Verordening burgerinitiatief van de gemeente Emmen

Transcriptie

1 raadsfractie Emmen Initiatiefvoorstel jaar stuknr. Raad categorie/agendanr RA B 7 Verordening burgerinitiatief van de gemeente Emmen Plaats Emmen Datum 1 juli 2004 Steller(s) Onderwerp J.C.F.M. van Hees (fractievoorzitter) Verordening burgerinitiatief van de gemeente Emmen VOORGENOMEN BESLUIT: Aan de orde zijnde de Verordening burgerinitiatief van de gemeente Emmen Constaterende dat; a. binnen de gemeente Emmen tot op heden onvoldoende vorm is gegeven aan het meer betrekken van de burger aan bij politieke besluitvorming; b. in de huidige maatschappij burgers steeds mondiger en kritisch zijn in de richting van hun bestuurders; c. dit ook een teken is van politieke betrokkenheid; d. het daarom pas geeft dat een gemeente als de gemeente Emmen overgaat tot het instellen van burgerinitiatief; e. de raad hiermee verder vorm geeft aan haar volksvertegenwoordigende taak, die past in de huidige moderne maatschappij; f. met het hebben van, de verordening burgerinitiatief (direct) toegepast kan worden; Verzoekt de raad, de verordening burgerinitiatief van de gemeente Emmen vast te stellen. Financiering: In te vullen op het moment nadat de raad besloten heeft om een burgerinitiatief in behandeling te nemen. Naam raadslid (-leden), Naam fractie(s) Handtekening J.C.F.M. van Hees M.G. van Vliet D66 D66

2 -2- jaar stuknr. Raad categorie/agendanr RA B 7 Verordening op het burgerinitiatief van de gemeente Emmen De raad van de gemeente Emmen; gelezen het Initiatiefvoorstel Verordening op het recht van onderzoek van de raad van de gemeente Emmen van de D66 fractie Emmen van 1 juli 2004; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; b e s l u i t : Vast te stellen de volgende verordening: Verordening op het burgerinitiatief van de gemeente Emmen Artikel 1 Begripsbepalingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. raad: de gemeenteraad van de gemeente Emmen; b. commissie: een raadscommissie als bedoeld in artikel 82 van de Gemeentewet; c. college: het college van burgemeester en wethouders van Emmen; d. burgerinitiatief: een schriftelijk en gemotiveerd verzoek van ingezetenen van de gemeente Emmen aan de raad om te beraadslagen en te besluiten over een door hen geformuleerd voorstel en/of onderwerp dat betrekking heeft op een gemeentelijke aangelegenheid; e. ingezetenen: personen ingeschreven in het bevolkingsregister van de gemeente Emmen; f. initiatiefgerechtigde: Zijn die ingezetenen die kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad als mede ingezetenen van de gemeente van zestien jaar en ouder die met uitzondering van hun leeftijd voldoen aan de vereisten voor het kiesrecht voor de leden van de gemeenteraad. Artikel 2 1. De raad plaatst een burgerinitiatiefvoorstel op de agenda van zijn vergadering indien daartoe door een initiatiefgerechtigde een geldig verzoek is ingediend. 2. Geldig is een verzoek dat: a. schriftelijk en gedagtekend wordt ingediend bij de voorzitter van de raad; b. voorzien is van de achternaam, de voorna(a)m(en), het adres, de geboortedatum en de handtekening van de verzoeker en zijn plaatsvervanger; c. een nauwkeurig omschreven onderwerp heeft; d. een toelichting heeft op het burgerinitiatiefvoorstel; e. ondersteund wordt door tenminste: - kleine kernniveau, 50 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen; - op dorpsniveau en wijken uit de stad Emmen, 150 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen; - op stads- en gemeentebreedniveau, 750 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen.

