Kennissessie INSPIRE

Transcriptie

1 Metadata View Services Download Services Ondersteuning vanuit Geonovum 15 Mei 2013, Amersfoort

2 Agenda

3 Metadata View Services Download Services Ondersteuning vanuit Geonovum Michel Grothe, Geonovum 15 Mei 2013, Amersfoort

4 Agenda 1. INSPIRE korte intro 2. Architectuur en algemene vereisten 3. Uit te voeren activiteiten door dataproviders 1. Metadata aanmaken en publiceren 2. Netwerk- en datadiensten aanbieden op het Internet 3. Datasets harmoniseren 4. Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen 5. Monitoren en rapporteren 4. INSPIRE vereisten in Samenvatting

5 1. INSPIRE korte intro Eén gemeenschappelijke Europese geo-informatievoorziening van overheden voor iedereen met geo-informatie van goede kwaliteit en afgestemd over de grens goed beschikbaar en te vinden toegankelijk en uitwisselbaar Voor beleid en uitvoering aangaande het milieu Voortbouwend op bestaande infrastructuren, gebaseerd op gemeenschappelijke afspraken en standaarden

6 INSPIRE, een set van afspraken voor de uitwisseling van milieudata in Europa aangaande: 1. Metadata: om datasets, netwerkdiensten en ruimtelijke datadiensten te vinden 2. Netwerkdiensten : voor het zoeken, raadplegen, downloaden, transformeren en oproepen van INSPIRE data en ruimtelijke datadiensten 3. Geharmoniseerde data 4. Delen van milieudata met de EU instellingen 5. Monitoring en rapportage over (het geheel van) de infrastructuur in een lidstaat

7 INSPIRE Richtlijn en Wet Op 14 maart 2007 EU INSPIRE richtlijn van kracht Op 2 juli 2009 inwerkingtreding INSPIRE Wet

8 34 INSPIRE thema s Annex I 1. Systemen voor verwijzing door middel van coördinaten 2. Geografisch rastersysteem 3. Geografische namen 4. Administratieve eenheden 5. Adressen 6. Kadastrale percelen 7. Vervoersnetwerken 8. Hydrografie 9. Beschermde gebieden Annex II 1. Hoogte 2. Bodemgebruik 3. Orthobeeldvorming 4. Geologie Annex III 1. Statistische eenheden 2. Gebouwen 3. Bodem 4. Landgebruik 5. Menselijke gezondheid en veiligheid 6. Nutsdiensten en overheidsdiensten 7. Milieubewakingsvoorzieningen 8. Faciliteiten voor productie en industrie 9. Faciliteiten voor landbouw en aquacultuur 10. Spreiding van de bevolking demografie 11. Gebiedsbeheer, gebieden waarbeperkingen gelden, gereguleerde gebieden en rapportageeenheden 12. Gebieden met natuurrisico s 13. Atmosferische omstandigheden 14. Meteorologische geografische kenmerken 15. Oceanografische geografische kenmerken 16. Zeegebieden 17. Biogeografische gebieden 18. Habitats en biotopen 19. Spreiding van soorten 20. Energiebronnen 21. Minerale bronnen

9 Belangrijke INSPIRE uitgangspunten Enkel overheidsorganisaties hebben INSPIRE verplichtingen om hun data te delen. Derden mogen, als ze voldoen aan de INSPIRE voorwaarden, meedoen. INSPIRE geldt enkel voor data die op moment van inwerkingtreding van de Richtlijn beschikbaar zijn; geen verplichting tot verzamelen van nieuwe data. De lidstaten mogen de uitwisseling beperken wanneer deze de rechtsgang, de openbare veiligheid, de nationale defensie of de internationale betrekkingen in gevaar brengt.

