Accountantsverslag. Gemeenschappelijke regeling Werkorganisatie Duivenvoorde Boekjaar /04/2019. Baker Tilly 1

Transcriptie

1 Accountantsverslag Gemeenschappelijke regeling Werkorganisatie Duivenvoorde Boekjaar /04/2019 Baker Tilly 1

2 Aan het algemeen bestuur en directie van de Gemeenschappelijke Regeling Werkorganisatie Duivenvoorde Postbus AL Wassenaar Amsterdam, 4 april 2019 Geachte directie, Hierbij bieden wij u ons accountantsverslag aan dat is opgesteld in het kader van de opdracht om de jaarrekening 2018 van de Werkorganisatie Duivenvoorde (hierna: WODV) te controleren. Dit accountantsverslag gaat in op de belangrijkste bevindingen uit de controle van de jaarrekening van WODV. In dit verslag lichten wij toe welke overwegingen plaats hebben gevonden bij de bepaling van de aard, het tijdstip van uitvoering en de diepgang van de werkzaamheden die zijn toegepast bij de uitvoering van de controle van de jaarrekening. Wij hebben bij de jaarrekening over boekjaar 2018 een goedkeurende controleverklaring verstrekt ten aanzien van getrouwheid. De bevindingen in dit verslag doen dan ook geen afbreuk aan ons oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening. De oorzaken welke hieraan ten grondslag liggen zijn in deze brief nader toegelicht. Wij bedanken de medewerkers van WODV voor de open en constructieve samenwerking bij het verrichten van onze controlewerkzaamheden en de totstandkoming van onze rapportage. Tot het verstrekken van nadere toelichting zijn wij graag bereid. Met vriendelijke groet, Baker Tilly (Netherlands) N.V. drs. E.C.J. Moens RA Partner Audit 2

3 Inhoudsopgave 1. Management samenvatting 4 2. Opdracht, scope en uitkomsten 6 3. Controlebevindingen 9 4. Overige onderwerpen 13 3

4 Management samenvatting 4

5 1. Management samenvatting Met betrekking tot de controle van de jaarrekening merken wij op: Als accountant hebben wij op basis van wet- en regelgeving de taak om de jaarrekening te controleren en het jaarverslag te toetsen. In het jaarverslag legt het bestuur verantwoording af over de uitvoering van het beleid en wat bereikt is. Wij hebben vastgesteld dat het jaarverslag verenigbaar is met de jaarrekening en dat het jaarverslag de informatie bevat die op grond van het BBV vereist is. Bij de jaarrekening die voorligt zijn wij voornemens een goedkeurende controleverklaring te verstrekken voor het aspect getrouwheid. Inzake het aspect rechtmatigheid zullen wij een oordeel met beperking afgeven in verband met het in één geval niet naleven van de Europese aanbestedingsregels. Het saldo van baten en lasten van de WODV in 2018 is EUR hoger dan begroot (na wijzigingen). Dit voordeel hangt samen met de lagere lasten van salarissen en inhuur, automatiseringskosten en kosten telefonie en een hogere baten van vergoedingen detachering van personeel en ontvangen ziektegelden. Het saldo wordt geheel toegevoegd aan de bestemmingsreserve Bedrijfsvoering. We hebben tijdens onze controlewerkzaamheden geconstateerd dat één contract ten onrechte niet Europees is aanbesteed, dit betreft het contract met JS Consultancy. Vanaf 1 januari 2018 is de koepelvrijstelling voor de BTW vervallen voor samenwerkingsorganisaties als de werkorganisatie Duivenvoorde. Op basis van een brief van de Staatssecretaris van Financiën heeft de WODV het standpunt ingenomen dat de koepelvrijstelling per 1 januari 2018 opnieuw van toepassing is verklaard. In deze brief lichten wij dit nader toe. Naar aanleiding van de interimcontrole hebben wij in onze management letter de bevindingen een aanbevelingen inzake de interne beheersorganisatie gerapporteerd. De belangrijkste opmerkingen zijn: Geen zichtbare functiescheiding in het proces van uitkeringen Jeugd. Logische toegangsbeveiliging op financiële applicaties is niet in alle gevallen juist ingericht. In de brief gaan wij naast de hierboven genoemde punten nader in op onze controlewerkzaamheden en de specifieke bevindingen en conclusies die hieruit voortvloeien. 5

