Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement

Transcriptie

1 Europees Parlement Zittingsdocument B8-0152/ ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement over de situatie in Jemen (2016/2515(RSP)) Alyn Smith, Bodil Valero, Igor Šoltes, Barbara Lochbihler namens de Verts/ALE-Fractie RE\ doc PE v01-00 In verscheidenheid verenigd

2 B8-0152/2016 Resolutie van het Europees Parlement over de situatie in Jemen (2016/2515(RSP)) Het Europees Parlement, gezien zijn eerdere resoluties over Jemen, en met name die van 9 juli 2015 over de situatie in Jemen 1, gezien de gezamenlijke verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Federica Mogherini, en de commissaris voor Humanitaire Hulp en Crisisbeheersing, Christos Stylianides, van zondag 10 januari 2016 over de aanslag op een medisch centrum van Artsen zonder Grenzen (MSF) in Jemen, gezien de verklaring van de woordvoerder van de Europese Dienst voor Extern Optreden (EDEO) van 15 december 2015 over de hervatting van de door de VN gefaciliteerde besprekingen over Jemen, en de gezamenlijke verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Federica Mogherini, en de commissaris voor Humanitaire Hulp en Crisisbeheersing, Christos Stylianides, van 2 oktober 2015 over Jemen, gezien de Resoluties van de VN-Veiligheidsraad 2201(2015), 2216(2015) over Jemen, en 2140(2014) houdende oplegging van sancties, gezien het rapport dat het VN-panel van Jemendeskundigen heeft opgesteld op basis van resolutie 2140(2014) van de VN-Veiligheidsraad, gezien de verklaringen van de woordvoerder van de EDEO van 20 maart, 26 maart, 1 april, 26 april en 9 juni 2015 over de situatie in Jemen, gezien de conclusies van de Raad van 20 april 2015 over Jemen, gezien de aan de woordvoerder van de secretaris-generaal van de VN toe te schrijven verklaringen van 10 januari 2016 en 8 januari 2016 over Jemen, gezien artikel 123, lid 2, van zijn Reglement, A. overwegende dat de humanitaire crisis in Jemen sinds het begin van de interventie onder Saoedische leiding in maart 2015 catastrofale proporties heeft aangenomen erger dan waar ook elders ter wereld als het gaat om het aantal mensen dat direct wordt getroffen; B. overwegende dat de Saoedische luchtaanvallen lukraak blijken te worden uitgevoerd, en dat ziekenhuizen scholen, markten, graanopslagplaatsen, havens, bruiloftsfeesten, een kamp met binnenlandse ontheemden, en werelderfgoedmonumenten worden gebombardeerd, wat op evenzovele oorlogsmisdaden neerkomt, met als meest recente 1 Aangenomen teksten, P8_TA(2015)0270. PE v /7 RE\ doc