3 -3- f. een lijst met achternamen, voornamen, adressen, geboortedata en handtekeningen van de initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen. 3. Voor de indiening van het verzoek wordt gebruik gemaakt van het in bijlage 1 en 2 van deze verordening opgenomen model. 4. Digitale handtekeningen zijn niet geldig. Artikel 3 Een burgerinitiatiefvoorstel houdt niet in: a. de uitvoering van besluiten van hogere bestuursorganen waaromtrent de raad geen beleidsvrijheid heeft; b. een vraag over gemeentelijk beleid; c. de gemeentelijke organisatie; d. geldelijke voorzieningen voor ambtsdragers, gewezen ambtdragers dan wel hun nagelaten betrekkingen of hun rechthebbenden; e. onderwerpen waarover tijdens de raadsperiode waarin indiening van het voorstel plaatsvindt door de raad een besluit is genomen; f. een klacht in de zin van hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht over een gedraging van het gemeentebestuur; g. een bezwaar in de zin van hoofdstuk 7 van de Algemene wet bestuursrecht tegen een besluit van het gemeentebestuur; h. benoemingen van personen en functioneren van personen; Artikel 4 1. De voorzitter van de raad stelt binnen twee weken na ontvangst van een burgerinitiatiefvoorstel vast of het burgerinitiatiefvoorstel voldoet aan de eisen gesteld in de artikelen 2 en Indien een burgerinitiatiefvoorstel niet voldoet aan de eisen zoals vastgesteld in de artikelen 2 en 3 stelt de voorzitter van de raad de verzoeker genoemd onder artikel 2 lid 2 punt b. hiervan op de hoogte en geeft gedurende twee weken na dagtekening de verzoeker de kans om vastgestelde gebreken te herstellen. 3. De voorzitter van de raad stelt de raad in afschrift binnen genoemde termijn van twee weken schriftelijk op de hoogte van de uitkomst van het onder artikel 4 lid 1 en 2 genoemde. Artikel 5 1. De raad beslist in zijn eerstvolgende raadsvergadering na ontvangst van het advies van de voorzitter van de raad zoals bedoeld in artikel 4 lid 1, over de behandeling van het voorstel. 2. a. Indien de raad het burgerinitiatiefvoorstel in behandeling neemt, zal in de eerstvolgende raadscommissievergadering en de daarop volgende raadsvergadering het burgerinitiatiefvoorstel geagendeerd worden. Uiterlijk in de daarop opvolgende raadsvergadering zal de raad een besluit nemen. Deze termijn mag om dringende redenen eenmalig met één raadsvergadering opgeschoven worden. b. Indien de raad het verzoek afwijst wegens strijd met artikel 3, onder a, kan de raad het voorstel doorzenden aan burgemeester en wethouders. 3. De raad kan een advies voorleggen aan het college. Het college is hierbij gehouden aan de gestelde termijn, die leidt tot besluitvorming zoals gesteld onder lid De raad kan voor advies een tijdelijke commissie instellen. De tijdelijke commissie is hierbij gehouden aan de gestelde termijn, die leidt tot besluitvorming zoals gesteld onder lid 2.

4 -4- Artikel 6 1. De raad nodigt één of meer vertegenwoordigers zoals bedoeld in artikel 2 lid 1 uit om in de betreffende raadscommissievergadering, het burgerinitiatiefvoorstel toe te lichten en eventuele vragen van de raadscommissieleden te beantwoorden. 2. De toelichting mag maximaal 15 minuten duren. 3. Tijdens de beraadslagingen wordt er in twee termijnen gesproken. 4. Indien de raad heeft besloten artikel 5 lid 4 van toepassing te laten zijn lid 1 t/m 3 van dit artikel van toepassing. Artikel 7 1. Zo spoedig mogelijk nadat de raad over het burgerinitiatief een besluit heeft genomen wordt dit besluit openbaar bekend gemaakt in het gemeentelijke huisaan-huisblad en de website van de gemeente Emmen; 2. De raad stelt de verzoeker binnen twee weken na de datum van het raadsbesluit aangaande het burgerinitiatiefvoorstel schriftelijk op de hoogte van het besluit. Indien de raad geheel of gedeeltelijk afwijkt van het burgerinitiatiefvoorstel geeft hij de redenen daarvoor aan. 3. Indien de raad geheel of gedeeltelijk overeenkomstig het burgerinitiatiefvoorstel besluit, brengt het college de verzoeker binnen twee weken na vaststelling hiervan gemotiveerd op de hoogte. Tevens geeft men aan wanneer gestart wordt met de uitvoering en bij welke medewerker van de gemeente Emmen de verzoeker terecht kan. Artikel 8 De burgemeester brengt over elk jaar een verslag uit over de werking van het recht van burgerinitiatief in de praktijk. Artikel 9 De verordening wordt twee jaar na inwerkingtreding geëvalueerd. Artikel 10 Deze verordening treedt in werking na zes weken gerekend vanaf de dag waarop deze is vastgesteld. vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 1 juli De voorzitter, De griffier, C. Bijl J.A. Hekman

