CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT. Bij het examen: SCHEIKUNDE VWO, eerste tijdvak Scoringsvoorschrift

Transcriptie

1 VWO I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT Bij het examen: SCHEIKUNDE VWO, eerste tijdvak 986 Inhoud: Algemene regels Scoringsvoorschrift. Scoringsregels. Antwoordmodel A 5

2 - - De Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven (CEVO) heeft voor de beoordeling van het schriftelijk werk de volgende algemene regels en scoringsvoorschriften opgesteld. Algemene regels MAVO/HAVO/VWO: In het Eindexamenbesluit dagscholen MAVO-HAVO-VWO zijn twee artikelen opgenomen die betrekking hebben op de scoring van het schriftelijk werk namelijk artikel 7 en artikel 8. Deze twee artikelen moeten als volgt worden geinterpreteerd: De examinator en de gecommitteerde zijn verplicht het scoringsvoorschrift voor de scoring van het schriftelijk werk toe te passen. De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg de score voor dit (gedeelte van het) schriftelijk examen vast. Komen ze daarbij na mondeling overleg op basis van het scoringsvoorschrift, niet tot overeenstemming, dan wordt de score vastgelegd op het rekenkundig gemiddelde van beide voorgestelde scores, (indien nodig) naar boven afgerond op een geheel getal. Scoringsvoorschrift. Scoringsregels: De examinator geeft onvolkomenheden in het werk van de kandidaten aan en vermeldt de scores per vraag(onderdeel) en de totaalscores op een aparte lijst. Per vraag(onderdeel) is in het antwoordmodel een maximumscore aangegeven. Bij de scoring van een onderdeel van het schriftelijk werk ZJn alleen gehele geoorloofd. Een toegekende score kan nooit lager zijn dan o. 3 Een volledig juiste beantwoording van een vraag levert het op dat in het antwoordmodel als maximumscore staat aangegeven. 4 Voor dit schriftelijk werk kunnen maximaal 9 score toegekend worden. Elke kandidaat krijgt vooraf score. De score voor dit schriftelijk werk wordt dus uitgedrukt op een schaal van tot en met. 5 Indien een gegeven antwoord niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare vakinhoudelijke argumenten als 'juist' of 'gedeeltelijk juist' gekwalificeerd kan worden, moet het beschikbare geheel of gedeeltelijk aan het gegeven antwoord worden toegekend naar analogie van - of in de geest van - het antwoordmodel. 6 Indien in een gegeven antwoord een gevraagde toelichting, motivering of berekening ontbreekt, dan wel foutief is, kunnen geen worden toegekend, tenzij in het antwoordmodel anders is aangegeven.

3 - 3-7 Wanneer een gedeelte van het in het antwoordmodel vermelde antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet noodzakelijk in het antwoord van de kandidaat voor te komen. 8 Indien een kandidaat meer antwoorden (in de vorm van voorbeelden, redenen, argumenten e.d.) geeft dan er expliciet gevraagd worden, dan komen alleen de eerstgenoemde antwoorden voor beoordeling in aanmerking. 9 Een antwoord mag één cijfer meer of minder bevatten dan op grond van de nauwkeurigheid van de verstrekte gegevens verantwoord is. Bij grotere (on)nauwkeurigheid moet één punt worden afgetrokken. Voor een rekenfout in een berekening wordt ook één punt afgetrokken. Maximaal wordt voor een fout in de nauwkeurigbeid van het antwoord en voor rekenfouten in de berekening s amen één punt van het van het desbetreffende onderdeel afgetrokken. N.B. Het verdient aanbeveling de scoring van het werk van kandidaten per vraag uit te voeren en tijdens de scoringsprocedure de volgorde van examenwerken enkele keren te wijzigen. Dit om ongewenste beoordelingseffecten tegen te gaan.

