PARASHAT VAJAKHEEL. Messiaanse Gemeente Beit-Nitzachon

Transcriptie

1 PARASHAT VAJAKHEEL Messiaanse Gemeente Beit-Nitzachon

2 Parashat Vajakheel Pnee Ha-Tora - Parels van de Tora Parashat Shevoea wekelijkse Schriftlezing Tora: Sjemot/ Exodus 35:1 40:38 Haftra: Melachiem alef /1 Koningen 11:17-12:17 Briet Ha-Chadasha: Jochanan/Johannes 21:1-14, Hitgalloet/ Openbaringen 3:15-17 Sjemot 35:30-34 is de hoofdgedachte! VAJAKHEEL (bijeenroepen): En Mosjé zeide tot de Bnee Jisra eel: Ziet Hasjem heeft met name genoemd de sjem (naam) van Betsalel ben Oeri, ben Choer, van de stam van Jehuda en Hij heeft hem gevuld met de Roeach Elohiem (adem, wind, geest van G d) [Handelingen 2:4], in chochma (wijsheid), in bie'na (begrip en inzicht), en in da at (volle kennis, waarheid), en in allerlei manieren van vakmanschap. en om te maken machashavot (artistieke werken), te werken in zahav (goud) en in kesef (zilver) en in nechoshet (koper,brons); Om edelstenen te bewerken en in te zetten, en om hout te bewerken, dus om allerlei machashavet (kunstig uitgedacht werk) te verrichten. Hij heeft hem ook in zijn lev (hart) het vermogen om anderen te leren, hem en Oholiav, ben (zoon) Achisamach uit de stam Dan. - Vertaalt uit de Orthodox Jewish Bible (OJB) De sod in het het verhaal? Vajakheel is de 22e parsja van de Tora, de tiende van het tweede Tora-boek, Sjemot. Parsja Vajakheel bestaat uit 13 parsjiot, afdelingen waarvan 7 open en 6 gesloten zijn, telt 122 pesoekiem, verzen, 1558 woorden, 6181 letters en is hiermee de 22 na langste parsja. Korte samenvatting VAJAKHEEL (de gemeenschap bijeenroepen). Mosje vraagt om bijdragen in natura voor de bouw van de Woning. Vele vrouwen spinnen en weven de nodige kleden. De vorsten brengen de stenen voor het efod en het borstschild. Naast Betsalel uit de stam Jehoeda wordt Aholiav uit de stam Dan als meesterbouwer aangesteld. Er wordt zoveel materiaal gebracht, dat Mosje laat omroepen, dat er nu genoeg is. Betsaleel maakt de Arke voor de Stenen Tafelen. 1

3 Het Heiligdom stond symbool voor de mens. De mens moet een lopend heiligdom worden. Dat vereist openstaan voor de Allerhoogste. Het Heiligdom was een combinatie van aards en Hemels. Het was de voorloper van onze sjoels en batee midrasj, leerhuizen. Om iets hiervan te begrijpen, moeten we ons oor te luisteren leggen bij mensen, die een kijkje hebben kunnen nemen in de toekomstige wereld. Hierover is inmiddels veel wetenschappelijk onderzoek verricht. Liefde voor de medemens en veel leren Twee conclusies trokken zij die op hun leven blikten : je moet de medemens liefhebben, en het is belangrijk te leren, veel te leren; het leerproces moet doorgaan en is nooit voltooid, gaat oneindig door. Dit lijkt op wat onze geleerden stelden [Berachot 28b]: Toen Rabbi Eli ezer ziek was kwamen zijn leerlingen hem bezoeken. Ze zeiden hem: Leer ons de levensweg, waarmee we de Olam Haba (de toekomstige wereld) zullen verdienen. Hij zei hen: heb eerbied voor de medemens (1), plaats jullie kinderen aan de voeten van Talmiedee Chagamiem (Geleerden) (2), en als jullie davvenen (bidden), weet voor Wie jullie staan. Daarmee zal je de Olam Haba verdienen (3). Vergelijk nu deze woorden van Rabbi Eli ezer met zijn woorden in Pirkee Awot [2:10]: De Kavod (eer) voor je vriend zij je dierbaar als de jouwe (1), wordt niet snel kwaad, kom de dag