COMMISSIE VOOR FINANCIËLE HULP AAN SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE REDDERS

Transcriptie

1 COMMISSIE VOOR FINANCIËLE HULP AAN SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE REDDERS A.R. M B.R Beslissing van 16 december 2009 De Eerste Kamer van de Commissie, samengesteld uit: De heer P. DE SMET, voorzitter, de heer L. LOOS en de heer L. VAN ENDE, leden, bijgestaan door de heer B. VAN BEURDEN, plv. secretaris, spreekt de volgende beslissing uit in de zaak van: de heer Walter X. geboren../../1955 De Commissie nam kennis van de stukken, onder meer van: - het verzoekschrift neergelegd op het secretariaat van de Commissie op 2 april 2009, waarbij de verzoeker de toekenning heeft gevraagd van een hulp van 3.071,22; - de uitgevoerde onderzoeksinstructies; - het verslag opgemaakt door de verslaggever op 25 september 2009 overeenkomstig de artikelen 11 en 12 van het K.B. van 18 december 1986; - het door de afgevaardigde van de Minister van Justitie op 12 oktober 2009 neergelegd advies. - de regelmatige kennisgevingen aan de partijen van de procedurestukken en van de rechtsdag vastgesteld op 18 november De Commissie hoorde in haar openbare zitting van 18 november 2009: - de verslaggever in zijn verslag over de feitelijke toedracht van de zaak en over de middelen van de partijen; De verzoeker, die niet schriftelijk de wens had uitgedrukt om te worden gehoord, en de Minister van Justitie zijn ter zitting niet verschenen noch iemand voor hen.

2 Beslissing inzake M p. 2 I. Feiten Verzoeker legde volgende verklaring af voor de politie te...: Op 01/01/2005 omstreeks uur liep ik samen met mijn echtgenote Y. Patricia, mijn schoonbroer Y. Guido en mijn schoonzuster D. Greta te..., Grote Markt in de richting van. Ter hoogte van de winkel PREMAMAN zagen wij een groep van een vijftal jongeren staan. Op straat zelf was een koppeltje ruzie aan het maken. Ik heb toen in het voorbijgaan gezegd tegen de jongen van het ruziënde koppel: Allé moet dat nu voor de eerste dag van het nieuwe jaar?!. Onmiddellijk daarna begon het groepje op ons af te komen. Eén van hen, de kleinste, kwam op mijn vrouw af en stampte haar tegen de grond. Zij viel in de struiken en heeft voor het vallen de muts van de jongen nog afgetrokken. Ik ben dan op de jongen toe gestapt en wou hem een slag geven. Gezien ik gedronken had, was ik hiertoe niet in staat en bleef het bij verbaal geweld. Ik vroeg aan de jongen wat hij nu eigenlijk uitgestoken had. Mijn echtgenote trok op dat ogenblik aan mijn arm en zei om verder te gaan. Op dat moment liet de groep jongeren ons ook met rust. Wij zijn dan verder richting huiswaarts gestapt met het groepje jongeren dat op afstand achter ons liep. Omdat ze ons bleven volgen, en wij er niet gerust in waren, heeft mijn echtgenote de politie gebeld. Toen wij een paar honderd meter verder ter hoogte van het ziekenhuis in de... kwamen, begon de groep terug tegen ons te vechten. Eén van hen gaf mij een slag in mijn nek waardoor ik tegen de gevel van het ziekenhuis gevallen ben. Toen ik tegen de grond lag, begonnen een paar van hen op mij te schoppen. Op dat moment was er een autobus van de LIJN gestopt. Hiervan zijn twee passagiers en de chauffeur afgestapt. Hierdoor zijn de jongeren vermoedelijk geschrokken en zijn ze allemaal de oprit van het ziekenhuis opgelopen waardoor we ze niet meer gezien hebben. Toen jullie ter plaatse gekomen zijn, hebben jullie ongeveer een kwartier later iemand opgepakt dewelke in jullie dienstvoertuig zat. Ik heb deze jongeman in jullie dienstvoertuig herkend als één van de jongeren die bij de zaak betrokken was. II. Vervolging Op 29 december 2005 werd het dossier geseponeerd omwille van onvoldoende bewijzen. Op 3 maart 2008 ging verzoeker over tot dagvaarding van de heer Matthew Z.. Bij vonnis dd. 13 maart 2009 van de rechtbank van eerste aanleg te werd zijn vordering ontvankelijk doch ongegrond verklaard. Uit deze feitelijke gegevens die blijken uit de strafinformatie komt enkel vast te staan dat verweerder, die aanvankelijk aan het ruziën was met zijn vriendin, in een twist is betrokken geraakt met Y. Guido, thans geen partij in deze. Voorts blijkt niet in welke mate verweerder zou betrokken geweest zijn in de feitelijkheden door dewelke de eisers schade hebben geleden. Eisers stelden via hun raadsman ter terechtzitting dat het juist was dat niemand de verweerder slagen heeft zien toedienen; wel stellen zij dat hij aanwezig was bij de slagen die door derden aan hen werden toegediend. Evenwel is de echtbank van oordeel dat het louter aanwezig zijn zij het in elk geval bij de eerste schermutseling en misschien eveneens 500 meter verder, toen de eisers en het andere echtpaar

