VERSLAG VAN DE COMMISSIE OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN {SWD(2018) 432 final}

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2018) 675 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN 2017 {SWD(2018) 432 final} NL NL

2 VERSLAG VAN DE COMMISSIE OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN 2017 Overeenkomstig artikel 10, lid 2, van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren 1 (hierna de "comitologieverordening" genoemd), presenteert de Commissie het jaarverslag over de werking van de comités in Dit verslag bevat een overzicht van de ontwikkelingen in het comitologiesysteem in 2017 en een samenvatting van de activiteiten van de comités. Het gaat vergezeld van een werkdocument van de diensten van de Commissie met gedetailleerde statistieken over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités. 1. OVERZICHT VAN DE ONTWIKKELINGEN IN HET COMITOLOGIESYSTEEM IN Algemene ontwikkeling Zoals beschreven in het jaarverslag over , zijn alle in het oude comitologiebesluit 3 vastgelegde comitologieprocedures, met uitzondering van de regelgevingsprocedure met toetsing, automatisch aangepast aan de nieuwe comitologieprocedures waarin de comitologieverordening (Verordening (EU) nr. 182/2011) voorziet. In 2017 hebben de comitologiecomités bijgevolg gewerkt volgens de in de comitologieverordening vastgelegde procedures, te weten de raadplegingsprocedure (artikel 4) en de onderzoeksprocedure (artikel 5), alsook volgens de in artikel 5 bis van het comitologiebesluit vastgelegde regelgevingsprocedure met toetsing. In het inter-institutioneel akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven 4 wordt herinnerd aan de noodzaak om de regelgevingsprocedure met toetsing aan te passen: De drie instellingen erkennen de noodzaak om alle bestaande wetgeving aan te passen aan het bij het Verdrag van Lissabon ingevoerde rechtskader, en met name de noodzaak om hoge prioriteit te verlenen aan de snelle aanpassing van alle basishandelingen die nog verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing. De Commissie dient uiterlijk eind 2016 voorstellen in met betrekking tot die laatstgenoemde aanpassing. Overeenkomstig die toezegging heeft de Commissie een nieuw voorstel vastgesteld tot aanpassing van de basishandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing aan gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen 5. Ook heeft zij een tweede voorstel vastgesteld, dat specifiek betrekking heeft op de aanpassing van de basishandelingen op het Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (PB L 55 van , blz. 13). Verslag van de Commissie over de werking van de comités in 2013, COM(2014) 572 final. Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 (PB L 184 van , blz. 23), zoals gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG van de Raad (PB C 255 van , blz. 4). Inter-institutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie van 13 april 2016 over beter wetgeven (PB L 123 van , blz. 1). Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016) 799). 1

3 gebied van justitie 6. De inter-institutionele onderhandelingen over beide dossiers zijn aan de gang. De Commissie juridische zaken hechtte goedkeuring aan haar verslag over het voorstel en kreeg een mandaat om in onderhandeling te treden 7. De Raad heeft op 20 maart 2018 een algemene oriëntatie goedgekeurd 8. De Commissie hechtte op 26 februari 2016 haar goedkeuring aan een verslag over de tenuitvoerlegging van Verordening (EU) nr. 182/ In dat verslag kwam de Commissie tot de conclusie dat het algemene rechtskader voor de comitologie goed functioneert. Op dat ogenblik werd evenwel ook gewezen op het feit dat de stemmingsuitkomst "geen advies een politiek probleem stelt, meer bepaald op een paar erg gevoelige gebieden zoals de toelating van genetisch gemodificeerde organismen. Om die reden en met name in het licht van de ervaringen met de goedkeuringsprocedure voor glyfosaat, kondigde voorzitter Juncker in zijn toespraak over de Staat van de Unie van september 2016 een initiatief van de Commissie aan om dit probleem aan te pakken en de aansprakelijkheid, verantwoordelijkheid en transparantie van de kant van de lidstaten te vergroten bij de stemmingen in de comités, met name in het comité van beroep. Daarop stelde de Commissie op 14 februari 2017 een voorstel vast voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (COM(2017) 85 final). Dit voorstel bepleit een aantal gerichte wijzigingen van de procedures in het comité van beroep om de geen advies -resultaten op gevoelige gebieden aan te pakken. De inter-institutionele onderhandelingen over dit dossier zijn aan de gang. De onderhandelingen tussen de drie instellingen zijn ook aan de gang aangaande nietbindende criteria voor de toepassing van de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met name de afbakening van gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen. In haar mededeling Betere regelgeving voor betere resultaten - Een EU-agenda van mei 2015 verbond de Commissie zich ertoe om de ontwerpen van gedelegeerde handelingen en de ontwerpen van belangrijke uitvoeringshandelingen gedurende een periode van vier weken voor feedback openbaar te maken om de belanghebbenden in staat te stellen hun opmerkingen in te dienen. In 2017 werden 165 dergelijke ontwerpen gepubliceerd met het oog op feedback van het publiek op de website Geef uw mening van de Commissie Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen op het gebied van justitie die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016) 798). Verslag over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, Commissie juridische zaken, A8-0020/2018. Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie - partiële algemene oriëntatie, 6933/18, 9 maart Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad over de tenuitvoerlegging van Verordening (EU) nr. 182/2011 (COM(2016) 92). 2