voor je dood tot inkeer, warm je bij het vuur van Talmiedee Chachamiem (2). Dit is precies van Yeshua ons leert! Je moet de medemens liefhebben omdat Ik hem heb geschapen, naar Mijn Evenbeeld, en van Mijn Geest heb Ik hem ingeblazen. Waarom denk je dat jouw Nesjama (ziel) groter is dan die van een ander? We ahavta lere acha kamocha Houd van de medemens als van jezelf, Ik ben G d [Leviticus 19:18]. Het grootste gebod En een der schriftgeleerden, tot Hem komende, hoorde, dat zij met elkander redetwistten, en overtuigd, dat Hij hun goed geantwoord had, vroeg hij Hem: Welk gebod is het eerste van alle? Yeshua antwoordde: Het eerste is: Hoor, Israël, Adonai, onze G d, Adonai is één, en jij zult adonai, uw G d, liefhebben uit geheel uw hart en uit geheel uw ziel en uit geheel uw verstand en uit geheel uw kracht. Het tweede is dit: We ahavta lere acha kamocha Houd van de medemens als van jezelf. Een ander gebod, groter dan deze, bestaat niet. En de schriftgeleerde zeide tot Hem: Inderdaad, Meester, naar waarheid hebt jij gezegd, dat Hij één is en dat er geen ander is dan Hij. En Hem lief te hebben uit geheel het hart en uit geheel het verstand en uit geheel de kracht, en de naaste lief te hebben als zichzelf, is meer dan alle brandoffers en slachtoffers. En Yeshua, ziende, dat hij verstandig geantwoord had, zeide tot hem: jij zijt niet verre van het Koninkrijk G ds. En niemand durfde Hem meer iets vragen. Markus 12:

4 Op een andere wijze komt dezelfde gedachte tot uitdrukking in Midrasj Raba [Bereesjit Raba 24:5]: Rabbi Akiva zei: ve ahavta lere acha kamocha, dit is een groots principe in de Tora: opdat je niet zult zeggen: omdat ik te schande ben gezet zo zal ook mijn medemens samen met mij tot schande zijn. Rabbi Tanchoema zei: als je zo handelt: weet wie je te schande maakt: iemand die naar Zijn Evenbeeld is geschapen. Naastenliefde is niet slechts een norm ter verbetering van de maatschappij, maar ook een norm ter verbetering van de ziel, het Evenbeeld van G d. En zo is het niet verwonderlijk dat diezelfde G ddelijke ziel bij het afscheid van het lichaam, alles wat bereikt is op het vlak van de intermenselijke liefde merkt en voelt: Als jij van de medemens houdt, ben Ik trouw je de beloning te betalen want inderdaad, de mens bereikt geestelijke verheffing bij het houden van de ander. Sjabbat is een wezenstrek van het Jodendom Maar de zevende dag zal heilig voor jullie zijn, een rustdag voor Hasjem (G d) (35:2). Voordat we het Misjkan, het Heiligdom mochten bouwen werd ons eerst de Sjabbat-rust aangezegd. De Sjabbat belangrijker is dan de bouw van het reizende Heiligdom. De Sjabbat is een geschenk: Hasjeem zei tegen Mosje: `Ik heb een prachtig cadeau voor jullie in mijn schatkamer: de Sjabbat. Vertel de Bnee Jisraeel dat ik die aan hen wil schenken (Midrasj). Sjabbat is niet zo zeer een mitswa maar eerder een essentie van het Jodendom. Dit blijkt ook uit de kiddoesj, de inwijding van de Sjabbat op vrijdagavond. We zeggen niet: G d heeft ons de Sjabbat geboden maar G d heeft ons geheiligd met Zijn geboden en welbehagen in ons gevonden, ons de heilige Sjabbat gegeven met liefde en welwillendheid als een erfenis. Sjabbat is niet slechts een geheel van geen verboden maar een geliefd erfelijk cultuurgoed. Aan sommige mensen kun je zien dat het Sjabbat is geworden, ook al heb je even niet op