Boekverslag Nederlands De zwerftochten van Aeneas door Paul Biegel

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands De zwerftochten van Aeneas door Paul Biegel Boekverslag door een scholier 3580 woorden 14 januari ,3 43 keer beoordeeld Auteur Genre Paul Biegel Jeugdboek Eerste uitgave 1998 Vak Nederlands Hoofdstuk 1: het Begin. Als allereerste: hoe brak de Trojaanse oorlog eigenlijk uit? Het begon met de discussie tussen de drie godinnen Venus, Juno en Minerva over wie van hen het mooist was. Omdat zij er onderling niet uitkwamen vlogen ze naar de aarde om het aan een sterveling te vragen. Ze vroegen aan de jongen om de mooiste te belonen met een gouden appel. Ze begonnen hem allerlei dingen te beloven om hem over te halen de gouden appel aan hun te geven. Uiteindelijk gaf de jongen de appel aan Venus, omdat zij hem de mooiste vrouw op aarde beloofde. Alleen daar kwamen problemen van. De mooiste vrouw op aarde was de Griekse koningin Helena, en de jongen was de Trojaanse prins Paris. Helena was al getrouwd en toen Paris haar ontvoerde, brak er oorlog uit tussen Troje en Griekenland. Ook de drie godinnen kregen ruzie en hielpen de legers. Venus bij de Trojanen en Juno en Minerva bij de Grieken. In hoofdstuk 2 wordt alles verteld over de laatste strijd van de Trojaanse oorlog. Hoofdstuk 2: de Trojaanse oorlog Na 10 jaar van Griekse belegeringen was Troje nog steeds niet overwonnen. De Grieken besloten om een list te gebruiken. Op aanraden van Odysseus bouwden zij een enorm houten paard met een geheime holte in de buik, waar een klein aantal soldaten zich in verborg. Toen voer de hele Griekse vloot weg, en liet het paard achter op het strand. De Trojanen dachten dat zij zich overgaven en kwamen juichend buiten de poorten van de stad. Ze hadden ruzie over het paard, maar besloten uiteindelijk om het de stad binnen te halen. Maar dat was geen goed idee geweest. Want midden in de nacht, toen heel Troje sliep, sloop er een Griek naar het paard. Hij had zich voorgedaan als een deserteur uit het Griekse leger, en was zo binnen de poorten geraakt. Hij maakte het geheime luik open en liet de soldaten eruit. Al neerslaand wie er op hun weg kwam, glipten ze naar de stadspoort en openden die voor hun Griekse makkers die heimelijk terug waren komen varen van hun schuilplaats achter het eiland Tenedos. Van dit alles hadden de Trojanen niets gemerkt. Alleen de held Aeneas had een vreemde droom over het naderende gevaar. Daarin waarschuwt zijn dode strijdmakker Hektor hem: Aeneas, de vijand is in de stad. Je moet vluchten. Troje gaat ten onder, de burcht staat op instorten, de Pagina 1 van 7

2 Grieken gaan moordend en plunderend rond.het heeft geen zin meer om te vechten, en het is aan jou, als zoon van een godin, om onze stadsgoden te redden. Je moet ze meenemen en wegvluchten en elders een nieuwe stad stichten. Dat zal je ook lukken, en ik kan je vertellen dat het een geweldige stad zal worden. Maar je zult eerst over vele zeeën moeten rondzwerven. (De zwerftochten van Aeneas,blz. 31) Maar Aeneas slaat die raad in de wind en vecht toch mee. Hij doodt velen, maar het heeft al geen zin meer. Troje gaat op in vlammen. Bijna wil hij Helena, de vrouw waar het allemaal om ging, doden. Maar zijn moeder, de godin Venus, verschijnt aan hem en houdt hem tegen. Ze laat hem zien dat het eigenlijk een oorlog tussen de goden is. Kijk maar, daar zie je Neptunus met zijn drietand bezig de muren omver te halen, en ginds aan de Scaeïsche poort staat Juno haat te zaaien. Daarboven op de burcht is het Minerva die dreigt met de Gorgo, en het is Jupiter zelf, ons aller vader, die de Grieken in hun strijd tegen Troje ophitst. Dus wat wil je? Hou op met vechten en vlucht. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 34) Eindelijk luistert Aeneas en vlucht hij samen met zijn vrouw, kinderen en zijn oude vader naar de bossen. Maar op de wilde vlucht raakt hij zijn vrouw Creüsa kwijt. Als hij haar in wanhoop gaat zoeken, vindt hij alleen nog maar haar schim, die hem een voorspelling doet: Zoek mij niet langer, lieve man. De goden staan niet toe dat ik met je meega. Je zult een lange reis moeten maken, ver weg naar het westen, waar de rivier de Tiber stroomt. Daar zul je vruchtbaar land vinden en een koninkrijk vestigen. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 37) Aeneas gaat diepbedroefd terug naar de groep Trojanen die de aanval heeft overleefd. Zij stellen hem aan als hun leider. Hoofdstuk 3: op reis De Trojanen en vooral Aeneas weten nu dus dat het voorbestemd is door de goden dat zij een lange reis maken over zee, en elders een nieuwe stad stichten. Dus beginnen ze met de bouw van een vloot. In totaal worden het 20 schepen. Ze gaan de zee op, al weten ze niet welke kant ze op moeten. Als eerste legden ze voet aan wal bij het gebied van de Thraciërs. Daar wil Aeneas een offer brengen aan zijn moeder Venus en aan Jupiter, de oppergod. Als hij wat plantjes uit de grond wil trekken om er het offeraltaar mee te versieren, gebeurt er iets vreselijks; bij elke pol die hij uit de grond trekt, komt er bloed uit de wortels gedropen! En opeens hoort hij een stem van onder de grond komen die zegt: 'Hou op, Aeneas! Hou op! Verstoor mijn rust niet, want ik lig hier begraven, ik, je Trojaanse makker Polydorus. Vlucht van hier Aeneas! Die Thraciërs zijn verraders! Het groen dat je plukt is ontsproten aan hun speren die mij hebben doorboord! Ik stoof achteruit. Polydorus! Een zoon van onze koning Priamus! Tijdens de oorlog hier naartoe gestuurd met het goud van Troje om het veilig te stellen! En door de Thraciërs verraderlijk vermoord toen ze zagen dat de Grieken gingen winnen, om zelf het goud in te pikken! (De zwerftochten van Aeneas, blz. 40) De Trojanen vertrekken zo snel mogelijk na deze gebeurtenis. Ze varen verder en komen bij het eiland Delos. Daar gaat Aeneas naar de tempel van Apollo om te vragen wat zij moeten doen. De god vertelt hem dat ze naar het land van jullie oudste voorgeslacht (De zwerftochten van Aeneas, blz. 41) moeten. De Pagina 2 van 7

3 Trojanen denken dat ze naar Kreta moeten, en gaan meteen op weg. Binnen drie dagen komen ze aan op het eiland. Maar daar treffen ze een volledig verlaten stad aan. Dat vinden ze vreemd. Maar omdat er geen gevaar of iets dergelijks te bekennen is, besluiten ze om zelf in de stad te gaan wonen. Het gaat allemaal voorspoedig, totdat de pest uitbreekt. Aeneas wil weer terug gaan naar het orakel van Apollo op Delos om hem opnieuw om raad te vragen. Maar s nachts komen de goden van Troje hem vertellen dat ze op de verkeerde plaats zijn. Apollo bedoelde dat ze naar Italië moesten gaan. Want daar kwamen hun allereerste voorouders vandaan. De volgende morgen vertrekken ze meteen. Maar midden op zee worden ze overvallen door een verschrikkelijke storm. Drie dagen lang zwalken ze over zee, totdat ze eindelijk land in zicht krijgen. Ze leggen aan en zien tot hun verrassing een heleboel koeien en geiten grazen. Ze slachten er een paar om op te eten, want ze hebben verschrikkelijke honger. Maar als ze aan het