Numeri. Falen als koninklijk priestervolk. Raymond R. Hausoul

Transcriptie

1 Numeri Falen als koninklijk priestervolk Raymond R. Hausoul

2 NUMERI Falen als koninklijk priestervolk

3 Onder de vlag van ECV publiceren verschillende theologen en gemeentewerkers preken, lezingen en studies over uiteenlopende onderwerpen. Numeri Falen als koninklijk priestervolk Drs. Raymond R. Hausoul ECV vzw Bekijk/beluister de nieuwste materialen op ## :24 ## Trefw. Bijbeluitleg, Bijbelse theologie. Voor de vertaling is gebruik gemaakt van de Herziene Statenvertaling, All rights reserved. No part of this publication may be reproduced in any form without permission in writing from the autor.

4 Numeri Falen als koninklijk priestervolk Raymond R. Hausoul

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding...11 A Verachting van de genade...11 B Schrijver en datering...11 a De documenten-hypothese...11 C Chronologisch tijdschema...12 D Indeling van Numeri Schematisch overzicht van Numeri :1-10:10 20 dagen voorbereidingen in de Sinaï-woestijn...17 A 1:1-54 Telling van het volk...17 a 1:1-16 Jahwehs opdracht tot de telling...17 b 1:17-46 De telling van de stammen...21 c 1:47-54 Het niet tellen van de stam Levi...30 B 2:1-34 Ordening van het volk...31 C 3:1-51 Afzondering van de stam Levi...35 D 4:1-49 Dienstbeschrijving voor de Levieten...45 E 5:1-31 Wetten over onreinheid en schuld...51 F 6:1-21 Wet van de Nazireeër...57 G 6:22-27 De priesterlijke zegen...61 H 7:1-89 Inwijdingsgeschenken voor de Ontmoetingstent...64 I 8:1-26 Het licht van het heiligdom en Levietenwijding...72 J 9:1-23 Pascha in de woestijn...76 K 10:1-10 Zilveren trompetten :11-20:21 Vertrek vanaf de Sinaï-woestijn naar Kadesj...83 A 10:11-12:16 In 70 dagen naar Kadesj-Barnea...83 a 10:11-36 Begin van de reis...83 b 11:1-35 Mopperen van Israël. Instelling van de zeventig...86 c 12:1-16 Machtsspelletjes...99 B 13:1-14:45 Landverkenning en weigering om verder te gaan a 13:1-33 Uitzending van de verspieders b 14:1-45 Mopperen van het volk en Gods straf C 15:1-20:21 38 jaar en 1 maand: Woestijnwandeling rond Kadesj a 15:1-41 Verschillende wetten :1-16 Offers gebracht in het land Kanaän :17-21 Offers van de eerstelingen :22-36 Offers voor de zonden...121

6 15:37-41 Over de kleerdracht b 16:1-50 Opstand van Korach, Datan en Abiram c 17:1-13 Aäron bevestigd als hogepriester d 18:1-32 Plaats van het priesterdom e 19:1-22 Wet rondom de rode koe f 20:1-13 Mozes zondigt bij het water uit de rots g 20:14-21 Israël verlaat de wildernis :22-36:13 Reis van Kadesj naar Moab A 21:1-32:42 5 maanden oponthoud bij de Jordaan a 21:1-3 Overwinning op de koning van Harad b 21:4-9 De koperen slang c 21:10-20 Reis door Moab d 21:21-35 Overwinning op de Amorieten e 22:1-24:25 Balak roept Bileam :1-21 Balak roept Bileam :22-35 Bileam en de ezel : :1-10 Eerste uitspraak van Bileam :11-30 Tweede spreuk van Bileam :1-9 Derde spreuk van Bileam :10-19 Vierde spreuk van Bileam :20-25 Vijfde, zesde en zevende spreuk van Bileam f 25:1-18 Israël hoererij en afgodendienst g 26:1-65 Tweede telling van het volk h 27:1-11 De dochters van Zelafead i 27:12-23 Mozes beklimt de Abarim en stelt Jozua aan j 28:1-29:40 Feestoffers van Jahweh k 30:1-16 Wetten over geloften door vrouwen l 31:1-54 Wraak aan Midjan m 32:1-42 Het erfdeel van de 2½ stammen B 33:1-36:13 Terugblik en vooruitblik a 33:1-56 Reisverslag b 34:1-29 Grenzen van het beloofde land c 35:1-34 Levietensteden en toevluchtplaatsen :30-34 Straf bij doodslag d 36:1-13 De dochters van Zelafead...245

7 Over de auteur Raymond R. Hausoul, Th.M., werkte korte tijd als bouwkundig ingenieur en studeerde vanaf 2003 theologie aan de Evangelisch Theologische Faculteit (Leuven). Sinds 2006 werkt hij voor de Evangelische Christengemeenten Vlaanderen en is hij bedienaar van de eredienst in de Evangelische Kerk De Hoeksteen te Ieper. Zijn bediening spreidt zich echter uit over Vlaanderen en bestaat voornamelijk uit het geven van onderwijs door prediking, studies en artikelen in binnen- en buitenland. Hij doceert de vakken Oude Testament en Systematische Theologie aan de Evangelische Toerustingsschool Vlaanderen en aan Bijbelschool C7. Daarnaast doceert hij hij het vak Oude Testament 3-jaarlijks aan het Instituut voor Bijbelse Vorming te Leuven. Naast zijn drukke werkzaamheden, is hij verder bezig met een promotieonderzoek over de kosmische eschatologie. Raymond is gehuwd met Belinda en zij genieten van hun twee kinderen, Adriël and Ilja. Twitter: twitter.com/rhausoul Facebook:

8

9 N U M E R I 9 Afkortingen van Bijbelboeken Gn Genesis Js Ex Exodus Jr Lv Leviticus Kl Nm Numeri Ez Dt Deuteronomium Dn Jz Jozua Hs Re Rechters Jl Rt Rut Am 1Sm 1 Samuël Ob 2Sm 2 Samuël Jn 1Kn 1 Koningen Mi 2Kn 2 Koningen Na 1Kr 1 Kronieken Hk 2Kr 2 Kronieken Sf Ea Ezra Hg Ne Nehemia Zc Es Ester Ml Jb Job Mt Ps Psalmen Mc Sp Spreuken Lc Pr Prediker Jh Hl Hooglied Hd Jesaja Jeremia Klaagliederen Ezechiël Daniël Hosea Joel Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Sefanja Haggaï Zacharia Maleachi Matteüs Marcus Lucas Johannes Handelingen Rm 1Ko 2Ko Gl Ef Fp Ko 1Ts 2Ts 1Tm 2Tm Tt Fm Hb Jk 1Pt 2Pt 1Jh 2Jh 3Jh Jd Op Romeinen 1 Korintiërs 2 Korintiërs Galaten Efeze Filippenzen Kolossenzen 1 Tessalonicenzen 2 Tessalonicenzen 1 Timoteüs 2 Timoteüs Titus Filemon Hebreeën Jakobus 1 Petrus 2 Petrus 1 Johannes 2 Johannes 3 Johannes Judas Openbaring Andere werken Tob Tobit Jud Judit TEs Ester (Grieks) 1Mak 1 Makkabeeën 2Mak 2 Makkabeeën Wijs Wijsheid Sir Sirach Bar Baruch BJr TDn Man Brief van Jeremia Daniël (Grieks) Manasse Bijbelvertalingen BGT Bijbel in Gewone Taal (2014) GNB Groot Nieuws Bijbel (1996) HB Het Boek (1997) HSV Herziene Statenvertaling (2010) LXX Griekse Septuaginta (250 50vC) NB Herziene Naardense Bijbel (2014) NBG Nieuwe Vertaling (1951) NBV Nieuwe Bijbelvertaling (2004) SV Statenvertaling (1977) TE Telosvertaling (1982) Vg Latijnse Vulgaat ( nC) WV Willibrordvertaling (1995) Bij de hoofdstuk- en versindeling is gekozen voor de indeling van de NBV, aangezien deze brede ondersteuning vindt in wetenschappelijke uitgaven van de Hebreeuwse (BHS) en Griekse tekst (NA28). Waar geen Bijbelboek genoemd wordt, gaat het steeds om het boek dat eerder in de context is vermeld. Verder wordt de Godsnaam getrouw weergeven met Jahweh en niet eigenhandig door HERE of iets dergelijks vervangen.

