Onderzoeksplan Participatiewet, IOAW en IOAZ 2016 Gemeente Nuenen c.a. en Son en Breugel

Transcriptie

1 CVDR Officiële uitgave van Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Nr. CVDR420326_1 3 januari 2017 Onderzoeksplan Participatiewet, IOAW en IOAZ 2016 Gemeente Nuenen c.a. en Son en Breugel A)Aanleiding Het heronderzoeksplan uit 2014 voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. De mogelijkheden om via koppelingen fraude te bestrijden zijn de afgelopen jaren steeds groter geworden waardoor er gerichter onderzoek verricht wordt. Voor de Participatiewet, de IOAW en de IOAZ zijn er geen wettelijke heronderzoeksverplichtingen meer in het kader van de recht- en doelmatigheid. Door de invoering van de Participatiewet is de gemeente verantwoordelijk voor meer kwetsbare doelgroepen waaronder jongeren met een arbeidsbeperking en personen die alleen voor beschut werken in aanmerking komen. De toestroom van vluchtelingen/statushouders is het afgelopen jaar enorm gegroeid. De dynamische arbeidsmarkt vergt een continue aanpassing van benadering van klanten. Voor de consulenten inkomen en werk is het belangrijk dat zij zich kunnen richten op persoonlijk contact met cliënten in plaats van op onnodige administratieve handelingen. Uiteindelijk kent iedere klantmanager zijn klanten en weet waar die klant behoefte aan heeft. Hierop moet de werkwijze nog meer aangepast worden. Minder administratieve belasting, minder onderzoeken als er geen directe aanleiding is en meer integraal casemanagement. De consulent verandert van werkproceseigenaar naar regievoerder/casemanager en ondersteunt de cliënt om zo volwaardig mogelijke deel te nemen aan de samenleving. Hierbij geldt als ultieme doel uitstroom uit de uitkering door werk. Dit is als onderdeel van de hulp die we als gemeente aanbieden in het Centrum Maatschappelijke Deelname waar we intensief mee samen werken (als toegangsportaal voor kandidaat werkzoekenden en inhoudelijke ondersteuning, een gezin, een plan een aanpak ). Met dit nieuwe plan sturen we aan op minder administratieve procedures en zetten we in op gerichte heronderzoeken van onderwerpen en/of doelgroepen. Het onderzoeksplan omvat de volgende regelingen: - de Participatiewet (PW), - de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), - de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) De heronderzoekstermijnen voor debiteuren zijn afzonderlijk opgenomen in de beleidsregels terug- en invordering. Voor het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (BBZ) geldt de Regeling Administratieve Uitvoering (Rau) nog wel (art 2 t/m 5 van de Rau). Het Onderzoeksplan Participatiewet, Ioaw en Ioaz 2016 treedt in werking per 1 september 2016, hierbij wordt gelijktijdig het heronderzoeksplan Sociale Zaken 2014 gemeente Nuenen c.a. en Son en Breugel ingetrokken. Hiermee wordt ook het gebruik van de DPS-matrix (Diagnose-, Plan- en Sturingsinstrument (DPS), die het frauderisico eruit filtert en tegelijk de kansen op het vinden van werk (uitstroomkans) gestopt omdat we op de wijze van themagerichte controles en signaalsturing een effectievere en efficiëntere inzet en resultaten verwachten. Ook stoppen de onderzoeksverplichtingen per 1september vanuit het oude heronderzoeksplan. Jaarlijks wordt bepaald welke themacontroles het cluster Werk en Inkomen gaat oppakken. B)Het proces van borgen van de rechtmatigheid endoelmatigheid van een uitkering Door het cluster Werk en Inkomen wordt voldoende geborgd op het rechtmatig en doelmatig verstrekken van een uitkering. De rechtmatigheid, dat wil zeggen ontvangt iemand op grond van de wettelijke bepalingen terecht een uitkering? En op de doelmatigheid, stelt iemand alles in het werk om uit de uitkering uit te stromen, bijvoorbeeld door te gaan werken? 1