3 voorbeeld de gedocumenteerde inzet van clusterbommen in dicht bevolkte woongebieden op 6 januari 2016; C. overwegende dat de door Saoedi-Arabië en zijn bondgenoten gelegde blokkade van het lucht- water- en landverkeer het nijpende gebrek zeer heeft verergerd, en eerst onlangs werd verlicht om zeer beperkte hoeveelheden elementaire humanitaire hulp toe te laten; D. overwegende dat het conflict tussen de Houthi-bevolking en de Jemenitische centrale regering historische oorzaken heeft die deels zijn geworteld in grieven van de Houthi over discriminatie, sociale, economische en politieke marginalisering en de pogingen om de Wahabi- ideologie in Jemen te verspreiden; overwegende dat zich in het verleden reeds soortgelijke, zij het minder felle, gewapende conflicten hebben voorgedaan; E. overwegende dat het gemis van politieke inclusiviteit de voorwaarden heeft geschapen voor de opkomst van Houthi-milities, afkomstig uit het noorden van het land, die het bestuurs- en veiligheidsvacuüm hebben aangegrepen en in september 2014 de hoofdstad Sanaa hebben ingenomen, waardoor de president van Jemen, Abd Rabbu Mansour Hadi, naar Saoedi-Arabië moest vluchten; F. overwegende dat het Amerikaanse State Department in het openbaar zijn steun heeft betuigd aan de door Saoedi-Arabië geleide coalitie en doorgifte van informatie, gerichte bijstand en adviserende en logistieke ondersteuning heeft aangeboden, terwijl de regering van het VK Saoedische piloten traint en niet weerspreekt dat Britse adviseurs tijdens de luchtaanvallen in Jemen in de commandocentrale aanwezig waren; overwegende dat de coalitie tot dusver de veiligheid en stabiliteit in het land niet heeft weten te herstellen en evenmin de president Abd Rabbu Mansour Hadi weer in zijn positie heeft kunnen terugbrengen; G. overwegende dat in plaats daarvan volgens de VN duizenden burgers in 2015 zijn omgekomen of verwond, en de oorlog de binnenlandse ontheemding van meer dan 2,5 miljoen Jemenieten heeft bewerkstelligd ; overwegende dat meer dan 20 miljoen mensen 80 % van de bevolking de een of andere vorm van humanitaire bijstand nodig hebben; overwegende dat meer dan 2,2 miljoen mensen aan ondervoeding (dreigen te) lijden en ongeveer 14.4 miljoen mensen momenteel voedselonzekerheid kennen; H. overwegende dat de luchtaanvallen veel van de elementaire infrastructuur, zoals bruggen, wegen, waterreservoirs, telecommunicatiestations en energiecentrales hebben vernield, in een land dat voor de oorlog al tot de minst ontwikkelde landen behoorde; overwegende dat er ook vele historische en archeologische monumenten onherstelbaar zijn beschadigd of verwoest, zoals delen van de oude stad Sanaa, die tot het UNESCOwerelderfgoed behoort; I. overwegende dat vanwege de zeeblokkade slechts 15 % van het invoervolume van voor de crisis het land binnenkomt, en dat terwijl de voedselvoorziening voor 90 % van invoer afhankelijk is; overwegende dat 10 van de 22 provincies in Jemen door het Wereldvoedselprogramma op het niveau van noodsituatie worden geklasseerd wat de voedselzekerheid betreft dat wil zeggen nog net geen hongersnood ; J. overwegende dat de blokkade van brandstoftransporten de stroomvoorziening van het RE\ doc 3/7 PE v01-00

4 land ontwricht en zieken en scholen massaal tot sluiting dwingt; overwegende dat het meest dringende probleem is dat de waterpompen als gevolg van de blokkade niet meer werken, waardoor in totaal 16 miljoen Jemenieten, oftewel bijna twee derden van de bevolking, geen toegang meer hebben tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen, met alle rampzalige gevolgen van dien zoals verspreiding van ziekten als cholera en knokkelkoorts; K. overwegende dat het conflict in Jemen volgens Unicef ook ernstige gevolgen heeft voor de toegang van kinderen tot het onderwijs, dat voor bijna 2 miljoen kinderen stil ligt omdat scholen - één op de vier - gesloten zijn; overwegende dat 860 van die scholen beschadigd zijn of voor de opvang van ontheemden worden gebruikt; L. overwegende dat er op 15 december 2015 in het hele land een staakt-het-vuren werd afgekondigd, maar dat dat vervolgens op grote schaal geschonden werd; overwegende dat bij de vredesbesprekingen tussen de oorlogvoerende partijen van medio december 2015 in Zwitserland geen belangrijke doorbraak werd bereikt die uitzicht biedt op beëindiging van het conflict; overwegende dat de hervatting van de door de VN geleide vredesbesprekingen onder auspiciën van de VN-gezant voor Jemen, Ismail Ould Cheikh Ahmed, die voor 14 januari 2016 gepland waren, tijdelijk is uitgesteld, terwijl het geweld voortduurt; M. overwegende dat Saudi-Arabië in april 2015 wel had toegezegd een VN-fonds voor humanitaire noodhulp aan Jemen ter waarde van 274 miljoen dollar te zullen financieren, maar dat er tot dusver niets naar het VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken is overgemaakt; overwegende dat de VN in juni 2015 een oproep hebben doen uitgaan ter inzameling van 1,6 miljard USD om daarmee 11,7 miljoen mensen te kunnen helpen, maar dat per 18 november 2015 slechts 43 % van dat bedrag was binnengekomen; N. overwegende dat de EU in 2015 voor 52 miljoen euro nieuwe humanitaire bijstand heeft verleend voor de crisis in Jemen en de gevolgen ervan in de Hoorn van Afrika ; O. overwegende dat Saoedi-Arabië volgens het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) een van de vier landen in de wereld is met de hoogste militaire uitgaven, na in 2014 zijn aanschaffingsuitgaven met 17% te hebben verhoogd; P. overwegende dat Al Qaida op het Arabische Schiereiland (AQAP) en IS/Daesh de ineenstorting van de politieke en veiligheidssituatie in Jemen hebben weten te benutten om hun aanwezigheid uit te breiden, en nu een bedreiging te meer vormen voor de stabiliteit en de veiligheid in de regio; Q. overwegende dat Oman in januari 2016 uit vrees voor gewapende aanvallen de beide grensovergangen naar Jemen heeft gesloten, waardoor de Jemenieten hun enige onbelemmerde uitgangsweg uit het land verliezen en zich nagenoeg van de buitenwereld zien afgesloten; R. overwegende dat EU-landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië, Duitsland en België sinds het begin van de oorlog exportvergunningen zijn blijven afgeven voor leveranties van wapens en toebehoor aan Saudi-Arabië; overwegende dat Frankrijk in de herfst van 2015 een aantal omvangrijke strategische contracten met Saoedi-Arabië PE v /7 RE\ doc

