Thema juni deel 2 Western

Transcriptie

1 2019 Thema juni deel 2 Western Mariska Hagedorn Manege Lelystad

2 Western De meeste mensen denken dat de oorsprong van het western rijden uit Amerika komt, maar als we nog een stukje verder terug kijken komt de oorsprong uit Spanje. De Spanjaarden brachten paarden en kennis mee tijdens de ontdekkingstochten naar Amerika. De cowboys moesten samen met hun paarden het vee in de gaten houden op hun tochten om van A naar B te komen. Het paard moest dus rustig en betrouwbaar maar ook werklustig, alert, snel en wendbaar zijn. Bovendien moest een westernpaard over comfortabele gangen beschikken, omdat de cowboys vaak dagen achter elkaar in het zadel zaten. Uiteindelijk is hier een western rijstijl uit ontstaan en werd het niet alleen in Amerika maar ook in de rest van de wereld uitgevoerd. Deze kenmerken worden beoordeeld in de diverse disciplines van het western rijden. In principe kan je met elk soort paard western rijden, maar er zijn er een paar die er het meest voor gebruikt worden. De bekendste westernpaarden zijn toch echter wel de zogenoemde QPA's (Quarter, Paint, Appaloosa). Ook voor het Arabische volbloed zijn er speciale western wedstrijden. Deze paarden zijn vaak niet zo groot en voldoen het meest aan de kenmerken die nodig zijn voor een goed western paard. Het western rijden kan worden samengevat in drie hoofdklassen: de dressuur, de snelheidsspelen en het onderdeel waarin het werken met paard en vee centraal staat. Het zogenaamde werkend element. Onder de dressuur vallen alle onderdelen die samen een afspiegeling vormen van de cowboy toen hij nog samen met zijn paard het werk op de ranch moest opknappen: Halter Showmanship at Halter Trail Western Pleasure Hunter under Saddle Western Horsemanship Western Riding Reining Versatile Horse Bij de snelheidsspelen: Barrel Racing Pole Bending Onderdelen die behoren tot het werkend element: Cutting Working Cowhorse Team Penning Aangezien er veel disciplines zijn, leggen wij ze hier per onderdeel een stukje uit.

3 Halter: Bij de halter wordt het paard beoordeeld op exterieur naar de richtlijnen van het ras (deze zijn voor ieder ras vastgelegd in het stamboek). Dit is 90% van de uiteindelijke beoordeling. De andere 10% hangt ervan af hoe de persoon het paard voorbrengt. De paarden worden één voor één aan de hand binnen gebracht in stap en moeten in een rechte lijn naar de jury lopen. Als men bij de jury aankomt wordt gevraagd te draven in dezelfde rechte lijn, waarna je naar links wendt, doordraaft, vervolgens in stap gaat, weer een wending naar links maakt en je achter elkaar opstelt. Het paard wordt vierkant opgesteld, wat betekent dat de voorbenen en achterbenen van het paard netjes naast elkaar staan en samen een vierkant vormen. Daarnaast heeft het paard een mooi leren showhalster aan bewerkt met zilver of goud. Vervolgens komt de jury en loopt om de paarden heen om ze goed te kunnen beoordelen. Hij/zij let op een correcte bouw en bekijkt of het paard aan de eisen van het ras voldoet. Bij halter is het belangrijk dat je je paard op een goede manier voorbrengt. De jury zal het paard dan optimaal kunnen beoordelen. Showmanship at Halter: Deze discipline lijkt erg op de Halter, omdat het paard ook hier aan de hand getoond wordt. Maar bij Showmanship at Halter wordt niet naar het exterieur van het paard gekeken, maar naar degene die het paard voorbrengt. De jury schrijft een bepaald patroon voor die de combinaties na elkaar moeten uitvoeren. In de proef kan stap, draf, uitgestrekte draf, wendingen en achterwaarts gevraagd worden. Tevens wordt er ergens in de proef gevraagd om het paard vierkant te zetten en voor te stellen aan de jury. Bij Showmanship at Halter staat iedereen opgesteld in de arena. De beoordeling betreft de volgende zaken: Voorbrengen van het paard, totaalbeeld, verzorging van het paard, uitrusting, presentatie van het paard, manier van tonen van het paard in stilstand en beweging en de alertheid. Dit onderdeel is alleen voor jeugdruiters en amateurruiters