2 In onderstaand overzicht is opgenomen welke instrumenten hiervoor worden ingezet: C)Rechtmatigheid 1) Goede voorlichting via het Dienstverleningsgesprek (DVG) Op de eerste plaats is een goede voorlichting aan de cliënt erg belangrijk. Als cliënten goed geïnformeerd zijn over wet- en regelgeving en de daarbij behorende rechten en de plichten dan zijn ze ook eerder bereid deze na te leven. Heldere communicatie is van belang en moet in een vroeg stadium gegeven worden. Hiervoor is een eenduidig dienstverleningsgesprek ( DVG) belangrijk, hiermee wordt de aanvrager geïnformeerd over de rechten en plichten en de procedures en de consequenties van het niet nakomen hiervan. Dienstverleningsgesprek We gaan het aanvraag- en werkproces met het CMD integreren ( ): als we naar onze inzet bekijken doen we het volgende: In de dienstverlening streven we naar het in de kracht zetten van het individu. In het kader van de Participatiewet (Pw) betekent dat het (her)vinden van een plaats op de arbeidsmarkt. Het DVG is een kennismakingsgesprek tussen de casemanagers (inkomen en werk) en de klant. De klant wordt op een beknopte servicegerichte wijze voorgelicht over de dienstverlening van de gemeente en de daaraan verbonden rechten en plichten. Dit geeft de klant zekerheid wat leidt tot acceptatie van de verplichtingen en de bereidheid om deze na te leven. De klant krijgt een Dienstverleningsgesprek met de casemanager werk en inkomen. Dit benadrukt het werk boven inkomen principe. Voorbereiding op een DVG: Vooraf worden de aanvraag en de bijgevoegde stukken bestudeerd. Zo nodig kan menanticiperen op bijvoorbeeld een (fraude) signaal en een preventiemedewerker laten deelnemen in het gesprek. Aandachtspunten zijn onder andere: Controleren gegevens/bewijsstukken. Zo nodig bewijsstukken opvragen, hersteltermijn geven. Alert zijn op signalen. Voorlichting rechten en plichten. Informatie over andere regelingen/dienstverlening. Informatiefolder aanbieden. Belangrijk bij het DVG is dat aan het einde van een dergelijk eerste gesprek duidelijk is voor de klant wat hij/zij van de gemeente kan verwachten, en wat niet. En wat de klantmanager van de klant kan verwachten. 2) Identiteitscontrole Naast de reguliere inschrijving bevolkingsregister (via de makelaar) wordt het Verificatie Informatie Systeem (VIS) gebruikt. Met het VIS wordt een identiteitsbewijs gecontroleerd op geldigheid. Ook wordt gecontroleerd of een identiteitsbewijs als gestolen of vermist staat geregistreerd. Hiermee wordt voorkomen dat een klant met onjuiste of valse identiteitsdocumenten een uitkering aanvraagt. 3) Schriftelijke controles Wijzigingsformulier Het rechtmatigheidsonderzoekformulier (Rofje) is vervangen door het wijzigingsformulier. Het wijzigingsformulierformulier ontvangt iedere klant en wordt alleen teruggestuurd als zich wijzigingen in de gezins-, werk- of financiële situatie van de cliënt en diens gezinsleden hebben voorgedaan. Meteen na het terugsturen van het wijzigingsformulier krijgt de klant een nieuw wijzigingsformulier. Klanten met regelmatig wisselende inkomsten leveren maandelijks het inkomstenformulier in (en krijgen dus maandelijks een nieuw formulier). Bij deze categorie klanten worden maandelijks financiële mutaties in het administratieve systeem aangebracht. 4) Analyse gestuurde dienstverlening/controle De gemeente koppelt risico s aan de klant en zijn gedrag. Op basis van gegevens uit GWS kunnen risico s op fraude overtreding ingeschat worden. Te denken valt hierbij aan zwartwerken in bepaalde beroepsgroepen, woonfraude, geen beroep doen op andere (minima) regelingen of het hebben van partiële inkomsten. 5) Bestandsvergelijking Wet eenmalige gegevensuitvraag (Weu) 2