6 Opdracht, scope en uitkomsten 6

7 2. Opdracht, scope en uitkomsten Controleopdracht De opdracht tot controle van de jaarrekening is uitgevoerd conform de met u gemaakte afspraken die zijn vastgelegd in de opdrachtbevestiging d.d. 21 januari De jaarrekeningcontrole is gericht op het uitbrengen van een onafhankelijk oordeel omtrent de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening 2018 van WODV. Opzet en reikwijdte controle Onze controle is gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Niet uitgesloten is dat afwijkingen voorkomen die voor de jaarrekening als geheel niet van belang zijn. De gehanteerde materialiteit bij het uitvoeren van de jaarrekeningcontrole is vastgelegd in het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (het Bado). U heeft geen lagere marge vastgesteld, waardoor wij het wettelijke kader als uitgangspunt hebben gehanteerd. De bij onze controle van de jaarrekening 2018 toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% ( ) en voor onzekerheden ( ) van de totale lasten. Onze aanpak heeft als doel om de belangrijke onjuistheden en onrechtmatigheden te ontdekken. Ons onderzoek richt zich niet specifiek op het ontdekken van fraude. De primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen en ontdekken van fraude berust bij de directie van de werkorganisatie. De accountant is niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor de preventie van fraude. Niet-gecorrigeerde afwijkingen Naar aanleiding van de door ons verrichte werkzaamheden hebben wij geen (nietgecorrigeerde) afwijkingen omtrent de getrouwheid van de jaarrekening geconstateerd die de rapporteringstolerantie overschrijden. Afwijkingen in de rechtmatigheid Naar aanleiding van de door ons verrichte werkzaamheden hebben wij één afwijking geconstateerd omtrent de rechtmatigheid, dit betrof: Onrechtmatig niet Europees aanbesteden van contract JS Consultancy. Controleverklaring Op basis van onze uitgevoerde controlewerkzaamheden, hebben wij de volgende oordelen in onze controleverklaring: Getrouwheid Rechtmatigheid Goedkeurend Oordeel met beperking Getrouwheid Op basis van de tot op heden uitgevoerde controlewerkzaamheden resteren er in de jaarrekening geen fouten en/of onzekerheden die van invloed zijn op het verstrekken van een goedkeurende controleverklaring omtrent de getrouwheid. Rechtmatigheid In de jaarrekening zijn lasten verantwoord van in totaal die betrekking hebben op ingekochte diensten. De drempelwaarde voor Europese aanbesteding van leveringen en diensten is Betreffende diensten zijn ten onrechte niet Europees aanbesteed en de daarmee samenhangende contractwaarde van is daardoor niet rechtmatig tot stand gekomen. 7

8 2. Opdracht, scope en uitkomsten Grondslagen De accountantscontrole omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen, beoordeling van de grondslagen van de financiële verslaggeving en van belangrijke schattingen die bij het opmaken van de jaarrekening zijn gehanteerd Wij hebben met de directie de aanvaardbaarheid van de gehanteerde waarderingsgrondslagen en de consistente toepassing daarvan besproken. In dit kader komen tevens zaken aan de orde die een significante invloed hebben op de kwaliteit van de jaarverslaggeving, zoals nieuwe of gewijzigde waarderingsgrondslagen, schattingen, beoordeling onzekerheden en bijzondere transacties. Naar onze mening zijn de door de directie gekozen waarderingsgrondslagen aanvaardbaar en consistent toegepast met betrekking tot de significante jaarrekeningposten en bijzondere transacties. In het verslagjaar 2018 zijn geen wijzigingen doorgevoerd in de keuze of de toepassing van belangrijke verslaggevingsgrondslagen. Jaarverslag en overige gegevens Wij hebben het jaarverslag en de overige in het financieel verslag opgenomen informatie gelezen en op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen uit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of deze informatie materiële afwijkingen bevat. Hierbij hebben wij geen materiële afwijkingen geconstateerd. Tevens bevestigen wij dat het jaarverslag voldoet aan de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Managementinzicht en schattingen Schattingen op basis waarvan sommige jaarrekeningposten worden bepaald, zijn gebaseerd op inzichten van het management. Wij hebben de belangrijkste gehanteerde factoren en veronderstellingen beoordeeld op basis waarvan de afzonderlijke oordelen en schattingen zijn gevormd. Wij hebben vastgesteld dat dit aanvaardbaar is in het kader van de jaarrekening als geheel. Administratieve Organisatie en Interne Beheersing In het kader van de controle van de jaarrekening 2018 hebben wij onder meer de Administratieve Organisatie en Interne Beheersing (hierna te noemen: AO/IB) beoordeeld. Hierbij is tevens de geautomatiseerde gegevensverwerking betrokken, voor zover van belang voor de jaarrekeningcontrole. Tijdens de uitvoering hebben wij ons gericht op het onderzoeken, beoordelen en toetsen van de AO/IB. Naar aanleiding van de beoordeling van de AO/IB hebben wij een managementletter geschreven. Deze managementletter hebben wij op 25 januari 2019 besproken met de directie en daarna in definitieve vorm uitgebracht. Geautomatiseerde gegevensverwerking Op grond van artikel 393 lid 4, Titel 9 Boek 2 BW rapporteren wij onze bevindingen met betrekking tot de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking in dit verslag. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de accountantscontrole van de jaarrekening niet specifiek is gericht op de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking. In onze managementletter hebben wij een aantal attentiepunten ten aanzien van de IT-omgeving opgenomen. 8

