Verslag: Informatieavond voor alle parochianen over de toekomst van onze geloofsgemeenschap en ons kerkgebouw

Transcriptie

1 Verslag: Informatieavond voor alle parochianen over de toekomst van onze geloofsgemeenschap en ons kerkgebouw Locatie: R.K. Kerk O.L.Vrouw Geboorte te Halfweg Datum : 29 september 2009 Aanwezig: 143 Parochianen en leden van projectgroep 1. Woord van Welkom Ans Mossel, vicevoorzitter van het Parochiebestuur, heet alle aanwezigen van harte welkom. In haar openingswoord geeft ze aan dat wij vanavond met elkaar praten over onze kerk, over ons gebouw. Zij geeft het woord aan de voorzitter van deze avond en van de werkgroep de heer. 2. Bedoeling van de avond De voorzitter vraagt op de eerste plaats aan alle aanwezigen of hij goed is te verstaan zowel voor als achter in de kerk. Dit wordt door de aanwezigen positief beantwoord. Het is, volgens de voorzitter, namelijk een belangrijke avond waarin wij u veel informatie willen geven, onze emoties kenbaar maken en hopen ook uw emoties te zien. Wij zijn samen een proces ingegaan waarbij veel informatie samen zal worden gedeeld. Daarom zullen wij op de vier maanden wederom bij elkaar komen om alle informatie uit te wisselen met elkaar. Vanavond willen wij u laten zien welke scenario s wij als projectgroep hebben ontwikkeld. Er worden vanavond dus geen definitieve standpunten ingenomen want alleen infoverstrekking en vragen beantwoorden staat centraal. 3. Inleiding Pastor Fons Litjens heet nogmaals alle aanwezigen van harte welkom en deelt mede dat hij het bijzonder fijn vindt dat er zoveel parochianen zijn gekomen, Dat is een bewijs dat de toekomst van onze kerk iedereen ter harte gaat. Om te beginnen stelt hij voor om gezamenlijk een lied te zingen over de plaats waar wij samengekomen zijn. Allen gaan staan en onder begeleiding van pianiste Elly van Schie wordt gezonden: Zomaar een dak boven wat hoofden. Over dit lied zou je een hele preek kunnen houden, zegt pastor Litjens. Dit lied zegt een aantal belangrijke dingen over het gebouw waarin we vanavond verzameld zijn. Op de eerste plaats is dit het huis van de geloofsgemeenschap; het is een huis van en voor mensen; voor mensen die zoeken naar hoop en naar stilte; een huis om te zingen, te luisteren en te bidden. Op de tweede plaats: is het een huis van God; Dit gebouw verwijst naar God en in dit huis komt God ter sprake. Het is dus niet zomaar een dak, niet zomaar een huis. Zijn inleiding ging verder met een aantal vragen, waarop hij ook zelf het antwoord gaf. - Waarom werd deze kerk eigenlijk gebouwd aan het eind van de twintiger jaren van de vorige eeuw? Hierbij was een luchtfoto zichtbaar van het hele complex; alles ziet er gloednieuw uit; op het kerkhof waren nog maar een paar mensen begraven. Deze kerk 80 jaar geleden gebouwd omdat de oude kerk aan het Dr. Baumannplein moest verdwijnen vanwege de opkomst van het autoverkeer. Maar ook omdat de oude kerk te klein was. Nu zitten we voor het omgekeerde. - Wat zouden de parochianen ervan gevonden hebben dat hun oude kerk werd afgebroken? Zouden ze boos of verdrietig zijn geweest of legden zij zich zonder morren neer bij de consequenties van de moderne tijd, Of waren ze trots dat zij als katholieken een nieuwe kerk gingen bouwen die groter en hoger was dan de Hervormde en Gereformeerde Kerk? Ze kregen nu een kerk waar wel 600 mensen tegelijk konden zitten en tientallen jaren lang waren alle zitplaatsen bezet! - Wat is er in de afgelopen 80 jaar niet allemaal gebeurd? Hij vertelde een anekdote. Enkele maanden geleden sprak ik met mevrouw Doortje Roof van de Osdorperweg. Zij is 94 jaar en zag deze kerk nog als tiener gebouwd worden. Na de oorlog deed zij de parochiebibliotheek in de Serre tussen de pastorie en de kerk en zij vertelde me dat ze met haar zus toen vaak nadacht over de toekomst. Ze vroeg zich toen al af: Zou alles nu altijd hetzelfde blijven? Toen al, vertelde ze, dacht ik: natuurlijk niet. Dat kan toch niet. Alles kan niet hetzelfde blijven. En ze heeft gelijk gekregen, meer dan ze misschien toen dacht. Om maar een paar dingen te noemen: - Halfweg en Zwanenburg groeiden uit tot een groot dorp - de landelijke Osdorperweg werd een sluiproute naar de uitgestrekte buitenwijken van Amsterdam - de havens van Amsterdam lieten bijna alle boerderijen verdwijnen