10

11 N U M E R I INLEIDING 11 1 Inleiding Veertig jaren heb Ik verdriet gehad aan dit geslacht, en heb gezegd: Zij zijn een volk, dwalende van hart, en zij kennen Mijn wegen niet (Psalm 95:10). A Verachting van de genade Hoewel Israël in Ex en Lv de genade van God ontvangt, blijkt het die in Nm ten volste te verachten. Jahwehs moeite met het opstandige volk doorkruist dit werk. De toorn en heiligheid van God komt er veelvuldig in aan bod (11:1,33; 12:9-10; 14:37,40-45; 16:31,35; 21:6; 25:9; 32:14). 1 Uiteindelijk zal het volk als straf voor haar ongehoorzaamheid veertig jaar rondtrekken in de woestijn. Israël kenmerkt zich zodoende als ongehoorzaam en ondankbaar. Diverse zware zonden doet het volk. Nm14:22 noemt er tien in totaal, maar de volledige telling varieert onder de uitleggers (zie comm. aldaar). Kenmerkend voor Nm zijn de tellingen (Nm1:1-46; 3:15-31; 7:10-83; 26:5-51; 28:1-29:40; 31:32-52). Het boek ontving vandaar in het Grieks de naam Arithmoi ( tellingen ) en in het Latijn de naam Numeri ( getallen ). In het Hebreeuws draagt het de naam in de woestijn (Bəmidbár) of en hij sprak (Wayədabér); uitdrukkingen die beide voorkomen in Nm1:1. B Schrijver en datering Vragen rondom de datering en het auteurschap van Nm heb ik al uitvoerig geschreven in mijn commentaar op Ex. 2 a De documenten-hypothese Het historisch-kritisch onderzoek stelde het Mozaisch auteurschap van de Pentateuch in vraag en zag de tekst als een lappendeken waarin oudere uiteenlopende literaire teksten en mondelinge tradities in de vorm 1 J. MacArthur, Basisinformationen zur Bibel (Bielefeld:CLV, 2003), R.R. Hausoul, Exodus.

12 12 van glossen, verbindende passages, combinaties van bronmateriaal en dergelijk waren bijeen gebracht. Deze hypothes vond zijn eerste vertegenwoordiger in Baruch Spinoza die zich in 1671 tegen het Mozaïsch auteurschap keerde, omdat sommige delen in de derde persoon waren geschreven. Ondanks dat dit fenomeen vaker voorkwam in de vroegere tijd, ontwikkelde Jean Astruc in 1711 een documenten-hypothese over de Thora waarin hij vier verschillende bronnen erkende: een Jahwist (J); een Elohist (E); een Deuteronomist (D); en een Priestercode (P). Deze stelling was gebaseerd op herhalingen en tegenstrijdige weergaven in de Thora. J leefde ±850v.Chr. in Juda en zou het grootste deel van Gn-Nm bevatten en stukken uit Dt en herkenbaar zijn door het gebruik van de naam Jahweh. E leefde ±750v.Chr. in het noordrijk Israël en was herkenbaar door verwijzingen naar Elohim. D leefde ±620v.Chr. en was belangrijk voor Dt dat pas tijdens de regering van Josia ontstond (550v.Chr.). P schreef na de ballingschap en had grote invloed in Gn-Nm. 3 Ondanks dat deze hypothese meerdere veranderingen heeft gekend, handhaaft het hedendaags oudtestamentisch onderzoek deze hypothese nog steeds. 4 Toch zijn er meerdere argumenten genoemd die de hypothese proberen te ontkrachten, bijvoorbeeld: 5 (1) Er zijn geen handschriften waarop slechts J,E,D of P aanwezig is; (2) Herhalingen ontmoeten we ook in andere oude geschriften (vgl. Hd9; 22; 26); 6 (3) De datering van J, E, D en P is sterk omstreden binnen de hypothese. 7 C Chronologisch tijdschema Nm beschrijft een groot deel van de woestijnreis. Vanuit een vergelijking van 1:1 (01/02/02) met 33:38 (01/05/40) zien we dat het om een tijdsinterval van 38 jaar en 3 maanden gaat. We kunnen de chronologische gegevens in Ex-Dt als volgt weergeven (jaren geteld vanaf uittocht): 1 EXODUS Instelling Pascha (Ex12:6,18) Verlaten van Egypte (Nm33:3) Tocht door de Schelfzee (Nm33:8) 3 Külling, Armstrong, 2000:27. 5 Schmid, 1976; Rendtorff, Garrett and Kaiser, 2005:15. 7 Külling, 1985:5 7.

13 N U M E R I CHRONOLOGISCH TIJDSCHEMA Van Elim in woestijn Sin (Ex16:1) Aankomst in woestijn Sinaï (Ex19:1, wekenfeest) Gods openbaring op de berg Sinaï (Ex19:16) Oprichting tabernakel (Ex40:2,17, nieuwjaar) 2 NUMERI Viering Pascha in woestijn Sinaï (Nm9:1,3) Eerste volkstelling in woestijn Sinaï (Nm1:1) Vertrek uit woestijn Sinaï (Nm10:11) Aankomst in Kadesj-Barnea (Nm12:15+Dt1:2) Opstand in Kadesj-Barnea (Nm14) Aankomst in Kadesj-Barnea (Nm20:1) Aäron sterft op de berg Hor (Nm33:38) 3 DEUTERONOMIUM Mozes verkondiging aan volk (Dt1:3) D Indeling van Numeri Door de geografische en chronologische gegevens in 1:1; 10:11 en 20:22 ontstaan er drie blokken in Nm. Dennis Olson wijst tevens erop dat de volkstellingen in Nm1 en Nm26 beiden een nieuw begin vormen. 8 We delen het boek als volgt in: 1 REIS NAAR HET LAND DOOR DE EERSTE GENERATIE (1:1-25:18) 1.1 Voorbereiding en heiliging (1:1-6:27). 1.2 Reiswetten en vertrek (7:1-10:36) 1.3 Rebellie van de eerste generatie (11:1-25:18) 2 REIS NAAR HET LAND DOOR DE TWEEDE GENERATIE (26:1-36:13). 2.1 Voorbereiding (26:1-65) 2.2 Voorbereiding op het erfdeel (27:1-36:13) Vragen Welke belangrijke gebeurtenissen vinden we in Nm? Waarom is de orde van het legerkamp zulk een belangrijk thema in dit boek? 8 Olson, 1985.