10 Zie BE-INSPIRE-D

11 2. Architectuur en algemene vereisten monitoring en reporting afspraken toegang netwerkdiensten en ruimtelijke datadiensten metadata datasets as is en geharmoniseerd

12 Soorten vereisten Afspraken in de vorm van: 1. Verordeningen (Implementing Rules of IR) 2. Technische Richtlijnen (Technical Guidelines en Guidances of TG) 3. Overige documents (conceptuele kaders, onderzoek) Zie Verordeningen voor: 1. Metadata 2. Network Services 3. Data 4. Data delen met EU instellingen 5. Ruimtelijke datadiensten (Spatial Data Services)

13 Richtlijn Overzicht van de vereisten in documentatie Wet Besluit INSPIRE richtlijn 2007/2/EG Implementatiewet EGrichtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie Besluit INSPIRE Ministeriële regeling INSPIRE Technische richtlijnen Onderdelen Netwerkdiensten (Art. 16 richtlijn) en spatial data diensten Metadata (art. 5(4) richtlijn) IR 976/2009: Zoek- en raadpleegdiensten IR 1205/2008: Metadata IR 1088/2010: Download- en transformatiediensten Corrigendum L 328/83 IR XXX Spatial data diensten en oproepdiensten Technical Guidances Discovery, View, Download, Transformation en Spatial data diensten Technical Guidelines based on EN ISO and EN ISO Geharmoniseerde data (art. 7(1) richtlijn) IR 1089/2010: Annex I data IR 102/2011 Wijziging IR 1089/2010 IR XXX Annex II en III data Guidance documents for each data theme & Framework documents Data sharing met EC (art. 17(8) richtlijn) IR 268/2010: Geharmoniseerde toegang voor EC Uitvoeringsregels in Verordeningen Guidance on the 'Regulation on access to spatial data sets and services of the Member States by Community institutions and bodiesunder harmonised conditions' Monitoring en reporting (art. 21(4) richtlijn) IR 2009/442/EC Commission Decision Corrigendum L 322/40 Guidelines document and Excell Template

14 INSPIRE documentatie register

15 Naleven van afspraken

16 Afspraken in de tijd; de INSPIRE roadmap INSPIRE Implementing dataprovider: INSPIRE in the en wat nu Netherlands? Deel II Introductie INSPIRE vereisten 24 januari June

17 4. De INSPIRE to do s 1. Metadata aanmaken en publiceren 2. Netwerkdiensten aanbieden op het Internet 3. Datasets harmoniseren en ontsluiten via de netwerkdiensten 4. Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen 5. Monitoren en rapporteren

18 De INSPIRE to do s (1) Metadata aanmaken en publiceren Metadata voor datasets en netwerkdiensten. Metadata INSPIRE omvat circa 35 metadata elementen en is afgestemd op de Nederlandse metadata standaarden. Metadata INSPIRE wordt door data providers gepubliceerd in het nationaal georegister. Het nationaal georegister is aangewezen als het nationale knooppunt naar de EU (zoekdienst). Nationaal georegister is gelinkt met het EU geoportaal. Het nationaal georegister is nu in beheer bij PDOK in opdracht van Ministerie IenM (eigenaar).

19 De INSPIRE to do s (2) Netwerkdiensten aanbieden op het Internet INSPIRE kent vijf typen netwerkdiensten: NGR verzorgt de (enige) INSPIRE zoekdienst De data providers richten INSPIRE view- en downloaddiensten in. Nederland heeft geen centrale INSPIRE transformatiediensten. Data providers zorgen zelf voor de datatransformatie naar de geharmoniseerde INSPIRE schema s en CRSs. De oproepdiensten is in laatste fase van ontwikkeling en bestaat uit additionele metadata vereisten (onder de noemer van ruimtelijke datadiensten ).

