Colonoscopie / sigmoïdoscopie Onderzoek gehele / onderste gedeelte dikke darm. afdeling Endoscopie

Transcriptie

1 00 Colonoscopie / sigmoïdoscopie Onderzoek gehele / onderste gedeelte dikke darm afdeling Endoscopie

2 1

3 Wat is een colonoscopie? Een colonoscopie is een onderzoek van de binnenkant van de dikke darm. Dit onderzoek gebeurt met een endoscoop, een flexibele en bestuurbare slang van ongeveer 1 cm dikte. De endoscoop wordt via de anus voorzichtig opgeschoven, de hele dikke darm door. Het uiteinde van de endoscoop bevat een lampje waardoor er licht is in de darm en een cameraatje. De beelden die door de camera gemaakt worden zijn zichtbaar op de monitor en worden door de arts beoordeeld. Als het nodig is kan de arts tijdens het onderzoek stukjes weefsel (biopten) en poliepen (een goedaardig gezwel aan de darmwand) wegnemen. Wat is een sigmoïdoscopie Bij een sigmoïdoscopie wordt een gedeelte van de dikke darm onderzocht, namelijk ongeveer 40 tot 60 cm gerekend vanaf de anus. Een sigmoïdoscopie wordt over het algemeen zonder sedatie gedaan. Als de arts het nodig vinden dit wel onder sedatie te doen, dan wordt dit vooraf op de poli met u besproken. Voorbereiding Het intakegesprek Voor de scopie gepland wordt, heeft u een intakegesprek met de verpleegkundige of arts. Hier krijgt u uitleg over het onderzoek. Ook wordt besproken of u wel of geen sedatie krijgt. Krijgt u sedatie, dan is het soms nodig dat de anesthesioloog bepaalt welke sedatie voor u het beste is. Bijvoorbeeld als u bepaalde hart- of longproblemen heeft, epilepsie, overgewicht of een bepaalde leeftijd heeft bereikt. Daarnaast wordt uw medicatie besproken. Sommige medicatie moet tijdelijk worden gestopt of aangepast. Dit geldt bijvoorbeeld voor ijzermedicatie en insuline. Als u bloedverdunners gebruikt, hoort u wanneer u hiermee 2

4 moet stoppen. Verder wordt de manier van laxeren met u besproken. U krijgt recepten mee voor de laxeermiddelen. Als uw medicatie gewijzigd wordt in de tijd tussen uw intakegesprek en de gastroscopie, dan moet u dat vóór het onderzoek vertellen aan de verpleegkundige. Als u insuline gebruikt, neem deze dan mee naar het ziekenhuis. Neem ook uw bloedglucosemeter mee. Als u inhalaties gebruikt voor uw longen, mag u die wel gebruiken voor het onderzoek. Welke medicatie moet u stoppen / aanpassen: Het is belangrijk dat de darm goed schoon is, zodat het slijmvlies grondig kan worden onderzocht en zelfs de kleinste afwijkingen in het weefsel worden gezien. Wanneer de dikke darm van binnen nog vies is, is het zicht in de darm slecht en bemoeilijkt dit het onderzoek. De arts kan belangrijke zaken, waaronder poliepen en zelfs kanker, missen. De arts kan dan beslissen om het hele onderzoek, na betere darmreiniging opnieuw te doen. De dunne en dikke darm zijn samen ongeveer 8 meter lang en hebben een oppervlakte van 400 tot 500 m2. Om deze oppervlakte goed te kunnen schoonmaken moet u veel drinken. Drink daarom zoveel mogelijk heldere vloeistof: hoe meer, hoe beter! 3