4 1.2. Ontwikkeling van de rechtspraak In zijn arrest van 20 september 2017 in Zaak C-183/16 11 (Tilly Sabco) wees het Hof van Justitie op de noodzaak om de termijnen voor indiening van ontwerp-uitvoeringshandelingen bij het comité te respecteren vóór de stemming plaatsvindt en daarvan dan alleen in degelijk onderbouwde gevallen af te wijken. Overeenkomstig artikel 3, lid 3, van Verordening (EU) nr. 182/2011 legt de voorzitter de ontwerp-agenda en de ontwerp-uitvoeringshandeling uiterlijk 14 kalenderdagen voor de vergadering aan het comité voor. In uitzonderlijke gevallen kan de uiterste datum voor voorlegging worden ingekort. Deze mogelijkheid wordt verder behandeld in het Standaardreglement van orde voor comités 12, op basis waarvan de comités hun reglement van orde vaststellen. De voorzitter kan ook een uiterste datum vaststellen voor het comité om zijn advies over het ontwerp in te dienen. De termijn moet redelijk zijn en de leden van het comité in staat stellen snel en daadwerkelijk het ontwerp te onderzoeken en hun standpunten kenbaar te maken Arrest van het Hof van Justitie van 20 september 2017, Tilly-Sabco v. Commissie, C-183/16. Standaardreglement van orde voor comités (PB C 206 van , blz. 11). 3

5 2. OVERZICHT VAN ACTIVITEITEN 2.1. Aantal comités en vergaderingen Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen de comitologiecomités, enerzijds, en andere entiteiten, met name de door de Commissie zelf opgerichte deskundigengroepen, anderzijds. De deskundigengroepen bieden de Commissie hun deskundigheid 13 bij het voorbereiden en uitvoeren van het beleid en van gedelegeerde handelingen, terwijl de comitologiecomités de Commissie bijstaan in de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden die haar bij wettelijke basisrechtshandelingen zijn toegekend. In dit verslag worden alleen de comitologiecomités behandeld. Het aantal actieve comitologiecomités in de periode van 1 januari tot 31 december 2017 werd berekend per beleidsterrein (zie tabel I). Ter vergelijking worden ook de gegevens van het vorige jaar (toestand op 31 december 2016) vermeld. Subcomités worden niet afzonderlijk geteld, aangezien die onder een bepaald comité vallen. TABEL I Totaal aantal comités Beleidsterrein AGRI (Landbouw en Plattelandsontwikkeling) BUDG (Begroting) 2 2 CLIMA (Klimaat) 5 5 CNECT (Communicatienetwerken, Inhoud en Technologie) 6 7 DEVCO (Internationale Samenwerking en Ontwikkeling) 5 5 DIGIT (Informatica) 1 1 EAC (Onderwijs en Cultuur) 2 2 ECFIN (Economische en Financiële Zaken) 1 1 ECHO (Humanitaire Hulp en Civiele Bescherming) 2 2 EMPL (Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie) 5 5 ENER (Energie) ENV (Milieu) ESTAT (Eurostat) 6 4 FISMA (Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie) 8 8 FPI (Dienst Instrumenten voor het buitenlands beleid ) 4 4 GROW (Interne Markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf) HOME (Migratie en Binnenlandse Zaken) JUST (Justitie en Consumentenzaken) MARE (Maritieme Zaken en Visserij) 4 3 MOVE (Mobiliteit en Vervoer) NEAR (Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen) 3 3 OLAF (Europees Bureau voor fraudebestrijding) 1 1 REGIO (Regionaal Beleid en Stadsontwikkeling) 1 1 RTD (Onderzoek en Innovatie) 5 5 SANTE (Gezondheid en Voedselveiligheid) SG (Secretariaat-generaal) 3* 3* TAXUD (Belastingen en Douane-unie) TRADE (Handel) TOTAAL: * Met inbegrip van het comité van beroep (in het comitologieregister wordt het comité van beroep aangemerkt als comité onder de verantwoordelijkheid van het SG; in de praktijk wordt het door alle betrokken diensten beheerd). In 2017 konden de comitologiecomités in het algemeen worden uitgesplitst volgens het soort procedure dat zij volgden (raadplegingsprocedure, onderzoeksprocedure, regelgevingsprocedure met toetsing zie tabel II). Een aantal comités heeft meerdere 13 Nadere informatie is te vinden op: 4