3 De Wet eenmalige gegevensuitvraag regelt dat gegevens van burgers die al eens gevraagd zijn niet nogmaals aan de burger mogen worden gevraagd. Het vragen van gegevens van uitkeringsgerechtigden die via Digitaal Klantdossier (DKD) opsuwinet, BRP (LRD) en RDW worden geraadpleegd, mogen dus niet opnieuw aan de klant worden gevraagd. De gegevens uit Suwinet vormen de basis voor het onderzoek. De relevante stukken die niet uit Suwinet te verkrijgen zijn, vraagt de gemeente bij de klant op. Zijn er twijfels over de documenten dan wordt er een aanvullend onderzoek verricht. Inlichtingenbureau (IB) Het IB vergelijkt periodiek geautomatiseerde gegevens van alle lopende gemeentelijke uitkeringen in Nederland met de administratie van onder andere het UWV, SVB, gemeenten, RDW, DUO, de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) en de belastingdienst. Per BSN zoekt het IB naar informatie die van belang is voor het recht op en de hoogte van een uitkering. Deze bestandsvergelijking biedt het IB de gemeenten aan in samenloopsignalen. De samenloopsignalen voor de gemeente worden tweemaal per maand ingelezen. De hieruit verkregen signalen die mogelijk op fraude wijzen worden nader onderzocht. Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen (BKWI) en Suwinet Het BKWI zorgt ervoor, via de inkijkfunctie van Suwinet, dat er veel informatie beschikbaar is die nodig is voor de beslissing over het recht en de hoogte van een uitkering. Het gaat dan om gegevens vanuit het Basis Registratie Personen (BRP), inkomstenbronnen, het bezit van een eigen woning of voertuig. Binnen de gemeente geldt de afspraak dat bij ieder contact met de (potentiele) klant Suwinetgeraadpleegd wordt. Met contact wordt bijvoorbeeld bedoeld, aan de poort, telefonisch, eenaanvraag, een doelmatigheidsgesprek, trajectbegeleiding, mutaties, etc.. Basisregistratie personen (BRP) BRP-V (verstrekkingen) is een onderdeel van het BRP-stelsel en komt voort uit de modernisering van de BRP. BRP-V is een centraal systeem met een database voor de verstrekking van BRP- gegevens aan afnemers. De gegevens in de database zijn een kopie van de gegevens (persoonslijsten) in de verschillende BRP-systemen bij de gemeenten. Iedere wijziging in de BRP-gegevens bij een gemeente leidt tot een synchronisatiebericht aan BRP-V en daarmee tot een actualisatie van de persoonslijst waarop de wijziging betrekking heeft. De gemeenten blijven verantwoordelijk voor de inhoudelijke correctheid van de BRP-gegevens. De gemeente is aangesloten op het BRP-V. Hiermee kunnen directe wijzigingen in het BRP ondervangen worden. Een maal per week worden de BRP mutaties ontvangen in het GWS systeem en direct gemuteerd. Deze signalen worden wekelijks door de klantmanager bekeken en wanneer nodig, wordt dit nader onderzocht. Daarnaast kunnen aan het BRP-V ook ad-hoc vragen gesteld worden per BSN of op adres. Hierbij worden dan ook de historische gegevens getoond. Themacontroles Met wisselende themacontroles onderzoekt de gemeente of klanten de juiste informatie verstrekken. Themacontroles kunnen betrekking hebben op klanten- of risicoprofielen. Of iemand gecontroleerd wordt is afhankelijk van specifieke persoonskenmerken, bijvoorbeeld, leeftijd, woonsituatie, het hebben (gehad) van een risicoberoep of fraudeverleden. Themacontroles kunnen ook betrekking hebben op specifiek te controleren onderdelen, los van de persoon, bijvoorbeeld, rekeningafschriften, bepaalde bezittingen zoals auto s, water- en energieverbruik. Die controles worden in teamafspraken (een taakstelling) gemaakt. We maken afspraken over het aantal themacontroles dat per jaar worden gedaan, en welke (handhavingsplan). Voorbeelden van themacontroles (bron: het RCF) 1. geen beroep op bijzondere bijstand De groep die langdurig op bijstandsniveau leeft, maar geen gebruikmaakt van bijzondere bijstand, te onderzoeken op rechtmatigheid van de uitkeringsverstrekking en de noodzaak tot het bieden van zorg. 2. partieel werkende Intensieve controle van de groep cliënten met parttime inkomsten. Tevens onderzoek naar demogelijkheid tot meer werk en activering gericht op uitstroom. 3. jubilaris Intensief onderzoek onder dat deel van het klantenbestand dat bijvoorbeeld 10 jaar lang een bijstandsuitkering ontvangt. 4. verblijf buitenland 3