de klok gekeken. Hasjem heiligde één dag per week en zegende die (Genesis 2:3). De heiligheid van de Sjabbat is tastbaar. Door niet te werken tonen wij te beseffen, dat G d de Schepper van het universum is. Wij doen de 39 creatieve werkzaamheden niet om G d ook hierin zo veel mogelijk na te doen. Een Midrasj vertelt over de cruciale rol van de Sjabbat in ons menszijn: De Sjabbat sprak tot G d: Alles wat U geschapen heeft, heeft een partner. Maar ik heb geen partner!. Toen sprak G d tot de Sjabbat: Het volk Israël zal je partner zijn De Sjabbat is niet meer weg te denken uit ons Joodse leven. Het is een integraal onderdeel geworden van ons Joodse leven. Is de Sjabbat niet de `mag-niet-cultus? Nee. Door allerlei beperkingen leren we ons concentreren waar het echt om gaat in het leven. 3

5 De rest van de week is te gejaagd. Alleen op Sjabbat kunnen we ons bezinnen op onze werkelijke levensbestemming. De Sjabbat is niet alleen een teken van verbondenheid tussen G d en Zijn volk. De Sjabbat is onze levensgezellin. Alleen met de Sjabbat kunnen we leren wat ons ware ik is. De Sjabbat heet heilig. Heiligen betekent apart zetten. Maar ook: tot bestemming brengen. Heilig is ook het huwelijk. De partners gaan elkaars uiteindelijke bestemming vormen. Dit beeld past ook bij de verbintenis van het Joodse volk en de Sjabbat. De Sjabbat is als de bruid die iedere vrijdagavond door de bruidegom Israël weer opnieuw wordt verwelkomd: Lecha dodi kom o bruid. De rythmische, wekelijkse cyclus houdt onze relatie met onze Sjabbat-status, onze ware aard en bestemming vers en fris als in het Joodse huwelijk, waarin 12 dagen van onthouding de partners behoedt voor sleur. Op Sjabbat komen we tot onszelf en worden we weer één met G d en ons gezin. De mens moet rusten op Sjabbat want G d rustte. De Sjabbat is in feite het ideaal van het navolgen van G d. Wanneer men op Sjabbat rust, doet men dat omdat men zich met de Schepper identificeert. G d gaf het voorbeeld. We moeten weten waar te stoppen. Nog groter dan onze creatie-lust is ons vermogen om grenzen te stellen, om datgene wat wij gecreëerd hebben te beheersen. We moeten voorkomen dat onze scheppingen ons gaan overheersen. Juist in onze tijd is dit gevaar groter dan ooit. Het gaat uiteindelijk om de identificatie met G d. Het doel van deze aardse Schepping is het G ddelijk element achter deze G dsverduistering te zoeken. Dat kunnen we op verschillende manieren doen maar de Joodse weg is het imiteren van G d. Iedere mens heeft een vonkje G ddelijkheid in zich en kan dat stukje bij beetje leren ontplooien. De Sjabbat is daarvoor geschapen en is daarom een wezenstrek van ons geloof. Voetnoten: - Midrasj (Hebreeuws: ;מדרש "onderzoek" of "uitleg", meervoud midrasjim) is een Hebreeuws woord dat op de methode van exegese van Bijbelse teksten duidt. Midrasj kan ook verwijzen naar een compilatie van lessen, in de vorm van commentaar over de Tora (Tenach). - De Tora is in 54 sidrot (enkelvoud sidra) verdeeld. Elke sidra is op haar beurt weer onderverdeeld in zeven parsjiot (enkelvoud parasja). Een Sidra is dus een schriftgedeelte van de parasja. 4

