Reactie op adviezen over concept Verordening maatschappelijk ondersteuning De Bilt 2015

Transcriptie

1 Persoonlijk plan Advies: Expliciet in de Verordening benoemen van de mogelijkheid om een persoonlijk plan in te dienen, dat kan dienen als een aanvraag. Toelichting Wettelijk is het mogelijk gemaakt om ook een persoonlijk plan in te dienen bij de gemeente, dat als aanvraag kan worden geaccepteerd. Dit persoonlijk plan kan door cliënt zelf worden opgesteld zonder dat daarvoor de onderzoeksfase (keukentafelgesprek en gespreksverslag) behoeft te worden doorlopen. De Modelverordening bevat een tekst over dit onderwerp. In de Verordening van De Bilt is deze mogelijkheid helaas niet expliciet opgenomen. De gemeente is niet tegen het persoonlijk plan. De verordening verzet zich niet tegen het indienen van een persoonlijk plan. Om duidelijk te maken dat aanvragers een persoonlijk plan kunnen indienen zal de verordening dit duidelijker formuleren. We nemen het advies daarmee over. Mantelzorgplan Advies: Verplicht stellen van een afzonderlijk mantelzorgplan bij zware, veeleisende mantelzorg. Van de mantelzorger wordt veel verwacht. Om te voorkomen dat een onevenredig groot appèl op de mantelzorger wordt gedaan, pleiten wij voor het opstellen van een afzonderlijk mantelzorgplan en dit te beschouwen als onderdeel van de aanvraag. Een dergelijk plan zou facultatief kunnen zijn bij mantelzorg die beperkt is van omvang, maar verplicht gesteld moeten worden bij substantiële ondersteuningszwaarte, bijvoorbeeld van meer dan 20 uur per week. In dit plan moet aandacht besteed worden aan de balans belasting/belastbaarheid van de mantelzorger om zo te garanderen dat een duurzaam en haalbaar hulparrangement wordt afgesproken. Daarnaast kan de ondersteuningsbehoefte van de mantelzorger worden geconcretiseerd om zo eigen regie en maatschappelijke participatie van de mantelzorger bij intensieve mantelzorg te faciliteren. Het mantelzorgplan kan beschouwd worden als amendement aan het gespreksverslag en zal mede ondertekend worden door de mantelzorger. Het gespreksverslag wordt door het team Mens op Maat opgesteld. Tijdens het keukentafelgespek worden alle onderdelen van zorg mee gewogen. Ook de inzet van mantelzorg en de belastbaarheid van de mantelzorger. Om in de verordening op te nemen dat er een amendement bij het gespreksverslag moet worden opgesteld voor mantelzorg lijkt een extra toevoeging van onderdelen die al meegewogen worden. Daarnaast staat het de inwoner of mantelzorger vrij om zelf een toevoeging aan het gespreksverslag te doen als hij of zij vindt dat onderdelen niet goed zijn toegelicht of verwoord. Een uitgangspunt in het gesprek is ook dat voorkomen moet worden dat de mantelzorger overbelast raakt. In het arrangement (afspraak tussen partijen) moet daar rekening mee worden gehouden. De verordening biedt voldoende waarborgen om overbelasting te voorkomen. 1

2 Advies: opnemen kwaliteitscriteria in de Verordening, waaraan de geboden voorzieningen kunnen worden getoetst. In de Verordening wordt gesproken over adequaat en passend. Deze woorden worden verder niet gedefinieerd. Advies is om criteria op te nemen wanneer is sprake is van adequaat en passend. WAR geeft nog een aantal criteria mee die hier voor kunnen dienen. PGB "Het college verstrekt een pgb in overeenstemming met artikel van de wet." Toegevoegd zou kunnen worden dat de cliënt naar het oordeel van het college op eigen kracht voldoende in staat moet worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake dan wel met hulp uit zijn sociale netwerk dan wel van een curator, bewindvoerder, mentor of gemachtigde, in staat is de aan een persoonsgebonden budget verbonden taken op verantwoorde wijze uit te voeren. Advies: Opnemen van de voorwaarden waaronder diensten of producten kunnen betrokken vanuit het sociaal netwerk, die in de Modelverordening variant AA beschreven staan. Advies: Wij willen daarnaast graag van u vernemen of u bij de toekenning van een pgb een vrij besteedbaar bedrag mogelijk maakt en zo ja, dan moet dit alsnog in de Verordening worden opgenomen. De door de WAR aangedragen criteria zijn zeker zinvol, maar horen niet thuis in een verordening maar in de beleidsregels. Het lijkt goed om de door de WAR aangegeven criteria rondom adequaat en passend daarbij te betrekken. In de wet, artikel onderdeel a. staat aangegeven dat het college moet kunnen vaststellen of de aanvrager- al dan niet met mensen uit zijn sociaal netwerk- diensten zelf in te kopen. Het gaat daarbij om de vraag of hij, met behulp van de omgeving, in staat is tot een redelijke waardering van zijn eigen belang. De wettekst geeft hier voldoende borging voor de eigen belangen van de klant. De verordening hoeft hier niet op te worden aangepast. Bij het vaststellen van de verordening wordt er voor gekozen om de nadere regels voor de verstrekking van het PGB op te nemen in de beleidsregels. Dit om eventuele wijzigingen die gaande weg het jaar noodzakelijk kunnen blijken snel door te kunnen voeren. Een vrij besteedbaar bedrag staat nu nog in de verordening/ beleidsregels opgenomen om een pgb houder in staat te stellen om bij voorbeeld een bemiddelingsbureau in te huren. Door het verplicht inzetten van de SVB bij de uitvoering van het PGB is de noodzaak voor het opnemen van een vrij besteedbaar bedrag komen te vervallen. Het college kiest ervoor om het PGB te laten gebruiken voor het doel waarvoor het verstrekt wordt. Een vrij besteedbaar bedrag komt daarmee te vervallen... 2

3 Cliëntondersteuning In de verordening ontbreekt het recht om zich bij het doen van een aanvraag voor een Wmo voorziening te laten ondersteunen door een cliëntondersteuner. Wij zouden graag zien dat dit recht en de wijze waarop een potentiële cliënt hierop opmerkzaam wordt gemaakt in de Verordening wordt opgenomen. Wij zullen in de werkprocessen opnemen dat bij een melding de client wordt gewezen op de mogelijkheid van cliëntondersteuning. Dit heeft geen gevolgen voor de verordening. Termijnen In artikel 2, artikel 5 en artikel 16 worden geen termijnen van afhandeling en/of indiening genoemd. Begripsbepalingen Termen "gesprek"en "melding" worden niet nader gedefinieerd, terwijl er wel verschillen zijn in er aan te ontlenen rechten. Aan de begripsbepalingen toevoegen, dat mantelzorg en hulp vanuit het sociaal netwerk bovengebruikelijk is en vrijwillig van aard en de te verlenen hulp niet verplicht kan worden. Gemeenten zijn gehouden aan de in de Algemene Wet Bestuursrecht opgenomen afhandelingstermijnen. Deze termijnen hoeven niet opgenomen te worden in de Verordening Wmo. Wel zal dat aangegeven worden in de ontvangstbevestiging. Omissie, zal worden toegevoegd aan de begripsbepaling. We nemen de volgende definities op: Gesprek; Het eerste contact na een aanmelding waarin met degene die maatschappelijke ondersteuning zoekt zijn gehele situatie wordt geïnventariseerd ten aanzien van de beperkingen en de gevolgen daarvan, de te bereiken resultaten, de te kiezen oplossingen via eigen mogelijkheden of via mogelijkheden van het netwerk dan wel via algemene, algemeen gebruikelijke collectieve, (wettelijk) voorliggende en maatwerkvoorzieningen. Melding: De mededeling van een belanghebbende aan het college dat hij beperkingen ondervindt op grond waarvan hij verzoekt een afspraak te maken voor een gesprek. In de huidige begripsbepaling staat het volgende opgenomen Mantelzorg: hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen, opvang, jeugdhulp, het opvoeden en opgroeien van jeugdigen en zorg en overige diensten als bedoeld in de Zorgverzekeringswet, die rechtstreeks voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie en die niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep. Deze begripsbepaling geeft in voldoende mate de mogelijkheid van vrijwillige inzet mantelzorg weer. Aanpassen. 3

4 wij pleiten er voor onderscheid maken tussen vrijwilligershulp en vrijwilligerszorg. De verordening gaat uit van vrijwilligerszorg. Onderscheid maken in de verordening geeft wellicht ook weer verwarring. Wanneer vrijwilligerhulp en wanneer vrijwillige zorg. Keuze is om dit zo te houden als het nu is opgenomen in de verordening.. De exacte knip tussen maatwerk en algemene voorziening is lastig te concretiseren. Wij verwachten dat het aanbod aan algemene voorzieningen geen op zichzelf staand programma is, maar eveneens wordt afgeleid van de (som van) individuele behoeften in de gemeente. Als er maar voldoende behoefte is aan een bepaalde maatwerkvoorziening zal dit ons inziens uiteindelijk moeten leiden tot een daarop toegesneden aanbod onder de noemer "algemene voorziening." Overige artikelen Bij ondertekening van het verslag ook vermelden dat dit kan worden gedelegeerd aan de wettelijk vertegenwoordiger. (art. 6) Graag zien wij in het verslag opgenomen de mogelijkheid om de aanvrager zelf opmerkingen of latere aanvullingen op het plan te laten aantekenen, evenals bij Jeugdhulp het geval is. Vermelden dat de adviesinstantie, waarop een beroep wordt gedaan bij de beoordeling van de aanvraag van een maatwerkvoorziening een onafhankelijk en objectief advies zal uitbrengen. Zo wordt ervoor gezorgd dat het aanbod van een welzijns- of zorgaanbieder bepalend wordt voor de inhoud van het advies en dus voor de geboden maatwerkvoorziening. (art. 9) De wet biedt de gemeente de mogelijkheid om maatwerkvoorzieningen ook als algemene voorziening beschikbaar te stellen. In het Visiedocument maatschappelijke ondersteuning staat aangegeven dat algemene voorzieningen voorgaan op maatwerkvoorzieningen. De algemene voorzieningen moeten nog ontwikkeld worden. Welke algemene voorzieningen er komen is nog voorwerp van onderzoek. Ook criteria om te bepalen of iemand in aanmerking komt voor een algemene voorziening, maatwerkvoorziening of combinatie moeten ook nog ontwikkeld worden. In Artikel 7 van de verordening staat opgenomen dat een cliënt of zijn gemachtigde of vertegenwoordiger het gespreksverslag mag tekenen om tot een aanvraag te komen. Artikel 6 punt 5 geeft aan dat de aanvrager het verslag kan aanvullen. Er wordt niet standaard een beroep gedaan op deze adviesinstantie. In eerste instantie doet het Team Mens op Maat de intake. Pas als de situatie medisch moeilijk te beoordelen is of er moet medische informatie worden opgevraagd dan zullen wij het adviesbureau inschakelen. Het spreekt voor zich dat een adviesbureau onafhankelijk en objectief is. Hoeft niet als toevoeging in de verordening.. 4

5 In de Modelverordening is een tekst opgenomen over de wijze waarop bezwaar tegen de beschikking kan worden gemaakt. Wij zouden graag zien dat deze tekst wordt overgenomen.(art. 10) In de algemene wet bestuursrecht staat omschreven hoe iedere inwoner van Nederland bezwaar kan aantekenen tegen een besluit van een overheidsinstantie. Ook wordt de bezwaarclausule in iedere beschikking opgenomen. Het heeft geen toegevoegde waarde om dit artikel ook in de verordening op te nemen. Tegelijkertijd pleiten wij ervoor om in de beschikking op te nemen: - de wijze waarop het eigendomsrecht wordt geregeld - voorwaarden waaronder verstrekkingen kunnen worden geretourneerd - onderhoud en onderhoudsvoorwaarden De tekst over de maatwerkvoorziening in de vorm van een pgb (art. 10) moet ons inziens worden aangescherpt. Het pgb moet voor een nader te bepalen resultaat worden aangewend. Gebruik van het woord "kan"suggereert dat er ook een ander bestedingsdoel kan worden gekozen, wat niet wordt beoogd. Volledig zou zijn om onder artikel 12 te vermelden dat er een regeling is om onder voorwaarden de meerkosten voor zorg en maatschappelijke ondersteuning gecompenseerd te krijgen uit een bijdrage aan een aanvullende zorgverzekering en/of de bijzonder bijstand. Getuige de Modelverordening, artikel 16 zou gespecificeerd moeten worden hoe het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers. Vermeld moet worden dat dit in de gemeente De Bilt gebeurt door jaarlijks De Dag van de Mantelzorg aan te bieden. Eerder drongen wij er al op aan om de beleidsevaluatie te versnellen, dus niet te wachten tot 2 jaar na invoering Is standaard bij iedere beschikking. Het kan zullen wij vervangen voor moet. De regeling is bij het vaststellen van de verordening nog niet door de raad vastgesteld. Is ook geen onderdeel van de Wmo maar van de participatiewet. Wel meenemen in de communicatie naar de klant toe. Het belang wordt zeker onderkend. Wel opnemen dat er geen aanspraak kan worden gemaakt, maar dat wordt geregeld via de Participatiewet. De jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers van cliënten in de gemeente wordt beschikbaar gesteld aan een door het college aan te wijzen instelling voor het jaarlijks organiseren van een vrij toegankelijke voorziening. Wij zullen de verordening aanpassen en opnemen dat er na één jaar moet worden geëvalueerd. Dit betekent dat de verordening voor het eerst in 2016 wordt aangepast. Geen onderdeel van de verordening. Aanpassing verordening 5

6 Samenvatting advies OUDERENRAAD. Reactie college Wel of geen aanpassing In Artikel 1 worden Begripsbepalingen behandeld. In de tekst van de concept-verordening wordt de afkorting Pgb gehanteerd. Voor een beter begrip beveelt de Ouderenraad aan om deze afkorting toe te voegen aan het begrip (22) Persoonsgebonden budget. Het is geen probleem om de afkorting aan de verordening toe te voegen. Aanpassing Verordening Wat betreft Artikelen 2 t/m 7, alsook Artikel 11, is in de concept- Verordening er voor gekozen dat de raad aan het college de vaststelling van procedureregels delegeert. De vraag van de Ouderenraad is nu of bijzondere argumenten er toe hebben geleid, dat niet de raad de toegangsprocedureregels vaststelt maar deze aan het college delegeert. In de Artikelen Vooronderzoek (4), het Gesprek (5) en Regels voor bijdragen in de kosten van maatwerkvoorzieningen en algemene voorzieningen (12) moeten ook de financiële gevolgen voor de cliënt, zoals eigen bijdragen, aan de orde komen. De Ouderenraad stelt met nadruk vast dat Wmo 2015 voor iedereen toegankelijk is, ongeacht inkomen of vermogen. De Ouderenraad beveelt aan deze toegankelijkheid in de Verordening op te nemen, alsook het feit dat de cliënt niet verplicht is gegevens over zijn financiële positie te overleggen. De gemeente mag alleen op vrijwillige basis een beroep doen op financiële zelfredzaamheid. Persoonlijk plan opnemen in de verordening. Persoonlijk plan wordt door de inwoner zelf ingevuld. Persoonlijk plan kan dan dienen als een aanvraag. In Artikel 5 wordt nader ingegaan op het Gesprek. De Ouderenraad beveelt aan in dit artikel op te nemen, dat het gesprek zo mogelijk plaats heeft bij de cliënt thuis, zodat een totaalbeeld van betrokkene en diens situatie verkregen kan worden. Door de vaststelling van de procedureregels aan het college te delegeren is het eenvoudiger om verbeteringen aan te brengen. In het keukentafelgesprek zal er met de cliënt worden gesproken over eigen bijdrage en kosten voor algemene en maatwerk voorzieningen. Op grond van de Wmo 2015 mag de gemeente geen inkomenspolitiek voeren, dus niemand mag worden uitgesloten op grond van zijn inkomen.. Het is voor de gemeente ook niet toegestaan om het inkomen van de cliënt op te vragen. De berekening van de eigen bijdrage wordt, evenals de inning, uitgevoerd door het CAK. Het CAK heeft wel toegang tot de inkomensgegevens van clienten, maar mag deze niet beschikbaar stellen aan de gemeente. Omdat de wet hier duidelijke kaders over stelt hoeft het niet opgenomen te worden in de verordening. Zowel de Ouderenraad als de War bepleiten het opnemen van een persoonlijk plan in de verordening. Wij zullen de mogelijkheid voor het indienen van een persoonlijk plan in de verordening opnemen. Uitgangspunt van het Team Mens op Maat is om cliënten zoveel mogelijk thuis te bezoeken. Wij zullen dit onderdeel toevoegen aan de verordening.. 6

7 Samenvatting advies OUDERENRAAD. Reactie college Wel of geen aanpassing M.b.t. Artikel 5, lid (1.e) is het van belang dat wordt Het gemeentelijk beleid is te voorkomen dat mantelzorgers. opgenomen dat in het gesprek ook de mogelijkheden en de grenzen aan de belastbaarheid van mantelzorgers en hun ondersteuningsbehoefte worden onderzocht. De vraag is hier ook aan de orde of hulp geregeld wordt wanneer mantelzorg en/of sociaal netwerk uit valt vanwege ziekte etc. worden overbelast. De belasting van de mantelzorger is een standaard onderdeel van het gesprek en de draagkracht maakt deel uit van het arrangement. De ouderenraad merkt terecht op dat de situatie kan veranderen en dat zorg vanuit het sociale netwerk kan uitvallen. Het initiatief ligt dan bij de client of zijn sociale netwerk. In de beleidsregels zal dit verder worden toegelicht. De Ouderenraad bepleit toe te voegen als Artikel 5, lid 3: Als de cliënt een persoonlijk plan, zoals bedoeld in artikel 4, aan het college heeft overhandigd, betrekt het college dat plan bij het onderzoek. Akkoord. M.b.t. Artikel 8, lid 2, benadrukt de Ouderenraad dat een cliënt in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening ter compensatie van de beperkingen in de zelfredzaamheid of participatie. De hantering van de begrippen ter compensatie is het resultaat van een amendement (behandeling TK) en is duidelijker dan zoals het nu is geformuleerd in het opgenomen Artikel 8, lid 2 van de Concept-Verordening. Wat betreft Artikelen 5 en 9 wordt verwezen naar advisering. De Ouderenraad bepleit, dat de advisering onafhankelijk dient te zijn. Voorkomen moet worden dat het aanbod van een aanbieder sturend wordt voor het advies. Tevens meent de Ouderenraad dat het van belang is in de Verordening te verwijzen naar hetgeen is bepaald in de overeenkomst voor het leveren van Maatwerkvoorziening Begeleiding tussen 5 Heuvelrug-gemeenten en aanbieders. De compensatieverplichting zoals deze gold bij de Wmo 2007 komt bij de nieuwe Wmo 2015 te vervallen. Hiervoor in de plaats komt de maatwerkvoorziening. De maatwerkvoorziening is er juist op gericht de cliënt te ondersteunen ter bevordering van zijn zelfredzaamheid en het bevorderen van zijn participatie in de samenleving. Het hangt af van de persoonlijke situatie welke voorzieningen daarvoor nodig zijn. Het begrip compensatie zal niet worden toegevoegd. De advisering door een medisch adviesbureau is per definitie onafhankelijk. De toevoeging onafhankelijk hoeft niet in de verordening te worden opgenomen. De verwijzing naar de overeenkomst maatwerkvoorziening (begeleiding?) wordt onderdeel van de nog op te stellen beleidsregels.. 7

8 Samenvatting advies OUDERENRAAD. Reactie college Wel of geen aanpassing M.b.t. Artikel 12: regels voor bijdrage in de kosten van maatwerkvoorzieningen en algemene voorzieningen bepleit de Ouderenraad dat de gemeente de eigen bijdragen in de kosten voor een algemene voorziening meldt bij het CAK in verband met cumulatie eigen bijdrage. Belangrijk zijn de effecten van de verschillende eigen bijdragen op de koopkracht van burgers. De gemeente moet er voor waken dat het heffen van bijdragen voor algemene voorzieningen burgers er van kan weerhouden er gebruik van te maken. Het staat de gemeente vrij om voor een algemene voorziening een eigen bijdrage te vragen. De gemeente kan de eigen bijdrage zelf bepalen. De eigen bijdrage voor een algemene voorziening telt niet mee bij de cumulatieve werking eigen bijdrage CAK. Een eigen bijdrage algemene voorziening is bijvoorbeeld de ritbijdrage Regiotaxi. Dit wordt niet gemeld aan het CAK.. Zoals de Ouderenraad al eerder heeft opgemerkt, bepleit hij ook met betrekking tot Artikel 16 Klachtregeling dat het voor klachtenafhandeling om een laagdrempelige, herkenbare, toegankelijke,onafhankelijke en transparante regeling zal gaan. De Ouderenraad stelt voor toe te voegen (Artikel 17, lid 3) dat het college er voor zorgt dat ingezetenen, in het bijzonder cliënten en hun vertegenwoordigers, kunnen deelnemen aan periodiek overleg, waarbij zij onderwerpen voor de agenda kunnen aanmelden, en dat zij worden voorzien van de voor een adequate deelname aan het overleg benodigde informatie en ondersteuning. Tevens is het wenselijk als Artikel 17, lid 4. toegevoegd zal worden, dat beleid en verordeningen worden aangepast wanneer de evaluatie met ingezetenen, cliënten en hun vertegenwoordigers daartoe aanleiding geeft. Het college vindt een laagdrempelige klachtenregeling en snelle afhandeling zeker in de beginfase van de nieuwe Wmo van belang. In de eerste plaats zijn de uitvoerende instanties verantwoordelijk voor de klachtenafhandeling. Wij zullen bij hen aandringen op snelle afhandeling en op het voorkomen van bureaucratische werkwijzen. Wij denken daarbij aan een telefonische klachtenregeling. Een dergelijke regeling willen wij ook voor de gemeentelijke dienstverlening Wmo instellen. De klachtenregeling willen wij regelen via de beleidsregels en contracten. Het idee om periodiek een overleg met de inwoners en cliënten te organiseren, sluit goed aan bij het collegeprogramma om bewoners meer te betrekken bij het beleid. Of dat in de verordening geregeld moet worden is de vraag. Het college wil wel in overleg treden met de adviesorganen om te bekijken hoe verder invulling gegeven kan worden aan deze suggestie. Aanpassing van de verordening is een bevoegdheid van de raad. College vraagt wel advies aan War en Ouderenraad. Ook kunnen de adviesorganen ongevraagd advies geven. Het is de taak van de adviesorganen ogen en oren te zijn van de samenleving... 8