Installatie- en bedrijfsboek

Transcriptie

1 Installatie- en bedrijfsboek Behandeling van verwarmingswater Condensatiegasketels boven 50 kw en oliecondensatieketels met aluminium warmtewisselaar Belangrijk! De exploitant van de installatie is verantwoordelijk voor het bijhouden en bewaren van het installatie- en bedrijfsboek. Het maakt deel uit van de installatie en moet bij de ketel worden bewaard. WOLF GMBH / POSTFACH 1380 / D MAINBURG / TEL / FAX / Art.-nr.: _ indd Wijzigingen voorbehouden NL anibou (Wolf GmbH), 01/ :49

2 Inhoudsopgave Opmerkingen over VDI 2035 en het bedrijfs- en installatieboek...3 Installatiegegevens...3 Veiligheidsinformatie / Normen en voorschriften...3 Verwarmingswater voor warmtegeneratoren...4 Voorbereiding...4 Algemene principes - waterparameters geleidbaarheid, waterhardheid en ph-waarde:...5 Eisen aan het verwarmingswater...6 Eisen aan het verwarmingswater met betrekking tot WOLFwarmtegeneratoren...6 Vereiste warmwaterkwaliteit met betrekking tot het complete verwarmingssysteem:...6 Voorkomen van ketelsteenafzetting...7 Vul-/bijvulwater...7 Planningsgegevens van het installatieboek...8 Bedrijfsboek - inbedrijfstelling, vulling en controle...9 Omrekentabel waterhardheid _ indd

3 Aanwijzingen en installatiegegevens Opmerkingen over VDI 2035 en het bedrijfs- en installatieboek. Dit installatie- en bedrijfsboek moet informatie verschaffen over de behandeling van het verwarmingswater, afgestemd op WOLF-warmtegeneratoren. De VDI-richtlijn 2035 geldt voor watervoerend verwarmingssystemen in gebouwen conform EN 12828, met bedrijfstemperaturen onder 100 C. De hoofddoelen van VDI 2035 zijn het voorkomen van ketelsteenafzetting (deel 1) en het voorkomen van corrosieschade veroorzaakt door het water (deel 2). Om die doelen te bereiken is eventueel een behandeling van het verwarmingswater nodig. Voor beschadigingen als corrosie, verkalking, vervuiling enz. die worden veroorzaakt door ongeschikt vul- en bijvulwater kan de fa. WOLF geen garantie verlenen. Het naleven van VDI 2035 en de vereisten van WOLF zijn een voorwaarde voor de ontvankelijkheid van garantieclaims. Installatiegegevens De nodige informatie voor de warmtegeneratoren zijn terug te vinden in de montagehandleidingen en kunnen worden gebruikt voor de berekeningen. In dit document vindt u een overeenkomstige tabel om in te vullen. Het bedrijfs- en installatieboek is voor de exploitant van de verwarmingsinstallatie belangrijk omdat de vakman hierin de belangrijkste informatie moet documenteren en aantonen. De exploitant heeft de verplichting dit up-to-date te houden, met name met betrekking tot het jaarlijks uit te voeren onderhoud. Bij garantieclaims kan met dit installatie- en bedrijfsboek een bewijs geleverd worden voor de actueel beschikbare waterkwaliteit. Veiligheidsinformatie / Normen en voorschriften In deze beschrijving worden de volgende symbolen en aanwijzingstekens gebruikt: Deze belangrijke instructies betreffen de technische bedrijfsveiligheid. Let op Aanduiding van technische aanwijzingen die opgevolgd moeten worden om defecten en functiestoringen van het toestel te voorkomen. Raadpleeg bij meer uitgebreide servicewerkzaamheden de montage- en onderhoudshandleidingen. Inbedrijfstellings- en onderhoudswerken mogen alleen door een vakman worden uitgevoerd _ indd 3