5 heeft gesloten; overwegende dat het VK sinds 2015 meer dan 100 vergunningen heeft verleend voor wapenexporten naar Riyadh, overwegend voor gevechtstoestellen en bommen voor de Saoedische luchtmacht, en volgens de door de regering gerapporteerde cijfers in de periode juli - september 2015 inmiddels voor een waarde van een ongelooflijke 1 miljard GBP aan bommen, missielen en raketten aan Saoedi-Arabië heeft geleverd; S. overwegende dat het Gemeenschappelijk Standpunt inzake wapenexport de lidstaten uitdrukkelijk verbiedt een wapenexportvergunning af te geven indien er een duidelijk risico bestaat dat de uit te voeren militaire goederen of technologie gebruikt worden bij het begaan van ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht; T. overwegende dat de regering van de Verenigde Staten zijn rechtstreekse inmenging in de oorlog voortzet door middel van drone-aanvallen tegen Al Qaeda -strijders uit hoofde van zijn recht op vergelding van de '9/11'-aanslagen, op grond van de resoluties van de VN-veiligheidsraad 1368 (2001) en 1372 (2001); 1. is ernstig bezorgd over de alarmerende verslechtering van de humanitaire situatie in Jemen, die gekenmerkt wordt door wijdverbreide voedselonzekerheid en ernstige ondervoeding, willekeurige aanvallen op burgers, gezondheidswerkers en hulpverleners en vernietiging van civiele en medische infrastructuur als gevolg van de steeds hevigere luchtaanvallen, grondgevechten en beschietingen, ondanks de herhaalde oproepen tot een nieuwe staking van de vijandelijkheden; 2. veroordeelt ten sterkste de luchtaanvallen en de zeeblokkade van Jemen door de coalitie onder Saoedische leiding, en de destabiliserende eenzijdige acties van de Houthis en milities die loyaal gebleven zijn aan de ex-president Saleh, die Jemen en de regio als geheel verder doen verzwakken en nog betere voorwaarden creëren die de verspreiding van terroristische en extremistische organisaties als IS/Da'esh en AQAP in de hand werken en een toch al schrijnende humanitaire situatie verslechteren; 3. roept alle partijen op de militaire confrontatie onmiddellijk te stoppen of in ieder geval een humanitaire pauze af te spreken; 4. onderstreept dat gecoördineerd humanitair optreden onder leiding van de VN noodzakelijk is, en dringt er bij alle landen op aan bij te dragen tot het lenigen van de humanitaire noden; roept alle partijen op de binnenkomst en levering van dringend noodzakelijke levensmiddelen, geneesmiddelen, brandstof en andere noodzakelijke bijstand via de VN en langs internationale humanitaire kanalen toe te staan om, overeenkomstig het beginsel van onpartijdigheid, neutraliteit en onafhankelijkheid, in de dringende behoeften van de door de crisis getroffen burgers te kunnen voorzien; herhaalt dat de toegang tot Jemen voor de commerciële scheepvaart daarom absoluut verder moet worden versoepeld; 5. herhaalt zijn oproep aan alle partijen om het internationaal humanitair recht en de internationale mensenrechtenwetgeving te eerbiedigen, de bescherming van burgers te waarborgen en zich te onthouden van rechtstreekse aanvallen op civiele infrastructuur, met name medische voorzieningen en watervoorzieningsstelsels, en van het gebruiken van civiele gebouwen voor militaire doeleinden; RE\ doc 5/7 PE v01-00