14 14 Welke verschillende vormen van rebellie tegenover God komen we tegen in Nm?

15 2 Schematisch overzicht van Numeri N U M E R I SCHEMATISCH OVERZICHT VAN NUMERI Voorbereiding en heiliging Reiswetten en vertrek Rebellie van de eerste generatie Reis naar het land door de tweede generatie 20 dagen 70 dagen 38 jaar en 1 maand 5 maanden Evaluatie Telling van het volk Ordening van het volk Afzondering van de stam Levi Dienstbeschrijving voor de Levieten Wetten over onreinheid en schuld De wet van de Nazireeër Inwijdingsgeschenken voor de Ontmoetingstent Het licht van het heiligdom en Levietenwijding Het Pascha in de woestijn De zilveren trompetten en begin van de reis Mopperen van Israël. Instelling van de zeventig Mirjams melaatsheid Uitzending van de verspieders Mopperen van het volk en Gods straf Verschillende wetten De opstand van Korach Aäron bevestigd als hogepriester De plaats van het priesterdom De wet rondom de rode koe Mozes zondigt. Mirjam en Aäron sterven De koperen slang Balak roept Bileam Vier uitspraken van Bileam Israël hoererij en afgodendienst Tweede telling van het volk De dochter van Zelofchad. Jozua, de opvolger van Mozes De offers bij de feesten van Jahweh Wetten over geloften De wraak aan Midjan De 2,5 stammen De woestijntocht van het volk De grenzen van het beloofde land De Levietensteden en vluchtsteden De dochter van Zelofchad en het erfrecht

16

17 N U M E R I 1:1-10:10 20 DAGEN VOORBEREIDINGEN IN DE SINAÏ-WOESTIJN :1-10:10 20 dagen voorbereidingen in de Sinaïwoestijn A 1:1-54 Telling van het volk a 1:1-16 Jahwehs opdracht tot de telling (1) Jahweh sprak tot Mozes in de wildernis Sinaï, in de tent van ontmoeting, op de eerste dag van de tweede maand, in het tweede jaar nadat zij uit het land Egypte waren vertrokken: (2) Neem het aantal op van heel de gemeenschap van de Israëlieten, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, al wie mannelijk is, hoofd voor hoofd. (3) Het gaat om ieder in Israël die met het leger uittrekt, van twintig jaar oud en daarboven. Die moet u tellen, ingedeeld naar hun legers, u en Aäron. (4) Van elke stam moet er een man bij u zijn die hoofd van zijn familie is. (5) Dit zijn de namen van de mannen die bij u moeten staan: van Ruben Elizur, de zoon van Sedeür, (6) van Simeon Selumiël, de zoon van Zurisaddai, (7) van Juda Nahesson, de zoon van Amminadab, (8) van Issaschar Nethaneël, de zoon van Zuar, (9) van Zebulon Eliab, de zoon van Helon. (10) Van de nakomelingen van Jozef: van Efraïm Elisama, de zoon van Ammihud, van Manasse Gamaliël, de zoon van Pedazur. (11) Van Benjamin Abidan, de zoon van Gideoni, (12) van Dan Ahiëzer, de zoon van Ammisaddai, (13) van Aser Pagiël, de zoon van Ochran, (14) van Gad Eljasaf, de zoon van Dehuel, (15) van Naftali Ahira, de zoon van Enan. (16) Dat waren afgevaardigden van de gemeenschap, leiders van de stammen van hun vaderen; zij waren de hoofden van de duizenden van Israël. De eerste vier hoofdstukken in Nm eindigen met de woorden al wat Jahweh Mozes geboden had (1:54; 2:34; 3:51; 4:49). 1 Jahweh sprak tot Mozes in de wildernis Sinaï, in de tent van ontmoeting, op de eerste dag van de tweede maand, in het tweede jaar nadat zij uit het land Egypte waren vertrokken: Sommigen hebben geconcludeerd dat Exodus, Leviticus en Numeri één geheel vormen. Dat Numeri een eigen boek vormt, wordt vaak aangetoond doordat Lv27:34 spreekt over de berg Sinaï, terwijl Nm1:1 spreekt over de woestijn Sinaï. Daarnaast lijkt ook de datum in Nm1:1 op een nieuw begin

18 18 te wijzen. Bij nader inzicht blijkt echter, dat deze breuk bijna nihil is. Zo wordt er op gewezen dat Lv27:34 enkel eindigt met de geboden die begonnen in Lv25 ( En Jahweh sprak tot Mozes op de berg Sinaï ). 1 Zo gaat de schrijver in Nm1:1 weer terug naar de gedachtegang uit Lv24 die plaatsvond in de woestijn Sinaï. Tevens geeft hij een datum daarbij aan, omdat Lv25-27 minstens een half jaar eerder gebeurde (vgl. struct. Lv25). Ook vanuit de andere boeken worden daarbij argumenten aangedragen, zoals: (1) Leviticus en Numeri beginnen beide met een waw-consecutivum ( (bet. en ). Dat lijkt erop te wijzen dat de schrijver aansluit bij (ו ( het voorgaande. Het is tevens ook grammaticaal zeer vreemd (en eigenlijk in tegenstrijd met het Hebreeuwse taalgebruik) om een werk te beginnen met een waw-consecutivum; een wawcopulativum is daarbij wel geschikt (,,ו vgl. Ex). De enige uitzondering hierop vormt het woord En het gebeurde (waj e hî; Jn). zie: Jz, Ri, Rt, 1Sm, 2Sm, Es, Ez,,ו )י,ה,יי (2) De uitdrukking En Jahweh sprak tot Mozes door te zeggen, komt tevens alleen voor in Exodus, Leviticus en Numeri. In Dt32:48 vinden we de uitdrukking in wezen ook, alleen daar is een extra gedeelte ingevoegd. Daarbij is het opvallend dat we het juist zeventig keer hier vinden. Misschien heeft de schrijver van Exodus-Leviticus-Numeri bewust 70 keer de bovengenoemde formulering ingezet om zo theologisch een verbinding te leggen tussen Ex1:5 of Nm11:16 (vgl. comm. Ex1:5). (3) De uitdrukking En Jahweh zei tot Mozes door te zeggen, komt eveneens alleen voor in Exodus, Leviticus en Numeri. Alleen de verkorte uitdrukking En Jahweh zei tot Mozes vinden we in andere geschriften (Dt31:14,16). Het spreken van God dat in Numeri over lezen gebeurde precies één maand na de oprichting van het tabernakel (Ex40:17). De eerste hoofdstukken van Numeri geven ons een knap inzicht in de organisatie van de woestijnreis. Deze reis kon alleen door een goede organisatie zonder calamiteiten verlopen. 1 G. Auld, Leviticus at the Hearth of the Pentateuch? Reading Leviticus: A Conversation with Mary Douglas, red. J.F.A. Sawyer (JSOTSupp; Sheffield:Sheffield Academic, 1996),