4 Verwarmingswater voor warmtegeneratoren Verwarmingswater voor warmtegeneratoren Het water voor de warmteoverdracht afkomstig van een plaatselijk distributienet kan niet als chemisch zuiver beschouwd worden. Omdat de minerale bestanddelen in het water de beschikbare waterkwaliteit bepalen, is het van fundamenteel belang deze te kennen. Let op Met toenemende ketelsteenafzetting wordt de warmteoverdracht in toenemende mate belemmerd en neemt het verwarmingsvermogen en het rendement af. Bij kritieke omstandigheden treedt er in de warmtegenerator materiële schade op door oververhitting. Een slechte waterkwaliteit kan in een watervoerend verwarmingssysteem ook corrosie veroorzaken. Ketelsteenafzetting en corrosie moeten daarom principieel vermeden worden. Voorbereiding Voor de inbedrijfstelling moet ervoor worden gezorgd dat op het diepste punt van de retourleiding, in de onmiddellijke buurt van het verwarmingstoestel, een slibafscheider (bv. uit het accessoireprogramma van WOLF) geïnstalleerd is. Tevens moet er een luchtafscheider gemonteerd worden. Het volledige verwarmingssysteem moet grondig worden gereinigd, gespoeld en volledig leeggemaakt. De slibafscheider grondig reinigen. Let op De installatie moet grondig worden gespoeld voor inbedrijfstelling. Om het binnendringen van zuurstof zo laag mogelijk te houden, wordt het aanbevolen om met water te spoelen en dat water dan te gebruiken voor de waterbehandeling (vuilfilter voor ionenwisselaar schakelen). Op voldoende groot gedimensioneerde expansievaten en een correct ingestelde voordruk letten. De geleidbaarheid, ph-waarde en hardheidsgraad bepalen, noteren in het installatieboek en evt. de vereiste waterbehandeling uitvoeren. Bij gaswandtoestellen > 50 kw is als methode voor waterbehandeling enkel ontzilting toegestaan. Let op Warmwateradditieven zoals antivriesmiddelen of inhibitoren zijn niet toegestaan, aangezien die de verwarmings-warmtewisselaar kunnen beschadigen. Additieven ten behoeve van het alkaliseren kunnen voor een stabilisering van de ph-waarde door een installateur op het gebied van de waterbehandeling worden gebruikt. Voor het vullen moet rekening worden gehouden met de norm DIN EN 1717 die een veilige systeemscheiding vereist tussen het verwarmingswater en het drinkwater. Het volledige installatiesysteem grondig ontluchten bij de maximale temperatuur van het systeem, en op een correct ingestelde installatiedruk letten. Let op Een te lage installatiedruk kan leiden tot intrede van zuurstof in het verwarmingswater en zo schade veroorzaken door corrosie _ indd

5 Verwarmingswater voor warmtegeneratoren Algemene principes - waterparameters geleidbaarheid, waterhardheid en ph-waarde: Voor de beoordeling van de kwaliteit van het verwarmingswater is het voldoende de elektrische geleidbaarheid, de waterhardheid en de ph-waarde te kennen. Deze waarden laten een risicobeoordeling toe met betrekking tot het vullen van het verwarmingssysteem. Controle: De eigenschappen van het water (elektr. geleidbaarheid, ph-waarde en hardheid) moeten elk jaar worden opgemeten en opgetekend in het installatieboek. ph-waarde: Een alkalische behandeling van het vul- en bijvulwater is normaal niet nodig omdat de ph-waarde van het verwarmingswater zich ten gevolge van de zelfalkalisering binnen een aantal weken bedrijfstijd in het voorgeschreven bereik instelt. Indien ze na 8-12 weken niet in het voorgeschreven bereik ligt, moeten overeenkomstige maatregelen worden genomen. Elektrische geleidbaarheid: Met het toenemende aandeel opgeloste zouten en mineralen in het water stijgt de geleidbaarheid en daarmee de corrosieve werking. Lagere waarden van elektrische geleidbaarheid bevorderen echter een hogere potentiaalvorming, wat potentiaalvereffening en aarding nodig maakt. Hieruit resulteert dan weer een belangrijke veiligheidsmaatregel, namelijk de potentiaalvereffening en aarding van de installatieonderdelen. De verwarmingsleidingen bezitten een elektrisch potentiaal dat vanwege de overgangsweerstanden met meerdere bruggen moet worden kortgesloten en met een eigen aardingsleiding (16 mm²) cf. DIN 0100 moet worden geaard op de potentiaalvereffeningsrail. Waterhardheid: Met waterhardheid wordt de equivalente concentratie van de in het water opgeloste ionen van de aardalkalimetalen aangeduid. Als "verharders" zijn vooral de calcium- en magnesiumionen belangrijk. (Volledige) ontharding: Verwijdering van de calcium- en magnesiumionen (Ca2+ und Mg 2+). Ontzilting: Behalve de verharders worden ook de zouten verwijderd _ indd 5

