Carcassonne : Die Burg HANS IM GLÜCK, 2003 KNIZIA Reiner Naar het Carcassonne spelsysteem van WREDE Klaus-Jürgen spelers vanaf 8 jaar ± 45

Transcriptie

1 Carcassonne : Die Burg HANS IM GLÜCK, 2003 KNIZIA Reiner Naar het Carcassonne spelsysteem van WREDE Klaus-Jürgen spelers vanaf 8 jaar ± 45 minuten

2 Inleiding Het imposante silhouet van de stad Carcassonne schittert in het licht van de ondergaande zon. Ridders en schildknapen verzorgen de paarden. Handelaars prijzen luidkeels hun waren aan en de herauten haasten zich naar het paleis. Hoog boven hen allen verheft zich de burcht, nagenoeg onneembaar met zijn machtige omwalling. Spelmateriaal de burchtmuur De burchtmuur, die vóór elk spel in elkaar moet worden gepuzzeld, bestaat uit 10 delen. Deze muur toont een puntentabel en 7 verschillende startvelden. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 2 / 12 -

3 60 burchtkaarten De burchtkaarten tonen verschillende delen van de burcht zoals wegen, hoeves, torens en weides. Een aantal weides bevat een marktplaats, te herkennen aan een blauw marktkraam. Sommige wegen vloeien samen in een stenen pleintje waardoor de verschillende wegen van elkaar worden gescheiden. Andere wegen lopen dan weer samen bij een waterput, maar deze wegen lopen gewoon door over het kruispunt. Personen, dieren en voorwerpen (bijvoorbeeld hooikarren) hebben in het spel geen betekenis. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 3 / 12 -

4 18 muurkaartjes Er zijn 9 verschillende kaartjes, elk kaartje is tweemaal voorhanden. achterkant muurkaartje 14 volgelingen in 2 kleuren 2 donjons in 2 kleuren (een donjon is het hoofdgebouw uit een middeleeuwse burcht) een spelreglement Doel van het spel De spelers leggen beurtelings burchtkaarten binnen de omwalling. Zodoende ontstaan wegen met verschillende lengtes, torens met verschillende hoogtes, hoeves en weides waarop de spelers volgelingen kunnen inzetten in de hoop dat deze later punten zullen opbrengen. Aangezien de spelers zowel tijdens het spel als na afloop ervan punten kunnen verdienen, is de winnaar pas aan het einde van het spel bekend. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 4 / 12 -

5 Spelvoorbereiding De burchtmuur wordt in elkaar gepuzzeld zoals aangegeven op pagina 2. De getallen van 0 tot en met 99 volgen elkaar netjes op. De 60 burchtkaarten worden met de rugzijde naar boven grondig geschud en in meerdere blinde stapels binnen handbereik van beide spelers gelegd. De 18 muurkaartjes worden met de rugzijde naar boven grondig geschud. Op elke hoektoren van de omwalling wordt telkens één verdekt kaartje gelegd. Alleen op de hoektoren [0/1] wordt geen kaartje gelegd. De kaartjes die dan nog overblijven, worden zonder ze te bekijken terug in de doos gelegd; zij worden in het spel niet gebruikt. Beide spelers krijgen de 7 volgelingen en de donjon van één kleur. Elk van hen plaatst één volgeling op veld 0 van de puntentabel. De 6 overige spelfiguren vormen samen met de donjon de voorraad van een speler. De jongste speler beslist ten slotte of hijzelf dan wel zijn tegenspeler mag beginnen. Spelverloop De spelers spelen om beurt. De speler die aan de beurt is, voert de volgende acties in de aangegeven volgorde uit : 1. De speler moet een burchtkaart van één van de blinde stapels nemen en die op een gepaste plaats aanleggen. 2. De speler mag één (niet meer!) van zijn volgelingen uit zijn voorraad inzetten op de zonet aangelegde burchtkaart. 3. Indien er door het aanleggen van de burchtkaart wegen, torens of hoeves worden afgewerkt, moeten deze onmiddellijk worden gewaardeerd. 4. Indien de speler door zijn vordering op de puntentabel met zijn pion precies op één van de hoektorens van de omwalling terecht komt, ontvangt hij het muurkaartje van deze toren als een tegenspeler het voorheen nog niet heeft weggekaapt. De speler mag dit muurkaartje bewaren. 1. burchtkaarten aanleggen Als eerste actie van zijn beurt, moet de speler een burchtkaart van één van de blinde stapels nemen. Hij toont het kaartje aan de tegenspeler, zodat die hem kan bijstaan met goede raad en legt het dan open aan in het speelveld. Daarbij moet hij op volgende zaken letten : De eerste burchtkaart die in het spel komt, moet met één volledige zijde (!) aan één van de startvelden op de omwalling worden aangelegd. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 5 / 12 -