19 N U M E R I 1:1-54 TELLING VAN HET VOLK 19 2 Neem het aantal op van heel de gemeenschap van de Israëlieten, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, al wie mannelijk is, hoofd voor hoofd. Deze opgave van de stammen was noodzakelijk wegens de vermenging met andere volkeren, die zich met het volk Israël hadden verbonden (Ex12:38; Nm11:4). De eerste telling vond plaats voor de bouw van de tabernakel (Ex30:12). Deze telling diende om het zilver der verzoening in te zamelen. De tweede telling, ongeveer elf maanden na de eerste, diende om het volk te veranderen in een militaire eenheid. Moeder Stam Nm1:2 Nm26:2 Verschil Lea Rachel Bilha Silpa Ruben Simeon Juda Issachar Zebulon Efraïm Manasse Benjamin Dan Naftali Gad Aser Totaal 12stk Het gaat om ieder in Israël die met het leger uittrekt, van twintig jaar oud en daarboven. Die moet u tellen, ingedeeld naar hun legers, u en Aäron. Ook wij zijn geroepen tot een geestelijke oorlog (Ef6:11-12). 4 Van elke stam moet er een man bij u zijn die hoofd van zijn familie is. 5 Dit zijn de namen van de mannen die bij u moeten staan: van Ruben Elizur, de zoon van Sedeür, God was nog in de gedachten van dit volk want in de meesten van hun namen die ze hun kinderen gaven komt 'El' (=God) voor. Elizur betekent dan ook mijn God de rots.

20 20 6 van Simeon Selumiël, de zoon van Zurisaddai, Selumiel betekent: God mijn vrede. Zurisaddai betekent: De Almachtige mijn rots. 7 van Juda Nahesson, de zoon van Amminadab, Nahesson betekent: waarzegger, tovenaar. 8 van Issaschar Nethaneël, de zoon van Zuar, Nethaneël betekent: Gods gave. 9 van Zebulon Eliab, de zoon van Helon. Eliab betekent: Mijn God is vader. 10 Van de nakomelingen van Jozef: van Efraïm Elisama, de zoon van Ammihud, van Manasse Gamaliël, de zoon van Pedazur. Jozef had een dubbel erfdeel, voor Efraim en voor Manasse. Elisama betekent: Mijn God verhoord. Gamaliel betekent: God is beloner. Pedazur betekent: De rots die verlost. 11 Van Benjamin Abidan, de zoon van Gideoni, Abidan betekent: Mijn vader is rechter. 12 van Dan Ahiëzer, de zoon van Ammisaddai, Ahiezer betekent: Broeder van hulp. 13 van Aser Pagiël, de zoon van Ochran, Pagiel betekent: Gebeurtenis Gods. 14 van Gad Eljasaf, de zoon van Dehuel, Eljasaf betekent: God heeft erbij gevoegd. 15 van Naftali Ahira, de zoon van Enan. Ahira betekent: Mijn broer is boos. 16 Dat waren afgevaardigden van de gemeenschap, leiders van de stammen van hun vaderen; zij waren de hoofden van de duizenden van Israël.

21 N U M E R I 1:1-54 TELLING VAN HET VOLK 21 b 1:17-46 De telling van de stammen (17) Toen namen Mozes en Aäron deze mannen, die met hun namen aangewezen waren, (18) en zij riepen heel de gemeenschap bijeen, op de eerste dag van de tweede maand. En hoofd voor hoofd lieten zij die twintig jaar oud of daarboven waren, zich naar hun afkomst inschrijven, naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen. (19) Zoals Jahweh Mozes geboden had, telde hij hen in de woestijn Sinaï. (20) De zonen van Ruben, de eerstgeborene van Israël, hun afstammelingen, waren er, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, hoofd voor hoofd, al wie mannelijk was, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (21) zij die geteld waren uit de stam Ruben: zesenveertigduizend vijfhonderd. (22) Van de zonen van Simeon, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, degenen van hen die geteld waren overeenkomstig het aantal namen, hoofd voor hoofd, al wie mannelijk was, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (23) zij die geteld waren uit de stam Simeon: negenenvijftigduizend driehonderd. (24) Van de zonen van Gad, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (25) zij die geteld waren uit de stam Gad: vijfenveertigduizend zeshonderdvijftig. (26) Van de zonen van Juda, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (27) zij die geteld waren uit de stam Juda: vierenzeventigduizend zeshonderd. (28) Van de zonen van Issaschar, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (29) zij die geteld waren uit de stam Issaschar: vierenvijftigduizend vierhonderd. (30) Van de zonen van Zebulon, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (31) zij die geteld waren uit de stam Zebulon: zevenenvijftigduizend vierhonderd. (32) Van de zonen van Jozef: de zonen van Efraïm, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (33) zij die geteld waren uit de stam Efraïm: veertigduizend vijfhonderd. (34) Van de zonen van Manasse, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (35) zij die geteld waren uit de stam Manasse: tweeëndertigduizend tweehonderd. (36) Van de zonen van Benjamin, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (37) zij die geteld waren uit de stam Benjamin: vijfendertigduizend vierhonderd. (38) Van de zonen van Dan, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (39) zij die geteld waren uit de stam Dan: tweeënzestigduizend zevenhonderd. (40) Van de zonen van Aser, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (41) zij die geteld waren uit de stam Aser: eenenveertigduizend vijfhonderd. (42) Van de zonen van Naftali, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, (43) zij die geteld waren uit de stam Naftali: drieënvijftigduizend vierhonderd.

22 22 (44) Dit waren degenen die Mozes telde, samen met Aäron en de leiders van Israël, twaalf mannen waren er, één man namens zijn familie. (45) Allen van de Israëlieten die geteld waren, allen die met het leger uittrokken in Israël, naar hun familie, van twintig jaar oud en daarboven; (46) allen die geteld waren, waren zeshonderddrieduizend vijfhonderdvijftig man. 17 Toen namen Mozes en Aäron deze mannen, die met hun namen aangewezen waren, 18 en zij riepen heel de gemeenschap bijeen, op de eerste dag van de tweede maand. En hoofd voor hoofd lieten zij die twintig jaar oud of daarboven waren, zich naar hun afkomst inschrijven, naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen. Dit was een snelle uitvoering van de orders voor de telling van het volk. Zij ving aan op dezelfden dag, dat God hun de orders gegeven had. Joab heeft bijna tien maanden doorgebracht met het volk te tellen in Davids tijd (2Sm24:8), hoewel het volk natuurlijk toen wel nog verspreid was door het land. 19 Zoals Jahweh Mozes geboden had, telde hij hen in de woestijn Sinaï. Later zou David het volk tellen uit ongehoorzaamheid. 20 De zonen van Ruben, de eerstgeborene van Israël, hun afstammelingen, waren er, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, hoofd voor hoofd, al wie mannelijk was, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 21 zij die geteld waren uit de stam Ruben: zesenveertigduizend vijfhonderd. 22 Van de zonen van Simeon, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, degenen van hen die geteld waren overeenkomstig het aantal namen, hoofd voor hoofd, al wie mannelijk was, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 23 zij die geteld waren uit de stam Simeon: negenenvijftigduizend driehonderd. 24 Van de zonen van Gad, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken,

