Verkiezing Europees Parlement 2009

Transcriptie

1 Verkiezing Europees Parlement 2009 O&S juni 2009

2

3 Uitslag verkiezingen Europees Parlement 2009 s-hertogenbosch Uitgesproken standpunten over Europa leiden tot winst Met de zeer lage opkomst landelijk en de grote steun voor de door anti-europese sentimenten gedreven partij als PVV geeft een belangrijk deel van de kiezers duidelijk te kennen weinig vertrouwen te hebben in de Europese politiek. aarentegen levert het meer uitgesproken proeuropa standpunt van 66 deze partij een duidelijke winst op. e kiezer lijkt zich landelijk ook duidelijk uit te spreken tegen het kabinetsbeleid door haar geringe steun aan de zittende regeringspartijen. PVV grootste partij in s-hertogenbosch e uitslag in s-hertogenbosch volgt op hoofdlijnen het landelijke beeld. Maar de PVV groeit in s- Hertogenbosch sterker door en passeert het CA als grootste partij. Met name 66 en in mindere mate doen het uitstekend in s-hertogenbosch. e PvdA daarentegen moet grote klappen incasseren. Haar aanhang neemt sterk af ten opzichte van voorgaande verkiezingen. e continue groei van de SP over de afgelopen jaren is tot stilstand gekomen. Figuur 1 Uitslag s-hertogenbosch afgezet tegen de landelijke uitslag 2% % % Landelijk % % % % % CA-EV PVA/ES VV-EL- GROENLINKS SP CU-SGP 66 PV PVV Overige partijen Ten opzichte van de landelijke uitslag scoort het CA en PvdA benedengemiddeld in s- Hertogenbosch. -, 66 en de SP scoren bovengemiddeld. e opkomst van de PVV is iets sterker dan het landelijke beeld. Vergeleken met de Europese verkiezingen in 2004 groeit de SP landelijk nog door met 0,3% tot 7,1%. In s-hertogenbosch echter neemt de SP ten opzichte van de Europese verkiezingen zelfs af van 11% in 2004 naar 9,4% in e PvdA ziet haar aanhang halveren in s-hertogenbosch. Het beeld wijkt niet of nauwelijks af van de landelijke ontwikkeling. e toename van in s- Hertogenbosch is vrijwel conform de landelijke ontwikkeling. aarentegen doet 66 ten opzichte van het landelijke beeld met 14% van de stemmen het extra goed in s-hertogenbosch.

4 Lage opkomst e opkomst in s-hertogenbosch is ten opzichte van de Europese verkiezingen in 2004 verder afgenomen van 35,8% naar 34,6%. Ten opzichte van de landelijke daling van 39,1% naar 36,5% is de daling in s-hertogenbosch minder sterk maar blijft ze wederom onder het landelijk gemiddelde. Blanco en ongeldige stemmen toegenomen Het aantal blanco stemmen is toegenomen van 92 in 2004 naar 117 in Sinds de herinvoering van het rode potlood kunnen nu ook weer mensen ongeldig stemmen. 87 stemmen zijn ongeldig verklaard. Verlies partijen politieke establishment Ook in s-hertogenbosch is de landelijke trend zichtbaar waarbij de huidige regeringspartijen sterk in aanhang afnemen. Ten opzichte van de Europese verkiezingen van 2004 neemt de PvdA sterk af aan de linkerzijde en in het midden de CA, terwijl de Partij voor de Vrijheid aan de rechterzijde sterk in aanhang groeit. Figuur 2 Uitslag s-hertogenbosch: % winst/verlies naar politiek spectrum 17,3 8,8 1,7 - -1,6-1,3-4,5 - - SP -11,9 PvdA 66 CA VV PVV Verschillen per wijk 1 Binnen s-hertogenbosch zijn op wijkniveau enige ontwikkelingen nader tegen het licht gehouden. Zie ook figuren 4a en 4b. Een paar opmerkingen: e PVV doet het erg goed in de wijken Graafsepoort, Noord en West waar ze als grootste partij uit de bus zijn gekomen. Ook in Maaspoort is de PVV de grootste partij. Vooral in de aandachtsgebieden (zie figuur 3) scoort de PVV hoog met 26,9% van de stemmen. Opvallend is de relatie tussen opkomst en uitslag. Hoe lager de opkomst hoe hoger de uitslag voor de PVV. Voor het CA geldt een omgekeerde relatie (Zie figuur 5). Het CA is traditioneel het grootst in de wat meer randstedelijke gebieden binnen s- Hertogenbosch zoals Rosmalen en Empel. Het CA doet het ook goed in de wijk Zuidoost, waar veel ouderen wonen (figuur 4a en 4b). 1 oor invoering van de stempas is het mogelijk elders in s-hertogenbosch te stemmen. Cijfers met betrekking tot de wijk dienen met voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd.

