Nieuwsbrief voor de tuinders van de Koekelt December 2008

Transcriptie

1 Nieuwsbrief voor de tuinders van de Koekelt December 2008 Veranderingen op til op de Koekelt Terwijl de natuur ogenschijnlijk in rust is, werken de tuinders hard aan de voorbereidingen voor het nieuwe seizoen. In het tuinseizoen 2009 wordt er gewoon getuinierd op de Koekelt. Daarna wordt het anders. Door de ontwikkelingen in het Peppelensteeggebied, gaat er op de Koekelt het nodige gebeuren. Vanaf oktober zal het complex een gedaanteverandering ondergaan. Met deze nieuwsbrief houden we u op de hoogte van de stand van zaken. Onderzoek Het bestuur van de Vereniging van Amateurtuinders Ede, het complexbestuur van de Koekelt en de Wetenschapswinkel van Wageningen UR hebben afgesproken een onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor het voortbestaan van de Koekelt op lange termijn. Op de ledenvergadering van 28 oktober heeft het bestuur de leden hierover bericht. Jeroen Kruit en Henk van Blitterswijk van Alterra (Wageningen UR) voeren het onderzoek uit. Jeroen is landschapsarchitect en Henk is onderzoeker bos- en natuurbeheer. Beide zijn ze hobbytuinders. Henk is daarnaast bestuurslid van een volkstuinencomplex in Zwolle. Na de presentatie werd in groepjes gewerkt Wetenschapswinkel Wageningen UR Doet onderzoek op verzoek van maatschappelijke organisaties Wordt gefinancierd vanuit de Raad van Bestuur van Wageningen UR Zoekt naar brede(re) maatschappelijke relevantie van onderzoek Heeft eerder onderzoek gedaan naar volkstuinen in Nederland

2 Doel van het onderzoek Het belangrijkste doel van het onderzoek is dat we er met elkaar voor zorgen dat het voortbestaan van de Koekelt voor lange tijd is gegarandeerd en dat de tuinders er met plezier hun hobby kunnen beoefenen. Lange tijd heeft kennelijk voor tuinders een andere betekenis dan voor de gemeente. Voor tuinders betekent het in ieder geval meer dan 10 jaar. Omdat de onderzoekers denken dat je het voortbestaan vooral zeker stelt als je jezelf onmisbaar maakt, is de belangrijkste onderzoeksvraag geworden: hoe kunnen we de Koekelt omvormen van volkstuinencomplex naar een multifunctioneel tuinencomplex, dat ook een functie vervult voor de omgeving? Om misverstanden te voorkomen: een multifunctioneel tuinencomplex is niet hetzelfde als tuinen die voor iedereen en altijd open zijn. Het betekent wel net zoals nu- dat anderen gebruik kunnen maken van het tuinencomplex. Dus: de bijenvereniging, het IVN, de schooltuinen en misschien ook anderen. Misschien is samenwerking mogelijk waarvan zowel tuinders als andere organisaties plezier kunnen hebben. Hoeveel medegebruik mogelijk en wenselijk is bepalen de tuinders van de Koekelt. Bijeenkomst 8 december Op 8 december werd een bijeenkomst gehouden met de tuinders van de Koekelt in de Open Hof in Ede. De onderzoekers van Alterra hielden een inleiding, waarin ze de opzet van het onderzoek beschreven. Francis Flohr van het AVVN was ook aanwezig. Zij maakt ook deel uit van de begeleidingsgroep van het onderzoek. 35 tuinders waren aanwezig; 10 leden hadden g d dat ze verhinderd waren. De tuinders hebben in groepjes gewerkt om hun vragen en wensen op papier te zetten. 26 mensen gaven aan actief mee te willen doen. Bij de enquête van afgelopen zomer gaven 22 leden aan actief mee te willen doen, een aantal was maandag op de bijeenkomst. In totaal zijn er nu 40 leden die actief mee willen denken over de herinrichting. Alle groepen hebben intensief gepraat over vragen en ideën