6 Eisen aan het verwarmingswater Eisen aan het verwarmingswater met betrekking tot WOLFwarmtegeneratoren Voor de warmtegeneratoren van WOLF GmbH zijn verschillende ph-waardebereiken en vereisten voor de waterkwaliteit vastgelegd die moeten worden nageleefd: Toesteltypes Hoogrendement-gaswandketels tot 50 kw Oliegestookte HR-ketels Warmtepompen Hoogrendement-gaswandketels vanaf 75 kw ph-waarde 6,5 tot 9,0 elektrische geleidbaarheid [μs / cm] < 800 of beter < 100 Eisen van waterkwaliteit volgens VDI 2035 zouthoudend bedrijf of beter zoutarm bedrijf (ontzilting) < 100 zoutarm bedrijf (ontzilting) * Een zoutarm bedrijf (geleidbaarheid < 100 µs/cm conform VDI 2035) geniet te allen tijde de voorkeur, omdat op die manier de risico's van corrosie tot een minimum worden herleid. Tabel 1: Eisen waterkwaliteit voor WOLF-warmtegeneratoren bij inbedrijfstelling De waterparameters stabiliseren resp. wijzigen zich binnen een periode tot 12 weken na inbedrijfstelling (het vullen). Na het vullen moeten de waarden volgens tabel 1 worden nageleefd. Vereiste warmwaterkwaliteit met betrekking tot het complete verwarmingssysteem: Grenswaarden in functie van het spec. installatievolume V A (V A = installatievolume / max. Nominaal verwarmingsvermogen 1) ) Omrekening totale hardheid: 1 mol/m³ = 5,6 dh = 10 fh V A 20 l/kw V A > 20 l/kw en < 50 l/kw V A 50 l/kw Totale hardheid / Som aardalkaliën Totaal verwarmingsvermogen Geleidbaarheid 2) bij 25 C Totale hardheid / Som aardalkaliën Geleidbaarheid 2) bij 25 C Totale hardheid / Som aardalkaliën Geleidbaarheid 2) bij 25 C [kw] [ dh] [mol/m³] [µs/cm] [ dh] [mol/m³] [µs/cm] [ dh] [mol/m³] [µs/cm] ,8 3,0 < ,2 2,0 < 800 0,11 3) 0,02 < ,2 2,0 8,4 1,5 0,11 3) 0, ,4 1,5 < 100 0,11 3) 0,02 < 100 0,11 3) 0,02 < ,11 3) 0,02 0,11 3) 0,02 0,11 3) 0,02 De totaal af en bij te vullen waterhoeveelheid over de looptijd van het toestel mag het drievoudige van het nominale volume van de verwarmingsinstallatie niet overschrijden. 1) Bij installaties met meerdere ketels moet volgens VDI 2035 het max. nominale verwarmingsvermogen van de kleinste warmteopwekker worden toegepast 2) zouthoudend < 800 µs/cm zoutarm < 100 µs/cm 3) < 0,11 dh aanbevolen normwaarde, grens tot < 1 dh toegestaan Tabel 2: Vereiste verwarmingswaterkwaliteit met betrekking tot het volledige verwarmingssysteem Bij menginstallaties moet volgens VDI 2035 een ph-waarde tussen 8,2 en 9,0 worden nageleefd! De ph-waarde moet 8-12 weken na de inbedrijfstelling nogmaals worden gecontroleerd, aangezien die soms kan verschuiven door chemische reacties. Indien ze na 8-12 weken niet in dit interval ligt, moeten maatregelen worden getroffen. Warmwateradditieven zoals antivriesmiddelen of inhibitoren zijn niet toegestaan, aangezien die de verwarmings-warmtewisselaar kunnen beschadigen. Additieven ten behoeve van het alkaliseren kunnen voor een stabilisering van de ph-waarde door een installateur op het gebied van de waterbehandeling worden gebruikt. Bij zoutarm water in het systeem, met een elektrische geleidbaarheid < 100 µs/cm, wordt het risico van corrosie tot een minimum herleid _ indd

