De bestuurlijke afweging van risico s tegen de maatschappelijke kosten en baten van een risicovolle activiteit. Beleidsinstrument Mal Groepsrisico

Transcriptie

1 De bestuurlijke afweging van risico s tegen de maatschappelijke kosten en baten van een risicovolle activiteit Beleidsinstrument Mal Groepsrisico Kennistafel buisleidingen, 1 juni 2010 Wim Brinker, Leo Noordam

2 Definitie Het groepsrisico geeft de kans weer op het overlijden van een groep van tenminste 10 personen als gevolg van een ramp waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken. Het is een maat voor de maatschappelijke ontwrichting bij een ramp.

3 Ontwikkeling Mal Groepsrisico Literatuuronderzoek Gedachte achter o.a. NMP-4, Ketenstudies, Bevi Expertonderzoek Landelijke vertegenwoordiging 45 deelnemers gelederen ministeries, provincies, milieudiensten, gemeenten, veiligheidsregio s, GHOR, NVBR, RIVM, DHV, Tacct 2 jaar Opleveren Mal Groepsrisico in juni 2010 Marktonderzoek

4 Probleemstelling Geen beleidsinstrumentarium om risico s op waarde te schatten Oriëntatiewaarde wordt als pseudo-norm gebruikt Geen sprake van bewuste bestuurlijke afweging

5 Maatschappelijke context Toename risico s door industriële ontwikkeling Toename economische voordelen Druk op de ruimtelijke omgeving Iedereen wil veilig wonen, werken en recreëren Een risicoloze maatschappij bestaat niet

6 Risicoperceptie

7 Eisen bestuurlijk afwegingsproces Kleine kans groot effect Effect Grote kans klein effect Kans

8 Rijksbeleid groepsrisico na Enschede NMP-4 BEVI, Basisnet... Beleidskader van Geel Bestuurlijke verantwoordingsplicht Maakt lokale afweging mogelijk Kansen voor bestuurlijke sturingsfilosofie

9 Oriëntatiewaarde? FN-curve met oriëntatiewaarde Risico per jaar (F) Aantal dodelijke slachtoffers (N)

10 Omgevingsfactoren

11 Groepsrisico gaat om evenwicht contingentiebenadering

12 Uitdaging knelpunten groepsrisico Vinden van betaalbare en haalbare maatregelen voor risicoknelpunten Herstellen evenwicht tussen economie, maatschappij en hulpvraag Aanpak risicobron en/of gerichte aanpak ruimtelijke ordening

13 Hoe doet de Mal Groepsrisico dat? Scenario en omgevingsgebonden drempelwaarde Systematiek maatschappelijke kostenbatenanalyse Maatregelencatalogus

14 MKBA drempelwaarde Risico per jaar (F) Range drempelwaarde rampscenario s aan de hand van categorieën hulpvraag Aantal dodelijke slachtoffers (N)

15 Lokale afhankelijkheid drempelwaarde Snelheid van het rampscenario Zelfredzaamheid Bestrijdbaarheid van de rampsituatie Interventiecapaciteit Behandelcapaciteit Uitgangspunt: als aan de benodigde hulpvraag kan worden voldaan zijn de omgevingsfactoren in balans en hoeft geen MKBA te worden uitgevoerd

16 Toepassing

17 MKBA vergelijkingscategorieën Kosten van de maatregelen (aan de bron of de omgeving) Kosten van de rampenbestrijding en hulpverlening Toe- of afname van het verwachte aantal slachtoffers (doden, T1- en T2 slachtoffers) Toe- of afname van de verwachte schade (maatschappelijke ontwrichting) Economische voordelen van de betreffende risicovolle activiteit Effecten op de ruimtelijke ontwikkeling Effecten op de leefbaarheid

18 MKBA Maatregelencatalogus Discontovoet, afschrijving, onderhoud Keuze monetariseren, kwantificeren of kwalificeren Ethische aspecten monetariseren slachtoffers Bijvoorbeeld 150 doden minder zijn ook baten!

19 Afweging

20 Aantal doden Sturingsgrafiek 1 Sturingsgrafiek slachtoffers letaal - kosten maatregel 500 M M 3 M M 2 M Netto contante waarde in k Maatregel nummer

21 Aantal gewonden T1 Sturingsgrafiek 2 Sturingsgrafiek ruimtegebruik - T1 slachtoffers M 5 M 1 M 2 M 3 M Oppervlakte invloedsgebied in ha. Maatregel nummer

22 Wat levert het instrument op? Bewuste bestuurlijke afweging aan de hand van een geconditioneerde contingentiebenadering Inzicht in sturingsmogelijkheid risico s Herstellen verstoort evenwicht omgevingsfactoren Samenwerking brandweer en bevoegde gezag Unificatie Mogelijkheid lastenvermindering

23 Implementatie Oplossingsrichting landelijke evaluatie groepsrisico VROM Cursussen Positioneren Rijksbeleid

24 Marktonderzoek, hoofdlijnen: Landelijk 861 personen (100% doelgroep) Geen sprake van een bewuste bestuurlijke afweging 40% heeft geen inzicht in de ernst van het risico 60% heeft geen inzicht in de mogelijkheden om het risico te verlagen 50% weegt de maatschappelijke kosten en baten niet af Marktbehoefte Mal Groepsrisico bedraagt circa 90%

25 Vragen?