5 -5- Bijlage Artikelsgewijze toelichting op de verordening burgerinitiatief van de gemeente Emmen Artikel 1 De gemeente Emmen heeft gekozen voor een verordeningmodel dat de burger in brede zin de mogelijkheid biedt om in brede zin concrete voorstellen en onderwerpen op de agenda van de raad te plaatsen. Voorbeelden zijn een voorstel tot ruimere openingstijden voor winkels op zondag, of een bepaalde problematiek in een woonwijk. Het ligt voor de hand het initiatiefrecht toe te kennen aan kiesgerechtigden voor de gemeenteraadsverkiezingen, vanuit de gedachte dat het burgerinitiatief een instrument is om burgers bij besluitvorming van de raad te betrekken en die te beïnvloeden. Wie kiesgerechtigd is, is vastgelegd in artikel B3 van de Kieswet. De gemeente Emmen heeft tevens gekozen voor een uitbreiding van de categorie initiatiefgerechtigden door te bepalen dat vanaf de leeftijd van 16 jaar ingezetenen van de gemeente Emmen het initiatiefrecht hebben. Op deze wijze kunnen jongeren betrokken worden bij de gemeentelijke politiek. Artikel 2 Uit dit artikel volgt dat de gemeenteraad een burgerinitiatiefvoorstel op de agenda moet plaatsen, indien er voldaan is aan de genoemde criteria, ingediend door een initiatiefgerechtigde. De gemeenteraad zal zich in dat geval dus tenminste moeten uitspreken over het burgerinitiatiefvoorstel. Onderwerpen en voorstellen artikel 3 betreffende zijn hiervan uitgezonderd. Omdat de burgemeester de voorzitter van de raad is, ligt het voor de hand om het burgerinitiatiefvoorstel bij hem te laten indienen. Aan het verzoek zal een aantal minimumvereisten gesteld moeten worden. Het is uit praktische overwegingen zoals uniformiteit, overzichtelijkheid en duidelijkheid raadzaam indiening van een burgerinitiatiefvoorstel plaats te alten vinden door middel van een standaardformulier voor burgerinitiatieven (in de bijlage opgenomen). Op dit formulier zal de verzoeker naast het voorstel plus toelichting op het onderwerp, in ieder geval zijn personalia en die van zijn plaatsvervanger moeten aangeven. Ook de initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen zullen uiteraard vermeld moeten worden met de achternaam, de voorna(a)m(en), het adres, de geboortedatum en de handtekening. Op grond van deze gegevens kan de gemeente deugdelijk onderzoeken of het verzoek de steun heeft van voldoende daartoe gerechtigde personen. Het burgerinitiatief biedt de burgers van de gemeente Emmen de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op de agenda van de gemeenteraad. Het is daarom een inbreuk op het uitgangspunt dat de raad zijn eigen agenda vaststelt. Dit is alleen gerechtvaardigd als het burgerinitiatiefvoorstel ook daadwerkelijk door een bepaald gedeelte van de bevolking wordt gedragen. De hoogte van de benodigde steun wordt ontleend aan de ingebouwde drempels zoals genoemd in artikel 2 lid 2 punt e. De gemeente is vrij om deze drempels zelf te bepalen. Wel is het gewenst dat de omvang van de drempels van dien aard zijn dat zij zonder verhinderend te zijn toch een zekere garantie bieden dat het desbetreffende verzoek gedragen wordt door een gedeelte van de bevolking. De gemeente Emmen heeft hieromtrent een absoluut minimum aantal initiatiefgerechtigden per kleine kern, dorp/wijk, stad/gemeentebreedniveau vastgesteld. Uiteraard staat het de raad vrij om de aantallen aan te passen als mocht blijken dat er significant meer of minder burgerinitiatiefvoorstellen worden ingediend.