5 e SP is nergens de grootste partij. Relatief gezien scoort men nog het beste in de wijk Graafsepoort met 13,4% van de stemmen. Net als SP is de PvdA is nergens meer de grootste partij. Het verlies van de PvdA is, vergeleken met de Europese verkiezingen in 2004, het grootst in de wijken Graafsepoort, Noord en Maaspoort, waar hun aanhang ongeveer gehalveerd is. e VV doet het vooral goed in Engelen, maar ook de Groote Wielen waar ze de grootste partij zijn. 66 en doen het goed in de Binnenstad. doet het traditioneel goed in Muntel/Vliert waar ze met 21,8% de grootste partij zijn. 66 is in de Binnenstad de grootste partij. e Binnenstad laat het meest diverse beeld zien. Voor een deel wordt dit veroorzaakt door de invloed van de stempas waardoor relatief veel personen van buiten hier gestemd hebben. e opkomst in de Binnenstad voor de Europese verkiezingen neemt verder toe van 44,5% naar 48,5%. e toegenomen aantallen stemmers van buiten is de oorzaak van deze ontwikkeling. Figuur 3 Uitslag Aandachtsgebieden 2 afgezet tegen de totale gemeente naar partij 3 Aandachtsgebieden 2 Aandachtsgebied s-hertogenbosch CA-EV PVA/ES VV-EL- GROENLINKS SP CU-SGP 66 PV PVV 2 Aandachtsgebieden betreffen de Kruiskamp, Schutskamp, Boschveld, euteren, e Hambaken, Orthen, Bartjes, Eikendonkplein, Hofstad, Gestelse Buurt, Haren, onk en Reit.

6 Figuur 4a Uitslagen per wijk (absoluut en relatief) Verkiezing Europees Parlement op 4 Juni 2009 in - Uitslagen per wijk (absoluut) Inwoners per kies gerech tigd VV-EL- PVA/ES SP PV CU-SGP overige partijen Aantal Stemmen Wijken (combinaties) Blanco Opkomst 01 Binnenstad ,5 02 Zuidoost ,5 03 Graafsepoort ,5 04 Muntel / Vliert ,2 05 Rosmalen zuid ,6 06 Rosmalen noord ,3 07 Groote Wielen Empel ,1 09 Noord ,1 10 Maaspoort ,3 11 West ,5 12 Engelen ,7 s-hertogenbosch ,6 Verkiezing Europees Parlement op 4 Juni 2009 in - Uitslagen per wijk (relatief) Inwoners per kies gerech tigd VV-EL- PVA/ES SP PV CU-SGP overige partijen Aantal Stemmen Wijken (combinaties) Blanco Opkomst 01 Binnenstad ,2 14,2 19,3 16,4 12,5 11,7 7,7 3,8 0,6 3,0 0, ,5 02 Zuidoost ,3 23,0 11,7 10,7 10,6 10,5 8,1 3,2 1,0 2,2 0, ,5 03 Graafsepoort ,3 13,7 11,9 11,0 9,5 10,8 13,4 3,5 0,9 2,4 0, ,5 04 Muntel / Vliert ,0 10,6 17,5 21,8 8,0 12,6 10,7 4,4 0,5 2,5 0, ,2 05 Rosmalen zuid ,7 21,7 13,4 9,8 15,9 10,1 9,8 2,4 0,4 3,3 0, ,6 06 Rosmalen noord ,5 21,6 11,9 11,2 10,8 11,0 11,3 2,6 1,1 2,7 0, ,3 07 Groote Wielen ,8 12,7 19,9 10,4 20,2 8,9 4,5 3,7 0,5 2,1 0, Empel ,0 28,0 13,0 5,6 16,3 7,8 5,5 2,4 1,6 2,6 0, ,1 09 Noord ,8 15,6 11,0 10,8 7,2 13,1 11,7 3,9 1,3 2,2 0, ,1 10 Maaspoort ,1 13,8 14,1 10,1 13,1 12,3 9,2 3,8 1,8 2,4 0, ,3 11 West ,1 17,2 12,8 9,7 8,4 11,9 9,5 3,4 1,3 2,9 0, ,5 12 Engelen ,2 18,0 16,0 8,9 20,5 9,7 4,5 2,3 0,6 2,7 0, , ,3 17,3 14,0 11,6 11,6 11,3 9,4 3,4 1,0 2,6 0, ,6