6 Elke volgende burchtkaart die later in het spel komt (in de voorbeelden is deze telkens rood omrand), moet met ten minste één volledige zijde (!) ofwel aan één van de overige startvelden van de omwalling ofwel aan een andere burchtkaart worden aangelegd. Het aanleggen van een hoek aan een hoek of een halve kaart aan een halve kaart is niet toegestaan. Wegen moeten altijd doorlopen. De andere delen van de burcht (torens, hoeves en weides) mogen naar believen tegen elkaar worden gelegd. Tegen de burchtmuur mag elk landschapsdeel (wegen, torens, hoeves of weides) worden aangelegd. Als een burchtkaart nergens op een geldige manier kan worden aangelegd, wordt ze uit het spel genomen en mag de speler die aan de beurt was een nieuwe kaart nemen. 2. volgelingen inzetten Als een speler een burchtkaart heeft gelegd, mag hij hierop een volgeling uit zijn voorraad plaatsen. Daarbij moet hij op de volgende zaken letten : Per beurt mag een speler slechts één volgeling inzetten. De ingezette volgeling kan alleen uit de eigen voorraad worden genomen. De volgeling kan uitsluitend op de zojuist aangelegde burchtkaart worden geplaatst. De speler moet beslissen op welk landschapsdeel hij zijn volgeling wil plaatsen. Naargelang de keuze vervult de volgeling de rol van heraut (op een weg), ridder (op een toren), schildknaap (in een hoeve) of handelaar (in een wei, al dan niet met een marktplaats). Opmerking : Een handelaar wordt neergelegd, terwijl alle andere figuren rechtop blijven staan. Dit vergemakkelijk later het overzicht op het speelveld. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 6 / 12 -

7 Door het aanleggen van een nieuwe burchtkaart kunnen bestaande wegen, torens, hoeves en weides worden vergroot. Staat er op het vergrote landschapsdeel reeds een volgeling uit een vorige beurt dan mag er geen nieuwe volgeling aan worden toegevoegd, ongeacht of het een volgeling van dezelfde kleur betreft of niet. Daarbij speelt het geen rol hoeveel tegels de reeds aanwezige volgeling verwijderd is van de zojuist aangelegde tegel. In de loop van het spel is het echter wel mogelijk dat meerdere volgelingen zich in één gebied bevinden. Dit wordt uitgelegd onder het hoofdstuk 'Verbonden gebieden' op pagina 10. Als de voorraad volgelingen van een speler in de loop van het spel is uitgeput, kan hij er ook geen nieuwe meer inzetten. Dit hoeft echter geen probleem te zijn, want op tijd en stond krijgt een speler ook volgelingen terug (zie verder). Na het inzetten van een volgeling is de beurt van een speler over en is de tegenspeler aan de beurt. Uitzondering : Als een speler door het aanleggen van de burchtkaart een weg, een toren of een hoeve heeft afgewerkt, moet deze onmiddellijk worden gewaardeerd. De weides worden daarentegen pas aan het einde van het spel gewaardeerd (zie verder). 3. waarderen van afgewerkte wegen, torens en hoeves Een weg wordt afgewerkt Een weg is afgewerkt als alle stukken weg zijn begrensd door een stenen pleintje of de burchtmuur, als ze uitmonden in een gebouw of wanneer een weg een gesloten kring vormt. Een weg kan willekeurig lang zijn, dit wil zeggen uit een willekeurig aantal burchtkaarten zijn samengesteld. Voor een afgewerkte weg ontvangt de speler die op deze weg de meeste herauten bezit, 1 punt voor elke burchtkaart waaruit de weg in kwestie is samengesteld. Indien de weg begint en / of eindigt in een passend startveld dan wordt dit veld als een volwaardige burchtkaart meegeteld. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 7 / 12 -

8 Deze punten worden, net als alle andere punten, onmiddellijk op de burchtmuur verrekend. De burchtmuur toont een scoretabel met 100 velden. Mocht een speler met zijn telsteen voorbij veld 99 gaan, begint hij weer op veld 0. Om te tonen dat hij al 100 punten heeft vergaard, legt hij zijn telsteen neer. Als er aan de kant van de afgewerkte weg één of meer waterputten liggen, ontvangt de speler 2 punten voor elke burchtkaart waaruit de afgewerkte weg bestaat. Ook wanneer er meerdere waterputten langs de weg liggen, worden slechts 2 punten per burchtkaart geteld. Een toren wordt afgewerkt Een toren is afgewerkt wanneer de afzonderlijke torenonderdelen volledig door wegen, hoeves, torens (hoek aan hoek), weides of de burchtmuur zijn omgeven. De toren mag bovendien geen lege vlakken bevatten. Een toren kan willekeurig groot zijn, dit wil zeggen uit willekeurig veel burchtkaarten zijn samengesteld. Voor een afgewerkte toren krijgt de speler met de meeste ridders in die toren 2 punten per burchtkaart waaruit de toren is samengesteld. Ook nu tellen de eventuele startvelden mee als een volwaardige burchtkaart. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 8 / 12 -