4 Postcodegericht of gerichte paspoortcontrole op verblijf buitenland. In combinatie metvakantiemeldingen in vakantieperiodes. 5. pensions/briefadres/kostgangers/kamerverhuuradressen Woonsituatie van klanten die woonruimte huren op een zogenaamd kamerverhuuradres/pension of opkostgangers basis te controleren. Het gaat hier om specifieke kamerverhuuradressen. 6. inwonenden Controle op de woonsituatie van personen die geen zelfstandige woning hebben en inwonen bij derden (bv. bij hun kinderen, ouders). 7. adressen > 1 PW uitkering Controle van de woonsituatie van cliënten die zijn ingeschreven op een adres waarop meer dan 1 PW uitkering wordt verstrekt. 8. alleenstaande mannen Controle op de (woon)situatie van cliënten die voldoen aan het profiel alleenstaande man, leeftijd jaar, volledige arbeidsverplichting. 9. cliënten die geen huur- of zorgtoeslag hebben aangevraagd Cliënten met een bijstandsuitkering vormen de doelgroep voor huur-/zorgtoeslag. Als zij deze niet ontvangen roept dit de vraag op waarom niet. De themacontrole richt zich op deze vraag. Signaalsturing Een signaal komt op verschillende manieren binnen en kan op fraude wijzen en dient dus desgewenst opgepakt te worden. De signalen kunnen binnenkomen uit bestandsvergelijkingen met het IB (Inlichtingenbureau) of andere instantie, maar ook via een alerte klantmanager of een extern signaal van een oplettende burger of van de klant zelf. Signaal Inkomsten/vermogen Signaal via IB Melding periodieke inkomsten Inkomsten boven de norm. Einde inkomsten. Ontvangst vermogen uit bijvoorbeeld een erfenis. Signaal woonsituatie Verhuizing Kamer (ver)huur, kostganger Detentie (van een partner) Laatste inwonend kind wordt 21 jaar. Overlijden (partner). Overige wijzingen in de gezinssituatie. Overige signalen Te lang in het buitenland Verblijfsvergunning verlopen. Geen geldige verblijfstitel Signaal BRP Mutaties die geen gevolgen hebben voor de uitkering Suwinet raadplegen. Recht op vrijlating beoordelen, mutatie verwerken. Maandelijks inkomstenformulier. Suwinet raadplegen. Beeindigingsonderzoek suwinet raadplegen. Beoordeling voorliggende voorziening suwinet raadplegen. Suwinet raadplegen. Opvragen specifieke gegevens Suwinet raadplegen. Indien er onduidelijkheden zijn wordt een huisbezoek overwogen. Suwinet raadplegen. Standaard huisbezoek Suwinet raadplegen. DJI raadplegen. Norm wijzigen Suwinet raadplegen. Bepalen of kind studerend is. Suwinet raadplegen. Overlijdensuitkering beoordelen. Eventueel norm aanpassen. Bekijken of het consequenties heeft voor de uitkering. Suwinet raadplegen. Langer dan 28+7 dagen uitkering beëindigen, anders uitsluiten. Controle op reispapieren. Suwinet raadplegen. Uitkering opschorten vanaf datum verlopen verblijfsvergunning. Suwinet raadplegen. Beoordelen en vastleggen in GWS. Iedere maand. Binnen 6 maanden. Binnen zes weken. Binnen vier weken Binnen twee weken. Binnen zes weken. D) Doelmatigheid De consulenten werk hebben de taak om enerzijds vast te stellen of een aanvrager/ klant alles in het werk stelt om aan het werk te komen, en anderzijds ondersteunen zij de kwetsbare doelgroepen binnen het bestand bij het bevorderen van stappen naar participatie en werk. Als consulent werk ben je een 4

5 specialist op het gebied van re-integratie van werkzoekenden. Het doel is het ontdekken van werkpotentieel. Vaak is er sprake van meervoudige gecompliceerde problematiek die belemmerend werkt bij het vinden van werk. De volgende deeltaken zijn te onderscheiden: het verzorgen van contactmomenten, beoordelen van ontheffing arbeidsplicht, actief doorverwijzen en activering naar (projecten van) dagbesteding of vrijwilligerswerk diagnose door inzet van gesprekken en zo nodig diagnose instrumenten klanten doorgeleiden naar projecten of werktrajecten die het best passen bij de kansen van de klant op de arbeidsmarkt. regie voeren over een caseload waarbij tevens uitvoering wordt gegeven aan het maatregel- en eerste lijns- handhavingsbeleid 1) Werkintake via het zogenaamde Dienstverleningsgesprek Het proces vangt aan bij de intake. Hierbij wordt uitgebreid uiteengezet wat de aanleiding is van het beroep doen op bijstand en het niet kunnen genereren van voldoende inkomsten. Dit gesprek vindt plaats met de consulenten werk