Zondag 14 oktober 2018 Agneskerk Goutum. Deuteronomium 15,1-11 & Marcus 10,17-31

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Zondag 14 oktober 2018 Agneskerk Goutum. Deuteronomium 15,1-11 & Marcus 10,17-31"

Raphaël Beckers
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Zondag 14 oktober 2018 Agneskerk Goutum 4 e zondag van de Herfst Deuteronomium 15,1-11 & Marcus 10,17-31 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Mijn preek bestaat vandaag voor alle duidelijkheid uit vier delen: 1 tegenstrijdige bijbelverzen 2 de plaats van armoede in ons geloof 3 de verbinding met een schat in de hemel en 4 wat troost ons vandaag. 1 tegenstrijdige bijbelverzen: De lezingen behoeven uitleg. Ze zijn niet eenduidig, ze zijn tegenstrijdig, aanstootgevend, onduidelijk, hooghartig. Het is goed om even stil te staan bij het feit dat we al weken lang naast het Marcusevangelie lezen uit het boek Deuteronomium. Dat is kort gezegd: Een samenvatting van de geschiedenis en grondwet van Israël, in de vorm van een grote toespraak van Mozes. De basis is: Je mag in het beloofde land wonen, op voorwaarde dat God is de enige, je moet je afzijdig houden van andere goden en volken. Als je dat niet doet dan zul je door onheil worden geraakt en het land weer kwijtraken Onze lezing, hoofdstuk 15 maakt deel uit van deel drie van het boek, over de wetten en voorschriften van het godsdienstig en maatschappelijk leven. Het boek heeft een sterk voorwaardelijk karakter, we schrijven 1000 jaar voor Christus. Ik denk dat religieuze kopstukken inderdaad voorwaardelijk dachten, en dat het volk ten voorbeeld hielden: Als, dan Alles wat op aarde gebeurde werd op een of andere manier verbonden aan de vraag: Waarom gebeurt het, komt het van de goden, wat wil God van ons, doen we het goed, en als we het niet goed doen, wat is dan de straf.

2 Wij zouden zeggen: je moet op je hoede zijn, op je tenen lopen, constant de vraag: doe ik het wel goed? Het beloofde land mag je betrekken op voorwaarde dat. In hoofdstuk 15 horen we een maatschappijbeschrijving waar je niet echt blij van wordt: Israël neemt het land in bezit, het is niet duidelijk of de mensen die daar wonen verjaagd worden, zodat er alleen maar Israëlieten wonen. Als er staat: Aan een buitenlander hoef je geen kwijtschelding te verlenen in het zevende jaar, dan is het niet echt duidelijk of er ook buitenlanders in het beloofde land wonen. Het lijkt er verdacht veel op dat Israël zichzelf in een bijzondere positie plaatst, extra gezegend door hun God, mits zij de geboden bewaren. Een beetje een angstcultuur, een beetje een apartheidscultuur bijna. De charme van de Torah is wel, en dat is wel vernieuwend 3000 jaar geleden, dat de uitzondering de regel bevestigt. Daar word ik dan wel weer blij van. 2 de plaats van armoede in ons geloof : Ook in dit hoofdstuk 15: Het gaat over het zevende jaar, het jaar dat schulden moeten worden kwijtgescholden (let op het woordje: Moeten!). Het is een kwijtschelding in de Naam van de Heer, een goddelijk gebod derhalve, en het belang van deze kwijtschelding is uiteraard dat hierdoor de last van armoede en schuld een beetje verlicht wordt, zodat ook de armen weer wat toekomst hebben. Dan vervolgt Mozes: Als je ziet dat iemand gebrek lijdt, dan mag jou dat nooit koud laten. M.a.w. menselijke nood gaat boven financiële regelgeving uit: Dat mag je nooit koud laten, dan mag je nooit je hand op de knip houden. In Spreuken staat: Wie een arme bespot beledigt zijn Maker. Ik denk hier altijd aan, als ik een bedelaar voorbij loop. En als het even kan dan geef ik iets. Ik doe het ook wel eens niet, of ik heb geen kleingeld. Maar mijn geweten zegt: Geven. Als je in het zevende jaar iemand in nood laat stikken dan zal je dat als zonde worden aangerekend, zegt Mozes. Als je wel geeft, dan zal God je daarvoor zegenen in alles wat je doet en onderneemt. Het is opvallend: God bedankt niet, God zegent, en niet zuinig, maar omvangrijk en royaal!

3 En dan zit in vers 11 de meest warmte, de meeste menselijkheid, humaniteit: Er staat: Armen zullen er altijd zijn, daarom druk ik u op het hart om vrijgevig te zijn voor ieder in uw land die in armoede verkeert of er slecht aan toe is.. Waar ik niet zo goed raad mee weet dat is de wijze waarop de Bijbel accepteert dat er armen zijn. Jezus neemt dit Torahvers letterlijk in zijn mond, hij zegt tegen zijn discipelen: Er zullen altijd armen zijn. De Bijbel is wel consequent hierin dat de armen altijd goed verzorgd moeten worden. Maar dat er in de lucht blijft hangen dat armoede er altijd zal zijn, ergens klopt dat dan niet met onze deugdenleer. Dat heeft voor mij iets heel onbevredigends. Maar goed. De Deuteronomiumlezing zegt: De uitzondering bevestigt de regel! Iemand in nood laat je niet stikken. 3 de verbinding met een schat in de hemel : Duizend jaar later zitten we met het Marcusevangelie: Iemand vraagt Jezus: Wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven? Ik houd mij aan vele geboden al sinds mijn jeugd. Jezus zegt: Verkoop al wat je hebt en geef het aan de armen, dan heb je een schat in de hemel. Daarna moet je mij volgen. De rijke man vervolgde teleurgesteld zijn weg, maar deed niet wat Jezus vroeg. Dan volgt die beroemde zin: Het is moeilijker dat een rijke binnenkomt in het koninkrijk van God, dan dat een kameel door het oog van de naald kruipt. Eeuwig leven: Wat bedoelt Jezus daarmee? Niet het hiernamaals. Want alles gaat over dit goede leven waarin wij leven, volg de Heer en je zult de rijkdom van het leven ervaren en de majesteit van eeuwig leven. Ik blijf er momenteel van overtuigd dat wij het eeuwig leven mogen verstaan als een diepgewortelde, leefwijze geënt op de Bergrede en de vruchten van Heilige Geest, en dat alles mag ons tot een tweede natuur van trouw aan de Schriften worden, en vanuit die gelovige gezindheid, vanuit dat die gezindheid van eeuwig leven vanuit dat perspectief leven en spreken wij dan vervolgens. Als hier deel 4 niet volgt van deze preek, dan hebben we hier een humanistisch betoog dat prima is en waar de wereld van op zal knappen. Niks mis mee. Maar in de kerk zijn wij geinteresseerd in wat deze teksten zeggen voer God, over de hemel, en over de verbinding met de aarde.

4 De verbinding zit in wat wij noemen de belofte. Jezus beloof de rijke man, dat hij, als hij al zijn bezittingen verkoopt en dat geld aan de armen geeft, hij een schat in de hemel zal hebben. U en ik als christenen vragen dan: Wat is dan die schat in de hemel? Het is zeker niet een plekje in de hemel waar wij plaats mogen nemen als wij dit leven verlaten hebben. Van die illusie had Jezus zijn leerlingen al verlost toen de moeder van twee van zijn discipelen kwam vragen of haar zonen later in de hemel aan de rechter- en linkerzijde van de Heer zouden mogen kunnen plaatsnemen. Lees Matteus 20 er maar op na. Jezus draait er niet om heen: Wie belangrijk wil zijn zal moeten dienen, wie de eerste wil zijn, moet de ander dienen. Duidelijker kunnen we het niet krijgen, gemeente. De rijke man die alles verkoopt en het geld aan de arme geeft is een voorbeeldige dienaar in het koninkrijk van God. En zijn beloning is een schat in de hemel. En war die schat is? Lees Deuteronomium 15 vers: 10: Als u vrijgevig en ruimhartig en zonder spijt geeft aan de medemens in nood dan zal God u zegenen in alles wat u doet en onderneemt. Duidelijker kan ik het niet krijgen. En dan zijn we bij het 4 e deel van deze preek: Wat is de troost, na 3000 jaar wereldgeschiedenis van deze teksten, voor u en mij? De troost en kracht van deze heilige verzen is, dat Gods zegen, en dat is gelijk aan Gods goedheid, deze hele schepping draagt, als een ware belofte, als een hemelse realiteit. De troost en kracht van deze verzen en van deze kerkdienst is, dat u en ik in die belofte mogen treden met alles wat we doen en ondernemen. En dat als de toonaard van onze levenswijze is dat wij de naaste liefhebben en God bovendien, dat wij deugdzaam de werken der barmhartigheid in praktijk brengen naar beste kunnen, en wij zo het koninkrijk dienen op de plek waar wij leven en werken, dat wij dan die beloftevolle zegen en goedheid van God ten volle kunnen ontvangen en ervaren. Niet omdat wij dat verdiend hebben, want wij christenen geloven niet in de voorwaardelijkheid van Gods liefde, maar in de belofte van Gods trouwe liefde, niet omdat wij dat verdiend hebben,, maar uit genade dus. En dan begrijpen wij ook wat genade is. Denk daarbij ook nog even aan die werkers in de wijngaard die allemaal één denarie kregen, ook al had de een veel langer gewerkt dan de

5 ander. Dat is genade, vertaalt in het Nederlands is dat: Goedgunstigheid. Gods goedheid houdt ons staande en gaande. Dat is de bottomline van kerk zijn en gelovig christen zijn. Nu kan deel 5 van mijn preek plaatsvinden. En dat is het persoonlijk gesprek, straks bij de koffie, of thuis in de komende dagen, het gesprek over de zeer persoonlijke en intieme vraag: Durf ik, onderweg in dit leven, met mijn levensverhaal, te vertrouwen op Gods goedheid, wat er ook gebeurt? Dat te kunnen, daarover nodig ik u uit met elkaar van gedachten te wisselen. Dat te kunnen, zou wel eens de grootste hemelse schat kunnen zijn die je ooit kunt ontvangen. AMEN

Vergelijkbare documenten

Orde van dienst voor 14 oktober in de Witte kerk in Lochem. In deze dienst zal het Heilig avondmaal gevierd worden.

Orde van dienst voor 14 oktober in de Witte kerk in Lochem. In deze dienst zal het Heilig avondmaal gevierd worden. Voorganger: ds. Corien Veenhuizen Organist: Els Dijkerman Toenadering Orgelkoraal Stilte