5 Voorbereiding thuis 5 dagen voor het onderzoek gaat u licht verteerbaar eten. U mag in die dagen geen noten, pitjes, zaden en voedingsmiddelen met veel vezels gebruiken. Denk daarbij aan: tomaten, druiven, kiwi's en brood met sesamzaad. Deze voedingsmiddelen blijven namelijk lang in de darmen en bemoeilijken het onderzoek. De dag vóór het onderzoek mag u tot 15:00 uur een licht ontbijt en een lichte lunch. Vanaf 15:00 uur mag u niet meer eten. U mag alleen heldere drank drinken. Heldere dranken zijn: water, thee, ranja, appelsap, heldere bouillon. Drink geen: alcohol, koffie, vruchtendrank met pulp, melk of zuivelproducten. Vanaf 19:00 uur begint u met laxeren. U neemt het zakje Pleinvue dosis 1 en lost dit op in 500 ml water. Het kan een aantal minuten duren voor het poeder helemaal is opgelost. U drinkt dit in minuten op. Doe dit rustig en met kleine slokjes om misselijkheid te voorkomen. Daarbij drinkt u die avond nog minimaal 500 ml heldere dranken (liefst meer). Op de dag van het onderzoek moet u 4 uur vóór het onderzoek nog een keer laxeren. Weet dat u als u bijvoorbeeld om 09:00 uur s morgens het onderzoek krijgt, u om 05:00 uur moet beginnen met de 2 e maal laxeren! U neemt Pleinvue dosis 2, zakje A en Pleinvue dosis 2, zakje B en lost deze samen op in 500 ml water. U drinkt dit in minuten op. Doe dit weer rustig en met kleine slokjes om misselijkheid te voorkomen. Wanneer u de smaak niet lekker vindt, kunt u de vloeistof koud of met een rietje drinken zodat de smaak niet te lang in de mond blijft hangen (de vloeistof is namelijk erg zoet). Daarna heeft u nog 1 uur de tijd om minimaal 500 ml heldere dranken te drinken (liefst meer). Hoe beter u spoelt, hoe schoner de darm is. 4

6 2 uur vóór het onderzoek stopt u met drinken. U mag niet meer eten of drinken. U kunt zich verslikken tijdens de sedatie. Soms is het bij een sigmoïdoscopie niet nodig de volledige darmreiniging te doen. Dan wordt het laatste stukje darm gereinigd met een klysma (zeepspuit). Dit kunt u zelf thuis doen of dit wordt gedaan op de afdeling Endoscopie. De klysmavloeistof wordt dan via de anus ingebracht en moet ongeveer 10 minuten inwerken in uw darm. Blijf daarom in de buurt van het toilet. Heeft u nog vragen over het laxeren of lukt het innemen van de Pleinvue oplossing niet, neem dan de dag van het onderzoek zelf contact op met de afdeling Endoscopie, telefoon: Dag van het onderzoek Neem een briefje mee met het telefoonnummer van uw contactpersoon (diegene die u komt halen). Voor u naar de afdeling Endoscopie gaat, meldt u zich eerst bij de aanmeldbalie op route 60. Daarna gaat u naar de wachtruimte voor de endoscopie (kamer 115). De verpleegkundige komt u daar halen. Uw partner of familielid kunnen niet bij het onderzoek zelf zijn! Als u een scopie krijgt met sedatie of nog een klysma krijgt, moet u 30 minuten vóór het onderzoek aanwezig zijn. De verpleegkundige komt u ophalen in de wachtruimte en brengt u naar de voorbereidingskamer (met sedatie) of rechtstreeks naar de endoscopiekamer (zonder sedatie). Daar wordt het onderzoek nog een keer kort uitgelegd en worden u nog enkele vragen gesteld. U hoeft zich voor dit onderzoek niet om te kleden. Het is prettig als u makkelijk zittende kleding aantrekt, omdat u op een bed komt te liggen. Uw bezittingen en eventueel uw kleding kunt u opbergen in een afsluitbare kast. U mag op een bed plaatsnemen. 5

7 Tijdens het onderzoek wordt u begeleid door een verpleegkundige. Een tweede verpleegkundige assisteert de arts. Het onderzoek Met sedatie Sedatie is geen narcose. Tijdens de sedatie kunt u nog alles horen. Communiceren is lastig. U bent wat versuft en alles gaat een beetje langs u heen. Ook zorgt dit middel ervoor dat u zich (een gedeelte van) het onderzoek niet meer herinnert. Tijdens het onderzoek wordt u aan een bewakingsmonitor aangesloten. Hiermee worden hartslag, ademhaling, bloeddruk en zuurstofgehalte bewaakt tijdens de sedatie. Draag daarom een t-shirt met korte mouw. Als het nodig is, krijgt u een papieren operatiehemd aan. U krijgt een infuusnaaldje in uw arm of hand. Hierdoor krijgt u het kalmerende middel (de sedatie) toegediend, genaamd Dormicum. Als het nodig is krijgt u een pijnstiller (Fentanyl). U krijgt via een klein sponsje in de neus zuurstof toegediend. Hoe gaat het onderzoek? U gaat met opgetrokken benen op de linkerzijde liggen. Er wordt gel aangebracht op de endoscoop zodat het opschuiven makkelijker gaat. Om de binnenkant van de darm beter te kunnen bekijken, wordt er lucht in de darm geblazen. Hierdoor kunt u een opgeblazen gevoel krijgen en de neiging om windjes te laten. Geef hieraan toe en probeer ze niet op te houden. Deze winden ruiken niet omdat schone lucht ingeblazen wordt en uw darmen schoon zijn na het laxeren. U hoeft zich hier niet voor te schamen. Probeert u zich tijdens het onderzoek zoveel mogelijk te ontspannen. Tijdens het onderzoek kunt u krampen in de buik voelen, dit is niet altijd te voorkomen. 6