9 Controlebevindingen 9

10 3 Controlebevindingen 3.1 Aandachtspunten in de controle Vanuit onze controle van de jaarrekening van WODV hebben wij een aantal onderwerpen en/of bevindingen die wij specifiek aan u willen melden. Deze onderwerpen zijn het meest significant geweest voor onze controle. Onderstaand is een uiteenzetting van deze onderwerpen opgenomen. Onderwerp 1 Onrechtmatigheid omtrent Europees aanbesteden In het kader van de rechtmatigheid van de jaarrekening 2018, hebben wij een controle uitgevoerd op de naleving van de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Uit onze controle op de rechtmatigheid van de inkopen blijkt dat voor één inkooptraject, met een totale inkoopwaarde van , niet de juiste procedure is gevolgd. Op basis van onze controle komt naar voren dat deze inkoop Europees aanbesteed had moeten worden. Wij hebben dit bedrag als rechtmatigheidsfout aangemerkt. De onrechtmatige inkoop bestaat uit een contract welke meerdere keren is verlengd, waarna de contractwaarde na verlengingen boven de Europese aanbestedingsgrens uit komt van Wij adviseren de directie om het inkoopbeleid aan te scherpen, waarbij vooraf een procedure wordt gevolgd ter onderbouwing van de gekozen aanbestedingsvorm. Onderwerp 2 BTW koepelvrijstelling Bij samenwerking tussen gemeenten of tussen gemeenten en andere instellingen moet is BTW veelal een aandachtspunt. Veel samenwerkingsverbanden van gemeenten maken gebruik van de BTW-koepelvrijstelling, ook wel samenwerkings-verbandvrijstelling genoemd. De koepelvrijstelling voorkomt dat een samenwerkingsverband BTW moet berekenen op de diensten die zij voor haar leden verricht. In 2017 is de koepelvrijstelling meerdere malen in het nieuws geweest vanwege wijzigingen in de reikwijdte ervan. Gemeenten en samenwerkingsverbanden moeten vaststellen of deze wijzigingen invloed hebben op hun eigen BTW-positie. De koepelvrijstelling voorkomt dat het samenwerkingsverband kostprijsverhogende BTW in rekening moet brengen voor haar dienstverlening aan de gemeenten. Dit is gunstig omdat de gemeenten slechts een deel van de BTW op inkopen in aftrek kunnen brengen of kunnen compenseren via het BTW-compensatiefonds (BCF). Om de koepelvrijstelling toe te mogen passen, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan: de deelnemers van het samenwerkingsverband verrichten prestaties die zijn vrijgesteld van BTW of waarvoor zij geen ondernemer zijn; het samenwerkingsverband verleent de diensten aan haar deelnemers; de deelnemers betalen een vergoeding die hun aandeel in de gezamenlijke uitgaven weerspiegelt; de deelnemers gebruiken de diensten van het samenwerkingsverband voor de activiteiten waarvoor zij geen ondernemer zijn ( overheid, onbelast) of die zijn vrijgesteld van BTW; toepassing van de koepelvrijstelling mag niet leiden tot verstoring van de concurrentieverhoudingen. Daarom zijn ook diverse diensten uitgesloten van de koepelvrijstelling. Voorbeelden hiervan zijn het verzorgen van de loon-, salaris-, grootboek- en financiële administratie, het ter beschikking stellen van personeel en ICT-diensten. In de praktijk bleek dat de koepelvrijstelling bij ambtelijke fusies niet kon worden toegepast. De deelnemende gemeenten gebruiken de diensten van het samenwerkingsverband in dat geval niet alleen voor overheidsactiviteiten en BTWvrijgestelde activiteiten gebruiken, maar ook voor BTW-belaste activiteiten. En dat is volgens de letter van de wet niet toegestaan. Daarom keurde de staatssecretaris van Financiën in februari 2016 goed dat samenwerkingsverbanden de koepelvrijstelling mogen toepassen in het geval van een ambtelijke fusie. Hieraan verbond de Staatssecretaris de voorwaarde dat de gemeenten de diensten van het samenwerkingsverband voor minimaal 70% gebruiken voor hun overheidsactiviteiten en BTW-vrijgestelde activiteiten. Met andere woorden: als de gemeenten niet meer dan 30% BTW-belaste activiteiten verrichten, dan is de koepelvrijstelling van toepassing. Aan deze voorwaarden voldoen alle gemeenten. 10

