosie: De bodem beschermen door middel van passende maatregelen Minimale bodembedekking Minimaal landbeheer op basis van de specifieke omstandigheden ter plaatse Instandhouding van terrassen 2. Organische stof in de bodem: Het gehalte van organische stof in de bodem handhaven door een passende vruchtwisseling en grondbewerking Normen voor vruchtwisseling in voorkomend geval Stoppelbeheer op bouwland 3. Bodemstructuur: De bodemstructuur in stand houden door een passende aanwending van machines Passend machinegebruik 4. Minimaal onderhoud: Zorgen voor een minimaal onderhoud en achteruitgang van habitat voorkomen Een minimale veebezetting en/of een passend regime Blijvend grasland beschermen Instandhouding van landschapselementen Verstruiking van de landbouwgrond door ongewenste vegetatie voorkomen 1.4 Blijvend grasland (art. 5, lid 2 van VO 1782/2003 en art 3 en 4 van VO 796/2004) De definitie voor blijvend grasland is volgens de verordening (EG) Nr 796/2004 de volgende: Blijvend grasland: grond met een natuurlijke of ingezaaide vegetatie van grassen of andere kruidachtige voedergewassen die gedurende ten minste vijf jaar niet in de vruchtwisseling van het bedrijf wordt opgenomen De verplichtingen in het kader van blijvend grasland voor de lidstaten en voor de landbouwers worden beschreven in artikel 3 en 4 van de verordening (EG) Nr 796/2004. De verplichtingen kunnen als volgt worden samengevat: De lidstaten moeten verzekeren dat de verhouding blijvend grasland tot bouwland nationaal of regionaal behouden blijft 2003 is het referentiejaar, jaarlijks zal de ratio opgesteld worden op basis van de aangiften van de landbouwers voor dat jaar. De referentie ratio = Aangegeven blijvend grasland nieuw blijvend grasland 2005 totaal aangegeven landbouwareaal

8 Rreferentie = (PG2003+NPG2005) / Atot2005 De lidstaten moeten erop toezien dat de jaarlijkse ratio (n) met niet meer dan 10% verminderd ten aanzien van de referentieratio. Rn = PGn / Atotn Rreferentie De zal starten vanaf het jaar Als de verhouding 5% afneemt moet er actie ondernomen door de lidstaten naar de landbouwers (vb: geen toelating meer om blijvend grasland om te ploegen) Als de verhouding 10% afneemt moeten de lidstaten verplichtte heraanleg van blijvend grasland toepassen op niveau van de individuele landbouwer. Akkerland dat in het kader van beheersovereenkomsten voor een periode van 5 jaar omgezet werd in grasland wordt niet meegerekend in het totaal aan blijvend grasland. De Europese Commissie gaat ervan uit dat het de bedoeling is om deze percelen na die vijf jaar weer terug te gebruiken als bouwland. 1.5 Verduidelijking Europese begrippen en Sancties verbonden aan het niet naleven van de randvoorwaarden (VO 1782/2003 en 796/2004) Begrippen gehanteerd in de Europese regelgeving Vooraleer over te gaan tot de sanctiepercentages is het belangrijk even de door Europa gehanteerde begrippen in het kader van de cross compliance te verduidelijken. Dit om zeker geen verwarring te verkrijgen bij het bepalen van -indicatoren en sancties. Deze begrippen worden gedefinieerd in artikel 2 uit VO (EG) 796/ Randvoorwaarden: De uit de regelgeving voortvloeiende beheerseisen en de voorwaarden inzake een goede landbouw en milieuconditie als weergegeven in bijlage III en IV van VO 1782/ Terreinen van randvoorwaarde: binnen de randvoorwaarden worden vier terreinen onderscheiden namelijk: Milieu Dierenwelzijn Volksgezondheid, dierengezondheid en gezondheid van planten Goede landbouw en milieu condities - Besluit: doelt op de afzonderlijke richtlijnen of verordeningen uit bijlage III van VO 1782/2003 (de verordeningen met betrekking tot de identificatie en registratie vormt 1 besluit) - Norm: minimumeisen in het kader van de goede landbouw en milieucondities - Eis: beheerseisen zijn gebaseerd op de verschillende artikels uit de besluiten en de beheerseisen zijn onderling verschillend van mekaar. In artikel 41 van VO (EG) Nr 796/2004 worden volgende definities gegeven: - Herhaalde niet-naleving: meer dan eenmaal binnen een periode van drie opeenvolgende jaren wordt een niet-naleving van dezelfde eis of norm geconstateerd mits de landbouwer hiervoor tijdig geïnformeerd is over de niet-naleving en de mogelijkheid heeft gehad om de nodige maatregelen te treffen om deze niet-naleving te beëindigen. 7

