Opheffen van de vernauwing in de overgang van het nierbekken naar de urineleider

Transcriptie

1 Opheffen van de vernauwing in de overgang van het nierbekken naar de urineleider Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan een vernauwing in de overgang van het nierbekken naar de urineleider. Tijdens de operatie wordt de vernauwing weggehaald. Deze operatie heet een pyelumplastiek. De operatie vindt plaats in het Diakonessenhuis locatie Utrecht. U verblijft gemiddeld 3 dagen in het ziekenhuis. De operatie vindt in principe plaats via een kijkoperatie en als dit niet mogelijk is krijgt u een gewone (open) operatie. In deze folder vindt u informatie over de operatie en over de gang van zaken tijdens en na de opname. Voor algemene informatie verwijzen wij naar de folder Opname in het Diakonessenhuis. Vernauwing van het nierbekken naar de urineleider De urineleider (ureter) is een dun buisje van ongeveer 20 tot 25 centimeter. Via de urineleiders loopt de urine van beide nieren naar de blaas. Net als in de darmen trekt de urineleider samen (peristaltiek). Locatiegegevens Locatie Utrecht Bosboomstraat KE Utrecht Locatie Zeist Prof. Lorentzlaan HL Zeist Locatie Doorn Bergweg RB Doorn T Een vernauwing in de overgang van het nierbekken naar de urineleider belemmert bij u de doorstroom van urine naar de urineleider (ureter). Dit wordt ook wel UPJ-stenose genoemd. Omdat bij deze aandoening de doorstroom van urine uit het nierbekken wordt belemmerd, neemt de druk in het nierbekken toe. Door deze toegenomen druk kan de nierfunctie achteruitgaan. Een UPJ-stenose is meestal een aangeboren afwijking, maar kan ook op latere leeftijd ontstaan door littekenweefsel. Een doorstroombelemmering van het nierbekken hoeft geen klachten te geven en kan bij toeval ontdekt worden. Soms kunnen nierkolieken optreden (pijnklachten in de zij die gepaard gaan met de drang om te bewegen). Dit komt met name voor na het drinken van alcoholische dranken ( bierkolieken ). Ook kan door de UPJ-stenose een nierbekkenontsteking ontstaan. Dit kan leiden tot de vorming van nierstenen. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

2 De behandeling Soms is het nodig om het vernauwde deel operatief te verwijderen en een nieuwe aansluiting te maken (pyelumplastiek). Een operatie gebeurt als de nier nog een redelijke functie heeft maar wel achteruit gaat of als de vernauwing veel klachten geeft. Als de nier goed functioneert en er geen pijnklachten zijn, wordt afgewacht hoe de situatie zich verder ontwikkeld. Om te kunnen beoordelen of een operatie nodig is, wordt eerst een CT scan van de buikholte en de nieren gemaakt. Ook wordt een Mag III-scan gemaakt. Een Mag III-scan (ook wel renogram genoemd) is een nucleair onderzoek dat de structuur en de werking van de nieren in beeld brengt. Aan de hand van deze onderzoeken wordt beoordeeld of een operatie nodig is. Een kijkoperatie Wat is een kijkoperatie (laparoscopie)? Bij een kijkoperatie wordt er geopereerd door kleine sneetjes in het lichaam. Nadat de gaatjes in het lichaam zijn gemaakt, wordt de buik opgeblazen met lucht om zo meer ruimte in het lichaam te maken. Dit is nodig om veilig te kunnen opereren. Daarna worden er 3 tot 5 buisjes met een dikte van 0,5 tot 2 centimeter in de buik gebracht. Door één van de buisjes wordt een camera ingebracht zodat de uroloog op een televisiescherm het operatiegebied kan zien. Door de camera wordt het beeld ongeveer 10 maal vergroot ten opzichte van het blote oog. Door de andere buisjes worden de operatie-instrumenten ingebracht. Waarom een kijkoperatie? Bij een kijkoperatie kan de uroloog heel goed alle details van het operatiegebied zien. Hierdoor kan de operatie nauwkeurig worden uitgevoerd. Het gevolg is dat het bloedverlies veelal beperkt is en dat Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