4 Trail: De letterlijke betekenis van Trail is spoor in de vrije natuur. Bij dit onderdeel wordt een vooraf aangegeven proef verreden. De proef bestaat uit een spoor met verschillende nagebootste hindernissen uit de natuur. Het paard moet volledig vertrouwen hebben in de ruiter en niet schrikken van de hindernissen. De proef bestaat uit minimaal zes hindernissen waarvan drie verplicht: -een hek, wat geopend en gesloten moet worden nadat de combinatie er door is gereden -minimaal vier balken waar het paard over moet stappen zonder deze aan te raken - het achterwaarts gaan volgens een bepaald patroon (vaak een L-figuur) tussen balken of pionnen. Deze drie hindernissen worden aangevuld door een bruggetje waarover heen gelopen moet worden, slangfiguur rijden tussen balken of pionnen in draf of galop, iets van A naar B brengen en een complete draai maken in een klein vierkant zonder de balken aan te raken. De genomen hindernissen bij Trail worden door de jury beoordeeld. De manier hoe het paard reageert en de hulpen die de ruiter geeft staan centraal in de beoordeling bij Trail. Western Pleasure: Bij de Western Pleasure worden de gangen van het paard getoond. De deelnemers komen gezamenlijk in de arena en moeten aan de wand blijven of op de binnenhoefslag. Door de jury worden de overgangen stap (walk), draf (jog of trot) en galop (lope) beoordeeld en de houding van de ruiter en het paard. De drie verschillende gangen worden getoond op zowel de linkerals de rechterhand. De jury kan ook een uitgestrekte gang vragen. Bij het commando reverse maken de deelnemers een draai van 180 graden van of op de hoefslag. Ook tijdens de stap of de draf kan dit commando gegeven worden. Als de jury twijfelt tussen de hoogst geplaatsten kan deze ook de gang achterwaarts vragen van de betreffende deelnemers. Combinaties worden bij Western Pleasure gestraft voor een te hoge snelheid, verkeerde gang op het gevraagde moment, verzet van het paard, te diepe of te hoge halshouding van het paard of break of gait (uit de betreffende gang vallen). Het paard moet aan een losse teugel gereden worden, zonder overmatige of storende correcties van de ruiter.