6 Het persoonlijke verlangen om les te geven. De grootste zonde die wij als volk hebben begaan is het gouden kalf. Als wij een zuiver leven en zuivere gemeente willen leiden moeten wij de instructies volgen van onze meester Yeshua, die hij ons heeft gegeven in de Tora. Hoe doen we dat? Elke gezin en gemeente heeft een Betsalel nodig in zijn eigen generatie, omdat dit ons behoud en bewaard voor afgoderij avoda zara. Alleen dan kunnen we een tegenwicht bieden, om niet meer op het nivieau van het gouden kalf te komen. In het Bijbelboek Efeze 4 staat geschreven over de gaven die Hasjem aan de gemeente heeft gegeven in de vorm van mensen: En Hij heeft zowel sjliechiem (apostelen) als Neviïem (profeten) gegeven, zowel sommige zijn begaafd in inspanningen voor Rebbe, Melech HaMasjiach, en sommige begeleiden mashgichiem Roechanijim (spirituele opzichters), dit zijn ro'iem (herders) en Moriem (leraars) in de gemeente, de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Masjiach, totdat wij allen de eenheid emoena (geloof) en de da'at (volle kennis) van de Ben HaElohim (zoon van G d) bereikt hebben, de mannelijke rijpheid, de maat van de volwassenheid van de Melo (volheid) van de Messias. - Ha Efesi iem/efeze 4:11-13 Wie was Betsalel? Zie, Ik heb bij name geroepen Betsalel... van de stam van Juda... en ik heb met hem Oholiav benoemd... van de stam van Dan - Exodus 31: 1, 6 Geen stam was groter dan die van Juda, en niemand meer was zo bescheiden dan de stam van Dan.... Zei G d: "Laat die degene komen en geassocieerd worden met de andere, zodat niemand je [zijn collega] kan verachten of arrogant zijn, Want groot en klein zijn gelijk in de ogen van G d." - Midrasj Tanchoema Betsalel werdt persoonlijk bij name genoemd door G d, om de Aron HaBriet (Ark van het Verbond) in de Misjkan (tabernakel) te bouwen. Zie Sjemot/Exodus 31:1-5. Daarnaast was Betsalel ook verantwoordelijk voor de priesterkleding, die gemaakt moest worden. Zie ook Sjemot/Exodus 31:10 Commentaar van de Baal HaTurim: "De naam van Betsalel wordt niet genoemd in samenhang met iets van de inrichting (van de Misjkan) behalve met de Ark van het Verbond. Betsalel heeft de letterwaarde van 153. Dit leert ons wie hij was (zoals zijn naam al aangeeft) בצלאל in de shaduw (bescherming) van El. Hij kende persoonlijk het geheim van de ark en van de wagen. Want de ark komt overeen met de troon van Glorie." - Artscroll Baal HaTurim Chumash Exodus 37:1, pg 948 Voetnoot: צ ל ל "in de shaduw (bescherming) van El," is afgeleid van 2 werkwoorden tsalal (*1212) בצלאל - Betsalel (*6751) wat o.a. tsel: shaduw betekent. Het woord tsel shaduw komt de eerste keer voor in Bereesjiet 19:8. Strongnummer 6738 Hebrew. tweede werkwoord is El א ל (*410) van o.a. het woord G d.in Bereesjiet 14:18 komt dit woord voor de eerste keer voor. Strongnummer 410 Hebrew. 5

7 Wat is nog meer zo bijzonder aan deze man? Betsalel was niet alleen een zeer bekwame vakman, maar ook zeer bekwaam Tora onderwijser! Over dit onderdeel word vaak overheen gelezen. Hij onderwees het gehele volk in passie in verstand en wijsheid. De geheime ingrediënten om kosjer onderwijs te geven zijn: Tegenwoordig claimen veel mensen dat ze goed Bijbelonderwijs kunnen geven en uitleggen. Niet iedereen kan onderwijs geven! Waarom niet? Er word tegenwoordig niet meer gekeken naar ware de basiselementen, die een persoon nodig heeft om goede en betrouwbare onderwijs te geven. De eisen die hiervoor namelijk vereist zijn is: chochma (wijsheid), bie'na (begrip en inzicht) en da at (volle kennis,waarheid). Zie Sjemot/Exodus 