2 - de welvaart steeg enorm en tegelijk wordt dit gebouw aan onderhoud bijna onbetaalbaar - mensen raakten de verbinding met God of met de kerk kwijt - het kerkbezoek liep zienderogen achteruit en nog steeds, waardoor de kerk veel te groot is geworden - de parochie heeft geen eigen pastoor meer, maar een pastoraal werker of diaken als pastor. Zo kunnen we nog een tijdje doorgaan: de parochie van 1929 is nauwelijks meer te vergelijken met de parochie van Dat alles heeft natuurlijk gevolgen voor het kerkgebouw en de toekomst ervan. En pastor Litjens vervolgt: In de afgelopen jaren is er door veel mensen gewerkt aan het behoud van de kerk. Op het gevaar af dat ik iets vergeet wil ik toch een paar dingen noemen zoals: het halve dak van het schip van de kerk is vernieuwd, het koper van de toren is gedeeltelijk vernieuwd, één glas-inloodraam werd helemaal gerestaureerd, er kwam een nieuwe verwarmingsketel na een grandioze actie, de ontmoetingsruimte werd verbouwd door en met vrijwilligers. Je kunt dus niet zeggen dat de gebouwen verwaarloosd zijn door gebrek aan liefde voor de gebouwen; dat zou een belediging zijn voor mijn voorgangers en oud-bestuursleden en parochianen. Wat je wel moet zeggen is dat de slijtage sneller is gegaan dan het onderhoud en zeker de laatste jaren is dat zichtbaar geworden. In januari kwam het onderhoudsrapport van de monumentenwacht uit dat het bisdom heeft laten maken van alle gebouwen. - Waarom heeft het bisdom dat onderzoek aan onze kerk laten doen? Dat onderzoek gebeurt op dit moment bij alle kerken en bijgebouwen van alle parochies in het bisdom, ze willen in kaart brengen wat de kosten voor onderhoud in de komende vijf jaar zullen zijn. Ze willen dat weten omdat ze bang zijn dat die kosten in de komende jaren zo hoog zullen zijn dat ze niet meer op te brengen zijn door een krimpende geloofsgemeenschap. Het bisdom is van mening dat er keuzes gemaakt moeten worden. Dat geldt ook voor onze parochie. Hoewel niet alles wat in het rapport stond een verrassing was zijn we binnen het parochiebestuur toch erg geschrokken van de bedragen die in het rapport worden genoemd. 4. Rapport Monumentenwacht geeft het woord aan Gerard Kelder. Gerard Kelder, lid van de werkgroep, geeft uitleg bij de beknopte samenvatting van het onderzoek van de monumentenwacht. Waarom heeft het Bisdom een onderzoek aan onze kerk laten doen? BEKNOPTE SAMENVATTING ONDERZOEK MONUMENTENWACHT IN ONZE KERK dit onderzoek gebeurt op dit moment bij alle kerken en bijgebouwen van alle parochies in het bisdom; het bisdom wil in kaart brengen wat de kosten voor onderhoud in de komende 6 jaar zullen zijn; het bisdom wil dit weten zodat ze deze cijfers kunnen laten meewegen in het te ontwikkelen gebouwenbeleid voor de komende jaren. Met andere woorden, welke kerken moeten worden afgestoten en welke moeten worden gehandhaafd. 1 Contructieve toestand gebouwen kerk matig tot slecht overige gebouwen matig tot redelijk Onderhoud gebouwen kerk matig tot slecht Overige gebouwen redelijk 3

3 Kerkgebouw Raming voor achterstallig onderhoud aan gevels en daken in ,= en voor onderhoud in de periode ,= (incl. gebruikslasten) Hierin zijn nog niet opgenomen de kosten voor funderingsherstel en geconstateerde betonrot Kerktoren Het metselwerk van de toren is matig, de houten vloeren en de ramen zijn slecht. Raming voor direct te herstellen achterstallig onderhoud ,= en daarna voor de periode nog 9.000,= 4 5 Pastorie De constructie van de pastorie is redelijk, maar het onderhoud is matig; Raming voor direct te herstellen achterstallig onderhoud ,= en daarna voor de periode nog eens ,= Ontmoetingsruimte - De constructie van de ontmoetingsruimte en kosterswoning is goed tot redelijk. - Raming voor in 2009 uit te voeren onderhoud en gebruikskosten ,= - en daarna voor de periode nog eens ,= * Eventuele modernisering van keuken en interieur zijn hierin niet meegerekend. 