11 3 Controlebevindingen 3.1 Aandachtspunten in de controle Einde verruimde koepelvrijstelling In een brief van 15 september 2017 kondigde de staatssecretaris van Financiën aan de verruimde toepassing van de koepelvrijstelling per 1 januari 2018 te beëindigen. Vanaf die datum gelden weer de voorwaarden zoals hiervoor beschreven. Dit raakt gemeenten die vanwege een ambtelijke fusie samenwerken en de koepelvrijstelling hiervoor toepassen. Deze gemeenten moeten bezien hoe ze de kostenverhoging op de ambtelijke samenwerking gaan opvangen. Boekjaar 2018 De WODV heeft de eerste twee kwartalen van 2018 de koepelvrijstelling niet meer toegepast. Naar aanleiding van een nieuwsbericht van het Ministerie van Financiën van 6 juni jl. staat te lezen dat staatssecretaris Snel van Financiën de inperking van de BTWkoepelvrijstelling wenst op te schorten en dat het kabinet zich in Europees verband wil inzetten deze inperking ongedaan te maken. Een formeel besluit is hierover overigens niet genomen. Indien de uitkomst van het overleg met de Belastingdienst is, dat geen koepelvrijstelling toegepast mag worden, dan leidt dit voor de gemeenten Voorschoten en Wassenaar tot een jaarlijks structureel verlies van respectievelijk circa en (zie onderdeel van kadernota/kaderbrief 2019), aangezien gemeenten niet alle BTW uit de voorbelasting kunnen declareren bij het BTW-compensatiefonds. Voor de WODV heeft een en ander beperkte gevolgen, omdat de WODV al haar lasten volgens de afgesproken verdeling aan beide gemeenten doorbelast. Wij kunnen ons vooralsnog vinden in het standpunt van de WODV. De WODV heeft naar aanleiding van het nieuwsbericht besloten om de koepelvrijstelling met terugwerkende kracht per 1 januari 2018 weer toe te passen en heeft in haar aangifte omzetbelasting van het derde kwartaal 2018 de benodigde correctie doorgevoerd, hetgeen geleid heeft tot een BTW-vordering op de belastingdienst van ca. 2,6 miljoen. De Belastingdienst heeft dit bedrag vooralsnog niet terugbetaald, zodat eind 2018 een vordering in de jaarrekening verantwoord is. De WODV voert het overleg met de belastingdienst en blijft, hangende de definitieve uitkomst van het overleg met de belastingdienst en de inspanningen van de Staatssecretaris, de koepelvrijstelling toepassen. 11