7 Voorkomen van ketelsteenafzetting Voorkomen van ketelsteenafzetting Bij de inbedrijfstelling van de verwarmingsinstallatie kan de ketelsteenafzetting in de warmtegenerator gunstig beïnvloed worden door opstarten met laag vermogen en lage temperatuur door langzaam, trapsgewijs opwarmen door een hoog verwarmingswaterdebiet door gelijktijdige inbedrijfstelling van alle ketels (installaties met meerdere ketels) De aanslag aan verwarmingswaterzijde kan zich zo gelijkmatig over de warmteoverdrachtsvlakken verdelen en zich niet plaatselijk op de wanden met de grootste warmtestroomdichtheid concentreren. Let op Bij installaties met meerdere ketels moeten alle ketels gelijktijdig in bedrijf worden gesteld, zodat de totale kalkhoeveelheid niet neerslaat op het warmteoverdrachtoppervlak van slechts één ketel. Wanneer deze handelswijzen en bedrijfsmodi worden nageleefd, wordt de vorming van schadelijke kalkafzettingen op de oppervlakken van de warmtegeneratoren geminimaliseerd. Wanneer door het niet respecteren ervan schadelijke kalkafzettingen ontstaan zijn, is hierdoor in de meeste gevallen reeds een verkorting van de levensduur van de warmtewisselaars ingetreden. Het gebruik van systeemscheiding vermindert het risico van kalksteenafzetting / corrosie, onder andere bij grote of oude installaties. Vul-/bijvulwater De totale vulwaterhoeveelheid over de looptijd van het toestel mag het drievoudige van het volume van de installatie niet overschrijden (binnendringen van zuurstof!). Bij installaties waarbij telkens veel water moet worden toegevoegd (bv. meer dan 10% van het installatievolume per jaar) moet de oorzaak zo snel mogelijk worden opgespoord en het probleem worden verholpen _ indd 7

8 Planningsgegevens van het installatieboek Planningsgegevens van het installatieboek Standplaats van de installatie: Benaming Waarde Eenheid Opmerking / testcriterium Max. nominale verwarmingsvermogens van de warmtegenerator Max. nominale verwarmingsvermogen van de kleinste warmtegenerator Q K1 Q K2 Q K3 Q K4 Q K5 Q K, min. kw kw kw kw kw kw Max. Totaal nominaal warmtevermogen (installatie) Q K, tot. kw Q K, tot. = Q K1 + Q K2 + Q K3 + Q K4 + Q K5 Installatievolume V installatie l Specifiek installatievolume V A, specifiek l/kw V A,specifiek = Installatievolume / max. nominale verwarmingsvermogen van de kleinste warmtegenerator Bijvulwaterhoeveelheid V bijvulling l totale hoeveelheid die tijdens de levensduur van de installatie verwacht wordt (richtwaarde < 2 V installatie ) Maximaal toegestane vul- en bijvulwaterhoeveelheid V max. l V max = V installatie + V bijvulling Tabel 3 Controle waterwaarden Benaming Eenheid Richtwaarde volgens tabel 2 Meetwaarde of analyse van de waterdistributiemaatschappij Waterbehandeling noodzakelijk (Ja / Nee) Totale hardheid of som aardalkalimetalen Elektrische geleidbaarheid dh mol/m³ µs/cm ph-waarde - 8,2-9,0 1) 1) Bij menginstallatie 8,2-9,0, anders zie tabel 1 Tabel 4 De volgende maatregelen voor het water zijn vereist: De regel "richtwaarden" in tabel 6 "Inbedrijfstelling en controle" werd ingevuld. Datum, handtekening van de verantwoordelijke planner _ indd