6 7 Als alle bedragen worden opgeteld worden voor de komende 6 jaar de herstel- en onderhoudskosten door het bisdom geraamd op ruim ,=. Zoals eerder was vermeld in een van de sheets, zijn hierin nog niet opgenomen de kosten voor funderingsherstel en geconstateerde betonrot. geeft aan de parochianen aan dat ook de werkgroep er lang over heeft gedaan om deze cijfers te accepteren. Het is geen kleinigheid wat zomaar even op je af komt en ten slotte gaat het over een gebouw waar je altijd in zit en dat accepteer je niet zo maar ineens. Maar de werkgroep heeft niet overdreven met de cijfers. Integendeel zij zijn erder nog een beetje terughoudend geweest. geeft het woord aan Gé Nibbering om uitleg te geven over de denkrichtingen van de werkgroep. 5. Denkrichtingen werkgroep Gé Nibbering, lid werkgroep, geeft aan de hand van zijn presentatie uitleg over de richtingen waarin de werkgroep denkt. Het vertrekpunt zijn de grote financiële zorgen om alles te kunnen realiseren wat er in het rapport van monumentenwacht staat vermeld. Daarvoor is er een oplossing. Het terrein waarop de kerk, pastorie, ontmoetingsruimte, parkeerplaats, etc. staat, biedt een financieel draagvlak om bij herinrichting de kosten te dekken. In de werkgroep is gedacht aan verschillende scenario s die als volgt zijn uitgewerkt:

4 Scenario 1 Kerk behouden en opsplitsen Pastorie en Kosterswoning behouden Herinrichten en bebouwen rest terrein Voordelen: - bestaande historische bebouwing gehandhaafd Nadelen: - onderzekerheid werkelijke kosten - beperkte functionaliteit - exploitatielasten - tijdelijk elders kerken Scenario 2 Sloop halve Kerk Aanbouw moderne multifunctionele ruimte Pastorie behouden Herinrichten en bebouwen rest terrein Voordelen: - deel bestaande historische bebouwing gehandhaafd - verbeterde functionaliteit en exploitatielasten Nadelen: - onderzekerheid werkelijke kosten - geen optimale functionaliteit - nog relatief hoge exploitatielasten - tijdelijk elders kerken 3 4 Scenario 3 Sloop alle bestaande gebouwen Geheel nieuwe terreininrichting Positionering nieuwe kerk Nieuwe kleinschalige en sfeervolle gebedsruimte Aansluitende flexibele multifunctionele ruimte Voordelen: - kostentechnisch gezien minder verassingen - optimale functionaliteit en maat -flexibele opzet - lage exploitatielasten - niet elders hoeven kerken Nadelen: - bestaande historische bebouwing verdwijnt (behoudens herbruikbare ornamenten) 5 De voorlopige voorkeur gaat uit naar scenario 3, maar uitaard zullen alle scenario s worden uitgewerkt. De op en aanmerkingen die u als parochiaan heeft zullen hierin zeker worden meegenomen. Daarnaast zal de uitwerking in overleg gaan met u als parochiaan, het bisdom, het gemeentebestuur en andere belanghebbenden zoals Don BOSCO. voegt hier aan toe dat niets nog helemaal vast staat. We zijn pas in de verkennende fase. 6. Standpunt Bisdom Haarlem-Amsterdam Vervolgens geeft het woord aan Martin Frederiks, Stafmedewerker Kerkopbouw Bisdom Haarlem. Martin geeft uitleg over het standpunt van het Bisdom Haarlem-Amsterdam. De Bisschop is verantwoordelijk, draagt zorg voor de continuïteit en voor de toekomst van alle kerkgebouwen in het bisdom. Om die reden wordt er in opdracht van het bisdom van alle kerken een rapport opgemaakt door de monumentenwacht. Het proces hiervan is bijna afgerond en op dit moment zijn de kosten van alle kerken 80 á 100 miljoen in de komende 6 jaar. Deze kosten gaan alleen nog maar over onderhoud, want wanneer het ook over reparaties gaat komt er een veel hoger bedrag uit. Van deze uitkomst is het bisdom geschrokken en men is plannen gaan maken. In bepaalde regio s worden parochies samengevoegd zodat er kerken gesloten kunnen worden. Gelukkig is dat met uw parochie niet het geval. Nadat deze parochie haar rapport had ontvangen is ze zelf aan het werk gegaan. Het bisdom heeft toen laten weten; ga gerust je studie doen, deze parochie heeft nog uitstraling en zal dus nog als eenheid blijven bestaan. Omdat de besluitvorming bij de bisschop ligt zijn in juni 2009 de voorgaande 3 scenario s voorgelegd aan de bisschop. Nadat de bisschop zich heeft laten informeren door de deskundigen, spreekt hij zijn voorkeur uit voor scenario 3 met exploitatie nieuwbouw en sociale woningbouw. Probeer er een mooi gebedsgebouw van te maken waarin een gezond beleid gevoerd kan worden voor de komende jaren, is zijn boodschap. Het is een uitdagend besluit om een aanpassing door te voeren van een oud en groot gebouw naar een nieuw en kleinschalig gebouw voor de huidige geloofsgemeenschap.