9 - Omvang: bij bepaling van omvang wordt ermee rekening gehouden of de niet-naleving verstrekkende invloed heeft of zich beperkt tot het landbouwbedrijf. - Ernst: de ernst is afhankelijk van het belang van de gevolgen van de niet-naleving, gelet op de doelstellingen van de eis of norm - Permanent karakter: afhankelijk van de duur van de periode waarin de effecten blijven bestaan, of de mogelijkheden om die effecten met redelijke middelen te beëindigen Sancties verbonden aan het niet naleven van de randvoorwaarden Indien de randvoorwaarden niet worden nageleefd ten gevolge van een handelen of nalaten dat rechtstreeks kan worden toegeschreven aan de betrokken landbouwer dan worden de totaalbedragen van de rechtstreekse betalingen in datzelfde kalenderjaar verlaagd of ingetrokken. Dit is enkel zo als de niet-naleving kan toegeschreven worden aan de landbouwactiviteiten en aan het landbouwareaal van dat bedrijf (art. 6 lid 2 VO 1782/2003). In de verordening (EG) 1782/2003, art. 6 en 7; en 796/2004,art. 65 tot 67) worden de sancties bepaald. Categorie van Non-Compliance Minimum maximum verlaging van de premie Concrete verlaging van de premie Bij nalatigheid van de Van 1% tot 5% verlaging, - 3% verlaging, mits motivering naar landbouwer 1 tot 5% - inbreuk per terrein optellen van resp. % tot maximum 5% Bij herhaalde niet-naleving Van 5% tot 15% verlaging - herhalingen= 3 maal vorige % - maximum 15%, bij bereiken 15% volgende herhaling = opzettelijk Bij opzettelijke niet-naleving Vanaf 15% tot volledige uitsluiting voor 1 of meerdere jaren - 20% verlaging, mits motivering naar 15% tot 100% - opzettelijk door herhaling= 3 maal vorige % - mogelijke uitsluiting van dit en volgend kalenderjaar Op basis van de vaststellingen van niet naleving zoals weergegeven in het verslag zal een korting op de rechtstreekse inkomenssteun worden bepaald door het betaalorgaan. In regel is dit 3% maar op basis van het evaluatiegedeelte in het verslag dat de ernst, omvang, permanent karakter en herhaling weergeeft, kan dit verminderd of vermeerderd worden tot 1 of 5%, ofwel beslist worden in het geheel geen korting op te leggen indien mogelijk binnen die betreffende eis of indien in het kader van plattelandsontwikkeling er meer tijd gegund is voor naleving van nieuwe normen of naleving minimumnormen voor jonge landbouwers (VO 796/2004 art. 48 en art. 66) Bij het niet naleven van meer dan één cross compliance besluit of norm worden de respectievelijke procenten van verlaging opgeteld telkens met een algemeen plafond gelijk aan de maximum grens van verlaging per categorie van non-compliance zoals hierboven weergegeven. Dit geldt enkel indien het gaat over verschillende terreinen van randvoorwaarden (vier terreinen: milieu, dierenwelzijn, volks-, dieren- en plantengezondheid en ten vierde de goede landbouw en milieucondities). Indien er meer 8

10 dan een niet-naleving is in eenzelfde terrein van randvoorwaarde wordt, bij nalatigheid, dit aanzien als één niet naleving (VO 796/2004 art. 66). Gezien het in de cross compliance gaat over wettelijke besluiten en decreten is het dus best mogelijk dat een landbouwer naast een vermindering van zijn rechtstreekse inkomenssteun ook nog een strafrechterlijke veroordeling voor het overtreden van de desbetreffende wet zal krijgen. In het eerste geval gaat het over het niet voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van Europese steun, en in het tweede geval gaat het over een straf voor het overtreden van een wet. In die zin is er is dus geen sprake van een dubbele bestraffing, wel een bestraffing en een niet voldoen aan voorwaarden voor het ontvangen van steun. Van het totale bedrag dat minder uitbetaald wordt aan de landbouwers ten gevolge van het niet naleven van de randvoorwaarden mogen de lidstaten 25% zelf besteden aan andere doelen en 75% zal terugvloeien naar de afdeling Garantie van het EOGFL (art. 9, VO (EG) Nr 1782/2003) Controle-instanties De lidstaten moeten zelf bepalen welke gespecialiseerde -instanties de s in het kader van de cross compliance dienen uit te voeren. Een -instantie moet instaan voor veld op het niveau van de landbouwer van de naleving van de cross compliance. Deze moet gebeuren bij ten minste 1% van de premieaanvragers. De verslagen moeten verslag geven over de ernst, de omvang, het permanente karakter en de herhaling van de niet-naleving. Indien de -instantie niet het betaalorgaan is moet de nodige informatie over de premieaanvragers doorgegeven worden door het betaalorgaan aan de -instantie en moeten de rapporten (zoals beschreven in art. 48 VO 796/2004) doorgegeven worden aan het betaalorgaan. Beslissingen nemen over bovenstaande vermindering of uitsluiting van de steunbedragen is de verantwoordelijkheid van het coördinerende betaalorgaan. Het betaalorgaan kan ook de s op zich nemen indien ze minstens even doeltreffend zijn als de gespecialiseerde -instantie (art. 42, VO (EG) Nr 796/2004). 9