3 Beslissing inzake M p. 3 reeds waren verder gestapt, - niet kan weerhouden worden als een positieve daad op dewelke de deelneming zou gestoeld zijn, noch als enige fout in de zin van artikel 1382 B.W. In de gegeven omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat de vordering van de eisers, bij gebrek aan afdoende bewijs van enige positieve daad die een fout zou uitmaken in de zin van artikel 1382 B.W. dan wel als deelneming van een strafbaar feit, als ongegrond dient te worden afgewezen. III. Medische gevolgen Op 3 juni 2006 werd verzoeker onderzocht door dokter Bart N., medisch expert. In zijn verslag d.d. 7 juni 2006 kwam dokter N. tot volgende bespreking en besluit: Betrokkene behoudt nog restklachten t.h.v. de re elleboogstreek en re knie na kneuzingen. Er was geen werkverlet. Consolidatie is mogelijk. TWO: geen. TWO 40% van tot % van tot % van tot % van tot % van tot Consolidatie op met 2% BI, geen BWO. Er is geen esthetische schade. IV. Begroting van de schade door de verzoeker Verzoeker begroot de door hem geleden schade als volgt: - T.W.O.: 826,25 - Meerinspanning: 472,50 - Economische waarde huishouden: 202,43 - Kosten (ziekenwagen, apotheek, kledij): 35,92 - B.I.: 1.375,00 - Intresten: 159,12 Totaal : 3.071,22