4 Antwoordmodel Vraag Max. Antwoordmodel maximaal I.a 4 I.b 4 I.c 4 I.d 4 er wordt ook dichromaat gebruikt om Cl- om te zetten..... ~er blijft minder dichromaat over.... ~ conclusie..... indien antwoord zonder uitleg is gegeven* berekening rnrnol toegevoegd cr o 7 -, berekening rnrnol cr o 7 :- dat bij titratie heeft gereageerd..... ~ rnrnol cr o 7 - dat heeft gereageerd met organische verbindingen in 5, ml rioolwater ~omrekening van 5, mlnaar indien alleen de uitkomst van de algehele berekening is gegeven*,.,,. uitleg (m)mol o waarmee (m)mol cr o 7 ~ cvereenkomt ~omrekening rnrnol o naar mg o indien factor 48 is afgeleid via 'de drie atomen in co + H o Toelichting: het antwoord moet gebaseerd zijn op het feit dat voor de volledige oxidatie van mol c 6 H o 6 evenveel oxidator nodig is als voor de volledige oxidatie van mol c H 5 H indien antwoord uitsluitend gebaseerd is op het feit dat bij de gistingsreactie geen o wordt verbruikt I~e 4 omrekening cm 3 CH 4 naar rnrnol CH 4 rnrnol o waarmee mrnol CH 4 overeenkomt (eventueel berekend via c 6 H o 6 ) ~omrekening rnrnol o naar mg o indien alleen de uitkomst van de algehele berekening is gegeven*, *In dit antwoordmodel zijn sommige voorschriften met * gemerkt. De (nieuwe) scoringsregel 6 (zie pag. ) maakt dit soort voorschriften eigenlijk overbodig. Met ingang van de examens 987 wordt dit soort voorschriften in het antwoordmodel dan ook achterwege gelaten.

5 - 5 - vraag Max. Antwoordmodel maximaal!i. a 4 notie verschil tussen zwak zuur en sterk zuur uitleg als 'bij een zwak zuur wordt weggenomen H+ gedeeltelijk aangevuld' of 'molariteit van een oplossing van een zwak zuur van ph = is groter dan de molariteit van een oplossing van een sterk zuur van ph = ' conclusie indien (zonder vermelding van het verschil sterk zuur/zwak zuur) een antwoord is gegeven als '[H+] hetzelfde dus 7 ml'... indien antwoord zonder uitleg is gegeven*... II.b 4 evenwichtsvoorwaarde en/of 'bufferformule'. constatering verhouding [Hz] : [z-] = 3 : na toevoeging van f ve ml... constatering verhouding [Hz] : [z-] = 3 : 3 na toevoeging van 4 ve ml ~rest van de berekening rr.c 4 II.d 4 indien berekening uitsluitend is gebaseerd op afgelezen waarden in diagram,,,,,,,, uitleg als 'zwakker zuur ~ sterkere (geconjugeerde) base of bij zwakker zuur ligt evenwicht z- + H o t HZ + OH- meer naar rechts' -+ conclusie..... indien uitleg is gegeven als 'zwakker zuur, dus minder H+, dus ph groter',,,,,,,,,,,, indien antwoord zonder uitleg is gegeven* Toelichting: een juist antwoord kan, behalve op het benodigde mmol OH- om de equivalentie te bereike n, ook gebaseerd zijn 9P het feit dat ~pr tussen i ve rnl (9 rnl) en 4 v e rnl (3 ml ) nie t gelijk i s aan (ongeveer),95 mmol zuur=, x,56 mmol OH- = x, 935,,,,, ~ mmol zuur f rnrnol OH- -+ conclusie indien antwoord zonder uitleg is gegeven* 3

6 - 6 - Vraag Max. Antwoordmodel maximaal rr.e 4 Toelichting: het antwoord moet gebaseerd z~jn op het benodigde ml natronloog om beide equivalentie te bereiken; ook een antwoord, gebaseerd op de begin-ph, en de 'bufferformule' kan goed gerekend worden notie dat eerst oxaalzuur en dan waterstofoxalaat reageert ~volume- en/of molverhouding 4 : 6 ( : 3) ~ waterstofoxalaat, ontstaan uit oxaalzuur reageert in e deel van titratie -+ molverhouding.... indien juiste molverhouding zonder afleiding is gegeven... II.f 4 eerste equivalentiepunt niet te bepalen, met een uitleg als 'omslagtraject van thymolblauw valt niet binnen eerste ph-sprong... tweede equivalentiepunt wel te bepalen, met een uitleg als 'omslagtraject van thymolblauw valt binnen tweede ph-sprong' indien antwoord is gegeven als 'beide, want de ph-waarden in de beide equivalentie liggen binnen de omslagtrajecten van de indicator... indien antwoord zonder uitleg is gegeven*... III.a 4 Toelichting: een antwoord als 'Al 3 + is een zwakkere oxidator dan H o of 'de normaalpotentiaal van Al 3 +/Al is lager dan de normaalpotentiaal van H /H + OH-' is voldoende indien alleen vermeld dat H o in plaats van Al 3 + reageert indien alleen reactie H o + e- ~ H + OHzonder nadere uitleg is vermeld indien alleen vermeld dat Al 3 + een te zwakke oxidator is of dat de normaalpotentiaal van Al 3+ /Al te laag is III.b 4 verhouding K: Al (: Br) in oplossing 3:6(:) ~ verhouding KBr : AlBr 3 indien antwoord zonder uitleg is gegeven* Opmerking: een verhouding, zoals 3 : 6, hoeft niet vereenvoudigd te zijn. 3