23 N U M E R I 1:1-54 TELLING VAN HET VOLK zij die geteld waren uit de stam Gad: vijfenveertigduizend zeshonderdvijftig. Alle stammen eindigen op honderdtallen, behalve Gad die met een vijftigtal eindigt. 26 Van de zonen van Juda, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 27 zij die geteld waren uit de stam Juda: vierenzeventigduizend zeshonderd. Juda was de grootste stam en bleef dat ook (Nm1:27; 26:22). Juda moest bij de tocht door de woestijn de voorhoede zijn. Daarom werd hij ook met grotere kracht toegerust dan iedere andere stam. 28 Van de zonen van Issaschar, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 29 zij die geteld waren uit de stam Issaschar: vierenvijftigduizend vierhonderd. 30 Van de zonen van Zebulon, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 31 zij die geteld waren uit de stam Zebulon: zevenenvijftigduizend vierhonderd. 32 Van de zonen van Jozef: de zonen van Efraïm, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 33 zij die geteld waren uit de stam Efraïm: veertigduizend vijfhonderd. 34 Van de zonen van Manasse, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 35 zij die geteld waren uit de stam Manasse: tweeëndertigduizend tweehonderd.

24 24 36 Van de zonen van Benjamin, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 37 zij die geteld waren uit de stam Benjamin: vijfendertigduizend vierhonderd. 38 Van de zonen van Dan, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 39 zij die geteld waren uit de stam Dan: tweeënzestigduizend zevenhonderd. Toen de zonen van Jakob naar Egypte gingen, had Dan slechts een zoon (Gn46:23). Benjamin de zoon van Jakob had tien zonen (Gn46:21). 40 Van de zonen van Aser, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken,, 41 zij die geteld waren uit de stam Aser: eenenveertigduizend vijfhonderd. Als dit het aantal soldaten was, kan de totale bevolking van geheel Israël in die tijd ongeveer zijn geweest. 42 Van de zonen van Naftali, hun afstammelingen, ingedeeld naar hun geslachten en naar hun families, overeenkomstig het aantal namen, van twintig jaar oud en daarboven, allen die met het leger uittrokken, 43 zij die geteld waren uit de stam Naftali: drieënvijftigduizend vierhonderd. 44 Dit waren degenen die Mozes telde, samen met Aäron en de leiders van Israël, twaalf mannen waren er, één man namens zijn familie. 45 Allen van de Israëlieten die geteld waren, allen die met het leger uittrokken in Israël, naar hun familie, van twintig jaar oud en daarboven; 46 allen die geteld waren, waren zeshonderddrieduizend vijfhonderdvijftig man. De grote getallen in de telling vormen een uitdaging. Als Israël uit mannen bestond, zou het, met vrouwen en kinderen inbegrepen, om ± mensen gaan. Dat is een immens aantal. Geen stad in België

25 N U M E R I 1:1-54 TELLING VAN HET VOLK 25 of Nederland kent tegenwoordig zoveel inwoners. Archeologen beweren daarnaast dat er in de tijd van de Rechters slechts mensen in Kanaän woonden. In Jeruzalem leefden tijdens koning Salomo mensen en tijdens koning Josia mensen. 2 Dit staat in schril contrast met de grote getallen in de Bijbel en roept vragen op: 1. Vragen rondom geboorte en eerstgeborenen (a) De twee vroedvrouwen in Ex1:15-21, zijn te gering voor zulk een bevolkingsgroei. Hetzij dat Sifra en Pua aan het hoofd van een grote groep vroedvrouwen stonden. 3 (b) Israël kent eerstgeboren mannen (Nm3:43) en een totaal aan mannen boven de twintig (Nm1:46). In dit geval heeft minimaal elk gezin rond de 25 kinderen. Dat is te groot. Hetzij dat het aantal in Nm3:43 alleen betrekking heeft op de mannen die geboren zijn gedurende de twee jaar na de uittocht. 4 Dit aantal geboortes past sociologisch bij de grote van het volk Vragen rondom de omvang (a) Als mensen in een stoet vertrekken, vormen zij met tien mensen vooraan een stoet van mensen. Als deze één meter afstand van elkaar houden, heeft de stoet een lengte van m/250km. Maar Israël trekt in één nacht door de Schelfzee (Ex14:20-24). Dit lijkt onmogelijk bij die afstand. Maar dit probleem verdwijnt als de stoet breder is dan tien mensen. Als er 1000 mensen vooraan lopen, is de stoet slechts 2.500m/2,5km. Een doortocht is dan mogelijk binnen één uur. 6 Als Israël in één nacht van ruwweg 8 uur bij een gemiddelde snelheid van 5km/u door de Schelfzee trok, mag de stoet ±30km lang zijn en lopen ±100 voorop. (b) Israël is te klein om Kanaän te veroveren (Ex23:30). Er wonen zeven volken in het land die groter zijn dan hen (Dt4:38; 7:1,7; 9:1; 11:23). Maar als we Mozes uitspraak cumulatief opvatten, zijn de zeven volken tezamen groter in aantal dan Israël. Israël wordt echter het kleinste onder de volken genoemd (Dt7:7). Klein betekent in die context dan niet klein 2 Vgl. Fouts, 2003: Archer, 1982: Keil and Delitzsch, 1988: Archer, 1982: Davis, 1968:58 67.

26 26 in aantal, maar gering qua status. Dit is te begrijpen vanuit de slavenij, waarin Israël verkeerde. (c) Als mensen ±1m 2 per persoon in beslag nemen, is er m 2 /2,5km 2 nodig. Hoe kunnen zij die aan de rand van dit gebied verblijven naar een redevoering van Mozes luisteren (Ex16:1-10)? Een oplossing is dat Mozes zijn redevoeringen via de leiders als tussenpersonen doorgaf aan het volk. Dit verklaart het belang van het opschrijven. (d) Als het volk 2,5km 2 in beslag neemt, is het moeilijk om naar Mozes te kijken en hem Gods tent te zien ingaan (Ex33:8). Vraag is of het hele volk de fysieke Mozes zag. Dat is zelfs het geval bij een klein aantal Israëlieten. Israël ziet Mozes langs komen en kijkt zijn reisrichting achterna totdat hij bij de tent buiten het kamp arriveert. Om het volk gemakkelijk te mobiliseren en te laten reizen was het trouwens verdeeld in vier grote hoofddivisies met allerlei subgroepen (Ex18; Nm1-4; 10:14-20,29-32) Vragen rondom het voedsel (a) Als mensen hun tenten bij Elim neerzetten, omdat daar twaalf waterbronnen en zeventig palmbomen zijn (Ex15:27), dan is dit te weinig om te dienen tot voedsel. Ja, maar er wordt niet gesteld dat Israël zich in Elim verzadigde. Kort hierna klaagt het over voedseltekort en ontvangt het manna en water uit de rots tot verzadiging (vgl. Nm11:21-23). Israël hoefde daarmee niet in het eigen voedsel te voorzien. (b) In Nm11:32 verzamelt Israël gedurende 2,5 dag een 10 gomer (2.200 liter) aan kwakkels. Het gaat wellicht om 10 gomer per gezin. Als 10 gomer iets van kwakkels bevat, betekent dit dat ± kwakkels werden verzameld. Hoewel dit getal vrij hoog is, is het verzamelen van grote hoeveelheden kwakkels bekend in de geschiedenis (zie comm. Nm11:32). (c) Een aantal van mensen past moeilijk in het land Kanaän. Israël bevat tegenwoordig ± mensen. In de oudheid kon het een paar miljoen mensen voeden en voor toenmalige eisen een goede woonplaats bieden. We vernemen 7 Köhler, Baumgartner, and Stamm, 2001: ; Archer, 1982:132.