3 Redenen voor tuinders om te tuinieren Op 8 december werden de volgende punten opgetekend: Ontspanning (door inspanning), rust (afstand nemen), vrijheid om even weg te gaan van huis, je zorgen even vergeten, altijd naar buiten kunnen, genieten van de buitenlucht, lekker bezig zijn in de natuur, liefhebberij, bezig zijn met grond, verwonderen over wat groeit en bloeit, genieten van vogels dieren, lichamelijke beweging belangrijk voor de gezondheid Kweken van lekkere en gezonde groenten en mooie bloemen, experimenteren met gewassen, dingen verbouwen die aantrekkelijk zijn voor bijen, dingen verbouwen die in de winkel niet te koop zijn, echt groenten kweken Het aspect van met elkaar iets doen is ook belangrijk: Delen van ervaringen met mensen met eenzelfde passie, uitwisselen van kennis, plantjes, zaden, ervaringen (van elkaar leren), sociale contacten autochtoon / allochtoon, integratie van diverse bevolkingsgroepen, anderen mee laten genieten van de verbouwde producten Het tuinencomplex en de omgeving: de tuinen zijn ook belangrijk voor de omgeving Tuinders vinden het tuinencomplex belangrijk voor de stad/de omgeving; het is een groene long binnen de stadsomgeving. De tuinen zijn een onderdeel van groenzone wandelgebied van de wijk Veldhuizen. De ingang van het complex moet zo dicht mogelijk bij de wijk Veldhuizen blijven. Liefst ziet men de tuinen blijven op het voorste stuk, en willen de tuinders niet weggedrukt worden in een hoekje. De tuinders willen graag dat de onderzoekers kijken naar de relatie met het naastgelegen bos, het park op waterzuivering, kortom de tuinen als onderdeel van de grotere groenzone. Misschien is het mogelijk om een voorbeeldtuin, bijvoorbeeld via de schooltuin, aan te leggen en zo het tuinieren meer bekendheid te geven. Een van de groepen stelde dat met geen openbare wandelpaden over het complex wil; denkbaar is een beperkte openstelling van het complex. Er moeten worden nagegaan of het wenselijk en mogelijk is om op bepaalde dagen open te zijn voor de omgeving (open dagen, 1 x per maand of 1x per week?), of bijvoorbeeld imkerdagen, open tuiniersdagen of een oogstfeest te organiseren.

4 Het tuinencomplex is op de eerste plaats bestemd voor de volkstuinders; de bijenvereniging en de (Montessori)schooltuinen moeten blijven, ook is er plaats voor IVN en de vlinderstichting. Hoe, moet nader worden bekeken. De groepen vinden dat de gemeente ook een verantwoordelijkheid heeft naar het tuinencomplex toe. In ieder geval kan de Koekelt de verhuizing van de tuinen niet zelf betalen. Alle tuinders waren dan ook bijzonder blij met de aangenomen motie in de Edese gemeenteraad waarin het college van Ben W wordt opgedragen om in 2009 financiën vrij te maken voor de omschakeling. Hoe de verantwoordelijkheid van de gemeente later precies moet worden ingevuld is onderwerp van gesprek; te denken valt aan het faciliteren van onderhoud (hek, paden, heg). Toegankelijkheid, paden en veiligheid Het nieuwe tuinencomplex moet goed toegankelijk zijn. Tuinder willen met de auto kunnen komen en die parkeren op een parkeerplaats buiten het complex. Het complex moet veilig zijn en diefstal moet worden voorkomen Alle tuinen moeten goed bereikbaar zijn; voor sommige tuinders betekent dat dat de paden verhard moeten worden en breder. Enkelen willen met een tractor mest naar de tuin kunnen brengen of de tuin machinaal kunnen bewerken. Over de afrastering rondom het complex en over de afscheiding tussen de tuinen lopen de meningen uiteen. Sommige tuinders hebben voorkeur voor onderhoudsarme afrastering, anderen willen liever een heg. Inrichting van het complex Bij de inrichting van het nieuwe complex moet rekening worden gehouden met een speelse inrichting, afwisseling van grote en kleine tuinen door elkaar en de plaatsing van banken Verder mogen tuinen niet grotendeels in de schaduw liggen en moet er voldoende afstand tot bomen vanwege wortels en concurrentie om licht, water en voeding.