6 6. herinnert alle partijen eraan dat ziekenhuizen en medisch personeel expliciet beschermd zijn krachtens het internationaal humanitair recht en dat het lukraak, zoniet opzettelijke bombarderen van burgers en civiele infrastructuur aan oorlogsmisdrijven is gelijk te stellen; noemt het belangrijk dat er verbetering komt in de veiligheid van hulpverleners; 7. roept op tot onpartijdig en onafhankelijk onderzoek naar alle beweerde schendingen van de internationale mensenrechtenwetgeving en het internationaal humanitair recht, met inbegrip van de recente aanvallen op humanitaire infrastructuur en hulpverleners; 8. noemt het zeer schokkend dat EU-lidstaten nog steeds vergunning verlenen voor wapenexport naar Saoedi-Arabië en dit land en zijn coalitiepartners militaire training aanbieden, en onderstreept dat vroegere, huidige en toekomstige wapenleveringen door de lidstaten aan Saoedi-Arabië niet alleen in strijd zijn met de wettelijk bindende wapenexportregels van de EU ingevolge Gemeenschappelijk Standpunt 944/2008 maar ook schending opleveren van meerdere bepalingen in het wapenhandelsverdrag en de desbetreffende nationale wetgeving; 9. benadrukt dat deze voortgezette vergunningverlening en de directe militaire training door EU-lidstaten te beschouwen zijn als medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden en andere ernstige inbreuken op het internationale humanitaire recht en het internationale mensenrechtenrecht; 10. dringt er bij de lidstaten van de EU op aan alle wapenleveringen en andere vormen van militaire steun aan Saudi-Arabië en diens coalitiepartners in het conflict in Jemen onmiddellijk op te schorten; dringt er bij de vicevoorzitter /hoge vertegenwoordiger op aan om de volgende Raad Buitenlandse Zaken op 5 en 6 februari 2016 in verband met de oorlog in Jemen een wapenembargo tegen Saudi-Arabië voor te stellen; 11. veroordeelt Amerikaanse drone-aanvallen eveneens en herhaalt zijn standpunt dat er een internationaal verbod moet komen op het gebruik van drones voor extragerechtelijke executies; 12. verzoekt de EU en de lidstaten een grotere financiële bijdrage te leveren aan het plan voor humanitaire hulp aan Jemen, teneinde in de financieringsbehoeften voor 2016 te voorzien; verzoekt de EU druk uit te oefenen op alle donoren opdat zij hun beloften en toezeggingen met spoed naleven; 13. benadrukt dat alleen een politieke, inclusieve en via onderhandelingen tot stand gekomen oplossing voor het conflict mogelijk is; verzoekt alle partijen zo spoedig mogelijk en te goeder trouw deel te nemen aan een nieuwe vredesronde onder leiding van de VN; ondersteunt de niet-aflatende inspanningen van speciaal VN-gezant Ismail Ould Cheikh Ahmed om door de VN geleide vredesbesprekingen over Jemen te houden, overeenkomstig het initiatief van de Samenwerkingsraad van de Golf, de conclusies van de Conferentie voor nationale dialoog en de desbetreffende resoluties van de VN- Veiligheidsraad, met name resoluties 2140 en 2216; 14. vraagt de EU daadwerkelijk te blijven ijveren voor naleving van het internationale mensenrechtenrecht en het internationale humanitaire recht, conform de desbetreffende PE v /7 RE\ doc

7 EU-richtsnoeren; benadrukt met name dat de EU in haar politieke dialoog met Saudi- Arabië de noodzaak van naleving van het internationaal humanitair recht aan de orde moet stellen; verzoekt de Raad te overwegen om, als die dialoog geen resultaten oplevert, restrictieve maatregelen en sancties toe te passen ten aanzien van de landen of personen die betrokken zijn bij schendingen van het internationaal humanitair recht, zoals Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten, in aanvulling op de bestaande restrictieve maatregelen tegen Houthileider Abdulmalik Al-Houti en tegen Ahmed Ali Abdullah Saleh, de zoon van de verdreven Jemenitische president; 15. verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de parlementen en regeringen van de lidstaten, de speciale gezant van de secretaris-generaal van de VN voor Jemen, de regeringen van Jemen en van het Koninkrijk Saudi-Arabië, en de parlementen en regeringen van de lidstaten van de Samenwerkingsraad van de Golf en van de Liga van Arabische Staten. RE\ doc 7/7 PE v01-00