27 N U M E R I 1:1-54 TELLING VAN HET VOLK 27 zo dat Kanaän veel wild had in de tijd van de uittocht (Dt7:22) Vragen rondom de strijdvaardigheid (a) Als farao met zijn 600 strijdwagens aanvalt, schiet Israël in paniek (Ex14:7-12). Bij een omvang van mensen komt dat vreemd over. Het grootste leger in die tijd had amper soldaten. 9 We dienen echter te beseffen dat Israël geen pijn en verlies wil leiden. Het beseft wat farao het volk kan aandoen als de uittocht mislukt, omdat het een menselijke gedachte blijkt te zijn. (b) Als ±3000 man tijdens Jozua een nederlaag bij Ai meemaken en 36 man om het leven komen, vlucht dit leger (Jz7:5). Een oplossing is dat Israël beseft dat er iets aan de hand is. God beloofde namlijk dat zij de vijand telkens zullen verslaan (Ex21). Dat gebeurt nu niet en geeft voldoende reden tot paniek en omkeer. In reactie op bovengenoemde uitdagingen kiezen andere Bijbeluitleggers er voor om ףא ףלף niet met duizend te vertalen, maar met familie of eenheid. 10 Die betekenis zou ףא ףלף ook elders kennen: Mijn familie/eenheid [ [אףלף heeft in onze stam, Manasse, niets in te brengen (Re6:15; vgl. Jz22:14). 11 Als Ruben met עשה ו, א ( ר, עב,יעים ףא ףלף ו ( מח אמש אמאות,יש is (Nm1:21), is dat niet te interpreteren als zes-en-veertig duizend en vijf honderd [man], maar als: zes-en-veertig eenheden van tezamen vijf honderd [man]. Ruben bestaat dan uit 500 man, die verdeeld zijn in 46 אשש אמאות ףא ףלף וש, ל ףשת מא על,יפים ו ( מח אמש eenheden. Wie dit op het totaal van betrekt (Nm1:46), interpreteert dat niet als zes-honderd אמאות ו ( מח,ימ,ישים duizend en drie duizend en vijf honderd en vijftig, maar als: zes-honderd eenheden en drie eenheden en vijf honderd en vijftig [man]. De 550 man vormen hierbij een uitdaging. Wie alle duizendtalen/eenheden en honderdtallen/mannen afzonderlijk optelt in de telling, komt namelijk op een totaal van 598 eenheden en mannen. In Nm1:46 is echter geen sprake van 598 eenheden met mannen, maar van 603 eenheden [ met mannen. Ook in de andere tellingen in Nm komt de [אףלף 8 Davis, 1968: Breasted, 1962: Petrie and Currelly, 1906: ; Mendenhall, 1958:60; Milgrom, 1978:79 80; Humphreys, 1998: ; Lalleman, 1999: ; Bright, 1981: Dit in tegenstelling tot Brown, Driver, and Briggs, 2000:48 49.

28 28 optelsom dan niet overeen met het totaal dat het boek zelf noemt. 12 Doordat schrijvers in de oudheid zorgvuldig omgingen met dit soort tellingen, is het moeilijk te aanvaarden dat al deze verschillen te maken. 13 ףא ףלף hadden met een terugkerende vergissing rondom de opvatting van Daarbij komt nog dat bij bovengenoemd voorstel het totaal aantal Levieten (Nm3) telkens kleiner is dan het aantal Levieten dat zich inzet (Nm4). Gerson bevat 500 man (7 eenheden) en doet dienst met 630 man (2 eenheden), Kehar bevat 300 man (8 eenheden) en doet dienst met 750 man (2 eenheden), Merari bevat 200 man (2 eenheden) en doet dienst met 200 man (3 eenheden). In totaal is de stam Levi met 1000 man (21 eenheden) en dient zij Jahweh met 1580 man (7 eenheden). 14 Als er nadien in Nm sprake is van de buit die Israël maakt op de volken, kent אףלף geen andere betekenis dan duizend (Nm31:31-47). Het is dan ook vreemd als,אףלף bij de telling van het leger in Nm31:1-5, een andere betekenis krijgt dan bij de telling van de buit in hetzelfde hoofdstuk. Een aantal uitleggers stellen dat de grote getallen een symbolische betekenis hadden. 15 Ze willen een bepaalde waarheid communiceren. Zo is vanuit de gematria bekend dat de uitspraak de kinderen van Israël de getalswaarde 603 kent, terwijl heel de vergadering van het volk van Israël de getalswaarde 551 heeft. Uit beide getallen laat zich het getal samenstellen, wat één getal hoger is dan het getelde aantal mannen Barnouin probeert daarnaast de getallen via de Babylonische astronomie te interpreteren als verwijzingen naar de hemellichamen. 16 Ondanks de onduidelijkheden hierbij zou het vreemd zijn als Nm het geloof in Jahweh verbindt met zulke elementen uit de astrologie. 17 Eryl Davies ziet de getallen daarentegen als propaganda. Israël wil zich groter voordoen dan het is. 18 In dat geval zouden er echter kleinere getallen worden verwacht. Een groot Israëlitisch leger dat een klein Egyptisch of Kanaänitisch leger verslaat is geen bijzonderheid. Een klein Israelitische leger dat dit echter doet boekt verwondering. 19 Tegelijk blijft het bij deze keuze moeilijk te verklaren waarom er in Nm dan bijvoorbeeld twee tellingen zijn. 12 Koorevaar, 2005: Milgrom, 1999: Heinzerling, 2000: Harrison, 1969: Barnouin, 1977: Paul, van den Brink en Bette, 2005: Davies, 1995: Paul, van den Brink en Bette, 2005:1228.