6 -6- Artikel 3 De beperkingen die dit artikel stelt aan de inhoud van een burgerinitiatiefvoorstel vloeien voorla voort uit doelmatigheidsoverwegingen. Het is bijvoorbeeld weinig efficiënt om de raad te belasten met de beraadslaging over een onderwerp waarover de raad geen beslissende bevoegdheid heeft. Een ander argument voor deze uitzondering is, dat de afstand tussen burger en bestuur alleen maar zou worden vergroot als de burger na het doorlopen van de burgerinitiatiefprocedure te horen krijgt, dat de raad niets met het burgerinitiatiefvoorstel kan doen, omdat hij er niet overgaat. Een vraag over gemeentelijk beleid kan ook geen onderwerp van een burgerinitiatiefvoorstel zijn. Voor dit soort vragen staan de Emmense burger andere wegen open, zoals het spreekrecht in één van de raadscommissies of een gesprek met een wethouder. Ook moet voorkomen worden, dat het burgerinitiatief andere procedures zoals de bezwaar- of de klachtprocedure doorkruist. Met oog hierop kan de raad bepalen dat het burgerinitiatiefvoorstel geen bezwaar tegen een genomen besluit of een klacht over een gedraging van het gemeentebestuur kan inhouden. Hiervoor heeft de burger ander wegen. Tenslotte is het evenmin de bedoeling dat zaken die recent nog in de raad aan de orde zijn geweest opnieuw onderwerp van bespreking worden als gevolg van een burgerinitiatief. Dit zou de besluitvorming in de raad zeer kunnen frustreren. De raad van Emmen heeft besloten hiervoor de termijn van een raadsperiode te kiezen. Artikel 4, 5, 6 en 7 De burger moet erop kunnen vertrouwen dat de raad zijn voorstel spoedig toetst aan de vereisten en een besluit neemt over de behandeling. Om hieraan te kunnen voldoen moet er eerst de geldigheid van het burgerinitiatiefvoorstel getoetst worden. Het getuigt van inzicht en respect om bij geconstateerde gebreken de verzoeker de kans te geven deze binnen gestelde termijn te herstellen. Bijkomend voordeel is dat het gemeente bestuur uitstraalt dat zij haar burgers serieus neemt. De gekozen termijnen beslaan een dusdanig tijdspad dat een zorgvuldige toetsing en snelle besluitvorming gegarandeerd zijn. Verzoeken waarover de raad niet bevoegd is, kan de raad doorzenden naar het college. Dat zal met name gebeuren als het college wel bevoegd is. Wanneer het burgerinitiatiefvoorstel voldoet aan de gestelde eisen (art. 2) zal het voorstel als B-stuk op de agenda van de eerst volgende raadsvergadering geplaatst worden. Hiervan wordt de verzoeker schriftelijk op de hoogte gesteld. De vraag die aan de raad voorgelegd wordt is of men al dan niet over wil gaan tot het in behandeling nemen van het burgerinitiatiefvoorstel. Mocht de raad besluiten over te gaan tot behandeling van het burgerinitiatiefvoorstel, dan wordt deze op de eerstvolgende agenda van de betreffende raadscommissie geplaatst voor de inhoudelijke behandeling. Hiervan wordt de verzoeker onverwijld schriftelijk in kennis gesteld. Tevens bevat deze bevestiging een uitnodiging aan verzoeker en diens plaatsvervanger om het voorstel nog eens mondeling toe te lichten aan de commissieleden. Deze inhoudelijke bespreking beslaat twee spreektermijnen, waarbij de verzoeker of diens plaatsvervanger in eerste termijn ten hoogste 15 minuten spreektijd krijgt. Het in behandeling nemen van een initiatief voorstel is niet vatbaar voor een bezwaar of beroep daar er sprake is van een voorbereidingsbesluit. Daarentegen is een besluit om niet over te gaan tot behandeling van een burgerinitiatiefvoorstel wel vatbaar voor bezwaar en beroep, omdat het een besluit betreft in de zin van Algemene wet bestuursrecht. Afhankelijk van de inhoud van de beslissing op het initiatiefvoorstel zelf, zal er sprake zijn van een besluit in de zin van Algemene wet bestuursrecht die vatbaar is voor bezwaar of beroep. Zo zal bijvoorbeeld bezwaar en beroep openstaan indien de raad naar aanleiding van het burgerinitiatiefvoorstel besluit subsidie toe te kennen voor een bepaald project. Een ander