3 belangrijke weefsels, zoals zenuwen en bloedvaten gespaard worden. Omdat de operatie via kleine gaatjes gaat in plaats van door een grote snee heeft de patiënt doorgaans minder narcose en pijnstillers nodig. In het algemeen is na een kijkoperatie het herstel snel en is het ziekenhuisverblijf kort. Ook thuis zal het herstel sneller zijn: werkhervatting twee tot drie weken na een kijkoperatie is geen uitzondering! Verder zijn de wondjes en dus de littekens zijn veel kleiner dan bij een open operatie. Lukt het altijd via een kijkoperatie? Het antwoord hierop is 'nee'. Soms blijkt dat toch een open operatie nodig is. Hiervoor kunnen veel verschillende redenen zijn. Zo kan het zijn dat de uroloog, door verklevingen in de buik door eerdere operaties, de nier of belangrijke bloedvaten niet goed in beeld kan brengen. De kans op succes van beide operaties is gelijk (95% succeskans). Voorbereidingen Nuchter zijn Het is belangrijk dat u voor de operatie nuchter bent. De instructies voor nuchter zijn vindt u in de folder Algehele en regionale anesthesie. Opname en ingreep Tijdstip en afdeling van opname U hoort een dag voor de opname hoe laat en waar u in het ziekenhuis wordt verwacht. U wordt hiervoor tussen en uur gebeld. Melden U wordt op de dag van de operatie opgenomen. U meldt zich op de verpleegafdeling waar u wordt opgenomen. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

4 Voorbereiding in het ziekenhuis Een verpleegkundige bereidt u voor op de operatie. U krijgt een operatiejasje aan. Ook krijgt u alvast pijnstillers voor na de operatie en - indien nodig - een rustgevend tabletje. Ongeveer een uur later wordt u naar de wachtruimte van de operatiekamer gebracht. Daar wordt u opgehaald door de anesthesioloog. Vervolgens gaat u naar de operatiekamer en start de uroloog met de operatie. Verdoving De ingreep vindt plaats onder algehele verdoving (narcose). De anesthesioloog bespreekt deze vorm van verdoving met u tijdens de preoperatieve screening. Meer informatie over de verdoving vindt u in de folder Algehele en regionale anesthesie. Op de operatiekamer Op de operatiekamer wordt u onder narcose gebracht. U wordt vervolgens op uw zij gedraaid (operatiekant naar boven gericht). Om ruimte te krijgen wordt de buik opgeblazen met koolzuurgas (CO2). Via een aantal kleine sneetjes in de onderbuik worden buisjes ingebracht. Door deze sneetjes worden chirurgische instrumenten ingebracht waarmee de operatie wordt uitgevoerd. Soms lukt een kijkoperatie niet en is er alsnog een open buikoperatie nodig. Tijdens de operatie wordt het uitgezette nierbekken vrijgemaakt. De vernauwing wordt opgezocht en verwijderd. Daarna wordt er een nieuwe aansluiting tussen nierbekken en urineleider gemaakt. Er wordt een dun plastic slangetje ( JJ katheter) in de urineleider gebracht om de nieuwe aansluiting tussen urineleider en nierbekken te beschermen en de doorstroom van urine te garanderen. Dit slangetje wordt na zes tot acht weken poliklinisch, met een kijkonderzoek van de blaas (cystoscopie) verwijderd. Duur van de operatie De operatie duurt ongeveer 2 tot 3 uur. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