35:31 waarom zijn deze begripen zo belangrijk? Dit is belangrijk omdat: echte wijze mannen persoonlijk in relatie met G d de instructies van de Tora volgen. Want de ware Tora leidt naar Masjiach, die ons in staat stelt deze gavens te bezitten en te ontwikkelen, waardoor wij in staat zijn onze gemeenschap te onderhouden in da at BeElohim (volle kennis,waarheid in G d) en daarmee volle bescherming bieden tegen grote gevaren zoals o.a. lauwheid! In het Hebreeuwse Bijbelboek Hitĝalloet voor ons meer bekend als het Bijbelboek genaamd Openbaringen, lezen we in hoofdstuk 3:15-17, dat Jochanan (Johannes) ons een waarschuwing geeft tegen de Kehila (gemeente) in Sardis, Ik heb da'at (volledige kennis,waarheid) over jullie ma asim (werken,daden) dat jullie nog kar (koud) nog cham (heet) zijn. Ik wensde dat jullie kar (koud) zouden zijn of cham (heet)! Maar omdat jullie posjer (lauw) zijn en omdat jullie geen van beide zijn cham (heet) nog kar (koud). Sta Ik op het punt jullie uit te spugen uit mijn mond. Omdat jullie zeggen, Ik ben ashier (rijk) en je bent welgesteld geworden en in niks ben ik nitzrach (afhankelijk). Niet realiserende dat jullie niet da'at (volledige kennis,waarheid) hebben, dat jullie ellendig en erbarmelijk en arm en blind en naakt zijn! Hitĝalloet/Openbaringen 3:15-17 Wij moeten zuinig zijn op onze Betsalel s in onze gemeente! We moeten dus erg zuinig zijn op deze mensen in onze Kehila (gemeenschap). Zij behoeden ons o.a. voor hoogmoed. G d weerstaat de hoogmoedigen! Zie de Bijbelboeken Misjlee/spreuken 3:34, Ja'akov/Jakobus 4:6.Echte leraren zijn degene, die deze waardevolle talenten bezitten en die inzetten voor de gemeenschap. Dit is om jou en mij naar Masjiach te leiden. Waardoor Masjiach in ons midden duidelijk zichtbaar gaat worden. Dit is door ons eigen houdingsaspect en karakter. Laat je ja een ja zijn en je nee een nee! In het Hebreeuwse Bijbelboek Mattai voor ons meer bekend als het Bijbelboek genaamd Mattheüs.In hoofdstuk 25:35-40 lezen we over wat ons houdingsaspect en karakter zou moeten zijn, om mede onze Betsalel in onze gemeente op te laten opgroeien en te laten zichtbaar worden. Want Ik heb honger geleden en jij hebt Mij te eten gegeven. Ik heb dorst geleden en jij hebt Mij te drinken gegeven, Ik ben een vreemdeling geweest en jij hebt Mij gehuisvest, naakt en jij hebt Mij gekleed, ziek en jij hebt Mij bezocht; Ik ben in de gevangenis geweest en jij zijt tot Mij gekomen.en de Koning zal hun antwoorden en zeggen: Amen ve amen, Ik zeg u, in zoverre jij dit aan één van deze mijn minste broeders hebt gedaan, hebt jij het Mij gedaan. 6

8 Wij moeten zijn als Betsalel De ware gemeente is bedoeld om ons bekwaam te maken, doormiddel van samenwerking onder en met elkaar. Waar de ene de hand is en andere de voet. Met gezamenlijk als doel om gezamenlijk volwassen en wijs te worden in Masjiach. Daarnaast heeft het ook functie om ons als groep bij elkaar te houden! Betsalel bezat daarnaast het talend Chasj Onderwijs nog twee hele belangrijke talenten Choesj en Chesjek. Let op echte onderwijzers zijn nooit alleen. Ze doen dit vaak in tweetallen, of meer. Betsalel s zijn geen einzelgängers. Dit deed hij samen met Oholiav uit de stam van Dan. Zie Sjemot/Exodus 35:34. Choesj = talend Chasj = Onderwijs Chesjek = verlangen De letterwaarde van de naam Betsalel is gelijk aan