20 De INSPIRE to do s (3) Datasets harmoniseren Data aanbieden op het Internet voor view en download Om te beginnen as is Daarna geharmoniseerd Harmonisatie op basis van INSPIRE data specificatie zoals vastgelegd in het Guidance document van het INSPIRE thema Data specificatie is een UML klassendiagram met object typen, attributen en associaties en evt. specifieke bepalingen (bijv. codelijsten, constraints) Data providers dienen mapping te maken van het eigen schema naar het INSPIRE schema en vervolgens met eigen tooling technisch schema transformatie uitvoeren

21 De INSPIRE to do s (4) Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen Specifieke Verordening met voorwaarden,zoals Een bestuursorgaan is verplicht de gevraagde informatie zo spoedig mogelijk maar in ieder geval binnen twintig werkdagen te leveren. Het verstrekken aan EU instellingen geschiedt kosteloos. Etc.

22 De INSPIRE to do s (5) Monitoren en rapporteren Lidstaten rapporteren over de uitvoering van de INSPIRE Richtlijn en het functioneren van de infrastructuur Data providers leveren informatie aan voor de jaarlijkse monitoring op basis van een wettelijk vastgelegde set van indicatoren Indicatoren zijn o.a. aantal datasets en diensten (naar type), conformiteit van de datasets en diensten en gebruik van de diensten. Jaarlijkse monitoring en 3-jaarlijks een uitgebreide rapportage over de Nederlandse situatie

23 4. INSPIRE vereisten in 2013 NU (deadline 3 december 2013) 1. Metadata publiceren voor de datasets as is 2. View service inrichten voor de datasets as is 3. Download service inrichten voor de datasets as is 4. Op verzoek leveren datasets aan EU instellingen onder bepaalde voorwaarden 5. Jaarlijks monitoren en rapporteren En STRAKS (2015 en 2020) 1. Metadata publiceren voor de geharmoniseerde data 2. View service inrichten voor de geharmoniseerde data 3. Download service inrichten voor de geharmoniseerde data 4. Metadata publiceren voor ruimtelijke datadiensten

24 De INSPIRE to do s (1) Metadata aanmaken en publiceren Zie presentatie Ine de Visser INSPIRE dataprovider: en wat nu? Deel II Introductie INSPIRE vereisten 24 januari 2013

25 De INSPIRE to do s (2) Inrichten van een view service Een publiek via het Internet toegankelijke web service Geeft een image van (een gebruikersgedefineerd) deel van een dataset op basis van een verzoek van een gebruiker (via een client) De web service is geimplementeerd volgens gestandaardiseerd protocol incl. INSPIRE profiel; INSPIRE Profiel van ISO (OGC WMS 1.3.0) of INSPIRE Profiel van OGC WMTS Wat is het niet! Een GIS-applicatie Web mapping applicatie Een pdf met een weergave van de dataset

26 De INSPIRE to do s (2) Inrichten van een view service Het gestandaardiseerde protocol van de web service biedt operaties aan, die in de Verorderdening voor netwerkdiensten abstract zijn gedefinieerd. Deze operaties zijn verplicht. De implementatie dient deze operaties te ondersteunen. Voor het WMS protocol geldt:

27 Inrichten van een view service conform Quality of Service (QoS) vereisten Performance request onder normale omstandigheden max. 5 seconden voor verzenden initiële antwoord Capaciteit (minimum aantal gelijktijdige verzoeken): minimaal 20 requests per seconde Beschikbaarheid: 99% Technical Guidance (TG) neemt QoS vereisten 1-op-1 over uit de Verordening (wettelijk verplicht) en geeft verdere praktische aanwijzingen voor het meten van de QoS.

28 De INSPIRE to do s (3) Inrichten van een download service Een publiek via het Internet toegankelijke web service Geeft een copie van (een gebruikersgedefineerd) deel van een dataset op basis van een verzoek van een gebruiker (via een client) De web service is geimplementeerd volgens gestandaardiseerd protocol incl. INSPIRE profiel; INSPIRE Profile of ISO 19142/19143 (OGC WFS 2.0.0/ Filter Encoding 2.0) of INSPIRE Profile of ATOM feed Wat is het niet! GIS-applicatie Web mapping applicatie Een pdf met een weergave van de dataset