4 Beslissing inzake M p. 4 V. Beoordeling door de Commissie A. Ontvankelijkheid Artikel 31bis, 1, 3, van de wet van 1 augustus 1985 luidt als volgt: Er is een definitieve rechterlijke beslissing over de strafvordering genomen en de verzoeker heeft schadevergoeding nagestreefd door middel van een burgerlijke partijstelling, een rechtstreekse dagvaarding of een vordering voor een burgerlijke rechtbank. Indien het strafdossier geseponeerd is wegens het onbekend blijven van de dader, kan de commissie oordelen dat het voldoende is dat de verzoeker klacht heeft ingediend of de hoedanigheid van benadeelde persoon heeft aangenomen. Het eerdere verzoekschrift tot hulp, dat de heer X. op 26 juli 2006 ingediend had, ingeschreven onder algemeen rolnummer M 60772, werd door de Commissie op 16 januari 2007 niet-ontvankelijk verklaard omdat het strafdossier geseponeerd werd wegens onvoldoende bewijzen en aldus niet voldaan was aan de in het artikel 31bis, 1, 3 voorziene ontvankelijkheidsvoorwaarden. Evenwel, na deze beslissing van de Commissie verscheen op 9 februari 2007 in het Belgisch Staatsblad het arrest nr. 196/2006 van 13 december 2006 uitgesproken door het Arbitragehof (thans: Grondwettelijk Hof), zeggende voor recht dat artikel 31bis, 1, 3, eerste lid, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt doordat het het slachtoffer, dat heeft gekozen voor de burgerlijke procedure, niet toestaat een verzoek tot hulp in te dienen bij de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, wanneer de strafvordering door het openbaar ministerie werd geseponeerd. Uit de dispositieven van het arrest van het Grondwettelijk Hof blijkt dat wie een louter civielrechtelijke procedure voert, aan de ontvankelijkheidsvoorwaarden voor de Commissie kan voldoen, ongeacht de reden van sepot. Op 2 april 2009 heeft de heer X. dan opnieuw een verzoekschrift ingeleid. In afwachting van een aanpassing van de wet hoort de Commissie zich te richten naar voormeld arrest van het Grondwettelijk Hof en het voorliggend verzoekschrift ontvankelijk te verklaren. B. Ten gronde De wetgeving betreffende de hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden verleent aan de slachtoffers geen subjectief recht op "schadeloosstelling", maar wel op het eventueel bekomen van een "hulp", gesteund op het principe van de collectieve solidariteit. Uit de aard zelf van de hulp volgt dat de "volledige vergoeding" van het door de slachtoffers geleden nadeel niet wordt gewaarborgd. Bij het beoordelen van een hulp dienen de voorschriften van de artikelen 31, 31bis, 32, 33 en 33bis van de wet van 1 augustus 1985 nageleefd te worden. De Commissie verzekert geen integrale schadeloosstelling. Ze kan, naar billijkheid, een financiële hulp toekennen voor de schadeposten die limitatief zijn opgesomd in artikel 32, 1, van de wet van 1 augustus Meerinspanningen zijn daarbij niet opgenomen en komen dus niet in aanmerking voor een hulp. Eenzelfde opmerking geldt met betrekking tot de intresten. Het behoort overigens tot de constante rechtspraak van de Commissie en deze vloeit voort uit de bedoeling van de wet dat intresten niet voor een hulp in aanmerking komen. Het principe dat de bijzaak de hoofdzaak volgt is hier niet van toepassing; immers de schuldenaar van de toegekende hulp, zijnde de Belgische Staat, is niet de veroorzaker van de schade. De zienswijze van de

5 Beslissing inzake M p. 5 Commissie ten aanzien van de intresten (en de meerinspanningen) werd bevestigd bij arrest nr van de Raad van State d.d. 12 december 2006 (G. Bijnens t./ Belgische Staat). Economische waarde huishouden is evenmin opgenomen in de limitatieve opsomming in artikel 32, 1, van de wet van 1 augustus 1985 en komt volgens een constante rechtspraak van de Commissie dus niet in aanmerking voor vergoeding. Rekening houdende enerzijds met de ernst van de feiten en de door verzoeker opgelopen schade en anderzijds met de door de wet uitgesloten schadeposten, meent de Commissie aan verzoeker in billijkheid een hulp te kunnen toekennen zoals hierna bepaald. VI. Begroting van de hulp door de Commissie De Commissie meent de hulp naar billijkheid te kunnen begroten op * * * OP DIE GRONDEN, De Commissie, Gelet op de artikelen 17 1, 39 tot 42 van de gecoördineerde wetten van 18 juli 1966 tot regeling van het taalgebruik in bestuurszaken, de artikelen 31 tot 40quater van de wet van 1 augustus 1985, zoals gewijzigd door de wetten van 26 maart 2003, 22 april 2003, 27 december 2004, 13 januari 2006 en 27 december 2006, en het K.B. van 18 december 1986, Verklaart het verzoek ontvankelijk en kent verzoeker een hulp toe van Aldus uitgesproken te Brussel, in openbare zitting en in de Nederlandse taal op 16 december De plv. secretaris, De voorzitter, B. VAN BEURDEN P. DE SMET