5 Hunter under Saddle: Deze klasse is een engels onderdeel binnen de westernsport. Zowel de kleding van de ruiter als het harnachement van het paard komen uit de Engelse rijstijl. Net als bij de Western Pleasure, worden aan beide kanten de drie gangen getoond en wordt de combinatie daarop beoordeeld. De gangen bij de Hunter under Saddle heten de walk (stap), trot (draf), extended trot (uitgestrekte draf) en canter (galop). Bij trot wordt op het buitenbeen licht gereden in tegenstelling tot de Western Pleasure jog, waarbij de ruiter blijft doorzitten. In de klasse Hunter under Saddle dient het paard voorwaarts gereden te worden, waarbij gehoorzaamheid, werkwilligheid en een vriendelijke uitdrukking van het paard beoordeeld worden. Western Horsemanship: De klasse Western Horsemanship bestaat uit twee onderdelen. Aan het begin van de klasse worden alle ruiters in de arena gevraagd, waar ze zich moeten opstellen op de korte zijde. Daarna komt het eerste gedeelte die individueel is, waarbij een gevraagde proef gereden moet worden. In deze proef kunnen alle gangen gevraagd worden, achterwaarts, wendingen om de achterhand en voorhand en galopwissels. In het tweede gedeelte worden alle ruiters gevraagd om in de stap op de hoefslag te rijden en de jury zal nog een stukje Pleasure vragen. De bedoeling hiervan is dat de jury bij twijfel om de plaatsing een betere beslissing kan nemen. Het Horsemanship gedeelte telt voor 80% mee en het Pleasure gedeelte voor 20% bij de uiteindelijk beoordeling. Het doel van Western Horsemanship is te kijken wat de ruiter kan en niet wat de kwaliteiten van het paard zijn. De jury kijkt naar de teugelhulpen en de algemene houding van handen, armen, benen en lichaam. Het geheel moet relaxed overkomen, zonder onnodige hulpen of verschuivingen van de zit. Horsmanship is alleen een onderdeel voor jeugd- en amateurruiters. Western Riding: Bij het onderdeel Western Riding is het bedoeling dat ruiter vloeiende galopwissels uitvoert in een van tevoren bekend gemaakte proef. De proef wordt helemaal in galop afgelegd en moet er ontspannen en gewillig uitzien. Het paard wordt beoordeeld naar de kwaliteit van zijn gangen en galopwissels, naar zijn gehoorzaamheid aan de ruiter, manieren, gezondheid en intelligentie.

6 Reining: Dit onderdeel van het westernrijden is het beste te vergelijken met de Engelse dressuur, het wordt dan ook vaak het Amerikaanse dressuur genoemd. Bij Reining zijn er in totaal tien proeven, waaruit de jury kan kiezen. Alle tien de proeven bestaan uit de volgende onderdelen: Cirkels; In een reiningproef worden twee grote snelle en één kleine langzame cirkel aan iedere kant gevraagd. Dit kan gevraagd worden in verschillende volgorden. De overgang tussen de grote snelle en kleine langzame cirkels noemen we speedcontrol. Galopwissels; In een reiningproef wordt een vliegend changement naar beide kanten gevraagd. Sliding stops; Vanuit de cirkels rijd je je paard op de rundown naar de slidingstop toe. In de rundown galoppeerd je paard op een steeds hogere snelheid en op het hoogtepunt geeft de ruiter het teken om de sliding stop in te zetten. Het paard glijdt meerdere meters op de achterhand waarbij de voorbenen doorlopen. Rollbacks; Een rollback volgt na de slidingstop. Dit is een snelle draai om de achterbenen van 180 graden. Spins; In een reiningproef worden 4 spins links en 4 spins rechts gevraagd. Een spins is een snelle draai om het binnenachterbeen, waarbij de voorbenen ruim overstappen. Bij Reining is het belangrijk dat je paard steeds ontspannen is en geen verzet toont (mond open, onrustig met het hoofd) en dat je met lange teugels rijdt, waarbij je toch continue een goede controle over je paard hebt. Iedere deelnemer moet de gevraagde proef apart en alleen rijden. Een paard berijden betekent niet alleen het te leiden, maar ook iedere beweging te beheersen. Het goed gereden paard moet gewillig geleid en beheerst zijn, met weinig of geen weerstand en moet volledig gehoorzaam zijn aan de ruiter. Pluspunten kan men verdienen met een snelle, soepele, mooie en foutloze