11 2 BEHEERSEISEN EN NORMEN: VOORSTELLEN VOOR INDICATOREN 2.1 Methodologie Om te komen tot duidelijke beheerseisen en normen was het eerst noodzakelijk om de Europese wetgeving te vertalen naar het lidstaatniveau. Er is een inventarisatie gebeurd van de omzetting van de vernoemde artikels uit de Europese richtlijnen en verordeningen in de Vlaamse en Federale wetgeving. Deze inventarisatie is terug te vinden in bijlage 1. Aangezien de cross compliance handelt over wetgeving waarvan de bevoegdheid buiten het beleidsdomein Landbouw ligt, werd overleg gepleegd met het beleidsdomein leefmilieu en het Federaal agentschap voor de voedselveiligheid (FAVV). Overleg met de landbouworganisaties werd voorzien om een draagvlak te bekomen voor de uiteindelijke eisen en normen. Bij het bepalen van de beheerseisen en normen werd uitgegaan van een minimale administratieve last voor de landbouwer en het feit dat er geen strengere bepalingen worden opgelegd dan deze die bestaan in de Vlaamse wetgeving. Voor de besluiten in het terrein van milieu (vijf eerste richtlijnen) werd vooral verdergegaan op de voorstellen tot indicatoren zoals voorgedragen door het beleidsdomein leefmilieu. Er werden milieubeheerseisen voorgesteld voor ieder artikel van de verschillende milieubesluiten zodanig dat aan alle Europese regelgeving wordt voldaan. Voor het besluit rond identificatie en registratie in het terrein van Volksgezondheid, dierengezondheid en gezondheid van planten werd gesteund op de inbreng van indicatoren door ABKL die in het verleden ook al verantwoordelijk was voor een deel van deze s. Voor de normen in het terrein van Goede landbouw en milieu condities was er nog geen basiswetgeving voorhanden en is voornamelijk gesteund op de ontwerpen van AMINAL afdeling Land, ALT-DULA, ALT-ALB en ABKL-Afdeling uitvoering markt en inkomensbeleid- akkerbouw Voor de besluiten in het vierde terrein namelijk dierenwelzijn en de rest van de besluiten in het terrein van Volksgezondheid, dierengezondheid en gezondheid van planten werden nu nog geen parameters verzameld omdat deze pas van kracht zullen zijn in 2006 en Hiernavolgend worden de beheerseisen voorgesteld voor de 9 eerste richtlijnen, de normen voor de goede landbouw en milieu condities en tenslotte de maatregelen voor het behoud van blijvend grasland. Ter verduidelijking: In de kolom Type parameter zijn er twee mogelijke codes, namelijk : A= Administratieve T= Terrein In de kolom Ernst zijn er vijf mogelijke codes naargelang de ernst van de beheerseis binnen het betreffende besluit. Dit wordt weergegeven met een getal van 1 tot en met 5. 10

12 2.2 Voorstel beheerseisen voortvloeiend uit richtlijnen 1 tot 5 Richtlijn 1: De vogelrichtlijn (79/409/EEG) Beheereis Controlepara meter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controleren de instanties Type parameter Ernst Controle periode Controlewijze Biotoopbescherming (leefgebieden vogels) in en buiten SBZ door naleven verbod op wijzigen vegetatie en KLE's Verbod wijzigen of vergunningspl icht vegetatie en kle niet nageleefd Holle weg, graft, bron, historisch blijvend grasland in groengebied, parkgebied, buffergebied of bosgebied, moeras of waterrrijk gebied of duinvegetatie gewijzigd (geen vrijstellling van verbod of geen afwijking verleend door minister), Vegetatie of KLE s gewijzigd zonder natuurvergunning, c.q. stedenbouwkundige vergunning (en er bestaat geen vrijstelling van vergunningsplicht, of er is geen naleving) 79/409/EEG, art. 3 en 4 art. 13 natuurdecreet (decreet van 21 october 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu) en art.7 bvr 23 juli 1998 tot vasstelling van nadere regels ter uitvoering van het natuurdecreet, art.9-11,13 bvr 23 juli 1998 Natuurwacht ers en boswachters (cf. art.60 natuurdecre et) A,T 5 (verbod in SBZ) 4 (vergunning in SBZ, en verbod uit SBZ), 3 (vergunning uit SBZ) gehele jaar en in het bijzonder in risicoperio des (o.m. scheuren historisch blijvend grasland) Visueel het perceel ren of betrappen op heterdaad; natrekken of afwijking of vergunning werd verleend Vogels beschermen door niet te vangen of te doden Vogels (die voorkomen op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie) opzettelijk vangen of doden Opzettelijk vogels vangen of doden (voor zover geen afwijking is toegestaan op grond van de regelgeving) 79/409/EEG, art. 5, art., 8 en bijlage IV art. 1, 3, 4 en 8 KB van 9 september 1981 betreffende de bescherming van vogels in het Vlaams Gewest; art. 9 KB 9 september 1991; art. 19 en 21 jachtdecreet 24 juli 1991; bvr 28 oktober 1987 betreffende het gebruik van vuurwapens en munitie bij de jacht in het Vlaams Gewest lokale politie, natuurwacht ers en boswachters A,T 3 gehele jaar en bijzonder ook in risicoperio den (broedseiz oen en trektijden visuele terrein en op heterdaad; nagaan of er afwijkingen zijn toegestaan voor beperkte vangst- of bestrijdingsmo gelijkheden Vogel beschermen door van vogeleieren te blijven Vogeleieren rapen of bezitten vogeleieren rapen en in bezit hebben 79/409/EEG, art. 5 art. 3 KB 9 september 1981 idem T 3 broedseiz oen (januarijuli) visueel ren op het terrein; vaststellen op heterdaad