29 Inrichten van een download service De download service TG biedt 3 implementatie opties: 1. Directe toegang via een Web Feature Service 2. Indirecte toegang tot voorgedefinieerde datasets via een Atom feed 3. Indirecte toegang tot voorgedefinieerde datasets via een Web Feature Service

30 Inrichten van een download service conform Quality of Service (QoS) vereisten Performance onder normale omstandigheden: Voor Getcapabilities max 10 seconden voor GetSpatialObjects: max 30 seconden voor verzenden initiële antwoord (ook voor bounding box query) Continue response handhaven van 0,5 megabytes of 500 objecten per seconde Capaciteit (minimum aantal gelijktijdige verzoeken): minimaal 10 requests per seconde (max 50 parallel) Beschikbaarheid: 99% TG neemt 1-op-1 over uit Verordening en geeft (binnenkort) praktische hints voor meten van de QoS

31 Inrichten van een download service voor raster en sensordata Specifiek voor rasterdata Inspire profiel van Web Coverage Service Specifiek voor sensordata Inspire profiel van Sensor Observation Service Verwachting is deze in het komende jaar worden toegevoegd aan de Technical Guidance van Download Service (onder voorbehoud)

32 Overzicht standaarden voor netwerkdiensten discovery download view

33 De INSPIRE to do s (4) Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen en organen Met voorwaarden,zoals Een bestuursorgaan is verplicht de gevraagde informatie zo spoedig mogelijk maar in ieder geval binnen twintig werkdagen te leveren. Het verstrekken aan EU instellingen en organen geschiedt kosteloos. Etc.

34 De INSPIRE to do s (4) Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen en organen Tot op heden nog geen verzoek geweest (voor zover bekend) Bereid jouw organisatie hierop voor!

35 De INSPIRE to do s (5) Jaarlijks de monitoring en rapportage aanleveren aan EU Over 2012 is inmiddels afgerond! Coördinatie door Geonovum Ministerie van IenM levert aan EU. Aanleveren uiterlijk 15 mei 2014 aan EU. Start uitvraag monitoring over 2013 in januari 2014 Volgens een vast format (spreadsheet) Bereid jouw organisatie hierop voor!

36 De INSPIRE to do s (5) Monitoren en rapporteren Indicatoren voor conformiteit van de datasets en diensten aan de gestelde vereisten Geonovum heeft daarvoor conformiteitstoetsen en validators ontwikkeld. Template rapport Conformiteittoets beschikbaar. Zie website Geonovum: Indicatoren aan het gebruik van de diensten Dataproviders meten daarvoor het gebruik van datasets en diensten op hun infrastructuur.

37 5. Samenvatting INSPIRE vereisten voor data providers voor (3 december) 2013 Inrichten van een IT infrastructuur voor het monitoren van het gebruik en de QoS van de netwerkdiensten view en download Metadata van de datasets publiceren in het nationaal georegister (Organiseren van het) Inrichten van een IT infrastructuur voor de netwerkdiensten view en download

38 INSPIRE dataprovider: en wat nu? 1. Publiceren van een beschrijving van de datasets as is in het nationaal georegister (metadata) 2. Inrichten van een view service op de dataset as is 3. Inrichten van een download service op de dataset as is 4. Monitoring inrichten (o.a. voor de view en download services) voor de monitoring en rapportage 5. Organisatie inlichten en voorbereiden op verzoeken voor data levering aan EU instellingen en organen

39 INSPIRE, aan de slag Implementatie INSPIRE in de praktijk: Dataproviders en gebruikers van INSPIRE-data zijn verantwoordelijk voor eigen aandeel: aanpak, resultaten, financiën, communicatie in eigen organisatie Geonovum informeert, coördineert, stimuleert en ondersteunt en ontwikkelt samen met hen evt. gezamenlijke voorzieningen (programmaburo INSPIRE) Sturing op het programma INSPIRE via klankbordgroep en stuurgroep

40 Vragen?