9 Een hoeve wordt afgewerkt en de donjon komt in het spel Een hoeve wordt afgewerkt wanneer alle delen van de hoeve volledig door wegen, torens, hoeves (hoek aan hoek), weides of de omwalling zijn omgeven. Bovendien mag de hoeve geen lege vlakken bevatten. Een hoeve kan willekeurig groot zijn, dit wil zeggen uit een willekeurig aantal burchtkaarten zijn samengesteld. Voor een afgewerkte hoeve ontvangt de speler met de meeste schildknapen in die hoeve 1 punt voor elke burchtkaart waaruit de hoeve is samengesteld. Eventuele startvelden tellen mee alsof het een gewone burchtkaart betrof. Algemeen : Het speelt geen rol wie van beide spelers een gebied afwerkt. De punten worden alleen toegekend aan de speler die in het betreffende gebied de meeste volgelingen bezit. Van zodra een speler zijn eerste hoeve afwerkt, zet hij zijn donjon in de afgewerkte hoeve. Slaagt die speler er zelf in om in de loop van het spel een nog grotere hoeve af te werken (bestaande uit nog meer burchtkaarten) waarin hij tevens de meeste schildknapen bezit, dan mag hij de donjon daar naartoe verplaatsen. Zodoende markeert de donjon aan het einde van het spel de grootste hoeve van elk van de spelers. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 9 / 12 -

10 Gebieden worden verbonden Door het aanleggen van burchtkaarten kunnen afzonderlijke gebieden met elkaar worden verbonden. Hierdoor kunnen er zich meerdere herauten op een weg, meerdere ridders in een toren, meerdere schildknapen in een hoeve of meerdere handelaars in een wei bevinden. Dit kunnen zowel volgelingen van een verschillende kleur als volgelingen van eenzelfde kleur zijn. Bij de waardering van zulk een gebied wordt er gekeken wie van de spelers in dat gebied de absolute meerderheid aan volgelingen bezit. Deze speler krijgt dan ook als enige de punten van het gebied toegekend. Hebben beide spelers evenveel volgelingen in een dergelijk gebied dan krijgt geen van hen de punten. Opgelet : Meerdere volgelingen in eenzelfde gebied doen geen afbreuk aan de regel dat er op een uitgebreid gebied waar zich reeds een volgeling bevindt, geen nieuwe volgeling mag worden ingezet, ook niet indien de reeds aanwezige volgeling van de eigen kleur is. Die regel is met name van toepassing voor het inzetten van een volgeling. De meerderheidsregel is enkel van toepassing voor volgelingen die door het verbinden van gebieden in eenzelfde gebied komen te staan. De volgelingen keren terug in de voorraad Nadat een weg, toren of hoeve is afgewerkt en alleen dan keren de volgelingen die zich in dat gebied bevinden na de waardering terug in de voorraad van hun eigenaar. Deze volgelingen kunnen vanaf de volgende beurt weer worden ingezet. Opmerking : Handelaars blijven tot aan het einde van het spel op de weides liggen, aangezien de weides niet tussentijds worden gewaardeerd. Snelle punten Het is mogelijk om in eenzelfde beurt een volgeling in te zetten en deze onmiddellijk te waarderen, waarna de volgeling ook weer onmiddellijk terugkeert in de voorraad van de speler. Daarbij moet men in de aangegeven volgorde : een burchtkaart aanleggen waardoor een weg, toren of hoeve wordt afgewerkt ; op deze kaart een volgeling inzetten (kan enkel indien er zich nog geen volgeling bevindt) ; het afgewerkte gebied waarderen ; de volgeling weer in de eigen voorraad leggen. BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 10 / 12 -

