5,6. 1 Absolute ligging en relatieve ligging. 1 Fysisch geografische structuur. Werkstuk door een scholier 2128 woorden 10 juni 2002

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2128 woorden 10 juni ,6 481 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hst 1 Ruimtelijke kenmerken 1 Absolute ligging en relatieve ligging Zwitserland is geen groot land, het bestaat uit vierkante kilometer. Zwitserland grenst aan 5 landen, namelijk aan de westkant met Frankrijk, aan de noordkant met Oostenrijk en Liechtenstein en aan de zuidkant met Italië. Zwitserland is voor 70% bedekt door de Alpen, de Jura en het Mittelland. De Alpen vormen een geologisch jong gebergte van zeer samengestelde structuur. De grote gebieden van de alpen zijn vergletsjerd. De Jura vormt een wijde boog van Genève tot Schaffhausen. En tenslotte het Mittelland. Het Mittelland is een zich uit het zuidwesten naar het noordoosten verbredend, sterk geaccidenteerd gebied tussen de Jura en Alpen. De hoogste berg van Zwitserland ligt in het Pennine Alpen gebergte in het gebied de Monte Rosa heet Dufour Spitze, hij is 4634 meter hoog. Door de vele rivieren en meren die in Zwitserland liggen, ligt Zwitserland zeer gunstig. Ook de verbindingen met andere landen zijn zeer goed. Het Gotthardmassief is het knooppunt van Europese waterscheidingen. Vanuit hier stroomt de Rijn naar alle zeeën. De Rijn is de belangrijkste rivier in Zwitserland. Bij Schaffhausen ligt de grootste waterval van Europa. De coördinaten van de hoofdstad Bern, welke ongeveer in het midden ligt, zijn 46.55º zuiderbreedte en 7.25º noorderbreedte Hst 2 Gebiedskenmerken 1 Fysisch geografische structuur Zwitserland kun je eigenlijk in 2 delen splitsen. Vooral als je kijkt naar de bevolkingsdichtheid zie je goed waar de bergen hoog zijn en laag. (zie kaartje) Het klimaat van Zwitserland is per gebied verschillend, het vormt een overgang van het oceanische naar het continentale type. Het verschil van klimaat heeft niks met de ligging op de breedtegraad te maken, het ligt meer aan de hoogte van het landschap. Met name vormen de Alpen een scheidingslijn tussen het ruwere Midden-Europese klimaat ten noorden ervan en het meer mediterrane type in het zuiden. Tot ongeveer 1300 meter zie je veel landbouw en veeteelt, rond de 1800 meter zijn er veel bossen en nog iets hoger op 2800 meter beginnen de sneeuwvelden en tevens begint daar de boomgrens. De temperatuur ligt zomers ongeveer rond de twintig en vijfentwintig graden. Elke 305 meter die je in Zwitserland stijgt daalt de temperatuur twee graden. Maar dat geldt niet altijd Pagina 1 van 5

2 want wanneer Maar dat geldt niet altijd want wanneer er 's winters koudere en dus zwaardere lucht door de dalen komt stromen veroorzaakt dat een dichte nevel en is het dus kouder dan op een hoge berg waar het in zo'n situatie helder is en de zon kan dan volop schijnen. En op 2740 meter (daarboven wordt het ook wel arctisch klimaat genoemd) hoogte is het zo koud dat er daar het hele jaar volop sneeuw ligt. Maar het ligt er ook aan hoe de berg ligt en wat dus de tijd is die de zon er op een dag op schijnt. Dat beïnvloed ook gelijk de plantengroei, als er veel zon komt groeien er minder planten en omgekeerd. De bodemgesteldheid bestaat uit, bruine bosbodems en gebergtebodems. 2 Ruimtelijke inrichting De meeste steden liggen in het noordwesten. Dit komt door de ligging van de bergen en de vele verschillende hoogtes. Zwitserland is door zijn ligging zowel voor personenvervoer als voor goederenvervoer een belangrijk doorgangsland. Het wegennet verkeert dan ook in een uitstekende staat. Belangrijk voor een goede doorstroming van het verkeer zijn de vele tunnels. Het bodemgebruik van Zwitserland is zeer verschillend, er is akkerbouw en veeteelt, bos en improductief ( toendra, hooggebergte). Hst 3 Bevolkingskenmerken 1 Cultuurpatroon In het jaar 1800 groeide het land enorm en werd een van de meest industrierijkste landen. In 1832 sloten onder leiding van Zürich en Bern enkele kantons zich aan. Dit veroorzaakte nogal wat onrust een verschil van meningen. Hieruit ontstond dus een burgeroorlog van 1847 tot En er ontstond een nieuwe grondwet op 12 september De nieuwe grondwet was afgeleid van de Amerikaanse grondwet, en hierbij werd een werkelijke federatie. Na 1848 gebeurde er niet veel meer in Zwitserland. Na 1859 werd het verboden om bij een ander land in dienst te gaan. En in 1918 kon je als man ook gaan stemmen. De traditionele neutraliteit werd zelfs tot in de 20ste eeuw instant gehouden. En zelfs in de twee wereldoorlogen werd die neutraliteit bewaart. Dat was ook de reden waarom er in steden als Genéve zich veel internationale organisaties vestigde zoals het Rode Kruis, Volkenbond en ILO. Zwitserland wilde ook geen lidmaatschap van de Europese gemeenschappen, maar in 1972 werd wel een vrijhandelsverdrag van de EG goedgekeurd. En ook doet Zwitserland niet mee aan de Euro. De toetreding tot de Raad van Europa werd door het parlement pas in 1962 goed gekeurd. Zwitserland heeft verschillende geloven. Het grootste gedeelte van de bevolking is rooms-katholiek dat is 46%, 40% is protestants. De kleine minderheden vormen de leden van de Christlich Katholische Kirche en de oud-katholieken (samen ca. 0,5%), de orthodoxen en de joden (ieder ca. 0,3%); 2,2% van de Zwitserse bevolking beleidt de Islam In Zwitserland worden vier officiële talen gesproken namelijk: (in 1990) 63,7 procent spreekt er Duits en 19,2 procent Frans, 7,6 procent Italiaans en 0,6 procent Raetromaans. Het grootste deel is tweetalig. Het gebied weer veel Italiaans wordt gesproken de kanton Ticino, en in de kantons Vaud, Neuchâtel en Genéve wordt het meest Frans gesproken. In de kantons Bern, Fribourg en Valais, wordt het meest gemengd Duits en Frans gepraat. Gemengd Duits Italiaans en Raetoromaans word in de kantons Graubünden gesproken, en in de overige kantons wordt veel Duits gesproken. Het aantal dialecten is in Pagina 2 van 5