5 De wens van de meeste tuinders is om weer een centraal gebouw te krijgen met vergaderruimte, kantine, opslag, schuilruimte, toiletten en drinkwatervoorziening Vijver (paddenpoel), als goede woonplaats voor kikkers, bad en drinkwaterplek voor vogels. De tuinders hebben behoefte aan goede machines en gereedschap voor het noodzakelijke onderhoud. Te denken valt aan kruiwagens en een tweewielig ploegje. Op de individuele tuinen moet ruimte komen om een tuinhuis of een kas te plaatsen. Dit zal met de gemeente worden besproken en aan de plaatsing, vorm, grootte en dergelijke zullen strakke voorwaarden gesteld gaan worden. Verder werd het idee geopperd om een gemeenschappelijke plek te maken waar kinderen kunnen spelen. Op ander tuincomplexen zijn hier goede ervaringen mee. Ook kwam het idee op om een BBQ plek te maken. Het derde idee was een expositie van beelden op de tuin. Alle ideeën zullen verder worden bekeken. Nieuwe ideeën kunnen op een volgende bijeenkomst worden ingebracht. Vraagstukken De watervoorziening lijkt een veelbesproken onderwerp. Hier moet in de nieuwe situatie veel aandacht aan worden besteed. De vraag moet worden beantwoord of er waterleiding wordt gelegd, of dat grondwater of oppervlaktewater gepompt gaat worden. Mogelijk kan een vijver een rol gaan spelen bij de watervoorziening. Als leidingwater wordt gebruikt, moeten er goede afspraken komen over gebruik en verdeling van de kosten. Als grondwater wordt opgepompt, moet aandacht komen voor de verontreiniging van het grondwater vanuit het voormalige ENKA-terrein. Het onderhoud en aanzien van het complex verdient ook aandacht. Onderhoud van zowel de braakliggende tuinen als het gemeenschappelijk gedeelte. Er moet een helder antwoord komen op de vraag hoe dat geregeld gaat worden. Er moet nagedacht worden over het verwerken of afvoeren zowel van composteerbare materialen, als van afval. Tuinders zouden zelf meer kunnen composteren op de eigen tuin. Ook zou er een centrale composteerplek kunnen komen. De staat waarin de nieuwe tuinen worden opgeleverd (goede grond, ontwaterd, bemest en zonder onkruid) is een punt van grote zorg. Veel tuinders hebben jarenlang geïnvesteerd in hun eigen tuin met onderhoud en bemestingen. Zij willen weer op een goed stuk grond kunnen starten.

6 Publiciteit Een van de tuinders kwam met het idee om een film maken van het hele proces van nu tot aan uiteindelijke inrichting van het nieuwe complex. Een ander opperde het plan om publiciteit te geven aan het proces bijvoorbeeld in Hart van Nederland. Goede ideeën die op hun haalbaarheid zullen worden onderzocht. Colofon Deze nieuwsbrief is gemaakt door Jeroen Kruit en Henk van Blitterswijk, Alterra. De nieuwsbrief wordt verspreid naar de tuinders van de Koekelt, het bestuur van de VAT, de leden van de begeleidingsgroep van het onderzoek, de wetenschapswinkel. Digitaal vindt u de nieuwsbrief op de website van de wetenschapswinkel: We willen een volgende uitgave heel graag samen met de tuinders maken. Als u daaraan wilt meewerken, neemt u dan aub contact op met een van de onderzoekers: jeroenkruit@wur.nl tel henk.vanblitterswijk@wur.nl tel

7