12 3 Controlebevindingen 3.2 Managementschattingen Bij het opstellen van de jaarrekening maakt de directie belangrijke schattingen en licht deze toe in de jaarrekening. Wij hebben de schattingen die het management heeft gemaakt bij het opstellen van de jaarrekening 2018 beoordeeld en gecontroleerd. De onderstaande tabel geeft een overzicht van onze bevindingen met motivering van onze inschatting. Belangrijke schattingen Beoordeling Toelichting Waardering van de materiële vaste activa Akkoord De verwachte levensduur voor de verschillende activacategorieën en daarmee de afschrijvingspercentages zijn in lijn met wat gebruikelijk is. 12

13 Overige onderwerpen 13

14 4. Overige onderwerpen Fraude en naleving wet- en regelgeving De directie is primair verantwoordelijk voor het voorkomen van fraude, het naleven van weten regelgeving en voor een cultuur van eerlijkheid en integriteit en dient zowel preventieve als repressieve beheersingsmaatregelen te nemen om de kans op fraude en overtreding van wet- en regelgeving zo veel mogelijk te beperken. Voor het uitoefenen van deze verantwoordelijkheid maakt het management gebruik van diverse beheersingsmaatregelen, zoals interne richtlijnen en gedragscodes, controle technische functiescheiding en periodieke rapportages over financiën. Ten behoeve van onze jaarrekeningcontrole identificeren wij, in het kader van NV COS 240/250, de risico s met betrekking tot fraude en overtreding van wet- en regelgeving en beoordelen wij de interne beheersings-maatregelen die gericht zijn op het voorkomen en signaleren van (materiële) fraude en niet-naleving van wet- en regelgeving. Voor zover relevant voor onze controle voeren wij gegevensgerichte controlewerkzaamheden uit. Onze controle is echter niet specifiek gericht op het signaleren van fraude en niet-naleving van wet- en regelgeving. In het kader van onze controle hebben wij geen bevindingen te melden met betrekking tot fraude. Bevestiging onafhankelijke positie Op grond van dit verslag zijn wij van mening dat wij in relatie tot uw organisatie, in overeenstemming met de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en artikel 24a van de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), onafhankelijk hebben gefunctioneerd en dat de objectiviteit van onze oordeelsvorming in het afgelopen jaar niet is aangetast. Kwaliteitsborging Baker Tilly heeft diverse organisatorische maatregelen getroffen om haar onafhankelijkheid en die van haar medewerkers te waarborgen. Deze maatregelen omvatten onder meer: Jaarlijkse bevestiging van onafhankelijkheid door partners, professionals en ondersteunende stafdiensten. Cliënt- en opdrachtacceptatieprocedures, waaronder een beoordeling of er sprake is van mogelijk conflicterende diensten. In- en extern kwaliteitsonderzoek. Twee registeraccountants betrokken bij wettelijke controleopdrachten. Reviews door partners die niet betrokken zijn bij de opdracht ter waarborging van een deugdelijk / deskundig oordeel. Wet Normering Topinkomens (WNT) De WNT is van toepassing op uw organisatie. Daarom hebben wij de WNT-verantwoording in de jaarrekening gecontroleerd op basis van het Controleprotocol WNT Bij deze werkzaamheden zijn geen bijzonderheden geconstateerd. Ontwikkelingen bezoldigingsmaximum De minister van BZK heeft het algemeen bezoldigingsmaximum voor 2019 vastgesteld op Ook de bezoldigingsmaxima voor topfunctionarissen zonder dienstbetrekking zijn voor 2019 geïndexeerd. De eerste twaalf kalendermaanden van de functievervulling mag de bezoldiging niet meer bedragen dan de som van per maand voor de eerste zes maanden en per maand voor de volgende zes maanden. Vanaf kalendermaand 13 geldt het voor de instelling toepasselijke bezoldigingsmaximum zoals die ook geldt voor een topfunctionaris met dienstbetrekking. Het maximum uurtarief bedraagt vanaf 2019 voor de eerste twaalf kalendermaanden 187. Alle bezoldigingsmaxima zijn te vinden op 14