3 vooral het Duitse gedeelte erg groot. Verder hebben alle talen wel dezelfde rechten en plichten. 2 Demografische structuur Doordat het landschap in Zwitserland zeer veranderlijk is, is de spreiding van de bevolking zeer ongelijk. Er is een grote bevolkingsdichtheid in het Mittelland, met name in de rivierdalen van de Aare en de Limat en aan het meer van Geneve. Ruim 60% woont in de steden van meer dan inwoners. De grootste steden zijn Zurich, Basel, Geneve, Bern, Lausanne, Winterthur, Sankt Gallen en Luzern. Zoals je in het figuur hieronder kunt zien, zie je dat er weinig mensen boven de 80 jaar zijn. Maar er zijn wel veel mensen van tussen de Dit betekent dus dat Zwitserland een vrij jong land is. In de grafiek hier naast kan je zijn hoeveel baby s er zijn geboren en hoeveel dat ware van Zwitsers en van buitenlanders. In de begin jaren 70 kan je goed zien dat er veel buitenlanders naar Zwitserland zijn gekomen en er daardoor veel baby s zijn geboren. 3 Economische structuur Zwitserland is een toeristisch land, en dat is ook duidelijk aan de arbeidsverdeling te zien. Namelijk 52 procent van de Zwitserse arbeiders werkt in de horeca. Maar je zou eerder denken dat er veel in de landbouw en andere agrarische sectors wordt gewerkt. Maar er werkt maar drie procent van de arbeiders in de landbouw. Dat komt ook door de bergen waar niet veel meer dan wat druiven kunnen worden gekweekt. En verder werkt er nog 37 procent in de industrie en acht procent in de bouw. Zwitserland is een rijk land, het is zelfs het op een na rijkste van de wereld. de rijkste is namelijk Liechtenstein met een BNP per hoofd (Bruto Nationaal Product = gemiddeld inkomen per persoon) van $ (in 1992). In Zwitserland is het BNP per hoofd $ en in Nederland is dat $ per persoon. 4 Politieke structuur Zwitserland is volgens de grondwet een democratische bondsstaat die uit kantons bestaat. Een kanton is een soort provincie, en Zwitserland heeft er 26 en drie daar van zijn verdeeld in halfkantons. De bondsvergadering van Zwitserland bestaat uit twee kamers: de Ständerat met 46 leden, waarvan er twee uit iedere kanton komen en uit elke halfkanton komt er één. De bevolking van een kanton kiest de leden van bondsvergadering en de kantonale regering bepaald hoe lang ze daar blijven zitten. De andere partij is de Nationale Raad met 200 leden die voor vier jaar zijn gekozen. Dan is er ook nog een bondsraad die in Bern zit en die heeft zeven leden die voor vier jaar zijn gekozen (een voor buitenlandse zaken een voor binnenlandse zaken een voor justitie en politiek een voor defensie en een voor financiën, landbouw en industrie en een voor transport en een voor communicatie en energie). De bondsraad heeft de functie van staatshoofd. Elk jaar wordt door de bondsvergadering een van de leden van de bondsraad tot bondspresident verkozen. Het volk kan direct zijn mening geven; als tenminste mensen of zes kantonregeringen binnen 90 dagen eisen dat het volk over een besluit van bondvergadering per referendum beslist. Het volk kan ook een voorstel tot grondwetswijziging indienen dan moeten minstens stemrechtige burgers een voorstel indienen. Het algemene stemrecht van boven de 18 jaar bestaat pas sinds 3 maart 1991 en dat geldt voor iedere Zwitser, ook als hij in het buitenland woont. Het stemrecht voor vrouwen bestaat sinds 1971, maar pas in 1990 was in het laatste kanton (Appenzell) het verschil tussen het mannen en vrouwen stemrecht Pagina 3 van 5