het getal 153 De letterwaarde (grammatica) van de naam Betsalel is gelijk aan het getal 153. En in parasjat Noach zijn er precies 153 versen. Interessant is de overeenkomst tussen Betsalel en Noach. beide bouden een תבה ark, om zo de mensheid in stand te houden en te onderhouden. De getalwaarde van de naam Betsalel! (ב) Bet = (צ), 2 Tsadi = 90, (ל) Lamed = 30, (א) Alef = Lamed = 30: Totaal 153 (ל) 1, De getalswaarde 153 komt o.a nog meer voor in de Hebreeuwse woorden: HaPesach - Pesach = 153. Eveneens de uitdrukkingen uit de Tora: Beni HaElohim - "zonen Gods". (Bereesjiet/Genesis 6:4). Beni HaElohim (ב) Bet = 2, (נ) Nun = 50, (י) Jod = 10, (ה) He = 5, (א) Alef = 1, (ל) Lamed = Mem = 40: Totaal 153 (ם) 10, = Jod (י) 5, = He (ה) 30, Maar ook bij de uitdrukkingen: Ani Hasjem elecha - Ik ben Adonai jullie G d (Jesha jahoe/jesaja 43.3), Hoe el aman -Hij is trouw (Leviticus 12.7), Jinchilena - om te erven (Deut. 1.38). 7

9 Slot woord. Yeshua de ware Betsalel in hemel en op aarde! Kort na Yeshua's opstanding openbaarde Hij zich aan de talmidiem (discipelen) bij het meer van Galilea. Yeshua staat aan de oever en vraagt zijn talmidiem (Leerlingen), die zich in een boot bevinden of zij iets te eten voor Hem hebben. Zijn talmidiem antwoorden met nee. Zij hadden de hele nacht gevist, maar hadden niets gevangen. Het werd al ochtend en te laat voor een goede vangst. Yeshua zegt dat zij de netten aan de rechterzijde moeten uitwerpen en belooft hen dat ze dan vis zullen vinden. Zij doen dat en vangen inderdaad een grote hoeveelheid vis. Zie Jochanan/Johannes 21:1-14 Geheim van de getalwaarde van 153 en de reshet? Daarom,Shimon Keefa ging op en sleepte het reshet (net), naar de kust, vol van grote daĝiem (vissen), me aa ve chamishiem oeshlosj'a (honderd,vijftig en drie), en hoewel het er bij elkaar zoveel waren, scheurde het reshet (net) niet. Jochanan 21:11 * reshet letterwaarde (8 x 153) Bijzonder is nog dat de getalswaarden van zowel het Griekse woord reshet (visnet) als van het woord daĝiem (vissen) precies 8 x 153 is. In de Bijbel wijst het getal 8 altijd naar de 8e dag, het tijdstip waarop Olam Haba (toekomende wereld) aanbreekt. Het is ook de dag van de besnijdenis. Malchoet Hashamajim (De besora van het koningrijk) is het brengen van de daĝiem (vissen). In de galoet (diaspora), joden en gojim) terug naar het land (Israël), uit de Zeeën (naties), om zo samen op het strand te zijn te midden van de zandkorrels (zonen van Avraham avinoe), om zo het land te beërven, zoals er geschreven is in Jochanan/Johannes 11:49-54 Yeshua is degene die de (vissen) de Joodse balingen verzameld. en nodigd de gojim (niet joden) uit, om te grijpen naar de tzitzit van het joodse volk. en zo ook hun te volgen naar het land. Hij is degene die daĝ (vis) en lechem (brood) uitdeeld, terwijl zijn talmidiem de vissen nog moesten brengen. Yeshua is de net als Betsalel een zeer bekwame vakmanarchitect, bouwer van de de ware Misjkan (tabernakel). Maar bovenal een zeer bekwaam onderwijser. Laten wij dit goede voorbeeld volgen! Vraag: Zit jij al in het visnet? Shalom, Shabbat -בת שלום Rabbi David Prins ''Wie zich vernedert,hij zal verhoogt worden door De heilige gezegend is Hij, maar wie zich zelf verhoogt in arrogantie en trots, hij zal vernedert worden door De heilige gezegend is Hij. - Talmoed bavli traktaat Eroevin 13b 8