Huishoudens naar type in stad en ommeland,

Transcriptie

1 Indicator 8 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het beleid van de Nota Ruimte naar een gevarieerde woningvoorraad in de stad en een evenwichtige verdeling van de huishoudens over stad en ommeland. Uit de gegevens blijkt dat de steden gekenmerkt worden door relatief minder midden- en hogere inkomens, meer eenpersoonshuishoudens en een weinig vergrijsde bevolking. Het sociaal-economisch contrast tussen stad en ommeland is groot. De aandelen midden- en hogere inkomens zijn in de meeste steden in de periode toegenomen. Daardoor zijn de verschillen in aandeel midden- en hoge inkomens tussen stad en ommeland kleiner geworden (van gemiddeld 12 naar 11 procent verschil). Uit de gegevens over huishoudenssamenstelling blijkt dat het aandeel eenpersoonshuishoudens in de steden gemiddeld 17 procentpunten hoger ligt dan in de ommelanden. In de afgelopen periode is dit verschil weinig veranderd. De vergrijzing, ten slotte, is lager in de steden lager dan in het ommeland. Gemiddeld vinden we in het ommeland 4 procentpunten meer 65-plus-huishoudens dan in de stad. Het verschil in aandeel 65-plus-huishouden tussen stad en ommeland is in de afgelopen periode sterk toegenomen van 2% in 2000 naar ruim 4% in [figuurgroep] Pagina 1 van 14

2 Download figuur [2] Pagina 2 van 14

3 Download figuur [3] Pagina 3 van 14

4 Download figuur [4] Pagina 4 van 14

5 Download figuur [5] Pagina 5 van 14

6 Download figuur [6] Pagina 6 van 14

7 Download figuur [7] Pagina 7 van 14

8 Download figuur [8] Pagina 8 van 14

9 Download figuur [9] Pagina 9 van 14

10 Download figuur [10] Pagina 10 van 14

11 Download figuur [11] [/figuurgroep] Toelichting bij de figuur Bij deze indicator over de ontwikkelingen in stad en ommeland zijn veel kaarten en grafieken beschikbaar. De genummerde tabs boven de figuur komen overeen met onderstaande lijst van figuren: Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur 1: 2: 3: 4: 5: 6: 7: Aandeel midden- en hoge inkomens Ontwikkeling van aandeel midden- en hoge inkomens Verdeling huishoudens over inkomensquintielen Gebiedsindeling stad, ommeland en overige gebieden Aandeel éénpersoonshuishoudens Jaarlijkse ontwikkeling van aandeel éénpersoonshuishoudens Huishoudens naar samenstelling Pagina 11 van 14

12 Figuur 8: Aandeel 65plus-huishoudens Figuur 9: Jaarlijkse ontwikkeling van aandeel 65plus-huishoudens Figuur 10: Huishoudens naar leeftijd Aandeel midden- en hoge inkomens in stad en ommeland De meest recente regionale inkomensgegevens zijn van De midden- en hoge inkomensgroepen, die het beleid graag wil vasthouden of wil terugkrijgen in de steden, blijken in het hele land een lager aandeel te hebben in de steden dan in het ommeland (gemiddeld 11 procentpunten verschil in 2003). De grootste verschillen tussen stad en ommeland vinden we in de regio's Amsterdam, Rotterdam, Delft en Den Haag. De regio's Apeldoorn, Zwolle, Breda en SittardGeleen hebben relatief kleine verschillen in aandelen midden- en hoge inkomens. In de afgelopen jaren zijn er geen grote verschuivingen opgetreden in de inkomensverdeling tussen stad, ommeland en overige gebieden. Tussen 2000 en 2003 zijn de verschillen in het aandeel midden- en hogere inkomens tussen stad en ommeland afgenomen. Door een toename van het aandeel midden- en hoge inkomens in de meeste steden en een afname van het aandeel in het ommeland zijn de verschillen gemiddeld met ruim 1 procentpunt gedaald. Uitzondering vormen de regio's Sittard-Geleen, Maastricht en 's Hertogenbosch waar de verschillen in aandeel midden- en hoge inkomens tussen stad en ommeland iets zijn toegenomen. Opvallend is verder de toename van het aandeel midden- en hoge inkomens in de overige gebieden in het Noorden van het land en in Zeeland. Aandeel éénpersoonshuishoudens in stad en ommeland Het aandeel éénpersoonshuishoudens ligt in de stad veel hoger dan in het ommeland. Gemiddeld 17 procentpunten verschil in De regio's Groningen en Delft hebben het grootste contrast met gemiddeld 30 procentpunten meer eenpersoonshuishoudens in de stad dan in het ommeland. De regio's Apeldoorn, Hilversum, Sittard-Geleen en Amersfoort hebben relatief kleine verschillen tussen stad en ommeland. Enkele steden uitgezonderd neemt over de gehele linie het aandeel eenpersoonshuishoudens toe. Nadat in veel regio's in de periode de verschillen tussen stad en ommeland kleiner werden, zijn in de periode de verschillen in aandeel eenpersoonshuishoudens tussen stad en ommeland over het algemeen weer toegenomen. Aandeel 65-plus-huishoudens in stad en ommeland Het aandeel 65-plus huishoudens is in de steden wat lager dan in het ommeland. Gemiddeld 4 procentpunten in Het ommeland van Apeldoorn heeft met 28% het grootste aandeel 65-plushuishoudens, stad Utrecht heeft met 14% het kleinste aandeel. In 2000 waren er nog 4 steden waar het aandeel 65-plus-huishoudens lager lag dan in hun ommeland (Hilversum, Eindhoven, Breda en Sittard-Geleen). Maar in 2006 ligt in alle steden het aandeel 65-plus lager dan in hun ommeland. De verschillen tussen stad en ommeland in aandeel 65-plus-huishoudens zijn in de afgelopen periode toegenomen. Gemiddeld met 2 procentpunten. Dit werd veroorzaakt door een afname of gelijk blijven van het aandeel in de stad en een toename van het aandeel in de ommelanden. De vergrijzing van huishoudens gaat in de ommelanden beduidend harder dan in de steden. De verschillen tussen ommeland en overige gebieden zijn klein. Beleid huishoudenssamenstelling in stad en ommeland Het beleid van de Nota Ruimte streeft naar een gevarieerde woningvoorraad in de stad, onder meer om midden- en hoge inkomens aan de stad te binden. Randgemeenten moeten hieraan bijdragen door vaker huisvesting te bieden aan de lagere Pagina 12 van 14

13 inkomens. Verder streeft het beleid naar een meer evenwichtige verdeling van de huishoudens over stad en ommeland, qua samenstelling en leeftijd van die huishoudens Dit moet een goede verdeling van de lusten en lasten bewerkstelligen. De verschillen tussen stad en ommeland zijn hier geanalyseerd aan de hand van een indeling die is ontleend aan Hornis & Ritsema van Eck (2007). [indicator=nl2017] Relevante doelstellingen Nota Ruimte Uitvoeringsdoelstellingen: Meer evenwichtige verdeling lusten en lasten steden en randgemeenten. Operationele doelstellingen: Verbeteren van de leefbaarheid en de sociaaleconomische positie van de steden. Algemene doelstellingen: Krachtige steden. Referenties Hornis W. en J. Ritsema van Eck (2007) Het nieuwe ommeland veranderingen in stadlandrelaties, NAi Uitgevers, Rotterdam, Ruimtelijk Planbureau, Den Haag. Technische toelichting Naam van het gegeven Huishoudens naar type in stad, ommeland en overige gebieden Omschrijving Aandeel midden- en hoge inkomens, aandeel éénpersoonshuishoudens en aandeel 65plushuishoudens met aandacht voor verschillen tussen stad en ommeland Verantwoordelijk instituut Pagina 13 van 14

14 Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Berekeningswijze De indeling naar stad en ommeland is overgenomen uit de RPB-studie Het nieuwe ommeland. De indeling is gebaseerd op centrale steden die een verzorgende functie hebben voor het omliggende gebied. Eerst zijn de centrale steden geselecteerd. Hierbij is gebruik gemaakt van inkomende stromen voor de functies werken, winkelen, onderwijs, vrijetijds- en overige voorzieningen uit het onderzoek verplaatsingsgedrag (OVG) van 1985 t/m Vervolgens is bij de 24 gevonden centrale steden het bijbehorende ommeland bepaald. Dit is gedaan door per gemeente het aandeel van de stromen gericht op de centrale stad te bepalen. Boven een bepaalde drempelwaarde is de gemeente als ommeland ingedeeld.gegevens over huishoudens op gemeenteniveau zijn vervolgens geaggregeerd naar de stad-ommelandindeling.voor inkomen is gebruik gemaakt van inkomensquintielen van het gemiddelde huishoudinkomen. Hierbij is het gemiddelde besteedbaar huishoudinkomen voor heel Nederland in vijf gelijke inkomensklassen (quintielen of 20 procentgroepen) verdeeld. Per gemeente is de verdeling van aantallen huishoudens volgens dezelfde inkomensklassen bepaald. Het aandeel huishoudens met midden- en hoge inkomens is in deze indicator berekend door de aantallen huishoudens uit de derde, vierde en vijfde 20 procent-groepen op te tellen. De beschikbare meest recente cijfers voor huishoudinkomen waren uit 2003 Basistabel CBS Huishoudens naar kenmerken Achtergrondliteratuur Hornis W. en J. Ritsema van Eck (2007) Het nieuwe ommeland veranderingen in stad-landrelaties, NAi Uitgevers, Rotterdam, Ruimtelijk Planbureau, Den Haag Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2009). [12] (indicator 2018, versie 02, 8 december 2009 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] Pagina 14 van 14