4 verdwenen. En in 1981 werd de gelijkstelling tussen man en vrouw pas geheel gelijk. Elk jaar (de laatste zondag van april of de eerste van zondag mei) wordt er een openluchtvergadering gehouden dan kunnen de burgers direct hun mening geven de regering geven. De wat groter kantons zijn verdeeld in districten (amtsbezirke) die weer uit een aantal gemeente bestaat (Zwitserland heeft bijna 3000 gemeentes). Elk district heeft een perfect (Regierungsstatthater) die de kantonnaleregering vormt. De bijna 3000 gemeenten kunnen hun mening geven en bij verschil van mening beslist de kantonsregering. Een buitenlandse burger die een Zwitsers paspoort wil hebben moet eerst in de gemeente zijn geaccepteerd worden en als dat zo is de krijgt hij een pas en dan is hij officieel burger. Sinds 1874 is er in alle kantons een leerplicht, maar die is niet overal hetzelfde in het hele land is een leerplicht van acht tot tien jaar. Er wordt les gegeven in vier officiële talen. Op de Volksschulen ben je verplicht om minstens twee officiële talen te leren. Er zijn zeven universiteiten in Zwitserland namelijk: in Basel, Bern, Fribourg, Genéve, Lausanne, Neuchâtel en Zürich. Hst 4 Relationele kenmerken 1 Interne relaties In Zwitserland is er zeer weinig verschil tussen arme en rijken. In de grote steden zie je wel meer armoede dan in de kleine boerendorpjes. Maar toch komt er in Zwitserland weinig armoede voor. Ik denk dat komt doordat heel veel mensen leven van de toerisme. En toerisme is er altijd dus is er ook altijd geld. In de tabel hieronder kan je goed zien naar welke landen de buitenlanders naar toe gaan waaronder Zwitserland. 2 Externe relaties Het toerisme is in Zwitserland zeer belangrijk omdat er weinig industrie is. Er is veel toerisme in Zwitserland omdat Zwitserland heeft een aantal goede pullfactoren voor de toeristen maar Zwitserland heeft ook een aantal pushfactoren. We laten eerst de pullfactoren van Zwitserland zien: - er is ondanks de bergen een goede infrastructuur naar de wintersportgebieden en naar de steden. Zowel met de auto of bus als met de trein. - Mooi landschap voor de wintersportvakantie als voor de zomervakantie. - Vrij goed klimaat voor de wintersportvakantie voor de zomer vakantie is het ook goed maar niet al te warm. - Veel hotels en pensions voor de wintersportvakanties maar er zijn voor de zomervakanties ook zomerhuisjes,stacaravans en campings dus goede accommodatie - De cultuur en historie in Zwitserland vind je veel in de steden zoals Geneve, Bern, Zurich of Basel. - De bevolking van Zwitserland is niet zo uiteenlopend maar je hebt wel vier talen in Zwitserland daardoor hebben de inwoners van Zwitserland ook andere gewoontes. Aleen in het oosten van Zwitserland spreken ze nog de oude taal Rethoromaans. - Je hebt best wel veel voorzieningen in Zwitserland vooral in de Wintersportgebieden. De pushfactoren van Zwitserland zijn : Pagina 4 van 5

5 - Het is een duur land bijna alles is duurder als in Nederland. - In Zwitserland spreken ze vier talen dus als je naar Zwitserland gaat en je gaat bijvoorbeeld naar twee bestemmingen en je gaat eerst naar het Franstalige deel van Zwitserland en dan naar het Duitstalige deel van Zwitserland dan moet je dus op je vakantie twee talen spreken. Zwitserland heeft nogal een gebrek aan grondstoffen, toch heeft Zwitserland zich een grote industrie kunnen veroorloven. Sinds 1939 is de arbeid in de industrie met 50 procent gestegen. Dat is ook de reden dat Zwitserland veel duurzame dingen maakt die niet erg veel grondstoffen nodig hebben (zoals het zakmessen merk Victorinox en veel uurwerken van klokken, vliegtuig onderdelen en precisie meetapparatuur). Dit gedeelte van de export is erg groot (45 procent van alles in Zwitserland), en ook werken in deze sector de meeste arbeiders. De voornaamste handelsproducten van Zwitserland zijn: chemische producten, klokken, horloges, meeten regel apparatuur en technische apparatuur. De meest ingevoerde producten zijn: aardolie, ijzer en staal en voedingsmiddelen. Pagina 5 van 5