eten zijn, komt er opeens een hele groep Harpijen aangevlogen: vogels met het bovenlichaam van een vrouw. Ze pikken al het vlees in en schijten de mannen onder. Maar ze kunnen niks doen, want geen enkel zwaard komt door de veren van de Harpijen heen. De leider van de Harpijen, Celaeno krijst naar de mannen: Wat denken jullie wel, mannen van Troje? Zomaar onze koeien en geiten te kunnen roven? Ik zal jullie eens wat vertellen: je eindbestemming Italië zul je bereiken, dat wel, maar eenmaal daar zullen jullie worden geteisterd door zo een verschrikkelijke honger, dat je je tanden in de tafels zult zetten! (De zwerftochten van Aeneas, blz. 45) Gauw verlaten de mannen het eiland en varen verder. Uiteindelijk komen ze aan op Buthrotum. Daar komen ze twee bekenden tegen uit het oude Troje; Andromache, de weduwe van Hektor, en Helenus, zoon van de Trojaanse koning Priamus. Zij hebben op Buthrotum weer een klein Troje opgebouwd. Ze blijven een paar dagen. Maar Aeneas en zijn mannen weten dat ze verder moeten. Maar eerst doet Apollo hen via Helenus een voorspelling: Italië is verder weg dan ge denkt; weliswaar ligt het aan de overzijde van deze kust, maar daar moet ge niet aan land gaan: de steden die er liggen zijn allen bewoond door vijandige Grieken. Zuidwaarts moet ge varen( )om de juiste plek in Italië te vinden. Die plek zult ge herkennen aan een spierwitte zeug( )met dertig al even witte biggetjes aan haar tepels. Daar, op die plek, zal uw stad verrijzen. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 47) Apollo raadt hun ook nog aan om naar de profetes Sybylle te gaan, en dan vertrekken ze weer. Ze komen aan bij het land van de Cyclopen, waar ook de Etna(*) ligt. Ze ontmoeten daar een Griek, die vertelt dat hij bij de bemanning van Odysseus hoorde, maar achtergelaten is toen Odysseus van het eiland vluchtte. Terwijl de man zijn verhaal vertelt komt er een van de Cyclopen aan. Nu pas zagen wij hoe groot het monster was: ver weg in zee reikte het water nog niet eens tot zijn heupen. Zo snel als we konden duwden wij onze schepen in zee, klommen met de arme Griek aan boord, en roeiden zo stil mogelijk weg. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 51) Ze reizen vlot verder, maar bij de haven van Drepanum sterft Anchises, de oude vader van Aeneas. Ze raken verzeild in een verschrikkelijke storm die hen op de kust van Noord-Afrika werpt. In de buurt van Carthago, uitgerekend de lievelingsstad van Juno... Hoofdstuk 4: in Carthago Terwijl Aeneas en zijn bemanning zitten te eten op het strand van Noord-Afrika, doet Jupiter een voorspelling over hun lot. Boven in de hemel vertelt hij aan zijn dochter Venus, moeder van Aeneas, het Pagina 3 van 7

4 volgende: Je zult het heus allemaal zien gebeuren: die grote stad en dat geweldige rijk komen er echt! En de uiteindelijke overwinning van Aeneas zul je ook meemaken, wees maar niet bang.(...) Aeneas zal Italië bereiken, maar daar zal hij eerst een ontzettend gevecht moeten leveren met woeste volkeren, voor hij zich er kan vestigen. Maar dan zal zijn zoon Ascanius, die nu nog een jongen is, daar dertig jaar lang regeren onder de naam Julus, en zijn nakomelingen nog eens driehonderd jaar daarna, totdat de priesteres Ilia een tweeling zal baren van de god Mars, en van die tweeling, door een wolvin gevoed, zal Romulus(*) de stad stichten die de wereld zal regeren en die hij zal noemen naar zijn eigen naam: Rome. Zelfs Juno zal ten slotte haar wraakgevoelens laten varen en de Romeinen beschermen. En uiteindelijk komt er dan