5 Na de operatie De uitslaapkamer Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer om wakker te worden. De bloeddruk, het hartritme en de urineproductie worden gecontroleerd. Ook wordt gevraagd of u pijn heeft. Als u pijn heeft, krijgt u medicijnen toegediend. U heeft een infuus, (eventueel) een slangetje in de buik (drain) om het wondvocht af te voeren en een blaaskatheter. Als u aandrang krijgt om te plassen, moet u de verpleegkundige waarschuwen. Hij/zij controleert de katheter. Als de controles goed zijn, kunt u terug naar de verpleegafdeling. Terug op de afdeling Terug op de afdeling controleren de verpleegkundigen regelmatig de bloeddruk, pols, temperatuur, blaaskatheter en de drain. De blaaskatheter Na de operatie hebt u een blaaskatheter. Dit is een slangetje in de blaas dat ervoor zorgt dat de urine uit de blaas kan lopen en u niet zelf hoeft te plassen. De katheter blijft 1 tot 2 dagen na de operatie zitten en mag worden verwijderd als u weer goed mobiel bent. Soms kan de katheter de wand van de blaas irriteren en u het gevoel geven dat u moet plassen. Dit wordt blaaskramp genoemd. Bespreek deze klachten met de verpleegkundige. Hij/zij kan u hiervoor medicatie geven. Vaak zit er de eerste dagen nog wat bloed bij de urine. Drain U hebt een drain (slangetje) in de buikwand die, via een van de operatiegaatjes, het wondvocht afvoert. Deze drain blijft, net als de blaaskatheter, 1 tot 2 dagen na de operatie zitten. De drain kan worden verwijderd als er weinig tot geen wondvocht wordt afgevoerd. De JJ-katheter De JJ-katheter kan het gevoel van aandrang om te plassen geven. Als deze klacht erg hinderlijk is, kan de uroloog medicijnen voorschrijven die het aandranggevoel verminderen. Ook kan er door de JJ-katheter wat bloedverlies in de urine zijn. Mogelijke complicaties In de meeste gevallen verloopt een operatie zonder problemen. Toch is het van belang dat u weet welke complicaties er kunnen optreden. De meest voorkomende complicaties zijn: - een nabloeding. Door een nabloeding kan de urine rood gekleurd zijn. Dat kan vooral de eerste dag na de operatie voorkomen. Dit is normaal en verdwijnt na enige tijd. - een wondinfectie of koorts, waarvoor vaak antibioticum wordt gegeven. - kort na de ingreep kan er schouderpijn ontstaan. Dit wordt veroorzaakt door een beetje koolzuurgas dat na de ingreep in de buik achterblijft. Het koolzuurgas wordt vrij snel via de bloedbaan naar de longen getransporteerd en verlaat zo het lichaam. De schouderpijn zal normaal dan ook snel overgaan. - De kans op het terugkomen van de vernauwing is ongeveer 5%. Dit kan betekenen dat de behandeling op termijn moet worden herhaald. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

6 Weer thuis In de eerste periode thuis kunt u last hebben van de volgende klachten en verschijnselen: - Pijn. Als u hier last van heeft mag u pijnstillers gebruiken (paracetamol 500 mg, maximaal zes tot acht maal daags) - Vermoeidheid. Als gevolg van uw operatie kan uw conditie verminderd zijn. Dat merkt u aan vermoeidheid en een vertraagd reactievermogen. Zorg voor een goede verdeling van activiteiten en rust. Uw conditie zal langzaamaan beter worden. Leefregels en adviezen Om een goed herstel na uw operatie mogelijk te maken is het beter dat u: - de eerste zes tot acht weken geen zware lichamelijke arbeid verricht; - geen zware dingen tilt; - geen zware huishoudelijke werkzaamheden uitvoert; - geen intensieve sporten beoefent; - de eerste weken geen of matig alcohol gebruikt; - de eerste weken niet fietst. Autorijden is geen probleem en dit kunt u - als het reactievermogen weer goed is - snel hervatten. - Wij adviseren u om de eerste weken minimaal twee tot drie liter vocht per dag te drinken. Dit draagt bij tot een goed herstel. Vooral als uw urine nog wat bloed bevat, is het belangrijk dit advies op te volgen. Dan wordt de blaas op natuurlijke wijze gespoeld, waardoor de urine weer lichter van kleur zal worden. - Als u voor de operatie bloedverdunnende middelen gebruikte, mag u het gebruik hiervan alleen hervatten op voorschrift van de arts. Voordat u naar huis gaat vertelt de arts u wanneer u deze bloedverdunnende middelen weer mag gaan gebruiken. Wondverzorging Door de kijkoperatie heeft u enkele kleine wondjes. De wondjes zijn gehecht met oplosbare hechtingen. Vanaf twee weken na de operatie lossen deze geleidelijk op. U hoeft thuis geen pleister op de wondjes te doen, tenzij er vocht uit de wond komt. De eerste dagen komt er een beetje licht rood gekleurd wondvocht uit de wondjes. Dit is normaal. U mag thuis gewoon douchen tenzij u van de arts en/of verpleegkundige een ander advies heeft gekregen. U kunt beter nog niet in bad gaan. Dit mag weer na twee weken. Controleafspraak U komt zes tot acht weken na de operatie voor controle op de polikliniek. De afspraak wordt voor u gemaakt door de secretaresse van de verpleegafdeling. Het inwendige slangetje (JJ katheter) wordt dan op de polikliniek verwijderd. Dit gebeurt door een kijkonderzoek via de blaas (cystoscopie). Dit duurt drie minuten. Na 3 maanden vindt een controleonderzoek plaats om het resultaat van de operatie te bekijken. Problemen thuis Als u last heeft van een van onderstaande problemen, neem dan contact op met de polikliniek Urologie (tijdens kantoortijden) of met de (dienstdoende) huisarts (buiten kantoortijden). Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