8 Er kan af en toe op uw buik worden gedrukt. Daardoor kan de slang beter door de bochten van de darm heengaan. Dit kan gevoelig zijn. Waarschuw altijd als u pijn voelt. Soms wordt een stukje weefsel weggenomen voor microscopisch onderzoek. Dit is niet pijnlijk, omdat in het darmslijmvlies geen zenuwcellen zitten. Als tijdens het onderzoek poliepen worden gevonden, haalt de arts deze meestal direct weg. Het hele onderzoek duurt ongeveer 30 minuten (een sigmoïdoscopie ongeveer 5-15 minuten). U moet er rekening mee houden dat door onverwachte omstandigheden de wachttijd kan oplopen. Na het onderzoek Na het onderzoek wordt u geïnformeerd over de bevindingen en of er poliepen of biopten zijn weggenomen. Ook hoort u dan of u een telefonische afspraak of een afspraak op de poli krijgt. Het onderzoeken van de weggenomen poliepen en/of biopten duurt ongeveer 1 week. Met sedatie Na het onderzoek moet u nog ongeveer 1 uur uitslapen op de verkoeverkamer. Hier krijgt u als u goed wakker bent een broodmaaltijd aangeboden. Hierna kunt u opgehaald worden op het afgesproken tijdstip. Na een sedatie mag u de eerste 24 uur niet zelfstandig deelnemen aan het verkeer (zowel auto, fiets, lopend of met de bus) en geen machines besturen. U moet opgehaald worden op de afdeling Endoscopie. U mag niet alleen naar beneden lopen. Als u geen vervoer heeft geregeld, mogen wij geen sedatie toedienen. U bent de eerste 24 uur niet verzekerd tegen ongevallen, omdat u onder invloed bent van een sederend middel. SJG Weert kan niet aansprakelijk gesteld worden hiervoor. Heeft u geen sedatie gehad, dan mag u meteen na het onderzoek naar huis. 7

9 Weer thuis Als u bloedverdunnende medicatie gebruikt waar u vóór het onderzoek mee moest stoppen, dan hoort u na het onderzoek wanneer u hiermee weer mag beginnen. Na een colonoscopie: Kunt u nog wat last hebben van buikpijn, buikkramp, een vol gevoel of winderigheid. Dit verdwijnt binnen enkele dagen. Onderdruk de drang om windjes te laten niet, dit voorkomt buikkrampen. Mag u alles weer eten. Let de 1 e dag wel op dat u niet te vet, te veel of gekruid eet. Gebruik die dag geen alcohol. Let op met koolzuurhoudende dranken, deze kunnen buikkrampen veroorzaken. Als er nog wat restvocht/ontlasting komt dan kan dit blauw/zwart van kleur zijn. Dit komt door kleurstof die soms tijdens het onderzoek wordt gebruikt. Dit verdwijnt vanzelf. Als tijdens het onderzoek poliepen of biopten zijn weggenomen, kunt u de eerste dagen spoortjes oud bloed verliezen via de anus. Bij pijnklachten mag u Paracetamol innemen (tot 3x daags 2 tabletten van 500 mgr). Na een sedatie Kunt u de rest van de dag nog wat suf zijn; Mag u die dag niet deelnemen aan het verkeer; Mag u niet gaan werken; Neemt u geen belangrijke beslissingen; Zorgt u dat er die dag iemand bij u is; Drinkt u geen alcohol. Risico s Als de arts een poliep verwijdert of een biopt neemt, maakt de arts een wondje in het slijmvlies van de darmwand dat kan nabloeden. Er is een heel kleine kans dat op de plaats van dat wondje een gaatje in de darmwand ontstaat. 8

10 Contact opnemen Als u in de dagen na de colonoscopie de volgende klachten heeft, neemt u contact op met de Spoedeisende hulp (SEH) van het ziekenhuis. Telefoonnummer: Rectaal helderbloedverlies; blijvende of erger wordende buikpijn; koorts, hoger dan 38.5 C. U geeft door dat u een colonoscopie heeft gehad, de datum van de colonoscopie en uw klachten. De afdeling SEH helpt u dan verder. Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Endoscopie. Endoscopie: Telefoonnummer: of

11 10

12 R