5 deelt mede dat er een afvaardiging van de werkgroep vorige week bij de burgemeester is geweest. De uitkomst van dit gesprek was dat, wat er ook naar voren werd gebracht en welke verandering we ook zouden willen, de burgemeester er nog niet rijp voor was en waarschuwde niet te hard van stapel te lopen. Hij bleef zijn keuze voor behoud van alle gebouwen uitspreken. Helaas gaf hij bij deze uitspraak geen miljoenen mee om dit scenario te realiseren. Dus we moeten doorpraten over onze plannen. Natuurlijk hebben we geprobeerd in ons gesprek hem ervan te overtuigen dat er meer wegen naar Rome leiden. Gaande het gesprek wilde de burgemeester wel meedenken en over een paar weken een nieuw gesprek voeren. Natuurlijk gaan we dan proberen om hem op andere gedachten te brengen. Het zou vervelend zijn als dit kerkgebouw over een paar jaar dichtgespijkerd moet worden en wij elders moeten gaan kerken. Natuurlijk hebben we ook een gesprek gehad met de jeugdvereniging Don Bosco, een levendige club waar momenteel 210 kinderen lid van zijn. We hebben aan hen in een aparte vergadering verteld wat we u nu ook aan jullie vertellen vanavond. Een ding is hun echter wel duidelijk gemaakt, het is niet alleen ons probleem maar gezamenlijk met de gemeente zullen we tot een oplossing komen voor ook de huisvestiging van deze club. Met gezamenlijk bedoelen we dan natuurlijk de Gemeente Don Bosco en wij. 7 Pauze U kunt nu allemaal achter in de kerk gaan genieten van een kopje koffie en in die tussentijd nadenken welke vragen en of opmerkingen u voor ons heeft. 8. Gelegenheid tot het stellen van vragen Voordat er gelegenheid tot het stellen van vragen wordt gegeven merkt op dat hij in de pauze te horen heeft gekregen: jullie doen maar, het zal wel scenario 3 worden. NIETS IS MINDER WAAR, er zal wel degelijk met alle scenario s worden gewerkt en pas nadat we een heldere lijn hebben, zullen wij aan de bisschop een lijn voorstellen. Hij beslist uiteindelijk. Jan v.d. Bijl Fans Zantkuijl Martin Frederiks Bart Buijs De heer??? Luuk Buijs Ik mis in dit verhaal scenario 4. Wordt er niet gedacht aan andere parochies, waarom gaan we niet met de Gereformeerde kerk samen. Het is het vierde het Oecumenische scenario. We hebben het er over gehad. Het kan in alle 3 de scenario s. Niets hoopvols wijst in die richting. De bisschop staat niet te juichen wanneer dit scenario wordt gehanteerd. De ervaring leert ons dat wanneer er verschillende geloven in een gebedsruimte samen gaan de katholieken gaan merken dat wat voor hen belangrijk is niet altijd naar voren komt. Voors en tegens zijn spoorboekje voor gebruik, inrichting, prime time gebruik etc. We zitten als parochianen tussen het bisdom en de gemeente, ik voel me eigenlijk een speelbal. Kan me dat voorstellen maar daar hoeft u niet te gaan zitten tussen gemeente en bisschop. Wij als projectgroep nemen onze eigen plek in. We vinden het echter wel nodig om u duidelijk te laten weten wie waar voor verantwoordelijk is. Een speelbal zijn we niet. Wij kunnen ten alle tijde met alle partijen moeten praten, met een open vizier de mensen opzoeken die iets te vertellen hebben. Maak u echter niet tot slachtoffer, maar denk met ons mee. Wat is de redenen van de burgemeester om voor scenario 1 en niet voor 2 of 3 te kiezen. Wat de werkelijke reden is weten we natuurlijk niet, maar waarschijnlijk vindt de burgemeester dat hij op moet komen voor de gebouwen die er staan, want er zijn al zoveel gebouwen vroegtijdig gesloopt. Het is dus echt een geld kwestie, 1.6 miljoen om dit te laten staan. Wat gaat het bisdom doen, welke financiële bijdrage mogen wij verwachten.