7 uitvoering van de manoeuvres van de proef. De gemiddelde en uitgangsscore is 70 punten. Afhankelijk van de uitvoering kan men bonus- of minpunten scoren en voor fouten worden strafpunten (penalties) toegekend. Versatile Horse: Bij Versatile Horse wordt er voornamelijk gekeken naar de veelzijdigheid van het paard. De uitgezette proef bevat manoeuvres uit de onderdelen trail, western pleasure, horsemanship, western riding en reining. De proef wordt alleen gereden en aangeboden in de open,- amateur,- en jeugd divisie. Bij de snelheidsspelen barrel racing en pole bending gaat het om de snelheid en de wendbaarheid van het paard. Het paard met de snelste tijd en de minste strafpunten wint de wedstrijd. Barrel racing: Drie in een driehoek opgestelde vaten markeren het parcours. De deelnemer mag zelf beslissen aan welke kant van het eerste vat hij wil beginnen. Hij kan kiezen uit twee patronen (linksom of rechtsom) Belangrijk is dat hij/zij een volledige cirkel om alle vaten rijdt, waarbij aanraking is toegestaan. Een omgevallen vat levert strafpunten op (vijf strafseconden). Als de ruiter zijn hoed verliest, betekent dat eveneens vijf strafseconden. Diskwalificatie volgt als een combinatie zich niet aan het parcours houdt (out of pattern). Barrel racing is een wedstrijdonderdeel waarbij de snelheid en de wendbaarheid van het paard optimaal op de proef worden gesteld.

8 Pole bending: Bij dit onderdeel slalommen paard en ruiter tussen zes palen, die op gelijke afstand van elkaar zijn opgesteld. De palen zijn ten minste zes feet ( meter) hoog en staan minstens eenentwintig feet (6,5 meter) uit elkaar. Een vliegende start is toegestaan en men krijgt vijf strafseconden voor elke paal die omver gaat. Wanneer het patroon doorbroken wordt volgt diskwalificatie. Onderdelen die behoren tot het werkend element: Cutting: Cutting betekent het afscheiden/afsnijden van een rund uit de kudde en deze afgescheiden houden. In het echte werk van de cowboy is dit noodzakelijk wanneer de dieren apart behandeld moeten worden, bijvoorbeeld voor het brandmerken of het toedienen van medicijnen. Mits goed gedaan is het een heel spectaculair onderdeel. De paarden moeten een enorme hoeveelheid cowsense (gevoel voor vee) hebben. Ze moeten veelal op eigen initiatief hun werk doen. De paarden moeten slimmer en sneller zijn dan het vee, en dus ook lichamelijk heel wat in huis hebben. In de arena wordt een kleine kudde vee losgelaten, die door één combinatie van ruiter en paard wordt gesetteld (The herd is settled = de kudde staat rustig bij elkaar). Paarden met ruiters lopen ook in de arena en iedereen krijgt de tijd om aan elkaar te wennen. Dan pas komt de ruiter met zijn cuttingpaard om het wedstrijdelement uit te gaan voeren. Hij rijdt de kudde in en zoekt, zonder de andere koeien/stieren onrustig te maken, een koe/stier uit. Hij scheidt deze van de groep, en als andere dieren meelopen, dan zijn daar de helpers, om de rest van de kudde bij elkaar te houden en eventueel dieren terug te drijven. Heeft de deelnemende combinatie één koe/stier voor zich, dan begint het echte werk van het cuttingpaard. De koe/stier probeert terug te gaan naar de kudde en het cuttingpaard weerhoudt hem daarvan. Zodra de ruiter de teugels neergelegd heeft mag hij deze niet meer oppakken om het paard te corrigeren. Het paard moet de koe/stier gescheiden houden van de kudde! Hij volgt elke beweging en blijft steeds de gang terug naar de kudde blokkeren. Met ogen en oren gericht op het kalf, springt het paard van links naar rechts. De ruiter gaat mee met de bewegingen van het paard en hindert deze zo min mogelijk. Het hangt erg van de acties van de koe/stier af, in welke mate het paard zijn acties kan laten zien. Maar een ruiter mag alleen van koe/stier ruilen als deze stopt of van de combinatie wegdraait. De cutting combinatie krijgt 2,5 minuut de tijd om hun kunnen te showen, en mag gedurende