29 N U M E R I 1:1-54 TELLING VAN HET VOLK 29 Vanuit de Bijbelse gegevens beseffen we dat het om een immens volk ging dat farao zag opgroeien in zijn eigen land (Ex1:7-12). Het is dit volk waarvoor de koning van Moab vreesde (Nm22:6; vgl. Dt4:7; 10:22; 26:5). Het aanval van wordt verder ondersteund doordat elke mannelijke Israëliet werd opgedragen om een halve sjekel aan het heiligdom te geven. De schrijver vermeldt vervolgens dat hierdoor een bedrag bij elkaar kwam van 100 talenten en sjekels, oftewel sjekel. Dit was exact de helft van het aantal getelde mannen (Ex38:25-26). c 1:47-54 Het niet tellen van de stam Levi (47) Maar de Levieten uit de stam van hun vaderen werden onder hen niet meegeteld, (48) want Jahweh had tot Mozes gesproken: (49) Alleen de stam Levi mag u niet meetellen en hun aantal mag u niet onder de Israëlieten opnemen. (50) Wat u betreft, stel de Levieten aan over de tabernakel van de getuigenis en over alle bijbehorende voorwerpen, ja, over alles wat erbij hoort. Zij moeten de tabernakel en alle bijbehorende voorwerpen dragen. Zij moeten dienen, en zij moeten hun kamp rondom de tabernakel opslaan. (51) En wanneer de tabernakel moet opbreken, dienen de Levieten hem uit elkaar te nemen, en wanneer de tabernakel halt moet houden, dienen de Levieten hem weer op te bouwen. En de onbevoegde die te dicht bij komt, moet ter dood gebracht worden. (52) De Israëlieten moeten hun kamp opslaan, ieder bij zijn eigen kamp en ieder bij zijn eigen vaandel, ingedeeld overeenkomstig hun legers, (53) maar de Levieten moeten hun kamp opslaan rondom de tabernakel van de getuigenis; dan zal er geen grote toorn op de gemeenschap van de Israëlieten komen. Zo moeten de Levieten de voorschriften met betrekking tot de tabernakel van de getuigenis in acht nemen. (54) De Israëlieten deden het. Overeenkomstig alles wat Jahweh Mozes geboden had, zo deden zij. 47 Maar de Levieten uit de stam van hun vaderen werden onder hen niet meegeteld, 48 want Jahweh had tot Mozes gesproken: 49 Alleen de stam Levi mag u niet meetellen en hun aantal mag u niet onder de Israëlieten opnemen. Deze zouden straks pas geteld worden (Nm3:43) en werden niet ingezet in de oorlog. 50 Wat u betreft, stel de Levieten aan over de tabernakel van de getuigenis en over alle bijbehorende voorwerpen, ja, over alles wat erbij hoort. Zij moeten de tabernakel en alle bijbehorende voorwerpen dragen. Zij moeten dienen, en zij moeten hun kamp rondom de tabernakel opslaan. Er wordt hier zorg gedragen voor de stam van Levi, die in de zaak van het gouden kalf een goede keus had gemaakt (Ex32:26). Het volk moet de

30 30 ark door de woestijn dragen. Wij weten dat de ark een beeld van de Heer Jezus is als de waarachtige mens, weliswaar als de Mens die uit de hemel is gekomen. 51 En wanneer de tabernakel moet opbreken, dienen de Levieten hem uit elkaar te nemen, en wanneer de tabernakel halt moet houden, dienen de Levieten hem weer op te bouwen. En de onbevoegde die te dicht bij komt, moet ter dood gebracht worden. Dit is een waarschuwing voor iedereen, die voor God wil gaan werken zonder zich eerst af te vragen, of dat ook uitkomt met Gods plannen. Het kan grote gevolgen hebben, voor de persoon zelf, zowel als voor die bij hem zijn. We zullen dat later nog zien bij de opstand van Korach. En ook bij Uzzah die de ark van het verbond aanraakte (2Sm6:6-7). 52 De Israëlieten moeten hun kamp opslaan, ieder bij zijn eigen kamp en ieder bij zijn eigen vaandel, ingedeeld overeenkomstig hun legers, Deze orde heeft ook met onderschikking te doen. 53 maar de Levieten moeten hun kamp opslaan rondom de tabernakel van de getuigenis; dan zal er geen grote toorn op de gemeenschap van de Israëlieten komen. Zo moeten de Levieten de voorschriften met betrekking tot de tabernakel van de getuigenis in acht nemen. De Levieten zijn als wachters rondom het heiligdom geplaatst om hen tegen te houden die op een onjuiste wijze het tabernakel benadert. 54 De Israëlieten deden het. Overeenkomstig alles wat Jahweh Mozes geboden had, zo deden zij. B 2:1-34 Ordening van het volk Net zoals de Egyptische farao Ramses II zijn legers opstelde in een rechthoek met in het centrum zijn eigen tent, stelt Israël zich eveneens op in een rechthoek met in het centrum de tabernakel Vers 1: En de HEERE sprak tot Mozes en tot Aäron, zeggende: In Nm2-3 wordt ingegaan op de taken van de Levieten, die als volgt systematisch kan worden weergegeven: 20 Paul, Van den Brink en Bette, 2004:1019.

31 N U M E R I 2:1-34 ORDENING VAN HET VOLK 31 Personen Aäron en zijn zonen Nakomelingen van Gerson Nakomelingen van Merariet Nakomelingen van Kehathiet Verantwoordelijkheden De gehele tabernakel en het hof De tent, de dekens en de voorhangsels De planken, de regels en de zuilen De verbondskist, de toonbroden, de kandelaar, de altaren en de aparaten uit het heiligdom. 2 Vers 2: De kinderen Israëls zullen zich legeren, een ieder onder zijn banier, naar de tekenen van het huis hunner vaderen; rondom tegenover de tent der samenkomst zullen zij zich legeren. Indien het hun was overgelaten om de ligging van hun stam te bepalen, dan zou er het gevaar geweest zijn, dat ze met elkaar in twist zouden raken zoals de discipelen van de Heer Jezus, die twistten wie van hun het meeste zou zijn. Volgens de Talmoed had iedere stam een eigen banier, en veel van de hedendaagse Israëlieten denken dat op iedere banier een wapenschild geschilderd was, dat betrekking had op den zegen van Jakob over de stam. Wat staat op ons banier dat wij dragen? Onze gemeentenaam, een organisatie, persoonlijke successen, wensen en doelen, een bepaalde theologische richting, of staat er u Heer en Aanvoerder Jezus Christus op? Het is waarschijnlijk dat de deuren van al hun tenten aan alle zijden naar den tabernakel gekeerd waren, God was in het midden (Op1:13). 3 Vers 3: Die zich nu legeren zullen oostwaarts tegen den opgang, zal zijn de banier des legers van Juda, naar hun heiren; en Nahesson, de zoon van Amminadab, zal de overste der zonen van Juda zijn. Juda was de eerste van de twaalf zonen van Jakob, die gezegend werd. Juda, Issachar en Zebulon waren de drie jongste zonen van Lea. Issachar en Zebulon zullen er niets tegen gehad hebben om onder Juda te zijn, omdat ze zijn jongere broers waren. Nahesson wordt tot de voorouders van Christus gerekend (Mt1:4). 4 Vers 4: Zijn heir nu, en zijn getelden waren vier en zeventig duizend en zeshonderd.