7 Bij vragen of twijfels binnen 24 uur na ontslag kunt u bellen met de verpleegafdeling. Na 24 uur kunt u (tijdens kantoortijden) terecht bij de polikliniek urologie. Bij spoedeisende vragen wordt u verzocht de huisarts te bellen. Deze verwijst u zo nodig door naar de uroloog. - U heeft koorts (boven de 38,5 graden). - U heeft ernstig brandende pijn als u plast. - U aanhoudende (buik)pijn hebt die niet verdwijnt met gebruik van de voorgeschreven pijnstiller of paracetamol van 500 mg. - Als u plotseling helder rood bloed of pus verliest via de wond(jes). - Als er sprake is van roodheid of zwelling van de wond(jes) die er eerder niet was. Meer informatie Vragen Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de polikliniek Urologie. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder. Klachten Het Diakonessenhuis streeft ernaar optimale zorg te verlenen. Toch kan het voorkomen dat u niet tevreden bent. Wij stellen het op prijs als u uw klacht of ongenoegen met ons bespreekt. U kunt zich wenden tot de direct betrokken medewerker of de leidinggevende. Als u liever een neutraal persoon inschakelt, kunt u terecht bij de klachtenfunctionaris via telefoonnummer (Utrecht), (Zeist/ Doorn), via klachten@diakhuis.nl of via het klachtenformulier op Opmerkingen over de tekst Ontbreekt er informatie of is iets onduidelijk beschreven, dan horen wij dat graag. Met medische vragen over uw behandeling kunt u bellen met de betrokken afdeling via de telefoonnummers achter in deze folder. Opmerkingen over de tekst kunt u doorgeven aan de afdeling Communicatie via telefoonnummer of via info@diakhuis.nl. Tot slot Over het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn Het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn is een vooruitstrevend algemeen ziekenhuis en het oudste Diakonessenhuis van Nederland. Onze medewerkers zetten zich iedere dag in om de beste zorg dichtbij te leveren. Dat wil zeggen dat kwalitatief hoogwaardige medische en verpleegkundige zorg en zorgzaamheid voorop staan. Het Diakonessenhuis biedt een breed scala aan uitstekende zorg en specialisaties waaronder zorg op maat voor ouderen, vrouw en kindzorg en zorg voor mensen met kanker. Locatie Utrecht, het stadsziekenhuis, huisvest één van de meest uitgebreide bevallingscentra van Nederland, een uniek kankerdagbehandelcentrum en een geavanceerd spoedzorgcentrum. Locatie Zeist is een vitaal streekziekenhuis gespecialiseerd in zorg op maat voor ouderen en chronisch zieken. In Doorn staat een goed toegankelijke buitenpolikliniek waar vrijwel alle specialismen spreekuur houden. Het Diakonessenhuis is ook gespecialiseerd in kijkoperaties van liesbreuken, de behandeling van slaap- en snurkproblemen, pijnbehandeling, keel- neus- en oorbehandelingen en in hoofd-halschirurgie. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/

8 Algemene voorwaarden Op de dienstverlening van het Diakonessenhuis zijn algemene voorwaarden van toepassing. U vindt de voorwaarden op in de rubriek 'Naar het ziekenhuis'. Telefoonnummers Polikliniek Urologie Verpleegafdeling 1 CD (Utrecht) Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/