en inkomen. Daar kunnen meerdere gesprekken voor worden ingezet. De bevindingen worden vastgelegd in een document Werkintake. Dit dient als startdocument bij het aangaan van afspraken op het gebied van participatie over en weer. Voor klanten jonger dan 27 jaar geldt een zoektijd van 4 weken. Met name in de wachttijd periode worden klanten gewezen op hun verplichting om werk te zoeken. Er worden duidelijke afspraken gemaakt over sollicitatie verplichtingen in aard en omvang. Dit alles wordt schriftelijk aan de aanvrager bevestigd. Door scherp toe te zien op het nakomen van de afspraken in de zoekperiode, wordt een deel van de aanvragen afgewend. Wanneer bij de aanvraag direct duidelijk is dat er sprake is van een arbeidsbeperking, wordt direct gesproken over het inzetten van de nodige ondersteuning bij het vinden van werk. Voor de groep die door meervoudige problematiek niet direct of voor langere periode niet in staat is werk te verrichten, worden afspraken gemaakt om te participeren, afgestemd op mogelijkheden en belemmeringen. Voor de inzet van de groep met een arbeidsbeperking hebben de consulenten werk een breed scala aan mogelijkheden voor ondersteuning naar participatie of werk. Gewerkt wordt met verschillende reintegratie partijen welke ieder een eigen expertise bezitten. Het is de rol van de consulent Werk om in beeld te krijgen welke vorm van ondersteuning het meest passend is. We werken daarbij in eerste instantie met WSD/ Werkpartners als preferred supplier. Wanneer besloten wordt een derde partij in te zetten om re-integratie ondersteuning te bieden wordt daar met de klant een afspraak voor vastgelegd (beschikking). In het plan dat hier onder komt te liggen worden onderwerpen als doelstelling en vorm en omvang vast gelegd. De kosten worden betaald uit het voormalige Werkdeel van het Participatiebudget. Voor de nieuwe doelgroep PW (voormalig Wajong) wordt het instrument loonkostensubsidie ingezet. De consulent werk zorgt voor het regelen van de werkplek, werkplekbegeleiding en de toekenning van de subsidie. E)Voortgangsgesprekken Het is de taak van de consulent om de voortgang van het traject in het oog te houden en regelmatig met alle partijen te evalueren. F)Caseload beheer Consulenten werk hebben een eigen caseload. Een caseload is een gevarieerde groep van bijstandsklanten uit de verschillende gemeenten. Om een focus aan te brengen is deze caseload verdeeld in jongeren tot 27 jaar, bijstand <5 jaar en bijstand >5 jaar. Er is regelmatig afstemming met de consulenten inkomen om gezamenlijk tot het doel uitstroom te komen. Door de verschuivingen in de doelgroep sinds de komst van de PW is de focus niet alleen meer gericht op de kortste weg naar werk, maar duurzaam aan het werk komen voor de doelgroep met een arbeidsbeperking. Om dit te doen werken de consulenten samen met begeleidende instanties, ketenpartners en CMD s. Integraal werken t.b.v. de klant. De regionale arbeidsmarkt wordt actief benaderd mede door deelname aan de sector accountteams van 04Werkt. 5

6 Bij de inzet van de consulenten werk vinden een aantal controlemomenten plaats. Aanleiding 4 weken zoektijd voor jongeren Voortijdig beëindigen van traject Bewaking van deelname aan trajecten Tijdelijke ontheffing van arbeidsverplichtingen. Geen uitkering verstrekken in afwachting van resultaten van zoektijd. Maatregelbeoordeling Door middel van voortgangsgesprekken en vastlegging via voortgangsrapportages wordt de voortgang van het traject bewaakt. Na verstrijken periode ontheffing, opnieuw situatie van klant beoordelen. 1 maand 1 maand Evaluatiemomenten afhankelijk van de aard van het traject. 1 maand Inwerkingtreding Het Onderzoeksplan Participatiewet, Ioaw en Ioaz 2016 treedt in werking per 1 september Gelijktijdig wordt het heronderzoeksplan Sociale Zaken 2014 gemeente Nuenen c.a. en Son en Breugel ingetrokken. Mierlo, 13 september 2016 Namens de directeur van Dienst Dommelvallei, De heer A. van Ruremonde Afdelingshoofd Samenleving van Dienst Dommelvallei 6