11 4. muurkaartjes veroveren Als een speler bij een waardering met zijn telsteen precies op een hoektoren van de burchtmuur landt (op één van de beide velden waaruit elke hoektoren bestaat), neemt hij het muurkaartje dat zich daar bevindt en legt het zichtbaar voor zich neer. Dit kan uiteraard enkel indien de tegenspeler dit muurkaartje eerder in het spel nog niet heeft veroverd. Een muurkaartje wordt niet veroverd wanneer de telsteen in één beweging over de hoektoren heen springt. Het veld moet met een precies aantal stappen worden bereikt. De speler kan het veroverde muurkaartje vanaf zijn volgende beurt inzetten. In een beurt kan een speler ook meerdere muurkaartjes inzetten als hij er meerdere bezit. Van zodra een muurkaartje wordt ingezet, verdwijnt het uit het spel. De precieze uitwerking van elk van de 9 verschillende muurkaartjes wordt verder in de spelregels toegelicht op pagina 12. Voor het veroveren van de muurkaartjes is ook het volgende van zeer groot belang. Indien het aanleggen van een burchtkaart meerdere waarderingen uitlokt, wordt de telsteen van de speler die op dat ogenblik aan de beurt is en de burchtkaart heeft aangelegd, als eerste verzet. De weides Weides worden door wegen, torens en hoeves van elkaar gescheiden. Zet een speler tijdens het spel een handelaar in een wei dan legt hij deze neer om aan te duiden dat deze volgeling in de loop van het spel niet naar zijn eigenaar kan terugkeren. Weides worden, zoals eerder gezegd, pas aan het einde van het spel gewaardeerd. Einde van het spel De beurt waarin de laatste burchtkaart van alle blinde stapels wordt aangelegd, wordt nog afgewerkt. Daarna eindigt het spel onmiddellijk. Alle muurkaartjes die nog op de omwalling liggen, worden opgeruimd vooraleer aan de slotwaardering te beginnen. Slotwaardering (waardering van donjons, weides en muurkaartjes) Bij de slotwaardering wordt de grootste donjon en de weides gewaardeerd. Daarenboven kunnen ook de muurkaartjes 4 tot en met 9 worden ingezet. Onafgewerkte hoeves, wegen en torens worden in principe niet gewaardeerd. Het inzetten van de muurkaartjes 4, 5 of 6 kan hierop echter een uitzondering vormen. 1. waardering van de grootste donjon De speler met de grootste donjon (dit is de speler met de grootste afgewerkte hoeve) ontvangt de volgende punten. Binnen de omwalling zijn aan het einde van het spel in totaal exact 16 plaatsen onbezet gebleven. Dit kunnen er meer zijn indien in de loop van het spel één of meer burchtkaarten niet konden worden aangelegd. Het grootste samenhangende gebied van vrije velden wordt bekeken en het aantal burchtkaarten dat hierin nog gepast zou hebben, wordt geteld (in het voorbeeld 11 velden). De uitkomst van deze optelling is het aantal punten dat de speler met de grootste donjon ontvangt. Als de donjon van beide spelers even groot is, ontvangt niemand punten. Let op : muurkaartje 8 kan hier nog roet in het eten gooien! BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 11 / 12 -

12 2. waardering van de weides De speler die in een weide als enige de meeste handelaars bezit, ontvangt 3 punten voor elke marktplaats (blauw marktkraam) in deze wei. Hebben beide spelers evenveel handelaars in een wei, krijgt niemand punten voor deze wei. 3. muurkaartjes Tenslotte worden nog de punten voor de muurkaartjes 4, 5, 6 (onafgewerkte gebieden) en 9 (bonuspunten) toegekend indien één of beide spelers hierover zouden beschikken. De speler die daarna het verst vooruit ligt op de puntentabel, wint het spel! Je krijgt onmiddellijk een 2de beurt tijdens het spel. Eén onafgewerkte toren brengt alsnog 2 punten per burchtkaart op bij de slotwaardering. Eén afgewerkte toren telt voor jou dubbel en brengt 4 punten per burchtkaart op tijdens het spel. Eén afgewerkte hoeve telt voor jou dubbel en brengt 2 punten per burchtkaart op tijdens het spel. Eén onafgewerkte hoeve brengt alsnog 1 punt per burchtkaart op bij de slotwaardering. Elke marktplaats op een wei brengt 4 punten op bij de slotwaardering. Eén onafgewerkte weg brengt Jouw donjon is 2 burchtkaarten alsnog 1 punt op per burchtkaart groter dan hij werkelijk is bij de bij de slotwaardering. slotwaardering (vb. 7 i.p.v. 5). Merk tenslotte op dat wie muurkaartjes Je ontvangt 5 bonuspunten bij de 2 tot en met 7 wil inzetten dit enkel kan slotwaardering. doen indien hij in het gewaardeerde gebied meer volgelingen bezit dan zijn tegenspeler. Zoniet kan hij het muurkaartje niet inzetten. Punten weg weg met waterput toren hoeve marktplaats BELLEKENS Herman CARCASSONNE : DIE BURG - 12 / 12 -