13 Vogels beschermen door van de nesten te blijven Regelgeving bejaagbare vogels respecteren Vogelnesten verstoren, wegnemen of vernielen Niet bejaagbare soorten bejagen nesten van vogels opzettelijk verstoren, wegnemen of vernielen Niet bejaagbare soorten bejagen 79/409/EEG, art. 5 79/409/EEG, art. 7 art. 3 KB 9 september 1981 idem T 3 bvr 18 juli 2003 betreffende de jacht in het Vlaamse gewest voor de perode van 1 juli 2003 tot 30 juni 2008 Boswachters natuurwacht ers, beëdigde wachters van particuliere personen T 3 broedseiz oen (januarijuli) gehele jaar en bijzonder in open jachtseizo en visueel ren op het terrein; vaststellen op heterdaad visueel ren in het terrein en op heterdaad Jachtperiode bejaagbare vogels respecteren Jachtperiode niet respecteren Jagen op een vogelsoort in de voor die soort gesloten tijd 79/409/EEG, art. 7 bvr 18 juli 2003 betreffende de jacht in het Vlaamse gewest voor de perode van 1 juli 2003 tot 30 juni 2008 idem T 3 in gesloten jachtseizo en visueel vaststellen in het terrein en op heterdaad vaststellen Richtlijn 2: De Grondwaterrichtlijn (80/68/EEG) Beheereis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlerende Instanties Type parameter Ernst Controle periode Controlewijze Bescherming van de kwaliteit van het grondwater Geen directe of indirecte lozing van stoffen van lijst I, geen directe lozing van stoffen van lijst II, alleen indirecte lozing van stoffen van lijst II of kunstmatige aanvulling van het grondwater mits vergunning Geen lozing van gevaarlijke stoffen naar het grondwater; bescherming van opslaginstallaties van stoffen uit lijst I en II tegen doorsijpeling naar het grondwater; desgevallend beschikken over een milieuvergunning volgens Vlarem rubriek 52 (indirecte lozing) of rubriek 54 (kunstmatige aanvulling grondwater) 80/68/EEG Decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning, VLAREM I en VLAREM II AMINAL Afdeling milieuinspectie A, T 3 Volledig jaar (1) Controleren of er een vergunning is en (2) Controleren of er voldaan werd aan de algemene en sectorale voorwaarden van VLAREM II en gebeurlijk aan de bijzondere voorwaarden van de vergunning 12

14 Richtlijn 3: De Slibrichtlijn (86/278/EEG) Beheereis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlerende Instanties Type parameter Ernst Controle periode Controlewijze Gebruik van het zuiveringsslib gebeurt op reglementaire wijze Het gebruik van het zuiveringsslib gebeurt op niet reglementaire wijze Er is geen gebruikscertificaat afgeleverd voor het zuiveringsslib en/of er is geen gebruikstoelating van de FOD volksgezondheid en/of er is geen toelating gegeven door de VLM- Mestbank voor het transport 86/278/EEG, art. 3 VLAREA (hoofdstuk IV, afdeling III), decreet 23/01/91(art 7) OVAM en Mestbank, cel T 5 volledig jaar visuele, op heterdaad Gebruiksdosis wordt gerespecteerd Bij toepassing op weideland of velden voor voedergewassen wordt een wachttermijn van 6 weken gerespecteerd voor het oogsten of beweiden Er wordt teveel zuiveringsslib gebruikt Wachttermijn wordt niet gerespecteerd De maximaal toelaatbare dosering significant overschreden Het zuiveringsslib wordt gebruikt op weideland dat wordt beweid of op velden voor de teelt van voedergewassen als die voedergewassen worden geoogst voor het verstrijken van een wachttermijn van ten minste 6 weken 86/278/EEG, art. 3 & art /278/EEG, art. 3 & art, 7 a) VLAREA bijlage B VLAREA, art OVAM A, T 4 Uitrijperiode OVAM en Mestbank, cel A, T 4 volledig jaar op basis van vervoersmelding, opvragen samenstelling, perceelsgrootte en gebruikte hoeveelheid op basis van vervoersmelding + nieuwe binnen de 6 weken, op heterdaad Het zuiveringsslib wordt niet gebruikt op groenten- of fruitaanplant zuiveringsslib wordt gebruikt op groenten- of fruitaanplant Het zuiveringsslib wordt gebruikt op groenten- of fruitaanplant, met uitzondering van de aanplant van fruitbomen gedurende de groeiperiode 86/278/EEG, art. 3 & art, 7 b) VLAREA, art OVAM en Mestbank, cel T 4 Uitrijperiode Visuele - op heterdaad 13

15 Bij toepassing op bodems die bestemd zijn voor de teelt van groenten of vruchten die normaliter rauw worden geconsumeerd, wordt een wachttermijn van 10 maanden gerespecteerd voor het oogsten. Er wordt geen slib toegepast tijdens de oogst zelf. Wachttermijn wordt niet gerespecteerd Het zuiveringsslib wordt gebruikt op bodems die bestemd zijn voor de teelt van groenten of vruchten die normaliter rauw worden geconsumeerd, gedurende een periode van 10 maanden, voorafgaand aan de oogst of tijdens de oogst zelf 86/278/EEG, art. 3 & art, 7 c) VLAREA, art OVAM en Mestbank, cel T 4 volledig jaar op basis van vervoersmelding + nieuwe binnen de 10 maanden, op heterdaad Richtlijn 4: De Nitraatrichtlijn (91/676/EEG) Beheereis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controler ende Instantie s Type parameter Ernst Controle periode Controlewijze Nitraatresidu blijft onder de grenswaarde vanaf dat deze laatste wettelijk bepaald is Nitraatresidu overschrijdt de grenswaarde significant Nitraatresidu overschrijdt de grenswaarde significant (=mestbank treedt op) Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.6 Decreet 23/01/91 (art 13bis, 1) Mestbank, cel A,T 3 Oktober tot januari Screening van te ren bedrijven Beschikken over voldoende opslagcapaciteit Voldoen aan voorwaarden voor opslag dierlijke mest Onvoldoende opslagcapaciteit Niet reglementaire opslag dierlijke mest De veeteeltinrichting beschikt niet over voldoende opslagcapaciteit voor dierlijke mest (6 maand mengmest, 3 maand stalmest) (cfr Vlarem II De opslagplaatsen dierlijke mest voldoen niet aan de Vlaremvoorwaarden Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.5 Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.5 VLAREM II (Art bijlage 5.9), Decreet 23/01/91 (Art. 35 1) VLAREM II (Art bijlage 5.9), Decreet 23/01/91 (Art. 35 1) Mestbank, cel Mestbank, cel A 3 T 3 volledig jaar volledig jaar Screening te ren bedrijven - nazicht milieuvergunningen Visuele 14

16 Beschikken over een correcte mestbalans -Overschrijding mestbalans met tussen 20 en 30 % (30 % inclusief) De mestbalans is niet in orde (teveel mest gebruikt/teweinig mest afgezet) en de overschrijding is beperkt Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage III 1,3 - Bijlage II A.4 en A.6 Decreet 23/01/91 (Art. 14, 1 en art. 9 1) Mestbank, cel A 3 in volgend kalenderj aar Volledig onderzoek mestbalans - Prioritaire Capbedrijven -Overschrijding mestbalans met tussen 30 en 50 % (50 % inclusief) De mestbalans is niet in orde (teveel mest gebruikt/teweinig mest afgezet) en de overschrijving is aanzienlijk Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage III 1,3 - Bijlage II A.4 en A.6 Decreet 23/01/91 (Art. 14, 1 en art. 9 1) Mestbank, cel A 4 in volgend kalenderj aar Volledig onderzoek mestbalans - Prioritaire Capbedrijven -Overschrijding mestbalans met meer dan 50 % De mestbalans is niet in orde (teveel mest gebruikt/teweinig mest afgezet) en dit op een veel te hoge wijze Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage III 1,3 - Bijlage II A.4 en A.6 Decreet 23/01/91 (Art. 14, 1 en art. 9 1) Mestbank, cel A 5 in volgend kalenderj aar Volledig onderzoek mestbalans - Prioritaire Capbedrijven Naleven uitrijverbod mest Uitrijverbod niet naleven Het in het mestdecreet voorziene uitrijverbod in de winterperiode wordt niet gerespecteerd Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.1 Decreet 23/01/91 (Art. 17, 1 en 2) Mestbank, cel T 3 winterperi ode Visuele - op heterdaad Mestspreiding gebeurt niet op drassige, ondergelopen of bevroren cultuurgrond Mestspreiding op drassig, ondergelopen, bevroren cultuurgrond Het in het mestdecreet voorziene verbod op mestspreiding op drassig, ondergelopen, bevroren cultuurgrond wordt niet gerespecteerd Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.3 Decreet 23/01/91 (Art, 17, 1 5 ) Mestbank, cel T 4 volledig jaar Visuele - op heterdaad Geen mestspreiding in de nabijheid van een oppervlaktewaterlichaam Mestspreiding in nabijheid oppervlaktewaterlichaam Mestspreiding op minder dan 5 m (10 m in VEN) van een oppervlaktewaterlichaam Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.4 Decreet 23/01/91 (Art. 17, 5) Mestbank, cel T 4 volledig jaar Visuele - op heterdaad Mest aanwenden op emissiearme wijze Naleven van het verbod op mestlozing Geen emissiearme aanwending Mestlozing De bepalingen inzake emissie-arme aanwending in het mestdecreet wordt niet gerespecteerd Er wordt mest geloosd (accidenteel > bewust) Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.6 Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage II A.4 Decreet 23/01/91 (Art. 17, 4) VLAREM II, art , Decreet 23/01/91 (Art. 16) Mestbank, cel Mestbank, cel T 3 T 5 volledig jaar volledig jaar Visuele - op heterdaad Visuele - op heterdaad Respecteren van de veebezetting in gebieden met nulbemesting (maximaal 2 GVE per ha) Veebezetting > 2 GVE Tijdens de beweiding mag in gebieden met nulbemesting de veebezetting niet meer dan 2 GVE per ha bedragen behalve tussen 1 juli en 15 september (uitzondering voor percelen kleiner dan 1 ha waar de veebezetting steeds 2 GVE mag bedragen) Richtlijn EU 91/676/EEG, Bijlage III.3 Decreet 23/01/91 (Art. 15ter & bis) Mestbank, cel T 3 15 septembe r - 1 juli Visuele - op heterdaad 15

17 Richtlijn 5: De Habitatrichtlijn (92/43/EEG) Beheereis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlere nde Instanties Type parameter Ernst Periode Controlewijze Habitatbescherming in SBZ door naleven van verbod op wijzigen vegetatie en KLE's Verbod wijzigen vegetatie en KLE's niet nageleefd, of vergunningsplicht niet nageleefd Verbod wijzigen vegetatie en KLE's niet nageleefd, inzonderheid habitattypen vermeld in bijlage I en habitats van soorten vermeld in bijlage II van het natuurdecreet gewijzigd (geen vrijstellling of afwijking verleend door minister), Vegetatie of KLE's gewijzigd zonder natuurvergunning, c.q. stedenbouwkundige vergunning (geen vrijstelling van vergunningsplicht) 92/43/EEG, art.6 art.13 natuurdecreet; art.7, 9 en 11 bvr 23 juli 1998; bvr 24 mei 2002 tot vaststelling van de gebieden die in uitvoering van artikel 4, lid 1, van Richtlijn 92/43/EEG Natuurwach ters en boswachter s (cf. art.60 natuurdecre et) A,T 5 (voor verbo d) 4 (voor vergu nning) gehele jaar en in het bijzonder in risicoperiodes (o.m. scheuren graslanden in waterrrijke gebieden, wijzigen heide) visueel het perceel ren of betrappen op heterdaad; natrekken of afwijking werd verleend (ontheffingsprocedure overeenkomstig maatregelenbesluit = bvr 21 november 2003 houdende maatregelen ter uitvoering van te gebiedsgericht natuurbeleid Beschermde plantensoorten behouden door ze niet te plukken of te vernielen Plukken of vernielen van beschermde plantensoorten Opzettelijk plukken, verzamelen, afsnijden, ontwortelen of vernielen van beschermde plantensoorten, (inzonderheid de op bijlage IV, b van de habitatrichtlijn vermelde soorten) 92/43/EEG, art. 13 bijlage III natuurdeceet; KB 16 februari 1976 maatregelen ter bescherming van bepaalde in het wild groeiende plantesoorten. Natuurwach ters en boswachter s (cf. art.60 natuurdecre et) T 5 gehele jaar en in et bijzonder in het groeiseizoen in het terrein Beschermde diersoorten behouden door ze niet te vangen of te doden Vangen of doden van beschermde diersoorten Vangen of doden van beschermde diersoorten (inzonderheid de in de bijlage IV,a van de habitatrichtlijn vermelde soorten) 92/43/EEG, art. 15 bijlage III natuurdeceet; KB 22 september 1980 houdende maatregelen, van toepassing in het Vlaamse Gewest, ter bescherming van bepaalde in het wild levende inheemse diersoorten, die niet onder de toepassing vallen van de wetten en besluiten op de jacht, de riviervisserij en de vogelbescherming Natuurwach ters en boswachter s(cf. art.60 natuurdecre et) T 5 gehele jaar visuele contole op het terrein; vaststelling op heterdaad 16

18 2.3 Voorstel beheerseisen richtlijnen 6 tot 8b Richtlijn 6: 92/102/EEG Identificatie en registratie van dieren Beheerseis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlerende Instanties Type parameter Ernst Controlep eriode Controle wijze Bijhouden van een register Identificatie en registratie van dieren Register niet correct Elke houder van runderen, varkens, schapen of geiten moet een correct register bijhouden gedurende ten minste 3 jaar 92/102/EEG artikel 4 KB 19/12/1990 runderen, KB 15/02/1995 varkens, KB 02/07/1996 schapen geiten en herten Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren en opnemen s op varkens en geiten Terrein 3 volledig jaar Visuele Voorgeschreven oormerken zijn aanwezig Oormerken niet zoals voorgeschreven Alle runderen, varkens, schapen en geiten van het bedrijf moeten de voorgeschreven oormerken dragen 92/102/EEG artikel 5 KB 19/12/1990 runderen, KB 15/02/1995 varkens, KB 02/07/1996 schapen geiten en herten Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren en opnemen s op varkens en geiten T 3 volledig jaar Visuele 17

19 Verordening 7: 911/2004 Identificatie en registratie van runderen: oormerken, bedrijfsregisters, paspoorten (vervangen verordening 2629/97 en 820/97 Beheerseis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlerende Instanties Type parameter Ernst Controle periode Controle wijze Identificatie en registratie van runderen Bijhouden van een register Register niet correct Elk bedrijf moet een correct register bijhouden 911/2004 artikel 8 - Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren Terrein 3 volledig jaar Visuele Paspoort voor elk rund paspoort niet ter beschikking Elk rund van het bedrijf moet beschikken over een correct paspoort 911/2004 artikel 6 - Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren T 3 volledig jaar Visuele 18

20 verordening 8: 1760/2000/EEG Identificatie en registratie runderen: etikettering rundvlees Beheerseis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlerende Instanties Type Ernst param eter Controle periode Controle wijze Identificatie en registratie van dieren: etikettering rundvlees Bijhouden van een register Register niet correct Elke houder van runderen moet een correct register bijhouden gedurende ten minste 3 jaar 1760/2000 artikel 4 - -Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren Terrein 3volledig jaar Visuele Dubbele oormerken voor runderen Bijhouden en ter beschikking stellen van gegevens Dubbele oormerken niet aanwezig Gegevens niet bijgehouden en doorgegeven Elk rund van het bedrijf moet de voorgeschreven dubbele oormerken dragen (binnen de 7 dagen na de geboorte) Elke houder van runderen moet alle nodige gegevens (verplaatsingen, geboorte, sterfte,..) binnen de 7 dagen op een correcte wijze aan Sanitel melden. 1760/2000 artikel 7 - -Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren 1760/2000 artikel 7 - -Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren T T 3volledig jaar 3volledig jaar Visuele Visuele 19

21 Verordening 8bis: 21/2004 Identificatie en registratie van schapen en geiten Beheerseis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing naar Europese regelgeving Verwijzing Controlerende Instanties naar Vlaamse regelgeving Type Ernst Controle Controle parameter periode wijze Bijhouden van een register Identificatie en registratie van schapen en geiten Register niet correct Elke houder van schapen en/of geiten moet een correct register bijhouden gedurende ten minste 3 jaar 21/2004 artikel 5 - -Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren Terrein 3 volledig jaar Visuele Voorgeschreven oormerken zijn aanwezig Oormerken niet zoals voorgeschreven Alle schapen en geiten van het bedrijf moeten de voorgeschreven oormerken dragen (binnen de 6 maanden na de geboorte en in elk geval voor het vertrek vanuit het bedrijf) 21/2004 artikel 4 - -Uitvoerbaar door FAVV ofwel uitvoerbaar door ABKL mits uitbreiding huidige s naar alle premie boeren T 3 volledig jaar Visuele 20

22 2.4 Voorstel normen Goede landbouw en Milieu Condities (GLMC) Annex IV: De goede landbouw en milieu condities Beheereis Controleparameter Beschrijving parameter Verwijzing Europese regelgeving Verwijzing Vlaamse regelgeving Controlerende Instanties) Type parameter Ernst Controle Controlewijze periode BODEMEROSIE Hellingen van >16% permanent onder gras of een andere permanente begroeiing Op percelen met een helling van >16% het reliëf enkel wijzigen mits naleving van de voorwaarden van de vergunning Geen gras of andere permanente begroeiing op een helling van >16% Wijzigen van het reliëf of microreliëf van een perceel met een helling van meer dan 16%, zonder vergunning, of zonder in achtname van de voorwaarden van de vergunning De helling van meer dan 16% (gemiddeld in een perceel) ligt niet onder blijvend grasland of een andere permanente begroeiing Op het perceel zijn sporen van grondwerken, nivellering, etc., zonder dat er een vergunning is, of de sporen zijn niet in overeenstemming met de vergunning - - ABKL, afdeling Land A, T 3 volledig jaar - - afdeling Land T 2 volledig jaar nazicht aangifte, visuele Visuele Alternatieven hierop zijn: Erosiegevoelige gebieden afbakenen en die een antierosieplan laten voorleggen - Er is geen erosieplan aanwezig -De landbouwbedrijven die zich in de afgebakende zone s van erosiegevoelige gebieden bevinden moeten een antierosie - - ABKL, afdeling Land A 3 volledig jaar administratief ORGANISCHE STOF EN BODEMSTRUCTUUR Jaarlijks bepalen van het Geen waarde voor het koolstofgehalte en ph van 10% van koolstofgehalte en ph overgemaakt de voornaamste percelen voor 20% van de oppervlakte 10% akkerland van de voornaamste percelen akkerland Er werden geen waardes voor het koolstofgehalte en ph, bepaald door een erkend labo, overgemaakt voor minstens 10% van de voornaamste percelen akkerland - - ABKL/afd Land A 3 volledig jaar administratief Bij de vaststelling van een te laag Koolstofgehalte of ph volgens de normen van de bodemkundige dienst moet er een actieplan voorgelegd worden Geen actieplan aanwezig bij vaststelling van een te laag Koolstofgehalte of ph. Het koolstofgehalte, bepaald door een erkend labo, is te laag vanaf ABKL, afdeling Land A 3 volledig jaar administratief Verbod op het afbranden van stoppels Stoppels worden afgebrand De stoppels mogen na het oogsten niet afgebrand worden maar moeten worden ondergewerkt - - ABKL T 3 Na de oogst Nazicht, visuele 21

23 MINIMAAL ONDERHOUD Tegengaan van verwildering van verlaten grasland en onbebouwd akkerland: bestrijding distels Distels worden niet bestreden Er moet aan pleksgewijze bestrijding van de distel gedaan worden - - ABKL T 3 Gehele jaar Nazicht, visuele Tegengaan van verwildering van verlaten grasland en onbebouwd akkerland door verplicht verwijderen, om de 2 jaar, van wildgroei van houtachtige begroeiing Wildgroei van houtachtige begroeiing De houtachtige begroeiing moet om de wordt niet om de twee jaar verwijderd twee jaar verwijderd worden, fijngemalen en verspreid over het land - - ABKL T 3 Gehele jaar Nazicht, visuele 22

24 2.5 Voorstel normen blijvend grasland Om te kunnen inschatten wat de impact zal zijn van deze maatregelen op de Vlaamse landbouw is het interessant om de huidige evolutie inzake blijvend grasland in Vlaanderen te bekijken. Tabel 4: Evolutie van het blijvend grasland in Vlaanderen, Wallonië en België Jaar VLAANDEREN (ha) % WALLONIE (ha) % BELGIE (ha) % , , , , , , , , , , , ,23 TOTALE OPPERVLAKTE LANDBOUWGROND : Bron: Gegevens ABKL akkerbouw De lidstaat of de regio moet alle voorzieningen treffen zodanig dat de verhouding van de oppervlakte blijvend grasland op de totale oppervlakte met niet meer dan 10% afneemt ten opzichte van de referentieverhouding zoals hieronder gedefinieerd. Elk jaar zal de verhouding van dat jaar vergeleken worden met de referentieverhouding: Rreferentie = (PG2003+NPG2005) / Atot2005 De verhouding van het jaar n is als volgt bepaald: Rn = PGn / Atotn Rreferentie In het geval een vermindering van de oppervlakte blijvend grasland wordt vastgesteld, wordt momenteel voorgesteld om op twee niveaus een ingreep te voorzien: 1ste niveau (voorstel: vanaf een daling van 5%) Het wordt verboden aan de landbouwers om oppervlakten blijvend grasland om te zetten zonder voorafgaande toestemming van de buitendienst waarvan zij afhangen. De toestemming zal gegeven worden indien een equivalente oppervlakte van het bedrijf onmiddellijk wordt omgezet in blijvend grasland. Deze aanvraag tot toelating kan enkel worden ingevoerd met een formulier waarin de identificatiegegevens van de producent, het nummer en de oppervlakte van de percelen permanent weiland, en de gegevens van de percelen die voorgesteld worden voor omzetting tot blijvend grasland, hernomen worden. In het geval van niet-naleving worden de sancties voorzien voor de cross compliance toegepast in volgende gevallen: - wijziging van de permanente weiden zonder voorafgaande toelating; - de eventuele voorwaarden opgelegd in de toelating worden niet nageleefd. 2de niveau (voorstel: vanaf een daling van 7,5%) In het geval de drempel van 7,5% wordt overschreden zullen de landbouwers die in de voorbije 12 maanden percelen met blijvend grasland hebben bewerkt, een aangetekende brief ontvangen waarin hen wordt verplicht de permanente weiden te herstellen of een equivalente oppervlakte om te zetten in blijvend grasland. Deze landbouwers zullen bovendien worden gesanctioneerd (sanctie nog te bepalen) in het kader van de cross compliance.