7 Figuur 4b Uitslagen per wijk (grafisch) 2 Opkomst 48,5% 01 Binnenstad 2 Opkomst 35,5% 02 Zuidoost 2 Opkomst 28,5% 03 Graafsepoort 2 Opkomst 38,2% 04 Muntel / Vliert 2 Opkomst 45,6% 05 Rosmalen zuid 2 Opkomst 34,3% 06 Rosmalen noord

8 2 Opkomst 3% 07 Groote Wielen 3 2 Opkomst 34,1% 08 Empel 2 Opkomst 28,1% 09 Noord 2 Opkomst 33,3% 10 Maaspoort 2 Opkomst 29,5% 11 West 2 Opkomst 40,7% 12 Engelen

9 Figuur 5 Relatie opkomst en PVV/CA relatie PVV en Opkomst (per stembureau) 5 4 PVV (%) Opkom st (%) relatie CA en Opkomst (per stembureau) 5 4 CA (%) Opkom st (%)

10 Figuur 6 Verkiezingsuitslag per stembureau s-hertogenbosch nr Stembureaunaam Locatie Opkomst CA-EV PVA/ES VV-EL- GROENLIN SP CU-SGP 66 NEWROPEA EV& SOLIARA PV EKP G PVV LP PEP LIBERTAS Totaal Blanco Ongeldig Tot+Bl+Ong Kiesger. 1 Stadskantoor Wolvenhoek % Stadsbibliotheek Hinthamerstraat % Woon- Zorgcentrum Antoniegaarde Zuid Willemsvaart % ansinstituut VoetiscH Sint Jansstraat % Basisschool Het Bossche Broek (centrum) Ingang: speelplaats Kuipertjeswal % Nutsschool L.W. Beekman Van der oes de Willeboissingel % Verkadefabriek Boschdijkstraat % Woon- Zorgcentrum Nieuwehagen Gervenstraat % Stadsarchief Bloemenkamp % Maerlantschool Ingang: Hadewychstraat % Verzorgingshuis 'Zuiderschans' Sweelinckplein % Basisschool Het Bossche Broek (zuid) Ingang: Platostraat % Buurthuis 'e Zuiderster' Potgieterhof % Sporthal Weberstraat Weberstraat % Zorgcentrum e Grevelingen Grevelingen % Basisschool Oberon Waalstraat % Bossche Kanovereniging Maassingel % Wederkomstkerk Rijnstraat % Brede Bossche School e Graaf Graafseweg % Brede Bossche School aan de Aa Acaciasingel % Wijkcentrum de Oosthoek Piet Slagerstraat % Onderwijsverzamelgebouw Seringenstraat ingang: van Broeckhovenlaan % Buurthuis Graafsewijk Lucas van Leydenstraat % ependance Sancta Maria Mavo Pieter Borstraat % Basisschool e Kameleon Antoon der Kinderenlaan % agactiviteitencentrum 'e Buut' Taxandriaplein % Trefpunt 'e Slinger' Jan Schofferlaan % Brandweerkazerne Vogelstraat % Basisschool ''t Boschveld' Celsiusstr 29 ingang 's-gravesandestraat % Steunpunt e Westhoek van Leeuwenhoekstraat % Buurthuis 'euteren' Weidonklaan 44 A % RK Annakerk Boschmeersingel % Kindcentrum de Ontdekking Rijzertlaan % Woonzorgcentrum e Taling e Eendenkooi % Basisschool e Kruisboelijn Churchilllaan % Basisschool Imam Albogari Churchilllaan % Gereformeerde Kerk 's Evertsenstraat % Basisschool 't Mozaik Eindhovenlaan % Buurthuis 'e Herpen' Adelheidstraat 35 C % Nico