9 Bedrijfsboek - inbedrijfstelling, vulling en controle Bedrijfsboek - inbedrijfstelling, vulling en controle Gegevens over de verwarmingsinstallatie: Inbedrijfstelling door firma: Datum van de inbedrijfstelling: Gebruikte materialen bij de installatie: De volgende maatregelen voor waterbehandeling worden uitgevoerd: Datum Firma Procedé Worden chemicaliën gebruikt? (Aard; hoeveelheid/concentratie) Hoeveelheid behandeld water Tabel 5 Spoeling van de verwarmingsinstallatie cf. EN ja nee Zijn bij een installatie met meerdere ketels alle ketels tegelijk in bedrijf genomen? ja nee Drukhouder cf. voorschrift van de fabrikant in bedrijf gesteld: ja nee max. einddruk pe, max = bar(g) bij MEV: gasvoordruk p0 = bar(g) Insteldruk installatie bij pomp- of compressordrukhouder: P instel = bar(g) ± bar _ indd 9

10 Bedrijfsboek - inbedrijfstelling, vulling en controle Datum voor vulling en bijvulling Richtwaarden (volgens Tabel 2) Inbedrijfstelling op: Controle na 8-12 weken Tellerstand Z nieuw in m³ Waterhoeveelheid V= Z nieuw - Z in m³ Totale hardheid, resp. som aardalkaliën in dh resp. mol/m³ ph-waarde Geleidbaarheid in µs/cm Installatiedruk P inst in bar Opmerking Waterbehandeling uitgevoerd? Zo ja, invullen in tabel 5 Handtekening Tabel 6: Inbedrijfstelling en controle Controle: Waterhoeveelheid V > V (max) (uit tabel 3)? ja nee Als de waterhoeveelheid V groter is dan V max, moet er met ontzout water worden bijgevuld _ indd

11 Bedrijfsboek - inbedrijfstelling, vulling en controle Datum voor vulling en bijvulling Tellerstand Z nieuw in m³ Waterhoeveelheid V= Z nieuw - Z in m³ Totale hardheid, resp. som aardalkaliën in dh resp. mol/m³ ph-waarde Geleidbaarheid in µs/cm Installatiedruk P inst in bar Opmerking Waterbehandeling uitgevoerd? Zo ja, invullen in tabel 5 Handtekening Tabel 6: Inbedrijfstelling en controle Controle: Waterhoeveelheid V > V (max) (uit tabel 3)? ja nee Als de waterhoeveelheid V groter is dan V max, moet er met ontzout water worden bijgevuld _ indd 11

12 Omrekeningstabel waterhardheid Omrekentabel waterhardheid dh e ( Clark) fh rh ppm ( ah) mol/m³ Duitse graden 1 dh = 1 1,253 1,78 7,118 17,8 0,1783 Engelse graden (Clark) 1 e = 0, ,43 5,695 14,3 0,142 Franse graden 1 fh = 0,56 0, , ,1 Russische graden 1 rh = 0,14 0,176 0, ,146 0,025 Amerikaanse graden 1 ppm = 0,056 0,07 0,1 6, ,01 Som aardalkaliën 1 mol/m³= 5,6 7, , WOLF GMBH POSTFACH 1380 / D MAINBURG / TEL / FAX Art.-nr.: _ indd Wijzigingen voorbehouden