Huishoudens naar type in stad en ommeland,

Transcriptie

1 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Steden worden gekenmerkt door relatief minder midden- en hogere inkomens, meer eenpersoonshuishoudens en een weinig vergrijsde bevolking. Het sociaal-economisch contrast tussen stad en ommeland is groot. Deze situatie is weinig veranderd in de periode Het verschil in aandeel midden en hoge inkomens is na een lichte daling tussen 2000 en 2004 in de meeste regio's tussen 2004 en 2006 weer iets toegenomen. Het verschil in aandeel 65-plushuishoudens tussen stad en ommeland is in deze periode toegenomen van 2 naar 5 procent. [figuurgroep] Download figuur [2] Pagina 1 van 14

2 Download figuur [3] Pagina 2 van 14

3 Download figuur [4] Download data (xls) [5] Pagina 3 van 14

10 Download figuur [14] [/figuurgroep] Toelichting bij de figuur Bij deze indicator over de ontwikkelingen in stad en ommeland zijn veel kaarten en grafieken beschikbaar. De genummerde tabs boven de figuur komen overeen met onderstaande lijst van figuren: Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur 1: 2: 3: 4: 5: 6: 7: Aandeel midden- en hoge inkomens Verandering aandeel midden- en hoge inkomens Aandeel huishoudens naar inkomen Aandeel éénpersoonshuishoudens Verandering aandeel éénpersoonshuishoudens Huishoudens naar samenstelling Aandeel 65plus-huishoudens Pagina 10 van 14

11 Figuur 8: Verandering aandeel aandeel 65plus-huishoudens Figuur 9: Aandeel huishoudens naar leeftijd Figuur 10: Afbakening stad, ommeland en overige gebieden Aandeel midden- en hoge inkomens in stad en ommeland De meest recente regionale inkomensgegevens zijn van De midden- en hoge inkomensgroepen, die het beleid graag voor de steden wil behouden of daar wil terugkrijgen, blijken in het hele land een lager aandeel te hebben in de steden dan in het ommeland (gemiddeld 12 procentpunten verschil in 2006). De grootste verschillen tussen stad en ommeland vinden we in de regio's Delft, Amsterdam en Rotterdam. De regio's Apeldoorn, Amersfoort, Breda en Sittard-Geleen hebben relatief kleine verschillen in aandelen midden- en hoge inkomens. Als de jaarlijkse ontwikkeling van het aandeel midden- en hoge inkomens voor de periode en met elkaar vergeleken worden, valt op dat in de eerste periode de toename in oostelijke regio's plaatsvindt voor zowel stad als ommeland en in de tweede periode in de noordelijke helft van het land met uitzondering van de noordelijke steden. In de afgelopen jaren zijn er geen grote verschuivingen opgetreden in de inkomensverdeling tussen stad, ommeland en overige gebieden. Tussen 2002 en 2004 zijn de verschillen in het aandeel midden- en hogere inkomens tussen stad en ommeland in de meeste regio's licht afgenomen. In de periode namen de verschillen op veel plaatsen echter weer toe. Alleen bij de vier grote steden en bij 's Hertogenbosch en Amersfoort werden de verschillen tussen stad en ommeland in beide perioden kleiner. In de regio Delft zijn de verschillen tussen stad en ommeland het meeste toegenomen. Aandeel éénpersoonshuishoudens in stad en ommeland Het aandeel éénpersoonshuishoudens ligt in de stad veel hoger dan in het ommeland. Het verschil is gemiddeld 18 procentpunten in De regio's Groningen en Delft hebben het grootste contrast met gemiddeld rond de 30 procentpunten meer eenpersoonshuishoudens in deze studentensteden dan in het ommeland. De regio's Apeldoorn, Amersfoort, Sittard-Geleen en Hilversum hebben relatief kleine verschillen tussen stad en ommeland. Op Den Haag na neemt in alle steden het aandeel eenpersoonshuishoudens tussen 2000 en 2008 toe. Nadat in veel regio's in de periode de verschillen tussen stad en ommeland kleiner werden, zijn in de periode de verschillen in aandeel eenpersoonshuishoudens tussen stad en ommeland over het algemeen weer toegenomen. In de periode zijn ze echter weer kleiner geworden bij de meeste regio's. Aandeel 65-plus-huishoudens in stad en ommeland Het aandeel 65-plus huishoudens is in de steden lager dan in het ommeland. Het verschil is gemiddeld 5 procentpunten in Het ommeland van Apeldoorn heeft met 29 procent het grootste aandeel 65-plus-huishoudens, stad Utrecht heeft met ruim 13 procent het kleinste aandeel. De regio's in het oosten van het land hebben hogere aandelen 65-plussers dan in het westen. In 2000 waren er nog maar 4 steden waar het aandeel 65-plus-huishoudens lager lag dan in hun ommeland (Hilversum, Eindhoven, Breda en Sittard-Geleen). In 2006 en 2008 ligt in alle steden het aandeel 65-plus lager dan in hun ommeland. De verschillen tussen stad en ommeland in aandeel 65-plus-huishoudens zijn in de afgelopen periode toegenomen met gemiddeld 3 procentpunten. Dit werd veroorzaakt door een afname of gelijk blijven van het aandeel in de stad en een toename van het aandeel in de ommelanden. De vergrijzing van huishoudens gaat in de ommelanden beduidend harder dan in de steden. De verschillen tussen ommeland en overige gebieden zijn zeer klein. Als de jaarlijkse ontwikkelingen van het aandeel 65-plussers voor de drie perioden bekeken worden, valt op dat de toename in alle perioden in de zuidoostelijke regio's hoger is dan in de rest van het land. De vergrijzing gaat in Limburg en delen van Noord-Brabant dus harder dan in de overige gebieden. Pagina 11 van 14

12 Beleid huishoudenssamenstelling in stad en ommeland Het beleid van de Nota Ruimte streeft naar een evenwichtige verdeling van de huishoudens over stad en ommeland, qua samenstelling en leeftijd van die huishoudens. Ook streeft men naar een gevarieerde woningvoorraad in de stad, onder meer om midden- en hoge inkomens aan de stad te binden. Randgemeenten moeten hieraan bijdragen door vaker huisvesting te bieden aan de lagere inkomens. Dit moet een goede verdeling van de lusten en lasten bewerkstelligen. De verschillen tussen stad en ommeland zijn hier geanalyseerd aan de hand van een indeling die is ontleend aan Hornis & Ritsema van Eck (2007). Relevante doelstellingen Nota Ruimte Uitvoeringsdoelstellingen: Meer evenwichtige verdeling lusten en lasten steden en randgemeenten. Operationele doelstellingen: Verbeteren van de leefbaarheid en de sociaaleconomische positie van de steden. Algemene doelstellingen: Krachtige steden. Referenties Hornis W. en J. Ritsema van Eck (2007) Het nieuwe ommeland veranderingen in stadlandrelaties, NAi Uitgevers, Rotterdam, Ruimtelijk Planbureau, Den Haag. Technische toelichting Naam van het gegeven Huishoudens naar type in stad, ommeland en overige gebieden. Omschrijving Pagina 12 van 14

13 Aandeel midden- en hoge inkomens, aandeel éénpersoonshuishoudens en aandeel 65-plushuishoudens met aandacht voor verschillen tussen stad en ommeland. Verantwoordelijk instituut Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Berekeningswijze De indeling naar stad en ommeland is overgenomen uit de RPB-studie Het nieuwe ommeland. De indeling is gebaseerd op centrale steden die een verzorgende functie hebben voor het omliggende gebied. Eerst zijn de centrale steden geselecteerd. Hierbij is gebruik gemaakt van inkomende stromen voor de functies werken, winkelen, onderwijs, vrijetijds- en overige voorzieningen uit het onderzoek verplaatsingsgedrag (OVG) van 1985 t/m Vervolgens is bij de 24 gevonden centrale steden het bijbehorende ommeland bepaald. Dit is gedaan door per gemeente het aandeel van de stromen gericht op de centrale stad te bepalen. Boven een bepaalde drempelwaarde is de gemeente als ommeland ingedeeld. Gegevens over huishoudens op gemeenteniveau zijn vervolgens geaggregeerd naar de stad-ommelandindeling. Voor inkomen is gebruik gemaakt van inkomensquintielen van het gemiddelde huishoudinkomen. Hierbij is het gemiddelde besteedbaar huishoudinkomen voor heel Nederland in vijf gelijke inkomensklassen (quintielen of 20-procentgroepen) verdeeld. Per gemeente is de verdeling van aantallen huishoudens volgens dezelfde inkomensklassen bepaald. Het aandeel huishoudens met midden- en hoge inkomens is in deze indicator berekend door de aantallen huishoudens uit de derde, vierde en vijfde 20 procent-groepen op te tellen. De beschikbare meest recente cijfers voor huishoudinkomen zijn uit Basistabel CBS StatLine: Huishoudens naar kenmerken. Achtergrondliteratuur Hornis W. en J. Ritsema van Eck (2007) Het nieuwe ommeland veranderingen in stad-landrelaties, NAi Uitgevers, Rotterdam, Ruimtelijk Planbureau, Den Haag. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2010). [15] (indicator 2018, versie 03, 20 mei 2010 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] Pagina 13 van 14

14 [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] Pagina 14 van 14