15 4. Overige onderwerpen Wet Normering Topinkomens (WNT) Afkoop niet-opgenomen vakantieverlof bij einde dienstverband Vanaf 1 januari 2019 kunnen topfunctionarissen met een dienstverband bij het einde van hun dienstverband voortaan maximaal vier weken (naar rato van de omvang of duur van het dienstverband) aan niet-opgenomen vakantieverlof laten afkopen zonder gevolgen voor de WNT. Voor de juiste toepassing van deze regeling is het noodzakelijk dat uit de verlofadministratie minimaal de volgende zaken blijken: - De opbouw van het saldo vakantieverlof. Van belang is dat u goed registreert welk deel van het vakantieverlof voortkomt uit de zogenoemde wettelijke (minimum) vakantiedagen en welk deel bovenwettelijk vakantieverlof betreft. - De maanden waarin het vakantieverlofsaldo is opgebouwd. De regeling ziet namelijk alleen op het vakantieverlof (wettelijk of bovenwettelijk) dat is opgebouwd in de 12 kalendermaanden voorafgaand aan de beëindiging van het dienstverband. - De bijzondere omstandigheden waarom een topfunctionaris het verlof redelijkerwijs niet kon opnemen ingeval sprake is van afkoop van wettelijk vakantieverlof dat na het verstrijken van de wettelijke vervaltermijn niet is vervallen en waarvan op het moment van beëindiging dienstverband ook de zogenoemde wettelijke verjaringstermijn (nog) niet is verstreken. Van belang is dat aangetoond kan worden waarom dit verlof redelijkerwijs niet kon worden opgenomen door de topfunctionaris. Cybercrime Graag wijzen wij u op de mogelijke gevolgen van cybercrime voor uw organisatie. Cybercrime is een toenemende bedreiging voor veel bedrijven. Kwaadwillenden kunnen vrij eenvoudig leren cybercrime toe te passen en via internet zijn verschillende aanvalsmethoden laagdrempelig beschikbaar en verkrijgbaar. Het is niet zozeer de vraag of uw onderneming last krijgt van cybercrime, maar vooral wanneer, in welke hoedanigheid en tot welke mogelijke schade dit voor u leidt. De gevolgen van cybercrime kunnen verstrekkend zijn. Het niet beschikbaar zijn van dienstverlening en uw digitale werkomgeving, verlies van intellectueel eigendom, data en persoonsgegevens, reputatieschade, claims van toezichthouders of gedupeerden zijn veelvoorkomende voorbeelden. Veelal gaat dit gepaard met kosten voor (forensisch) onderzoek, juridisch advies en het herstel van de infrastructuur. Absolute veiligheid bestaat niet. Goede voorbereiding en besluitvorming op het gebied van cybersecurity vormen echter onderdeel van de verantwoordelijkheid van het management. 15

16 4. Overige onderwerpen Cybercrime Wij adviseren u om dit thema hoog op de bestuursagenda te zetten. De volgende activiteiten zijn daarbij naar onze mening relevant: 1. Bepalen van uw digitale risicoprofiel. Hierbij bepaalt u hoe afhankelijk u van IT en internet bent en identificeert u de informatie die u echt wilt beschermen. Denk daarbij ook na of u informatie hebt die voor andere partijen relevant en waardevol zou kunnen zijn en waardoor uw risico om doelwit te worden van cybercrime hoger is. Benoem vervolgens concrete doelstellingen ten aanzien van cybersecurity en bepaal uw ambitieniveau. 2. Analyseren in welke mate uw organisatorische èn technische beveiligingsmaatregelen in overeenstemming zijn met uw risicoprofiel en ambitie. Stel daar waar nodig een verbeterplan in. 3. Actief voorbereiden op een cyber incident en/of datalek. Door vroegtijdig na te denken wat uw reactie moet zijn op het moment dat zich een aanval voordoet bent u beter voorbereid en kunt u sneller en doeltreffender reageren en de mogelijke impact op uw operatie en reputatie beperken. 4. Actief meten en bewaken van de effectiviteit van de getroffen beveiligingsmaatregelen door middel van het periodiek testen van deze maatregelen en het bespreken en opvolgen van de uitkomsten van deze testwerkzaamheden. Hierbij is betrokkenheid van het management team gewenst. 16

17 Contactgegevens drs. E.C.J. (Erik) Moens RA Partner audit T: E: drs. A.J. (Bert) Kroon bc. RA Senior manager audit T: E: Kantoorgegevens: Baker Tilly (Netherlands) N.V. Entrada 303 Postbus GC Amsterdam T: