Rijksbegroting 2018 iv Koninkrijksrelaties en h BES-fonds

Transcriptie

1 Rijksbegroting 2018 iv Koninkrijksrelaties en h BES-fonds

2 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar IV Vaststelling van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H) voor het jaar 2018 Nr. 1 VOORSTEL VAN WET 19 september 2017 Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat ingevolge artikel 105 van de Grondwet de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Rijk bij de wet moet worden vastgesteld en dat in artikel 1 van de Comptabiliteitswet 2001 wordt bepaald welke begrotingen tot die van het Rijk behoren en dat de inrichting van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het BES-fonds moet geschieden met inachtneming van de bepalingen van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba; Zo is het, dat Wij, de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze: Artikel 1 De bij deze wet behorende begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV) voor het jaar 2018 wordt vastgesteld. Artikel 2 De bij deze wet behorende begrotingsstaat van het BES-fonds voor het jaar 2018 wordt vastgesteld. Artikel 3 De vaststelling van de begrotingsstaten geschiedt in duizenden euro s. kst iv-1 ISSN s-gravenhage 2017 Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 1 1

3 Artikel 4 Deze wet treedt in werking met ingang van 1 januari van het onderhavige begrotingsjaar. Indien het Staatsblad waarin deze wet wordt geplaatst, wordt uitgegeven op of na deze datum van 1 januari, treedt zij in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van dat Staatsblad en werkt zij terug tot en met 1 januari. Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren die zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden. Gegeven De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 1 2

4 Vastgestelde begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV) voor het jaar 2018 (Bedragen x 1.000) Art.nr. Omschrijving Vastgestelde begroting Verplichtingen Uitgaven Ontvangsten Totaal Beleidsartikelen 1 Waarborgfunctie Bevorderen sociaal-economische structuur Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen Niet-beleidsartikelen 6 Apparaat Nominaal en onvoorzien Vastgestelde begrotingsstaat van het BES-fonds voor het jaar 2018 (Bedragen x 1.000) Art.nr. Omschrijving Vastgestelde begroting Verplichtingen Uitgaven Ontvangsten Totaal Beleidsartikel 1 BES-fonds Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 1 3

5 Geraamde uitgaven verdeeld over de beleidsartikelen en de niet-beleidsartikelen (bedragen x 1.000) Koninkrijksrelaties (IV) Apparaat; Nominaal en onvoorzien; Waarborgfunctie; Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen; Bevorderen sociaaleconomische structuur; Geraamde ontvangsten verdeeld over de beleidsartikelen en niet-beleidsartikelen (bedragen x 1.000) Koninkrijksrelaties (IV) Apparaat; 0 Nominaal en onvoorzien; 0 Waarborgfunctie; Bevorderen sociaaleconomische structuur; Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen; Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 1 4

6 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar IV Vaststelling van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H) voor het jaar 2018 Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING Inhoudsopgave A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGS- WETVOORSTEL 3 B. BEGROTINGSTOELICHTING 4 1. Leeswijzer 4 2. Beleidsagenda Koninkrijksrelaties 6 Overzichtstabel belangrijkste beleidsmatige mutaties 7 Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven 8 Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen 8 Overzicht van risicoregelingen Beleidsartikelen Koninkrijksrelaties 14 Artikel 1 Waarborgfunctie 14 Artikel 4 Bevorderen sociaaleconomische structuur 18 Artikel 5 Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen De niet-beleidsartikelen Koninkrijksrelaties 24 Artikel 6 Apparaat 24 Artikel 7 Nominaal en onvoorzien Beleidsagenda BES-fonds Beleidsartikel BES-fonds 27 Artikel 1 BES-fonds 27 7 Bijlagen 30 Bijlage 1: Verdiepingshoofdstuk Koninkrijksrelaties 30 Bijlage 2: Verdiepingshoofdstuk BES-fonds 36 Bijlage 3: Moties en toezeggingen 37 Bijlage 4: Subsidies 45 Bijlage 5: Overzicht evaluatie- en overig onderzoek 46 kst iv-2 ISSN s-gravenhage 2017 Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 1

7 Bijlage 6: Overzicht rijksuitgaven Caribisch Nederland 48 Bijlage 7: Overzicht belasting- en premieontvangsten Caribisch Nederland 52 Bijlage 8: Overzicht eilandelijke inkomsten 53 Bijlage 9: Overzicht renteloze leningen Caribisch Nederland 56 Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 2

8 A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETS- VOORSTEL Wetsartikel 1 en 2 De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. In afwijking van het derde lid is besloten de begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties en de begrotingsstaat van het BES-fonds in één wet te laten vaststellen, op grond van artikel 1, vijfde lid, van de Comptabiliteitswet Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaten voor het aangegeven jaar vast te stellen. Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota. Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde begrotingstoelichting). De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 3

9 B. BEGROTINGSTOELICHTING 1. LEESWIJZER Algemeen Inleiding Voor u ligt de begroting 2018 voor Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds. Groeiparagraaf Ten opzichte van de begroting 2017 zijn er geen belangrijke wijzigingen opgenomen. Beleidsagenda s De beleidsagenda s Koninkrijksrelaties en BES-fonds geven een kernachtig overzicht van de hoofdlijnen van het beleid. De beleidsagenda voor Koninkrijksrelaties (IV) wordt afgesloten met vier overzichten: Overzichtstabel belangrijkste mutaties In dit overzicht zijn de belangrijkste beleidsmatige mutaties opgenomen. Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven In dit overzicht zijn de niet-juridisch verplichte uitgaven opgenomen. Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen In de meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen is per artikel voor de periode opgenomen wanneer een beleidsdoorlichting is gerealiseerd of gepland. De aanvullende informatie is opgenomen in bijlage 5 «Evaluatie- en overig onderzoek». Overzicht van risicoregelingen In de beleidsagenda is een tabel «verstrekte garanties en verstrekte leningen» opgenomen. De beleidsartikelen In de beleidsartikelen staan de beleids- en de financiële informatie over de voorgenomen uitgaven. De begroting Koninkrijksrelaties is opgebouwd uit drie beleidsartikelen: artikel 1 Waarborgfunctie, artikel 4 Bevorderen sociaaleconomische structuur en artikel 5 Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen. De begroting van het BES-fonds kent één beleidsartikel: artikel 1 BES-fonds. Een beleidsartikel is opgebouwd uit de volgende elementen: A Algemene doelstelling B Rol en verantwoordelijkheid C Beleidswijzigingen D1 Budgettaire gevolgen van beleid D2 Budgetflexibiliteit E Toelichting op de instrumenten Budgetflexibiliteit De peildatum van de gepresenteerde budgetflexibiliteit (juridisch verplicht) is 1 januari Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 4

10 De niet-beleidsartikelen De begroting Koninkrijksrelaties bevat twee niet-beleidsartikelen: artikel 6 Apparaat en artikel 7 Nominaal en onvoorzien. Bijlagen De bijlagen 1 en 2 bevatten de verdiepingshoofdstukken voor Koninkrijksrelaties en BES-fonds. Bijlage 3 is een overzicht van de moties en toezeggingen voor beide hoofdstukken. Vervolgens volgt voor Koninkrijksrelaties een overzicht subsidies (bijlage 4) en een overzicht evaluatie- en overig onderzoek (bijlage 5). Met betrekking tot het BES-fonds volgen het overzicht rijksuitgaven Caribisch Nederland (bijlage 6), het overzicht belasting- en premieontvangsten Caribisch Nederland (bijlage 7), het overzicht eilandelijke inkomsten (bijlage 8) en het overzicht renteloze leningen Caribisch Nederland (bijlage 9). In de verdiepingsbijlage worden de beleidsmatige en technische mutaties toegelicht die groter zijn dan of gelijk zijn aan de ondergrens zoals deze in de Rijksbegrotingsvoorschriften 2017 is opgenomen. Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) In miljoen Beleidsmatige mutaties (ondergrens in miljoen) 1. Waarborgfunctie Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 1 mln. 4. Bevorderen sociaaleconomische structuur Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln. 5. Schuldsanering/lopende inschrijving/ leningen Verplichtingen / Uitgaven: 1/2 mln. Ontvangsten: 1 mln. 6. Apparaat Verplichtingen / Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 7. Nominaal en onvoorzien Verplichtingen / Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1. BES-fonds Verplichtingen / Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln. Technische mutaties (ondergrens in miljoen) Verplichtingen / Uitgaven: 4 mln. Ontvangsten: 2 mln. Verplichtingen / Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2mln. Verplichtingen / Uitgaven: 2/4 mln. Ontvangsten: 2 mln. Verplichtingen / Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: Verplichtingen / Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: Verplichtingen /Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 5

11 2. DE BELEIDSAGENDA KONINKRIJKSRELATIES Beleidsprioriteiten Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier autonome landen. Het Koninkrijk vervult de waarborgfunctie: als de landen (Curaçao, Sint Maarten, Aruba of Nederland) niet zelfstandig kunnen voldoen aan de verantwoordelijkheid voor rechtszekerheid, deugdelijk bestuur en de bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden van hun inwoners, dan komt de verantwoordelijkheid van het Koninkrijk in beeld. Het Statuut geeft het Koninkrijk de instrumenten om aan die verantwoordelijkheid invulling te geven. Op grond van het Statuut kunnen de landen elkaar tevens hulp en bijstand verlenen. Vanwege regionale en mondiale ontwikkelingen beperkt de samenwerking tussen de landen zich niet alleen tot het Koninkrijk maar ook daarbuiten. Bestuurlijke ontwikkeling Curaçao, Aruba en Sint Maarten dragen zelf verantwoordelijkheid voor bestuurlijke ontwikkeling. Om de bestuurskracht op Curaçao, Aruba en Sint Maarten verder te versterken wordt daar waar nodig en mogelijk binnen het Koninkrijk samenwerking gezocht. Bijvoorbeeld door gezamenlijke trainingen van het ambtelijk apparaat te organiseren, door samenwerking met Nederlandse gemeenten te faciliteren en door gezamenlijk de wetgevings- en juridische functie verder te versterken. Ook voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius geldt dat een goed functionerend bestuur en ambtenarenapparaat noodzakelijk zijn voor de bestuurlijke, democratische en sociaaleconomische ontwikkeling. Onder andere wordt geïnvesteerd in jong talent. Zo zijn er op Bonaire traineeplekken voor jonge ambtenaren geïntroduceerd. Rechtshandhaving (Team Bestrijding Ondermijning) De geografische ligging en de geringe omvang maken de eilanden kwetsbaar voor de (internationaal) georganiseerde misdaad. De geïntensiveerde aanpak van met name de ondermijning van de rechtsstaat en high impact crimes is effectief gebleken. De extra inzet van het Recherche Samenwerkingsteam, het Openbaar Ministerie en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie (Team Bestrijding Ondermijning, TBO) vanuit Sint Maarten wordt vanaf 2018 door een extra budgettaire impuls voortgezet met vier jaar. Vanwege het grensoverschrijdende karakter van de problematiek strekt de werking van het TBO verder dan het land Sint Maarten. In 2018 richt de aanpak zich op vernieuwing en verbreding van samenwerking in de regio, alsmede met internationale partners. Financieel toezicht De financiële situatie in de landen blijft kwetsbaar. Financieel toezicht is sinds 10/10/10 ingesteld voor Curaçao en Sint Maarten op grond van de Rijkswet financieel toezicht en voor Aruba sinds 2015 in de Landsverordening Aruba financieel toezicht. Voor de openbare lichamen zijn regels voor dit toezicht sinds 2010 neergelegd in de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Ook in 2018 en de jaren erna zal de inzet van de regeringen van de landen er op gericht moeten zijn om de financiën duurzaam op orde te krijgen en te houden. Op Sint Eustatius heeft de financiële situatie bijzondere aandacht. In 2018 zal aan de specifieke ondersteuning die Nederland levert een vervolg worden gegeven, onder meer op basis van het rapport van de commissie Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 6

12 van wijzen die onderzoek doet naar het functioneren van het openbaar lichaam. Belangrijkste beleidsmatige mutaties t.o.v. vorig jaar (ontvangsten, uitgaven en niet-belastingontvangsten) Opbouw uitgaven (x 1.000) art. nr Stand ontwerpbegroting 2017 (inclusief NvW) Mutatie 1 e suppletoire begroting Belangrijkste mutaties ) Verlenging TBO ) Kustwacht ) Overige mutaties Stand ontwerpbegroting Toelichting: 1. Verlenging TBO De geïntensiveerde aanpak van met name ondermijning en high impact crimes is effectief gebleken. Daarom wordt de reeds ingezette koers op de aanpak van de georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit gecontinueerd. De inzet van het Team Bestrijding Ondermijning is vanaf 2018 verlengd met vier jaar. 2. Kustwacht Met het oog op de veiligheidssituatie in het Caribisch deel van het Koninkrijk wordt incidenteel 8 mln. beschikbaar gesteld aan de Kustwacht gelijk verdeeld over de jaren 2017 en 2018 voor het plegen van onderhoud en oplossen exploitatietekort en de ondersteuning van andere defensieonderdelen aan de Kustwacht. Opbouw ontvangsten (x 1.000) art. nr Stand ontwerpbegroting 2017 (inclusief NvW) Mutatie 1 e suppletoire begroting Belangrijkste mutaties ) FDA Overige mutaties Stand ontwerpbegroting Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 7

13 1. FDA De restmiddelen FDA zijn teruggevloeid naar de KR begroting. Deze middelen worden, conform de beheersovereenkomst tussen Aruba, Nederland en Fondo Desaroyo Aruba (FDA), weer ingezet ten behoeve van het land Aruba. Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven en bestemming (bedragen x 1.000) Art.nr. Naamartikel ( tot. uitg. art.) 4 Bevorderen sociaaleconomische structuur ( ) Juridisch verplichte uitgaven (60%) Niet-juridisch verplichte uitgaven (40%) Totaal aan niet verplichte uitgaven Bestemming van de niet-juridisch verplichte uitgaven kennisoverdracht, onderzoek en communicatie ( 4.368) Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen (realisatie) (planning) Artikel Naam artikel Geheel artikelonderdeel? 1 Waarborgfunctie U U Ja 4 Bevorderen autonomie Koninkrijksrelaties 4.1 Aruba, Curaçao en Sint Maarten U Nee 4.2 Caribisch Nederland U Ja 5 Schuldsanering/ lopende inschrijving/ leningen U U Ja Toelichting: Artikel 4 Bevorderen autonomie Koninkrijksrelaties De oplevering van de doorlichting is verschoven van 2016 naar 2017 (Kamerstukken II, , , nr. 5). De volgende beleidsdoorlichting is voorzien in Artikel 4.1 Aruba, Curaçao en Sint Maarten De onder artikelonderdeel 4.1 geraamde pensioentoelagen ( 5,0 mln.) worden niet in de beleidsdoorlichting meegenomen. Artikel 4.2 Caribisch Nederland De evaluatiecommissie Caribisch Nederland onder voorzitterschap van mevrouw Spies heeft in 2015 haar rapport uitgebracht en de kabinetsreactie is in mei 2016 aan de Tweede Kamer gestuurd. Caribisch Nederland loopt daarom niet mee in deze beleidsdoorlichting. Voor een overzicht van de gerealiseerde beleidsdoorlichtingen en evaluaties wordt verwezen naar de meest recente jaarverslagen en/of de site van het Ministerie van Financiën: beleidsevalutaties. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 8

14 Voor de meerjaren planning van de beleidsdoorlichtingen en evaluaties wordt verwezen naar de bijlage bij deze begroting: «Evaluatie- en overig onderzoek». Voor de gerealiseerde beleidsdoorlichtingen en overige evaluaties zijn hyperlinks opgenomen die meteen verwijzen naar de betreffende documenten. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 9

15 Overzicht van risicoregelingen Overzicht verstrekte garanties (bedragen x 1.000) Artikel Omschrijving Uitstaande garanties Geraamd te verlenen Geraamd te vervallen Uitstaande garanties Geraamd te verlenen Geraamd te vervallen Uitstaande garanties Garantieplafond Totaal plafond Schuldsanering/ lopende inschrijving/ leningen (vanaf 2016) Leningen aan het land Aruba Voorschotten 9e Europees Ontwikkelings Fonds (EOF) Totaal Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 10

16 Leningen aan het Land Aruba Deze post heeft betrekking op een door Nederland verstrekte garantstelling van leningen aan het Land Aruba vallende onder Staatsgarantie. De leningen zijn gedurende de periode uitgegeven door de Nederlandse Investeringsbank voor Ontwikkelingslanden (NIO). Vanwege de toenmalige financiële situatie van Aruba is door Nederland een garantstelling gegeven. Het garantieplafond is gekoppeld aan de hoogte van de uitstaande lening en wordt per aflossing van Aruba verlaagd met datzelfde bedrag. Het betreft hier een leningenportefeuille met diverse looptijden. De langst lopende lening eindigt in Aruba heeft tot op heden nog geen aflossing gemist. Voor deze garantie is geen begrotingsreserve aanwezig en wordt geen premie afgedragen als vergoeding voor de afgegeven garantie. 9e Europees Ontwikkelings Fonds (EOF) De garantstellingen zijn op verzoek van de Europese Commissie in het kader van het Europees Ontwikkelings Fonds (EOF) verstrekt door Nederland. De Europese Commissie verlangt van de lidstaten, bij projecten niet vallend binnen de Europese grenzen, een garantstelling voor individuele Landen en gebieden overzee (LGO s). De uitvoering van de projecten vindt plaats op Curaçao, Sint Maarten en Caribisch Nederland en hebben betrekking op het Sociaal Infrastructuur-programma en het Bonaire riolerings- en waterzuiveringsprogramma. Het sociaal infrastructuur programma eindigt, en de garantie vervalt daarmee. Het riolerings- en waterzuiveringsprogramma ondervindt vertraging door een arbitragezaak. De garantie moet daarom worden verlengd met twee jaar (2019). Voor de jaren t/m 2017 zijn er geen uitgaven en ontvangsten op garanties geraamd, omdat er geen indicaties zijn dat Aruba niet aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen en de EC op dit moment geen beroep op de garantiestelling heeft gedaan. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 11

17 Overzicht verstrekte leningen (bedragen x 1.000) Artikel Omschrijving Uitstaande lening 5. Schuldsanering/ lopende inschrijving/ leningen Looptijd lening Begrotingssteun Aruba jaar Lening Ontwikkelingsbank van de Nederlandse Antillen (OBNA) jaar Maatregel Tussenbalans jaar Water- en Energiebedrijf Aruba jaar Leningen lopende inschrijving Curaçao jaar Leningen lopende inschrijving Sint Maarten jaar Toelichting Begrotingssteun Aruba In 1985 tot 1988 is aan Aruba een begrotingssteun verleend in de vorm van een lening van 45,4 mln. met een jaarlijkse rente van 2,5%. Vanaf eind 1994 vindt aflossing plaats in 25 jaarlijkse termijnen van 1,8 mln. Eind 2018 zal de laatste aflossing plaatsvinden. Lening OBNA Dit betreft een lening aan de Ontwikkelingsbank van de Nederlandse Antillen (OBNA) ten behoeve van aanvullende liquiditeiten steun. Maatregel Tussenbalans In het kader van de maatregel Tussenbalans zijn met ingang van 1991 begrotingsleningen verstrekt aan Aruba ter financiering van projecten, waarvan een bepaald rendement verwacht mag worden. De leningen hebben een looptijd van 30 jaar, waarvan de eerste acht jaar vrij van aflossing zijn. Het jaarlijkse rentepercentage is 2,5%. In 2025 zullen de laatste aflossingen plaatsvinden. Water- en Energiebedrijf Aruba (akte 263-JZ/1995) Het betreft een begrotingslening ten behoeve van het Water- en Energiebedrijf NV gevestigd te Aruba. De lening is verstrekt voor het aldaar verrichten van een groot aantal investeringen voor de renovatie en uitbreiding van het Water- en Energiebedrijf. Deze leningsovereenkomst is opgesteld in Arubaanse valuta ad AFL 28 mln. ( 10,9 mln.). Inmiddels is er op deze lening een bedrag van 4,0 mln. afgelost. De lening heeft een looptijd tot 30 juni 2026 waarvan de eerste acht jaar vrij van aflossing zijn. Het jaarlijkse rentepercentage is 2,5%. Leningen lopende inschrijving Curaçao Op 15 oktober 2010 heeft de Nederlandse Staat vijf leningen verstrekt aan het land Curaçao. De maximale looptijd van de langstlopende lening is 30 jaar. Op 16 september 2013 heeft de Nederlandse Staat een lening van ANG 60 mln. verstrekt aan het land Curaçao. Op 2 juni 2014 heeft de Nederlandse Staat een lening van ANG 250 mln. verstrekt aan het land Curaçao. Op 20 januari 2015 heeft de Nederlandse staat een lening van ANG 267 mln. verstrekt aan het land Curaçao. Op 30 december 2015 heeft de Nederlandse Staat een lening van ANG 35 mln. verstrekt aan het land Curaçao. Alle hierboven verstrekte leningen hebben een looptijd van 30 jaar. Het Ministerie van Financiën voert het beheer over deze leningen, de belasting vindt evenwel plaats op hoofdstuk Koninkrijksrelaties (IV). Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 12

18 Leningen lopende inschrijving Sint Maarten Op 21 oktober 2010 heeft de Nederlandse Staat een vijftal leningen verstrekt aan het land Sint Maarten. De maximale looptijd van de langstlopende lening is 30 jaar. Op 12 oktober 2012 heeft de Nederlandse Staat een volgende lening verstrekt van ANG 26 mln. Deze lening is op 12 oktober 2016 met 7 jaar verlengd. Met de verlening zijn nieuwe voorwaarden gesteld, te weten volledige terugbetaling van de lening door middel van tussentijdse aflossingen en een aangepast rentepercentage, inclusief een boeterente. Op 2 juni 2014 heeft de Nederlandse Staat drie leningen aan Sint Maarten verstrekt voor een bedrag van ANG 150 mln. Aan Sint Maarten is op 21 november 2014 eveneens een lening verstrekt van ANG 30,2 mln. De maximale looptijd van deze leningen is 30 jaar. Het Ministerie van Financiën voert het beheer over deze leningen, de belasting vindt evenwel plaats op hoofdstuk Koninkrijksrelaties (IV). Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 13

19 3. DE BELEIDSARTIKELEN KONINKRIJKSRELATIES Artikel 1. Waarborgfunctie A Algemene doelstelling Het waarborgen van de rechtszekerheid, deugdelijkheid van bestuur en de mensenrechten in Aruba, Curaçao en Sint Maarten. B Rol en verantwoordelijkheid Elk land in het Koninkrijk heeft de zorg voor de verwezenlijking van de fundamentele rechten en vrijheden van de mens, de rechtszekerheid en de deugdelijkheid van bestuur. Het waarborgen hiervan is een aangelegenheid van het Koninkrijk. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is op grond van de verantwoordelijkheid voor het Statuut, aanspreekbaar op de waarborgtaak van het Koninkrijk. Vanuit deze verantwoordelijkheid worden de ontwikkelingen met betrekking tot het functioneren van het openbaar bestuur en de verwezenlijking van de mensenrechten en de rechtszekerheid in de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten gevolgd. Het feit dat het Koninkrijk de bevoegdheid heeft in het kader van de waarborgfunctie op te treden, sterkt de instituties van de landen in hun taak om de beginselen van de democratische rechtsstaat te realiseren. De Rijksministerraad kan maatregelen nemen, als er sprake is van ernstige inbreuk op fundamentele rechten en vrijheden in een land of in een situatie waarin rechtszekerheid of deugdelijk bestuur niet langer gewaarborgd zijn en de interne controlemechanismen feitelijk disfunctioneren. Van geval tot geval zal dan moeten worden bezien of ingrijpen in de zin van artikel 43, 50 of 51 van het Statuut, noodzakelijk is en welke maatregel dan het meest passend is. C Beleidswijzigingen De geïntensiveerde aanpak van met name ondermijning en high impact crimes is effectief gebleken. Daarom wordt de reeds ingezette koers op de aanpak van de georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit gecontinueerd. De inzet van het Team Bestrijding Ondermijning wordt vanaf 2018 verlengd met vier jaar. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 14

20 D1 Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x 1.000) Art.nr. Verplichtingen: Uitgaven: Waarvan juridisch verplicht (percentage) 100% 1.1 Rechtshandhaving en deugdelijkheid van bestuur Bijdrage aan ZBO s / RWT s Recherchecapaciteit (Nationale Politie) Bijdragen aan medeoverheden Overige bijstand aan de landen Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken Duradero Grensbewaking (Defensie) Kustwacht (Defensie) Recherchecapaciteit (Nationale Politie) Rechterlijke macht (V&J) Ontvangsten: D2 Budgetflexibiliteit Van het totale uitgavenbudget op artikel 1 is 100% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling: Bijdrage aan ZBO s/rwt s De bijdragen aan ZBO s/rwt s zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven van Recherchecapaciteit zijn vastgelegd in de beheersovereenkomst tussen het Recherche Samenwerking Team en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken De bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven zijn vastgelegd in de Rijkswet Kustwacht en de Beheersovereenkomst tussen de Kustwacht en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de beheersovereenkomst Koninklijke Marechaussee en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en in de uitzendregeling voor rechters en ambtenaren. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 15

21 E Toelichting op de instrumenten In artikel 1 staan de rechtszekerheid, deugdelijkheid van bestuur en de mensenrechten in de landen van het Koninkrijk centraal. Zowel rechtszekerheid als de waarborging van mensenrechten is afhankelijk van een goed functionerende rechtshandhavingketen. Om concreet invulling te geven aan deze algemeen geformuleerde doelstelling, worden de beschikbare middelen ingezet ten behoeve van instituties die essentieel zijn voor de rechtshandhaving. Het betreft bijdragen aan: grensbewaking door de Koninklijke Marechaussee (KMar); de Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch gebied (Kustwacht); het Recherche Samenwerkingsteam (inclusief additionele inzet Sint Maarten); het Gemeenschappelijk Hof en het Openbaar Ministerie (Rechterlijke Macht); 1.1 Rechtshandhaving en deugdelijkheid van bestuur Bijdrage aan ZBO s/rwt s Recherchecapaciteit (Nationale Politie) Zoals vastgelegd in de Rijkswet politie en het Protocol Recherche Samenwerkingsteam heeft het Recherche Samenwerkingsteam (RST) de taak om zware, georganiseerde en grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden. Daarnaast verricht het RST de afhandeling van internationale rechtshulpverzoeken op dit gebied. Het RST heeft vestigingen op Aruba, Bonaire, Curaçao en Sint Maarten, waar men werkt onder gezag van de lokale Openbaar Ministeries. De extra inzet van het Team Bestrijding Ondermijning (Recherche Samenwerkingsteam, het Openbaar Ministerie en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie) wordt verlengd voor vier jaar. Zo wordt met name de aanpak van ondermijning en high impact crimes versterkt. Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken Grensbewaking (Defensie) Nederland stelt structureel personeel van de Koninklijke Marechaussee (KMar) beschikbaar ten behoeve van ondersteuning in de rechtshandhaving op Aruba, Curaçao en Sint Maarten en incidenteel in Caribisch Nederland. Een flexibele pool van 43 fte levert een bijdrage aan de bestrijding van de geweldscriminaliteit, het grens- en vreemdelingentoezicht, de bestrijding van mensensmokkel en -handel en de bestrijding van drugssmokkel via de luchthavens. De medewerkers van de KMar functioneren daarbij onder aansturing van de lokale diensthoofden en vallen onder het lokale gezag (Ministers van Justitie). Kustwacht (Defensie) De Kustwacht is belast met de maritieme rechtshandhaving in het Caribische deel van het Koninkrijk. Bestrijding van de handel in drugs, de bestrijding van vuurwapensmokkel en de bestrijding van mensenhandel, mensensmokkel en illegale immigratie hebben prioriteit. Daarnaast levert de Kustwacht een belangrijke bijdrage aan de veiligheid op het water door het uitvoeren van zoek- en reddingsoperaties en visserij-, scheepvaart en milieu-inspecties. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 16

22 Met het oog op de veiligheidssituatie in het Caribisch deel van het Koninkrijk wordt incidenteel 8 mln. beschikbaar gesteld aan de Kustwacht gelijk verdeeld over de jaren 2017 en 2018 voor het plegen van onderhoud en oplossen exploitatietekort en de ondersteuning van andere defensieonderdelen aan de Kustwacht. De Kustwacht functioneert op basis van de Rijkswet Kustwacht. De Rijksministerraad stelt het jaarplan van de Kustwacht vast. Dit jaarplan wordt voorbereid door de Kustwachtcommissie, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van de vier landen en één keer per jaar bijeenkomt. In 2018 zal de stapsgewijze vervanging van de «Super Rigid Hull inflatable Boats» (Super-RHiBS) door «Metal Shark interceptors» voltooid worden. Rechtelijke macht (V&J) Om een goed niveau van rechtshandhaving en rechtspleging in de drie landen en Caribisch Nederland te garanderen, is volledige bezetting van het Gemeenschappelijk Hof en het Openbaar Ministerie van groot belang. Omdat bij de landen de personele capaciteit ontbreekt, draagt Nederland hieraan bij. Nederland stelt daarom op verzoek van de landen rechters en Officieren van Justitie ter beschikking. Deze treden in lokale dienst, waarbij een buitenlandtoelage wordt vergoed ten laste van deze begroting. Ontvangsten De exploitatie van de Kustwacht, exclusief de inzet van Defensiemiddelen en de luchtverkenningcapaciteit, wordt voor 69% gefinancierd vanuit de begroting Koninkrijksrelaties. Aruba, Curaçao en Sint Maarten dragen respectievelijk 11%, 16% en 4% bij. De ontvangsten betreffen de bijdragen van de landen aan de Kustwacht over het voorafgaande jaar. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 17

23 Artikel 4 Bevorderen sociaaleconomische structuur A Algemene doelstelling Het op verzoek ondersteunen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten bij het verbeteren van de sociale en economische ontwikkeling en de overheidsfinanciën. Het versterken van de bestuurlijke en financiële samenhang en centrale coördinatie vanuit Den Haag voor Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba). B Rol en verantwoordelijkheid De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het stellen van randvoorwaarden die de rechtmatigheid en doelmatigheid van de inzet van middelen van de Rijksbegroting garanderen. Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn volledig zelf verantwoordelijk voor de beleidvorming en -uitvoering in de landen. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kan op basis van (individuele) verzoeken beleidsmatige assistentie bieden om de landen te ondersteunen, bijvoorbeeld door middel van kennis en expertise. De openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken elk deel uit van het staatsbestel van Nederland. In het Statuut is bepaald dat voor deze eilanden regels kunnen worden gesteld en andere specifieke maatregelen kunnen worden getroffen met het oog op de economische en sociale omstandigheden, de grote afstand tot het Europese deel van Nederland, hun insulaire karakter, kleine oppervlakte en bevolkingsomvang, geografische omstandigheden, het klimaat en andere factoren waardoor deze eilanden zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de Rijkscoördinatie van beleid met betrekking tot Caribisch Nederland. Dit krijgt vorm door het opstellen en monitoren van het meerjarenprogramma, het beheer van het BES-fonds, afstemming van rijksbeleid door middel van de zogenoemde Caribisch Nederland tafel, het beheer van de Rijksdienst Caribisch Nederland en het inzetten van de Rijksvertegenwoordiger. C Beleidswijzigingen Er zijn geen beleidswijzigingen. D1 Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x 1.000) Art.nr. Verplichtingen: Uitgaven: Waarvan juridisch verplicht (percentage) 60% Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 18

24 Curaçao, Sint Maarten en Aruba Opdrachten Onderzoek, Kennisoverdracht en Comm Inkomensoverdrachten Toeslagen op pensioenen NA Bijdrage aan (inter)nationale organisaties Onderzoek, Kennisoverdracht en Comm Samenwerkingsprogramma s Bijdragen aan medeoverheden Afpakteam Aruba Bijdrage landen Caribisch Nederland Subsidies Subsidies Caribisch Nederland Kinderrechten Opdrachten Kinderrechten Onderzoek, Kennisoverdracht en Comm Opdrachten Caribisch Nederland Inkomensoverdrachten Pensioenen en uitkeringen Politieke ambtsdragers PCN Bijdragen aan medeoverheden Bijzondere uitkering sociaaleconomische initiatieven Kinderrechten Onderzoek, Kennisoverdracht en Comm Bijdrage aan agentschappen Onderzoek, Kennisoverdracht en Comm Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken Onderzoek, Kennisoverdracht en Comm Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 19

25 Ontvangsten: D2 Budgetflexibiliteit Van het totale uitgavenbudget op artikel 4 is 60% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling: Opdrachten De opdrachten zijn voor 24% juridisch verplicht. Dit heeft met name te maken met afspraken die zijn gemaakt met leveranciers die doorlopen in Inkomensoverdrachten De inkomensoverdrachten zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven voor inkomensoverdracht liggen vast in de Vaste verrekenkoersregeling pensioenen (1990). Bijdrage aan (inter)nationale organisaties De bijdragen aan (inter)nationale organisaties zijn niet juridisch verplicht. Bijdrage aan medeoverheden De bijdragen aan medeoverheden zijn voor 100% juridisch verplicht. Conform het Tijdelijke besluit bijzondere uitkeringen integrale projecten BES zijn deze middelen als specifieke uitkering opgenomen in de meerjarenprogramma s van de openbare lichamen. E Toelichting op de instrumenten 4.1. Curaçao, Sint Maarten en Aruba Opdrachten Onderzoek, Kennisoverdracht en Communicatie Op verzoek van Aruba, Curaçao en Sint Maarten kan Nederland projecten ondersteunen die bijdragen aan het verbeteren van de sociale en economische ontwikkeling en de overheidsfinanciën. Onder dit instrument worden de projecten verantwoord die in opdracht van Nederland worden uitgevoerd. Ook terugkerende reguliere projecten, zoals het Koninkrijkstoernooi en de Koninkrijksconferentie die in Nederland wordt georganiseerd, vallen onder dit instrument. Inkomensoverdracht Toeslagen op pensioenen NA Conform de regeling vaste verrekenkoers pensioeninkomen voormalig Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse pensioengerechtigden worden nadelige koersverschillen als gevolg van wisselkoersfluctuatie tussen de Antilliaanse gulden (NAf) en Arubaanse florin (Afl) enerzijds en de euro anderzijds gecompenseerd uit begrotingshoofdstuk IV. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 20

26 Bijdrage aan (inter)nationale organisaties Onderzoek, Kennisoverdracht en Communicatie Op verzoek van Aruba, Curaçao en Sint Maarten kan Nederland projecten ondersteunen die bijdragen aan het verbeteren van de sociale en economische ontwikkeling en de overheidsfinanciën. Onder dit instrument worden de projecten verantwoord die door de landen zelf worden uitgevoerd Caribisch Nederland Opdrachten Onderzoek, Kennisoverdracht en Communicatie Het programma Bestuurlijke ontwikkeling richt zich de komende jaren op het verhogen van de kwaliteit en slagkracht van het openbaar bestuur op de zes eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk, met name Caribisch Nederland. Het programma kent een viertal pijlers/ prioriteiten. Ten eerste vraagt de Caribische bestuurlijke context en het insulaire karakter van de zes eilanden steeds om het verder vergroten van de bestuurskracht. In het verlengde hiervan is het van belang om blijvend te investeren in menselijk kapitaal, bijvoorbeeld door het toerusten van de ambtelijke apparaten. Ten derde wordt er gewerkt aan het integraal werken vanuit de departementen in de richting van de eilanden. Met name ten aan zien van Caribisch Nederland zal dit tot verbeteringen moeten leiden in de uitvoering van beleid. Ten slotte is het van belang onderzoek en kennisoverdracht te bevorderen teneinde de beleidsvorming en de praktijk te voeden met nieuwe inzichten. Opdrachten Caribisch Nederland Het betreft opdrachten aan bedrijven en organisaties ten aanzien van het goed bestuur en gezonde overheidsfinanciën van Caribisch Nederland. Inkomensoverdracht Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers Uit deze middelen worden de rechtspositionele regelingen van (voormalige) politieke ambtsdragers gefinancierd. Bijdragen aan medeoverheden Bijzondere uitkering sociaaleconomische initiatieven Dit budget is beschikbaar voor uitkeringen aan de openbare lichamen ten behoeve van sociaaleconomische initiatieven. Ontvangsten De ontvangsten hebben betrekking op rentebetalingen over leningen die aan Aruba verstrekt zijn. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 21

27 Artikel 5 Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen A Algemene doelstelling Houdbare overheidsfinanciën door uitvoering van de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Rft). De staatsschuld van de landen van het Koninkrijk wordt beheerst. Afspraken omtrent schuldsanering naar aanleiding van de nieuwe staatkundige structuur worden uitgevoerd. Nieuwe schulden zijn mogelijk indien aan de voorwaarden van de Rft wordt voldaan. De Staat der Nederlanden heeft een verplicht lopende inschrijving indien naar het oordeel van het College financieel toezicht (Cft) aan de eisen van de Rft is voldaan. B Rol en verantwoordelijkheid Het financieel toezicht wordt uitgeoefend door de Rijksministerraad. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het ordelijk en tijdig verlenen van de opdracht tot inschrijving op leningen van Curaçao en Sint Maarten aan het Agentschap van het Ministerie van Financiën, wanneer is voldaan aan de voorwaarden uit de Rijkswet financieel toezicht. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het monitoren van tijdige rentebetalingen en aflossingen op verleende leningen door de betreffende landen, en eventuele escalatie daarop. C Beleidswijzigingen Er zijn geen beleidswijzigingen. D1 Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x 1.000) Art.nr. Verplichtingen: Uitgaven: Waarvan juridisch verplicht (percentage) 100% 5.1 Schuldsanering landen Curaçao en Sint Maarten Leningen Schuldsanering Leningen en/of garanties landen Curaçao, Sint Maarten en Aruba Leningen Lopende inschrijving Curaçao en St Maarten Ontvangsten: D2 Budgetflexibiliteit Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 is 100% juridisch verplicht. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 22

28 Leningen De leningen zijn voor 100% juridisch verplicht. De in de tabel genoemde bedragen zijn langlopende verplichtingen voor aflossingen en rentebedragen van de landen Curaçao en Sint Maarten. E Toelichting op de instrumenten 5.1. Schuldsanering landen Curaçao en Sint Maarten Leningen Schuldsanering In de Slotverklaring van 2 november 2006 heeft Nederland zich met het oog op een gezonde financiële positie bij de start van de nieuwe staatkundige verhoudingen bereid verklaard om de schulden van (de collectieve sector van) het Land en de eilandgebieden Curaçao en Sint Maarten grotendeels te saneren. Het gaat daarbij om de schuldomvang op 31 december 2005, bestaande uit openbare en onderhandse geldleningen die zijn aangegaan jegens derden buiten de desbetreffende collectieve sector (inclusief de leningen die jegens Nederland zijn aangegaan). Deze leningen zijn, voor zover zij in omvang boven de rentelastnorm van dat jaar uitgaan, door Nederland gesaneerd. Ook de herfinanciering van deze leningen en de financiering van de rentelasten op deze leningen vallen onder de regeling van de schuldsanering. Ontvangsten De ontvangsten binnen dit artikel hebben betrekking op aflossingen en rentebedragen van uitstaande schulden van Curaçao en Sint Maarten. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 23

29 4. DE NIET-BELEIDSARTIKELEN KONINKRIJKSRELATIES Artikel 6 Apparaat Op dit artikel worden alle personele en materiële uitgaven en ontvangsten van de onder deze begroting vallende onderdelen gepresenteerd. D1 Tabel Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x 1.000) Art.nr. Verplichtingen: Uitgaven: Apparaat Personele uitgaven waarvan: Eigen personeel waarvan: Externe inhuur waarvan: Overig personeel Materiële uitgaven waarvan: Overig materieel Ontvangsten: E Toelichting op de instrumenten 6.1. Apparaat Personele uitgaven Eigen personeel De uitgaven aan het eigen personeel van alle onder dit begrotingshoofdstuk vallende onderdelen zijn opgenomen, inclusief de uitgaven voor de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN). Externe inhuur De uitgaven aan externe inhuur van alle onder dit begrotingshoofdstuk vallende onderdelen zijn opgenomen. Materiële uitgaven Overig materieel De materiële uitgaven van alle onder dit begrotingshoofdstuk vallende onderdelen zijn opgenomen, inclusief de materiële uitgaven voor de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN). Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 24

30 Artikel 7 Nominaal en onvoorzien D1 Tabel Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x 1.000) Art.nr. Verplichtingen: Uitgaven: Loonbijstelling waarvan: Programma waarvan: Apparaat Prijsbijstelling waarvan: Programma waarvan: Apparaat Onvoorzien Wisselkoersreserve Ontvangsten: E Toelichting op de instrumenten 7.3. Onvoorzien Deze middelen worden op een later moment toegekend aan de relevante beleidsartikelen Wisselkoersreserve Op de begroting van Koninkrijksrelaties en het BES-fonds zijn er zowel meevallers als tegenvallers als gevolg van de huidige wisselkoers. De wisselkoersmeevallers komen ten gunste van de reserve en de wisselkoerstegenvallers komen ten laste van de reserve. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 25

31 5. DE BELEIDSAGENDA BES-FONDS Via de vrije uitkeringen uit het BES-fonds ontvangen de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba middelen om hun toebedeelde en deels wettelijke taken naar behoren uit te voeren, net zoals gemeenten middelen krijgen uit het gemeentefonds. Het gaat hierbij om vrij besteedbare middelen. Het is net als bij gemeenten aan de lokale democratie om ambities te formuleren, eigen inkomsten te genereren en beleidskeuzes te maken. Jaarlijks vindt in het bestuurlijk overleg financiële verhoudingen Caribisch Nederland besluitvorming plaats over de hoogte van de vrije uitkering voor het jaar daaropvolgend. Het BES-fonds is een beleidsarm fonds. Het is aan de eilanden om verantwoording af te leggen over de via het BES-fonds verstrekte middelen. De verantwoordelijkheid van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is hierbij van groot belang. Om te voorkomen dat er discrepanties ontstaan tussen eilandelijke taken en financiën, toetst de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties strikt op artikel 87 van de wet Financiën BES. Op grond van dit artikel dient het Rijk bij beleidsvoornemens die leiden tot een wijziging van taken voor de openbare lichamen aan te geven welke financiële gevolgen hier aan zijn verbonden voor de openbare lichamen. Een totaaloverzicht van bijzondere uitkeringen aan de openbare lichamen (bijzondere uitkeringen) wordt jaarlijks op de derde woensdag van mei aan de Tweede Kamer verstrekt. De verstrekte renteloze leningen aan de openbare lichamen treft u aan in bijlage 7.9 van deze begroting. Een overzicht van alle rijksuitgaven Caribisch Nederland is op verzoek van de motie Hachchi c.s. (Kamerstukken II, IV, nr. 28) opgenomen als bijlage 7.6 bij deze begroting. Om de inzichtelijkheid van deze bijlage te vergroten is ook een overzicht van de rijksinkomsten op Caribisch Nederland opgenomen. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 26

32 6. HET BELEIDSARTIKEL BES-FONDS Artikel 1 BES-fonds A Algemene doelstelling Via het BES-fonds wordt bewerkstelligd dat de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba middelen krijgen toebedeeld om de tussen het Rijk en de eilanden overeengekomen taakverdeling van de eilanden naar behoren uit te voeren. B Rol en verantwoordelijkheid De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de bestuurlijke en financiële verhouding met de eilanden en in die hoedanigheid voor het BES-fonds. Als fondsbeheerder draagt hij zorg voor een adequate omvang van het fonds in relatie tot de overeengekomen taakverdeling tussen Nederland en de openbare lichamen. De openbare lichamen zijn autonoom in de besteding van de vrije uitkering; dat wil zeggen dat de openbare lichamen zelf mogen bepalen welke taken en activiteiten zij bekostigen uit de algemene middelen van de vrije uitkering. Dit uitgangspunt laat onverlet dat de openbare lichamen bepaalde wettelijke taken en activiteiten dienen uit te voeren waarbij zij voor de bekostiging op de algemene middelen zijn aangewezen. Omdat de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ook een coördinerende taak vervult als schakel tussen de openbare lichamen en de verschillende vakdepartementen wordt twee maal per jaar per eiland een bestuurlijk overleg georganiseerd. Deze bijeenkomsten bieden de mogelijkheid aan de besturen van Bonaire, Saba en Sint Eustatius om te overleggen met de vakdepartementen in Den Haag waarmee een goede relatie en samenwerking tussen de rijksoverheid en de drie eilandbesturen op bestuurlijk en ambtelijk niveau wordt bewerkstelligd. De wet Financiën BES (de wet FinBES) biedt indien nodig instrumenten voor de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de toezichthouder, het College financieel toezicht (Cft) om corrigerend op te treden op het gebied van financiën en financieel beheer. De openbare lichamen mogen in principe alleen uitgaven doen die zijn opgenomen in een door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties goedgekeurde begroting. C Beleidswijzigingen Er zijn geen beleidswijzigingen. Tweede Kamer, vergaderjaar , IV, nr. 2 27