7 - 7 - Vraag Max. Antwoordmodel maximaal III.c 4 III.d 4 III.e 5 IV.a 4 Stap I: juiste coëfficiënten bij [K (Al Br 7 ) ]+, Al, K+ en AlB r 4 - Stap I: ladingen kloppend gemaakt met e- Stap II: kloppende vergelijking (oök: 3 K+ + 3 ABr 4 - ~ [K (ABr 4 ) ]+ + [K(ABr 4 ) ]-). ~juiste totale vergelijking indien een juiste totale vergelijking wordt gegeven zonder afleiding Opmerking: het al of niet verm~lden van toestandsaanduidingen hoeft niet beoordeeld te worden volgens (3) wordt weer AlHC gevormd ~ hoeveelheid gevormd AlHC = hoeveelheid verbruikt AlHC en/of concentratie (of hoeveelheid) AHcl blijft constant indien antwoord is gegeven dat niet gebaseerd is op vermelde gegevens berekening g Al per m ~ mol Al (per m ) ~ mol e- (per m) -+- C (per m) + aanta.l seconden indien alleen de uitkomst van de algehele berekening is gegeven* Opmerkingen: een correcte berekening leidt tot het antwoord 3,5. (s) in dit geval mag ook het antwoord 345,6 (s) goed gerekend worden geen aftrek, indien het g Al berekend wordt zonder expliciet een oppervlakte van m te noemen mogelijkheden pentaan~ hexaan mogelijkheden pentaan ~ -methylpentaan. mogelijkheden pentaan ~ 3-methylpentaan. ~ molverhouding indien uitleg is gegeven op basis van 'er zijn twee primaire C atomen, twee C atomen daarnaast en ééncatoom in het midden', leidend tot de verhouding : : indien uitleg is gegeven, leidend tot antwoord : : indien antwoord zonder uitleg is gegeven*

8 - 8 - Vraag Max. Antwoordmodel maximaal IV.b 4 Toelichting: antwoorden als 'dan reageren de genoemde reactieprodukten door met methyleen' of 'dan reageren twee methyleendeeltjes met een pentaanmolekuul' zijn voldoende IV. c. rv.c. 3 IV.d 4 rv.e 4 IV.f 4 indien alleen vermeld dat twee methyleendeeltjes reageren onder vorming van etheen. indien slechts het ontstaan van één van de twee is verklaard indien slechts van één van de twee verbindingen,3-dimethylbutaan en -methylpentaan de structuurformule is gegeven voor de structuurformule van de andere van deze twee ver bi ndi nge n voor structuurformule(s) van -methylpropaan en/ of butaan notie dat beide CH 3 groepen aan één zijde van de cyclopropaanring komen uitleg waaruit blijkt dat c-c binding vrij draaibaar is notie dat vrije draaibaarheld alleen in de overgangstoestand mogelijk is Toelichting: een antwoord, gebaseerd op één van de volgende drie aspecten is voldoende het spiegelbeeld van een molekuul cis-,-dimethylcyclopropaan is identiek met het origineel in een molekuul,-dimethylcyclopropaan heerst 'inwendige compensatie' 3 in een molekuul,-dimethylcyclopropaan komt een spiegelvlak voor dat gaat door de CH groep en het midden van de binding tussen c en c indien antwoord is gebaseerd op de molekuulsymmetrie, (zie 3, hierboven) maar geen duidelijke aanwijzing van de plaats van het symmetrievlak bevat tekening waaruit spiegelbeeldisomerie blijkt notie dat de twee transverbindingen in gelijke mate (moeten) ontstaan of notie dat racemisch mengsel ontstaat....