Schuurmanshuis Ketsheuvel % Fontys P.A.B.O. Frans Fransenstraat % Verpleeghuis 'e Herven' Bruistensingel % Clubgebouw Voetbalvereniging TGG e iepte % Gemeentelijk gymlokaal Eekbrouwersweg 2 G % Basisschool 'e Springplank' Hambakendreef 2 A % Scouting en Bosch Noord Hazenburgstede % Steunpunt Epigoon urendael % Basisschool Aventurijn Hengmeng % Nutsbasisschool 'Madelief' Landstrekenlaan % Montessorischool 'Merlijn' Zilverkruid % Omron Manufacturing of the Netherlands Zilverenberg % O.B.S. Meander (nieuwbouw) Braspenninglaan % O.B.S. Meander (nieuwbouw) Braspenninglaan % Sociaal Cultureel Centrum d'n As Asmunt % Openbare Basisschool Caleidoscoop Fluitenkruid % Gymzaal Meerwijkweg % Gymzaal Meerwijkweg % Cafe het Veerhuis Bokhovense Maasdijk % orpshuis 'e Engelenburcht' Heuvel % Tennisvereniging Engelen e Taling % Jenaplanschool Antonius Abt Oberon % Mobiel stemburo Mariaoord en Coudewater 0.00 % Tijdelijke Unit Centraal Station Stationsplein 0.00 % Steunpunt 'van Meeuwenhof' Wethouder-Van der Valkstraat % Sociaal Cultureel Centrum Perron 3 Hoff van Hollantlaan % Verzorgingscentrum e Annenborch Schoolstraat % O.B.S. e Hobbit e Hoge Kamp % Gymlokaal Basisschool e Overlaet Ingang: Tempeliersborch % Gemeentelijk Gymlokaal Mimosastraat 1 A %

11 106 R.K. Basisschool 't Ven Seringenstraat % Gymlokaal Basisschool e Overlaet Ingang: Tempeliersborch % Laurentiuskerk Oude Baan % Herman Broerenschool Van der Leeuwstraat % Stg. Scouting Hintham Vliertsesteeg % Wijk- en ienstencentrum e Biechten Henri Bayensstraat % Educatief Centrum Hintham Vincent van Goghlaan % Ons Trefpunt Bernadettestraat % Rodenborchcollege T.M. Kortenhorstlaan % Basisschool e Vlek Eikakkerhoeven % Openbare Basisschool Kruisstraat Kruisstraat % Basisschool e Troubadour Mozartlaan % Multifunctionele accomod e Witte Wielen eltalaan % Voetbalvereniging OJC Laaghemaal % Kindercentrum de Plantentuinen Spirealaan % Koning Willem I College Onderwijsboulevard % Avans Hogeschool Onderwijsboulevard % Paus Joannesschool Jan Olieslagerstraat % Brede Bossche School Haren-onk-Reit Ploossche Hof % Verzorgingshuis Noorderkroon Manis Krijgsmanhof % Aktiviteitencentrum uinendaal Eerste Rompert % Verzorgingstehuis Clockenweerde Klokkenlaan % Brede Bossche Schoole Hambaken Het Wielsem 1 (ingang bij parkeerplaats) % agcentrum Eygenweg Van der Eygenweg % Basisschool Meander/Gandalf Genhoes % Tijdelijke unit parkeerterrein Maaspoort hoek Maaspoortweg/Fleringen % O.B.S. Meander (oudbouw) Zwartbroekweg % Totaal %