7 -7- voorbeeld is het besluit om een verordening aan te passen. Tegen een dergelijk besluit staan geen bezwaar en beroep bij de rechter open. Artikel 8 Voor de helderheid en openheid van het proces dient een besluit aangaande enig burgerinitiatief openbaar bekend gemaakt te worden. De gemeente Emmen heeft gekozen om dit te doen in het gemeentelijke huis-aan-huisblad en de eigen website. Verder dient de verzoeker bij monde van de voorzitter van de raad binnen twee weken schriftelijk inclusief motivatie in kennisgesteld te worden van het besluit. Tevens dient in voorkomende gevallen aangegeven te worden welke medewerker aanspreekpunt is voor de verdere uitvoering van het onderwerp. Artikel 9 Als aanvulling op het burgerjaarverslag acht de raad van de gemeente Emmen het wenslijk dat de burgermeester jaarlijks het onderwerp burgerinitiatief behandelt. Artikel 10 Het ligt voor de hand dat een nieuw raadsinstrument op enig moment besproken en geëvalueerd wordt. Hiervoor is een termijn van twee jaar afgesproken.

8 -8- Bijlage 1 : Verzoek burgerinitiatiefvoorstel Ondergetekende verzoekt hierbij het volgende voorstel/onderwerp op de agenda van de gemeenteraad te plaatsen: Toelichting op voorstel/onderwerp: Naam:... Eerste voornaam en verdere voorletters:... Geboortedatum:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Datum: - - Handtekening: Plaatsvervanger: Naam: Eerste voornaam en verdere voorletters:... Geboortedatum:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Datum: - - Handtekening: Het verzoek gaat vergezeld van een lijst met de namen, adressen, geboortedata en handtekeningen van... (aantal) initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen.

9 -9- Toelichting voor de verzoeker De raad plaatst een burgerinitiatiefvoorstel op de agenda van zijn vergadering indien daartoe door een initiatiefgerechtigde een geldig verzoek is ingediend. Geldig is een verzoek dat: a. schriftelijk en gedagtekend wordt ingediend bij de voorzitter van de raad; b. voorzien is van de achternaam, de voorna(a)m(en), het adres, de geboortedatum en de handtekening van de verzoeker en zijn plaatsvervanger; c. een nauwkeurig omschreven onderwerp heeft; d. een toelichting heeft op het burgerinitiatiefvoorstel; e. ondersteund wordt door tenminste: o kleine kernniveau, 50 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen; o op dorpsniveau en wijken uit de stad Emmen, 150 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen; o op stads- en gemeentebreedniveau, 750 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen. f. een lijst met achternamen, voornamen, adressen, geboortedata en handtekeningen van de initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen. Voor de indiening van het verzoek wordt gebruik gemaakt van het in bijlage 1 en 2 van deze verordening opgenomen model. Digitale handtekeningen zijn niet geldig. Een burgerinitiatiefvoorstel houdt niet in: a. de uitvoering van besluiten van hogere bestuursorganen waaromtrent de raad geen beleidsvrijheid heeft; b. een vraag over gemeentelijk beleid; c. de gemeentelijke organisatie; d. geldelijke voorzieningen voor ambtsdragers, gewezen ambtdragers dan wel hun nagelaten betrekkingen of hun rechthebbenden; e. onderwerpen waarover tijdens de raadsperiode waarin indiening van het voorstel plaatsvindt door de raad een besluit is genomen; f. een klacht in de zin van hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht over een gedraging van het gemeentebestuur; g. een bezwaar in de zin van hoofdstuk 7 van de Algemene wet bestuursrecht tegen een besluit van het gemeentebestuur; h. benoemingen van personen en functioneren van personen;

10 -10- Bijlage 2 : Ondersteuningsverklaringen burgerinitiatiefvoorstel Ondergetekenden verklaren hierbij het verzoek tot het plaatsen van het volgende onderwerp/voorstel op de agenda van de gemeenteraad te ondersteunen: Naam, eerste voornaam en voorletters Adres Geboortedatum Handtekening enz. Toelichting Boven aan de lijst dient het voorstel/onderwerp van het burgerinitiatief dat wordt ondersteund te worden opgenomen in dezelfde bewoordingen als op het verzoek tot indiening van een initiatiefvoorstel. Indien meer dan één vel nodig is voor gegevens van ondersteuners van het burgerinitiatief dient boven aan elk vel het voorstel/onderwerp te worden herhaald in dezelfde bewoordingen. Bevoegd tot ondersteuning van een burgerinitiatief zijn degenen die kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de gemeenteraad (en inwoners van de gemeente van zestien en zeventien jaar die vanaf hun achttiende jaar aan de gemeenteraadsverkiezingen zullen mogen deelnemen als ze dan nog in de gemeente wonen).