6 procedures toegepast. Deze comités worden apart vermeld naast de comités die slechts één procedure hebben toegepast. TABEL II - Aantal comités volgens hun procedure Raadplegingsprocedur e Soort procedure Onderzoeksprocedur e Regelgevingsprocedur e met toetsing Verscheiden e procedures TOTAAL : AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG * TAXUD TRADE TOTAAL : * Met inbegrip van het comité van beroep. Het aantal comités is niet de enige indicator voor het beoordelen van de comitologische activiteit. Uit het aantal vergaderingen en het aantal schriftelijke procedures 14 in 2017 blijkt eveneens hoe bedrijvig de verschillende comités in het algemeen zijn geweest, op sectorniveau en individueel (zie tabel III). 14 De stemming in een comité kan tijdens een gewone vergadering plaatsvinden of, in naar behoren gemotiveerde gevallen, via een schriftelijke procedure, overeenkomstig artikel 3, lid 5, van de comitologieverordening. 5

7 TABEL III Aantal vergaderingen en schriftelijke procedures Aantal comités Vergaderingen Schriftelijke procedures AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG 3 5 8* 0 1* TAXUD TRADE TOTAAL * 8 vergaderingen van het comité van beroep Aantal adviezen en uitvoeringshandelingen/-maatregelen Zoals gewoonlijk wordt in dit verslag het totale aantal formele adviezen van de comités vermeld, alsook de later door de Commissie vastgestelde uitvoeringshandelingen/- maatregelen 15. Deze gegevens geven de concrete output van de comités weer (zie tabel IV). Van het totale aantal ontwerp-uitvoeringshandelingen dat in 2017 aan de comités is voorgelegd, heeft het Europees Parlement 9 resoluties aangenomen op grond van artikel 11 van de comitologieverordening. De Raad heeft geen dergelijke resoluties aangenomen. 15 Overigens kan er een verschil bestaan tussen het aantal adviezen en het aantal uitvoeringshandelingen/- maatregelen in een bepaald jaar. De redenen hiervoor worden in de inleiding bij het werkdocument van de diensten van de Commissie uiteengezet. 6

8 TABEL IV Aantal adviezen en vastgestelde uitvoeringshandelingen/-maatregelen Adviezen 16 Vastgestelde uitvoeringshandelingen Regelgevingsprocedure met toetsing - goedgekeurde maatregelen AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG 11 16* TAXUD TRADE TOTAAL * Met inbegrip van 16 adviezen van het comité van beroep en 17 vastgestelde handelingen Vergaderingen van het comité van beroep Het comité van beroep heeft in de loop van keer vergaderd, werd 1 keer geraadpleegd via een schriftelijke procedure, en heeft 16 ontwerp-uitvoeringshandelingen behandeld (op het gebied van gezondheids- en consumentenbeleid en handel) die door de Commissie waren voorgelegd. Het comité van beroep bracht in 15 gevallen geen advies uit, en in 1 geval een gunstig advies. De Commissie besloot tot vaststelling van 17 uitvoeringshandelingen, over één waarvan het comité van beroep in 2016 had gestemd Gebruik van de regelgevingsprocedure met toetsing Zoals in punt 1 al werd vermeld, heeft de comitologiehervorming van 2011 geen gevolgen gehad voor de regelgevingsprocedure met toetsing. Deze procedure kan in het kader van nieuwe wetgeving niet meer worden gebruikt, maar komt nog steeds voor in een groot aantal bestaande basishandelingen. Zolang die niet zijn aangepast, zal de procedure krachtens die handelingen verder worden toegepast. In 2017 zijn 113 maatregelen goedgekeurd overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing (zie tabel V). Het vetorecht werd 16 Een stemuitslag die tot geen advies leidt, wordt bij het totale aantal adviezen meegeteld. 7

9 eenmaal gebruikt, door het Europees Parlement. Ter vergelijking: in 2016 werd het vetorecht ook één keer gebruikt. TABEL V Aantal overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing goedgekeurde maatregelen Regelgevingsprocedure met toetsing - goedgekeurde maatregelen Veto van het Europees Parlement tegen goedkeuring van ontwerp-maatregelen Veto van de Raad tegen goedkeuring van ontwerpmaatregelen AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG TAXUD TRADE TOTAAL GEDETAILLEERDE INFORMATIE OVER DE ACTIVITEITEN VAN DE COMITÉS Het bij dit verslag gevoegde werkdocument bevat gedetailleerde informatie over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités in 2017, uitgesplitst naar de verschillende betrokken diensten van de Commissie. 4. CONCLUSIE Het Europees Parlement en de Raad wordt verzocht nota te nemen van dit verslag. 8