N 25. JACQUES NÈVE Horloger d Art GILLES DEHERVE À JUPILLE

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "N 25. JACQUES NÈVE Horloger d Art GILLES DEHERVE À JUPILLE"

Maarten Sanders
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 N 25 JACQUES NÈVE Horloger d Art jneve@horloger.net - GILLES DEHERVE À JUPILLE PRECISIE REGULATEUR MET LOOPTIJD VAN EEN JAAR Omstreeks 1810 Notelaar H. 163 cm, B. 52 cm, D. 26 cm Gesigneerd op de wijzerplaat: G Deherve á Jupille BIBLIOGRAFIE : L'Horlogerie et ses Artistes au Pays de Liége, Florent Pholien 1933; Eddy Fraiture, Belgische Uurwerken en hun Makers, Horloges et Horlogers Belges A-Z,

2 2

3 3

4 4

5 GILLES DEHERVE À JUPILLE PRECISIE REGULATEUR MET LOOPTIJD VAN EEN JAAR Omstreeks Het gangwerk bevindt zich tussen drie platines ; de veertrommel een het echappementsanker tussen de voorste en achterste platine, de andere raderwerken tussen de voorste en de middelste platine. De klok wordt in gang gebracht door middel van een gewicht van 16 kg dat wordt vastgehouden door een katrol die driemaal is bevestigd, voor een lange looptijd. De opwinding gebeurt via een sleutel met een hendeltje, met constante krachtbehoud. Echappement met alternerende stiften. De klok heeft een slinger met een zeer zware lens met centrale regeling met gradaties, en thermische compensatie door middel van stalen en zinken staven volgens het principe van Harrison. Mesophanging vooraan het gangwerk. De grote wijzerplaat is gemaakt van achtergeschilderd glas met de signatuur, romeinse cijfers voor de uren en een externe gradatie voor de minuten. Een gradatie aan de binnenzijde toont de seconden. De grote wijzers zijn gemaakt van geblauwd staal. De omtrek van de wijzerplaat is gemaakt van gesculpteerd en met bladgoud verguld hout. De klok zit in een muurkast in massieve notelaar met inlegwerk en hoeken van messing. Drie vensters geven een zicht op de binnenkant langs alle zijden. Looptijd van 360 dagen. Florent Pholien vertelt dat Gilles Deherve een klokkenmaker was die actief was in Jupille in de 18 e eeuw. Hij is waarschijnlijk de vader van Henri Deherve te Herve. Hieronder een aantal opmerkingen over deze uitzonderlijke regulateur : De manier waarop de katrol die het gewicht vasthoudt is geagenceerd, is geheel origineel. Ze ontrolt zich via het wiel, maar is ook bovenaan vastgehecht en laat dus een driemaal zo grote bewegingshoogte toe, wat deze uitzonderlijke looptijd van een jaar verklaart. De slinger bestaat uit zowel stalen als zinken staven en dit is ook helemaal origineel. De zinken staven zijn dikker voor een correcte kalibratie. Vaak wordt messinf hiervoor gebruikt. 5

De bouwwijze van het constante krachtsysteem is ook helemaal origineel, en veel eenvoudiger dan de types die in die periode

Het is mogelijk dat Gilles de Herve leerling is geweest van Hubert Sarton, en de details die men in deze klok terugvinden wijzen

Dieudonné en Nicolas-Marie Lhoest, en François-Joseph Sarton.

Gebruik van een echappement met alternerende stiften, ook typisch voor deze ateliers.

6 De bouwwijze van het constante krachtsysteem is ook helemaal origineel, en veel eenvoudiger dan de types die in die periode gebruikt worden. Zo steunt slechts een dun plakje van de veer op een spie. Het is mogelijk dat Gilles de Herve leerling is geweest van Hubert Sarton, en de details die men in deze klok terugvinden wijzen in die richting : Vergelijkbare opbouw van het gangwerk met die van Hubert Sarton en van zijn leerlingen en opvolgers, zoals Dieudonné en Nicolas-Marie Lhoest, en François-Joseph Sarton. De tandwielen zijn opengewerkt net zoals die van het atelier van Sarton. Gebruik van een echappement met alternerende stiften, ook typisch voor deze ateliers. Een lange looptijd, wat ook belangrijk was bij Sarton en zijn opvolgers. De secondenwijzer is korter om de klok gemakkelijker terug op het juiste uur te kunnen zetten, en ook om de inertie van het echappementswiel te verkleinen. Dit wordt ook vaak gebruikt bij de opvolgers van Sarton (alhoewel Robert Robin dit voor de eerste keer toepaste). H. 163 cm, B. 52 cm, D. 26 cm 6

7 7

8 8

9 DOCUMENTAIRE BIJLAGEN Regulateur met slagwerk en datumaanduiding, looptijd van vijftien dagen, gesigneerd H : Deherve à herve. Omstreeks

Vergelijkbare documenten

N 52. JACQUES NÈVE Horloger d Art + 32 (0)

N 52. JACQUES NÈVE Horloger d Art + 32 (0) N 52 JACQUES NÈVE Horloger d Art + 32 (0)477 27 19 08 - jneve@horloger.net - www.horloger.net PRECISIE-REGULATEUR, MEESTERWERK VAN RICHARD VOLKAERTS IN 1920 ÉCOLE PROFESSIONNELLE DE MÉCANIQUE DE PRÉCISION