een tijd waarin een keizer zal regeren wiens gebied alleen maar wordt begrensd door de zee en de sterren; hij zal alom vrede brengen en de oorlogsgod voorgoed achter slot en grendel zetten,(...) (De zwerftochten van Aeneas, blz. 16/17) Hij zorgt ervoor dat de Trojanen gastvrij zullen worden ontvangen in Carthago. Daar ontmoet Aeneas de koningin Dido. Venus is er na de voorspelling van Jupiter nog steeds niet erg gerust op dat de Trojanen veilig zijn in de stad. Ze helpt een handje door haar zoon Amor op de koningin af te sturen. Hij schiet een van zijn pijlen op haar af en zo wordt ze smoorverliefd op Aeneas, zodat zij hem tegen alles zal beschermen. Ze gaan met elkaar naar bed en Dido denkt dat zij en Aeneas nu wel met elkaar zullen trouwen. Aeneas is ook verliefd op haar, maar Jupiter zendt zijn boodschapper Mercurius naar de aarde om aan Aeneas over te brengen dat hij naar Italië moet vertrekken. Aeneas wil het niet maar hij weet dat hij zijn opdracht moet volbrengen. Dus hij laat al alles gereed maken voor zijn vertrek. Maar als dat Dido ter ore komt, smeekt ze hem huilend om te blijven. Ze scheldt hem uit, maar Aeneas laat zich niet van zijn stuk brengen. Dido ziet geen oplossing meer voor haar hartverscheurende liefde, dus... En met haar gezicht in het kussen gedrukt sprak zij haar laatste woorden: En laat die Trojaan, terwijl ik sterf, van midden op zee de vlammen zien die het teken zijn van mijn dood. Daarop doorstak koningin Dido zich met het zwaard. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 66) Aeneas ziet inderdaad vuur boven de stad oprijzen, terwijl hij midden op de zee is. Hij weet niet wat er gebeurd is, maar hij vermoedt het wel. Hoofdstuk 5: op naar Italië Bedrukt varen ze verder, ook omdat ze door een sterke wind Italië niet kunnen bereiken. Daarom leggen ze aan bij het eiland waar Acestes, een vriend, woont en waar ook Aeneas vader begraven ligt. Het is precies een jaar geleden dat ze hem daar hebben begraven, en daarom houden ze een groot feest op het eiland. Ze houden een roei-, hardloop-, boks- en een boogschietwedstrijd. Maar terwijl de mannen zich vermaken, klagen de Trojaanse vrouwen over het telkens maar weer verder reizen. Juno, vermomd als een oude vrouw, hitst de vrouwen op om de schepen in brand te steken. Maar de mannen en Jupiter grijpen op tijd in, en Jupiter dooft het vuur met regen. Aeneas weet niet goed meer wat hij moet doen. Daarom vraagt hij hulp aan Nautes, een ziener, en die voorspelt hem dat hij alleen met de sterksten verder moet gaan, en de rest bij Acestes op Sicilië moet achterlaten. Ook de schim van zijn vader verschijnt aan hem en hij zegt: Je moet doen wat Nautes je heeft aangeraden: ga alleen met de dapperste mannen verder naar Italië, waar je een onbeschaafd volk zult moeten overwinnen. Maar eerst moet je mij komen opzoeken( ) De Sibylle zal je uitleggen hoe je er kunt komen. Pagina 4 van 7

5 (De zwerftochten van Aeneas, blz. 81) Dus vertrekt Aeneas, alleen met de sterkste mannen, naar de kust waar de Sibylle woont. Venus gaat weer vragen om bescherming voor de mannen, dit keer bij Neptunus. Hij verzekert haar dat ze de Italische kust zullen bereiken, maar dat er één man als offer voor de anderen zal verdrinken. Dat wordt uiteindelijk de stuurman Palinarus. En eindelijk komen ze aan bij de Italische kust, daar gaat Aeneas naar de grot van de Sibylle. Via haar doet Apollo een voorspelling: Weet, Aeneas, dat na de gevaren van de zee, die ge hebt doorstaan, nog grotere gevaren u wachten op het land. Ge zult het bereiken, daar hoeft ge geen zorgen over te hebben, maar vreselijke oorlogen zult ge moeten voeren in dat Latium. Want een tweede Achilles bevindt zich daar, en opnieuw zal het gaan om een vrouw, zoals het in Troje ging om Helena. Juno zal zich niet afzijdig houden, en ge zult om hulp moeten vragen aan andere Italische steden. Maar versaag niet; de weg naar de uiteindelijke overwinning zal beginnen waar ge het t minst verwacht: bij een Griekse stad. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 88) Daarna daalt Aeneas af naar de onderwereld, waar hij veel oude makkers én zijn vader weer ontmoet. Zijn vader laat hem mensen zien die in de toekomst zullen leven, zoals Aeneas toekomstige zoon Silvius, veel Romeinse keizers die ooit zullen heersen over het wereldrijk, waaronder bijvoorbeeld keizer Augustus, en nog andere krijgsheren. Hij vertelt hem over oorlogen en problemen in de toekomst, totdat het tijd is voor Aeneas om weer terug te gaan naar de echte wereld. Aeneas schepen varen verder langs de kust, en leggen aan bij het gebied Latium. Daar wonen de Latijnen, met hun koning Latinus en zijn dochter Lavinia (waarmee Aeneas later trouwt) en zij krijgen een teken op het moment dat Aeneas er aan komt: Het werd meteen als een teken begrepen en uitgelegd. Een held uit een vreemd land zal met een leger op onze kust aan komen en hier gaan heersen, zo luidde de uitspraak. Men krijgt ook nog een visioen over Lavinia. Hetgeen betekende dat zij grote roem zou halen maar dat het land eerst in oorlog zou komen. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 101) Koning Latinus raadpleegt een orakel en dit wordt hem verteld: Het heeft geen zin uw eigen wil door te drijven en uw dochter ten huwelijk te geven aan iemand van uw eigen volk. De ware schoonzoon zal van verre komen, zijn nageslacht zal uw volk doen oprijzen tot de sterren en doen heersen over een gebied dat zich uitstrekt tussen opkomst en ondergang van de zon. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 102) Aeneas en de rest zitten te eten op het strand en komen er ook achter dat dit het gebied is waar ze een stad moeten oprichten. Want Ascanius zegt voor de grap dat ze de tafels aan het opeten zijn, omdat ze iets heel hards aan het eten zijn. Maar Aeneas herkent daarin de vervloeking van Celaeno, de Harpijenleidster. Ze gaan naar het paleis waar ze gastvrij worden ontvangen door de koning. Hoofdstuk 6: oorlog in Latium Maar de koningin vindt het allemaal maar verontrustend. Zij wil dat haar dochter trouwt met Turnus, een machtige edelman, want daar was Lavinia eigenlijk al aan uitgehuwelijkt. En ook Turnus laat dit natuurlijk niet over zijn kant gaan. Juno wakkert het wantrouwen tegenover Aeneas alleen maar aan. Dus al gauw ontstaat er een bloedige oorlog tussen het leger van Turnus en dat van Aeneas. Iedereen, ook de Latijnen eisen van koning Latinus dat er oorlog komt, maar hij vindt dat maar onzinnig. Pagina 5 van 7

6 Maar toch rukken Turnus en nog vele bondgenoten van hem uit naar het Trojaanse kamp. Aeneas krijgt een bodschap van de God van de rivier de Tiber: De goden zullen u niet langer tegenwerken, ge hoeft dus niet bang te zijn voor de dreigende oorlog. En om te bewijzen dat dit geen droom is, zult ge aan de oever van de rivier in het eikenhakhout een spierwitte zeug aantreffen met dertig al even witte biggetjes aan haar tepels. Daar, op die plek, zal uw stad verrijzen. Uw zoon Ascanius zal daar over dertig jaar de stad Alba bouwen. Maar om de komende gebeurtenissen het hoofd te kunnen bieden, raad ik u aan hulp te vragen aan koning Evander in zijn stad in de bergen.