6 Martin Frederiks Leo v.d Helm Gé Nibbering Ineke van Kaam De heer Celie Martin Frederiks Jaap Oudejans De parochie betaalt afdracht maar dat is geen spaarpotje. Het vermogen is niet toegenomen, er is niets financieels te verwachten van het bisdom. Er wordt gesproken over een ruimte voor 100 parochianen, is er ook gedacht aan een mogelijke groei? Er zijn bepaalde normcijfers in alle scenario s gehanteerd. Er wordt niet strikt van 100 uitgegaan maar wanneer bv. bij scenario 3 de aanbouw wordt betrokken bij de kerk dan praat je al snel over 200 á 250. Had in de pauze al met Frans gesproken maar wil het nog wel een keer herhalen. Ze is in deze kerk gedoopt, 1 ste communie gedaan, gevormd, getrouwd kortom dit is mijn kerk. Begrijp dat het kleiner moet maar het blijft mijn kerk. Is blij, niet alleen omdat er een dame aan het woord is geweest maar zeker omdat Ineke waarschijnlijk namens velen deze emotie heeft uitgesproken. Hartelijk dank daarvoor. Er is een Amsterdamse organisatie Stadsherstel, haal deze er bij en je bent uit de problemen. Deze organisatie heeft meerdere kerken helemaal opgeknapt, misschien dat ze dit hier ook kunnen doen. Het bisdom heeft goede contacten met deze organisatie, ze hebben inderdaad een aantal kerken overgenomen en deze weer in orde gebracht. Maar zij zijn zeker geen redders in de nood. Op dit moment steekt de organisatie ook zijn vleugels uit naar Zaandam, ze kunnen echter niet te veel kerken aannemen want de exploitatie en renovatie is erg kostbaar. Zoals u weet staan de bisschoppen afkerig tegenover andere zaken in de kerk, zoals woningen, speeltuinen, winkelcentra, wooninrichting, etc. Ook mensen die niet kerkelijk zijn spreken de bisschop daarop aan. Zij vinden het vaak onkerkelijk wat er in de gebouwen gebeurt en zij hebben daar ook veel emoties bij. N.V. Stadsherstel is een optie, zal worden meegenomen naar de werkgroep. Spreekt zijn dank uit namens de aanwezige parochianen voor wat er allemaal is verteld en vraagt of het verslag van deze bijeenkomst op de website gezet kan en mag worden. Is blij dat alle aanwezigen zo hartelijk applaudisseerde na het dankwoord van Jaap. Hij zegt toe dat het verslag op de website zal komen. Verder komen er vanuit de parochianen geen vragen meer. deelt mede dat er over + 4 maanden weer een nieuwe bijeenkomst zal worden uitgeschreven. Intussen zal de werkgroep verder gaan en ook overleg gaan en blijven voeren met de Gemeente en Don Bosco. Het laatste woord is aan Fons Litjens die aan alle aanwezige vraagt om een moment stil te zijn en na te denken over de ruimte waarin we zitten. Vervolgens wordt de vergadering afgesloten met het Onze Vader.