32 32 5 Vers 5: En nevens zal zich legeren de stam van Issaschar; en Nethaneel, de zoon van Zuar, zal de overste der zonen van Issaschar zijn. 6 Vers 6: Zijn heir nu, en zijn getelden waren vier en vijftig duizend en vierhonderd. 7 Vers 7: Daartoe de stam van Zebulon; en Eliab, de zoon van Helon, zal de overste der zonen van Zebulon zijn. 8 Vers 8: Zijn heir nu, en zijn getelden waren zeven en vijftig duizend en vierhonderd. 9 Vers 9: Al de getelden des legers van Juda waren honderd zes en tachtig duizend en vierhonderd, naar hun heiren. Zij zullen vooraan optrekken. 10 Vers 10: De banier des legers van Ruben, naar hun heiren, zal tegen het zuiden zijn; en Elizur, de zoon van Sedeur, zal de overste der zonen van Ruben zijn. 11 Vers 11: Zijn heir nu, en zijn getelden waren zes en veertig duizend en vijfhonderd. 12 Vers 12: En nevens hem zal zich legeren de stam van Simeon; en Selumiel, de zoon van Zurisaddai, zal de overste der zonen van Simeon zijn. 13 Vers 13: Zijn heir nu, en zijn getelden waren negen en vijftig duizend en driehonderd. 14 Vers 14: Daartoe de stam van Gad; en Eljasaf, de zoon van Rehuel, zal de overste der zonen van Gad zijn. 15 Vers 15: Zijn heir nu, en zijn getelden waren vijf en veertig duizend zeshonderd en vijftig. 16 Vers 16: Al de getelden in het leger van Ruben waren honderd een en vijftig duizend vierhonderd en vijftig; naar hun heiren. En zij zullen de tweede optrekken.

33 N U M E R I 2:1-34 ORDENING VAN HET VOLK Vers 17: Daarna zal de tent der samenkomst optrekken, met het leger der Levieten, in het midden van de legers; gelijk als zij zich legeren zullen, alzo zullen zij optrekken, een iegelijk aan zijn plaats, naar hun banieren. 18 Vers 18: De banier des legers van Efraim, naar hun heiren, zal tegen het westen zijn; en Elisama, de zoon van Ammihud, zal de overste der zonen van Efraim zijn. 19 Vers 19: Zijn heir nu, en zijn getelden waren veertig duizend en vijfhonderd. 20 Vers 20: En nevens hem de stam van Manasse; en Gamaliel, de zoon van Pedazur, zal de overste der zonen van Manasse zijn. 21 Vers 21: Zijn heir nu, en zijn getelden waren twee en dertig duizend en tweehonderd. 22 Vers 22: Daartoe de stam van Benjamin; en Abidan, de zoon van Gideoni, zal de overste der zonen van Benjamin zijn. 23 Vers 23: Zijn heir nu, en zijn getelden waren vijf en dertig duizend en vierhonderd. 24 Vers 24: Al de getelden in het leger van Efraim waren honderd acht duizend en eenhonderd, naar hun heiren. En zij zullen de derde optrekken. 25 Vers 25: De banier des legers van Dan zal tegen het noorden zijn, naar hun heiren; en Ahiezer, de zoon van Ammisaddai, zal de overste der zonen van Dan zijn. 26 Vers 26: Zijn heir nu, en zijn getelden waren twee en zestig duizend en zevenhonderd. 27 Vers 27: En nevens hem zal zich legeren de stam van Aser; en Pagiel, de zoon van Ochran, zal de overste der zonen van Aser zijn. 28 Vers 28: Zijn heir nu, en zijn getelden waren een en veertig duizend en vijfhonderd. 29 Vers 29: Daartoe de stam van Nafthali; en Ahira, de zoon van Enan, zal de overste der zonen van Nafthali zijn.

34 34 30 Vers 30: Zijn heir nu, en zijn getelden waren drie en vijftig duizend en vierhonderd. 31 Vers 31: Al de getelden in het leger van Dan waren honderd zeven en vijftig duizend en zeshonderd. In het achterste zullen zij optrekken, naar hun banieren. Na Juda waren zij de talrijkste. Daarom werd hun een post aangewezen waarvoor, na die van het front, de meeste kracht vereist werd, want naar hun kracht zal de dag wezen. 32 Vers 32: Dezen zijn de getelden van de kinderen Israëls, naar het huis hunner vaderen; al de getelden der legers, naar hun heiren, waren zeshonderd drie duizend vijfhonderd en vijftig. 33 Vers 33: Maar de Levieten werden niet geteld onder de zonen van Israël, gelijk als de HEERE Mozes geboden had. 34 Vers 34: En de kinderen Israëls deden naar alles, wat de HEERE Mozes geboden had, zo legerden zij zich naar hun banieren, en zo trokken zij op, een iegelijk naar zijn geslachten, naar het huis zijner vaderen. C 3:1-51 Afzondering van de stam Levi (1) Dit nu zijn de afstammelingen van Aäron en Mozes op de dag dat Jahweh met Mozes sprak op de berg Sinaï. (2) Dit nu zijn de namen van de zonen van Aäron: Nadab, de eerstgeborene; verder Abihu, Eleazar en Ithamar. (3) Dit zijn de namen van de zonen van Aäron, de gezalfde priesters, die gewijd zijn om als priester te dienen. (4) Nadab en Abihu waren voor het aangezicht van Jahweh gestorven, toen zij in de woestijn Sinaï vreemd vuur voor het aangezicht van Jahweh gebracht hadden. En zij hadden geen zonen, zodat Eleazar en Ithamar als priester dienden tijdens het leven van hun vader Aäron. (5) Jahweh sprak tot Mozes: (6) Laat de stam Levi naderbij komen en plaats hem vóór de priester Aäron om hem te dienen. (7) Zij moeten zijn taak en de taak van heel de gemeenschap vervullen, vóór de tent van ontmoeting, om de dienst van de tabernakel te verrichten. (8) En zij moeten zorg dragen voor al de voorwerpen van de tent van ontmoeting, en de taak van de Israëlieten vervullen door de dienst van de tabernakel te verrichten. (9) U moet de Levieten aan Aäron en zijn zonen geven. Zij zijn hem volledig gegeven uit de Israëlieten. (10) Maar Aäron en zijn zonen moet u opdragen dat zij hun priesterambt waarnemen. En de onbevoegde die te dicht bij komt, moet ter dood gebracht worden. (11) Jahweh sprak tot Mozes: (12) En Ik, zie, Ik neem de Levieten uit het midden van de Israëlieten, in plaats van elke eerstgeborene onder de Israëlieten, die de baarmoeder opent. De Levieten zullen Mij toebehoren, (13) want alle eerstgeborenen behoren Mij toe. Op de dag dat Ik alle eerstgeborenen in het land Egypte trof, heb Ik alle eerstgeborenen in Israël, van de mensen tot het vee, voor Mijzelf geheiligd. Zij behoren Mij toe. Ik ben Jahweh. (14) Jahweh sprak tot Mozes in de woestijn Sinaï: (15) Tel de nakomelingen van Levi, ingedeeld naar hun families en naar hun geslachten; al wie mannelijk is, van één