( ) Ga dus op weg zodra de sterren in het ochtendlicht verbleken. (De zwerftochten van Aeneas, blz. 115/116) Koning Evander is bereid om hem 400 ruiters mee te geven en zijn jonge zoon Pallas. Aeneas belooft goed op hem te zullen passen.hij raadt Aeneas ook aan om naar de Etruriërs te gaan. Dat volk wil graag optrekken tegen Turnus, omdat hij hun verschrikkelijke koning heeft beschermd toen ze die wilden doden. Ondertussen gaat Venus haar zoon weer eens helpen, dus laat ze haar man, de god Vulcanos, een prachtige en sterke wapenuitrusting maken voor Aeneas. Die kan hij wel gebruiken, want ondertussen wil Turnus het achtergebleven Trojaanse kamp aanvallen. Maar de nacht valt en de strijd wordt uitgesteld. Twee Trojaanse jongens willen het kamp uit sluipen om Aeneas te gaan waarschuwen, maar dat mislukt. Maar gelukkig komt Aeneas toch nog op tijd terug met zijn hulptroepen en de strijd barst los. Er vallen vele doden. Ook Pallas wordt, tot groot verdriet van Aeneas, gedood door Turnus. De volgende morgen is er een wapenstilstand. Een paar Latijnen komen in vrede vragen of zij hun doden van het slagveld mogen halen. Aeneas vertelt hen dat hij helemaal geen oorlog wíl. Ook veel Latijnen komen in opstand tegen Turnus oorlog, en vinden dat hij het maar man tegen man met Aeneas uit moet vechten. Maar dat wil Turnus niet. Als hij opnieuw naar het Trojaanse kamp trekt, lijdt hij een nederlaag. Dus gaat hij toch het man tegen man gevecht aan met Aeneas. Maar opnieuw gooit Juno roet in het eten. Ze stuurt en van haar nimfen en die ruit Turnus leger op om in te grijpen. Dus uiteindelijk mengen alle mannen zich erin en ontaardt het weer in een grote strijd tussen de twee legers. Aeneas rukt op naar de stad en dreigt hem in brand te steken. Koningin Amata pleegt zelfmoord, omdat ze denkt dat haar geliefde Turnus omgekomen is. Er heerst complete chaos in de stad. En als Turnus de stad ziet branden vanaf het slagveld, besluit hij het alsnog alleen uit te vechten met Aeneas. De twee mannen vechten en vechten zonder dat een van hen werkelijk gewond raakt. Jupiter verbiedt Juno ook om Turnus te helpen: Ik verbied je verder nog iets te ondernemen. Is dat duidelijk? De godin Juno sloeg haar ogen neer.( ) Ik beloof dat ik me er niet meer mee zal bemoeien maar alsjeblieft, één ding wil ik vragen: als ze vrede sluiten daar beneden, als Trojanen en Latijnen gaan samenwerken en zich vermengen, laat ze dan Latijnen blijven heten en hun taal behouden en hun gewoonten. Latium moet het blijven vanwaar hun nageslacht, het machtige Romeinse volk, over de wereld zal heersen. Laat de naam Troje verdwijnen zoals ook de stad Troje van de aardbodem is verdwenen. Jupiter keek haar lang aan en knikte. Goed, zei hij.( ) één volk zal eruit ontstaan dat Latijn zal spreken en meer dan andere volken eerbied zal hebben voor ons goden, (De zwerftochten van Aeneas, blz. 187) Ondertussen wint Aeneas steeds meer terrein op Turnus, en hij gooit zijn speer in het dijbeen van Turnus. Die weet dat hij verslagen is en vraagt als laatste wens of zijn lichaam naar zijn vader zal worden Pagina 6 van 7

7 gebracht. Aeneas wil hem al bijna ontzien van de dood, totdat hij ziet dat Turnus de prachtige gordel van Pallas draagt, en als wraak voor de jonge Pallas Met één stoot dreef Aeneas hem zijn zwaard in de borst. Turnus slaakte een zucht en terwijl zijn lichaam verkilde, vlood zijn ziel vol bitterheid naar het Rijk der Schimmen. Pagina 7 van 7