9 die tijd hooguit drie koeien/stieren uitzoeken. De combinatie krijgt hulp van vier andere helpers : twee Turnbacks en twee Herd Holders, die proberen het werk voor de cutting combinatie zo makkelijk mogelijk te maken, door de kudde niet uiteen te laten vallen. De jury geeft een beoordeling van de acties van de deelnemende combinatie met een puntenaantal tussen de 60 en 80. Het spreekt voor zich, dat naast de kwaliteiten van paard en ruiter, ook geluk een rol speelt, in de zin van het gedrag van het kalf en het werk van de helpers. Working Cowhorse: Bij de working cowhorse moet het paard laten zien dat het geschikt is om het werkzaamheden op de ranch te verrichten. Working cow horse bestaat uit twee aparte te verrijden proeven: het dry work (zonder vee) en het fence work (met vee). Bij het dry werk moet de combinatie een proef afleggen waarin reinings manoeuvres zijn verwerkt. Voor het fence werk komt er een koe de arena binnen. Eerst moet het paard de koe onder controle krijgen op de korte zijde van de arena (boxing). Daarna moet het paard de koe minimaal twee keer langs de lange zijde drijven (fencing), waarbij het de koe voor het bereiken van de korte zijde moet afstoppen en laten keren richting de wand. Tot slot moet het paard de koe naar het midden van de arena drijven en het dier in beide richtingen laten omcirkelen.

10 Team penning: Teampenning is een snelheidsonderdeel, waarbij een kudde koeien in de arena wordt gebracht en even met rust wordt gelaten zodat de dieren kalmeren. Een team van drie ruiters moet in 75 seconden drie koeien afzonderen van de kudde, naar het andere einde van de arena drijven en daar in een omheinde ruimte (de penn) drijven. De koeien zijn genummerd en als de eerste ruiter over de middenlijn gaat na het startsignaal krijgen de ruiters de nummers van de koeien te horen die gedreven moeten worden. De tijd gaat in als het eerste paard over de startlijn gaat. De startlijn, die in het midden van de arena ligt, heeft nog een tweede doel: wanneer er meer dan 4 koeien over die lijn gaan, volgt diskwalificatie. Dertig seconden voordat de tijd om is krijgen de ruiters een signaal. Ze kunnen dan eventueel beslissen om maar 1 of 2 koeien in de penn te drijven, de tijd te laten stoppen en zo niet het risico lopen dat ze op het eindsignaal niets binnengebracht hebben. De ruiters mogen de koeien niet aanraken, er mag alleen geluid gemaakt worden. De klok stopt als de koeien in de penn zijn en een ruiter met de neus van zijn paard in de penn is en zijn hand opsteekt. TREC en Western Zoals jullie hebben kunnen zien zie je dat beide disciplines veel dingen gemeen hebben, waardoor dit thema goed samen te combineren is. Voor western heb je een speciaal westernzadel en hoofdstel. Daarbij dragen hun geen paardrijbroek maar een spijkerbroek. Bij TREC zijn meerdere tuigages mogelijk, dit kan zoveel western als dressuur zijn maar je mag per onderdeel ook nog wisselen. Bij TREC zijn geen hulpteugels toegestaan behalve een glijdende martingaal. Wel zie je verschil tussen dressuur en western, bij dressuur wil je graag verbinding waarbij ze bij western juist een losse teugel willen zien. Tijdens de lessen gaan we de verschillende obstakels oefenen, sommige zullen nog lastiger zijn dan je denkt. We rijden vaak op verschillende paarden/pony s en ieder paard heeft zijn eigen specialiteit. Het ene paard kan goed stilstaan terwijl het voor een ander moeilijk is om stil te staan. Bij het paard die het stilstaan lastig vind kan bijvoorbeeld wel weer goed met één hand gereden worden. We pakken ook nog een stukje western mee waarbij we gaan oefenen met losse teugel de verschillende figuren te rijden. Veel plezier in de lessen! Geef je snel op om deel te nemen aan de leuke nieuwe oefenwedstrijd op 15 juni van Trec en Western. Bronvermelding: - KNHS.nl, Trec.nl, en