Verlengingen GSC biogas SD < 2013 Nieuwe biogasinstallaties. Emely Vandewaetere 30 maart 2018

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verlengingen GSC biogas SD < 2013 Nieuwe biogasinstallaties. Emely Vandewaetere 30 maart 2018"

Transcriptie

1 Verlengingen GSC biogas SD < 2013 Nieuwe biogasinstallaties Emely Vandewaetere 30 maart 2018

2 BESTAANDE BIOGASINSTALLATIES MET SD VOOR 1/1/2013: verlengingsmogelijkheden GSC 2

3 BESTAANDE BIOGASINSTALLATIES Initiële steunperiode GSC: 10 jaar (uitz. GFT-vergisters: 20 jaar) Drie verlengingsopties GSC voor installaties met SD < 2013 O.b.v. vollasturen Verlenging o.b.v. een specifieke bandingfactor (2x) 3

4 Verlenging o.b.v. vollasturen 4

5 VU verlenging Voorwaarden: De installatie werd geïnstalleerd en uitgebaat volgens de regels van de kunst uitbating volgens de regels van de kunst = uitbating volgens goed-huisvader beginsel en geen langdurige significante onderbenutting van het potentieel omwille van louter commerciële redenen Opwekking van GS niet o.b.v. zonne-energie GSCrest/GSCvollast 5% Nog geen aanvraag ingediend o.b.v. een specifieke bandingfactor 5

6 VU verlenging Steunperiode: productie-afhankelijk: tot uitputting van GSC rest Steunhoogte: GSC rest = GSC vollast GSC uitgereikt GSC vollast = som van maandelijks theoretisch haalbare GSC, o.b.v. groen vermogen van de installatie en de vollasturen zoals berekend in de VITO-studies Onrendabele toppen van duurzame elektriciteitsopties in Vlaanderen, 2006 & 2010 GSC uitgereikt = som van het werkelijk aantal maandelijks uitgereikte GSC GSC uitgereikt moet dus volledig gekend zijn vooraleer berekening kan gemaakt worden 6

7 VU verlenging: VITO STUDIES Technologie Datum indienstneming < 1 jan jan 2010 Biogas stortgas Biogas RWZI(-slib) en AWZI(-slib) Biogas hoofdzakelijk agrarische stromen Biogas GFT (volledig nieuw) Biogas GFT (met bestaande composteringsinstallatie) Biogas overig

8 VU verlenging: vb geen uitbreiding 8

9 VU verlenging: vb 2x uitbreiding 9

10 VU verlenging: procedure Na de eindigheid van de initiële steunperiode wordt door het VEA een brief gestuurd naar de certificaatgerechtigde met indicatieve berekening van de GSC rest waarde Aanvrager kan kiezen: verlenging o.b.v. vollasturen (VU) of o.b.v. specifieke bandingfactor (SBf). Indien SBf als eerste verlenging aangevraagd, dan nooit meer verlenging o.b.v. VU mogelijk 10

11 VU verlenging: procedure Aanvrager moet zelf verlenging VU aanvragen a.d.h.v. begeleidend schrijven aan team Monitoring en Evaluatie (MET incl.: Verklaring afwijking GSC vollast en indien GSC rest /GSC vollast > 33% ook onderbouwing van deze afwijking a.d.h.v. stavingsstukken nodig Onderbouwing afwijking >33% ontbreekt meestal bij de aanvraag Indicatieve berekening met akkoordverklaring of eventuele opmerkingen/voorgestelde correcties van de indicatieve berekening VEA controleert wettelijke voorwaarden, volledigheid van dossier en de berekening of eventuele voorgestelde herberekening 11

12 VU verlenging: procedure VEA maakt schriftelijke beslissing op van verlengingsaanvraag Deze beslissing wordt gestuurd naar de aanvrager Deze beslissing wordt tegelijk gestuurd naar team Certificatendossiers binnen VEA Team Certificatendossiers kan beslissing tot toekenning van GSC finaliseren a.d.h.v. beslissing verlenging van team Monitoring en Evaluatie Indien beslissing verlenging positief: deblokkering GSC vanaf datum schorsing (GSC rest ) 12

13 VU verlenging: procedure Indien beslissing verlenging negatief of bij einde van vollasturen verlenging: aanvrager kan aanvraag indienen o.b.v. een specifieke bandingfactor (SBf) Waarschijnlijk zal in het najaar 2018 de procedure voor de update van de beslissing voor toekenning GSC via EXPERTBASE kunnen verlopen. 13

14 14

15 2-2,5 mnd PROCES 1 PROCES 2? Ong. 3 mnd tot volledigheid dossier (o.b.v. historische data) Ong. 1 week tot brief met beslissing (o.b.v. historische data) Termijn tot volledigheid dossier:? Wettelijke termijn 2 mnd vanaf volledig dossier Ong. 2 mnd aanmaak GSC (indien overleg netbeheerder) 15

16 VU verlenging: procedure Totale doorlooptijd Bepaalde periodes zelf in de hand: hoe vollediger dossier reeds bij aanvraag, hoe korter de totale doorlooptijd Ong. 2-3 mnd tot beslissing VEA verlenging na indienen steunaanvraag indien dossier volledig bij aanvraag Ong. 6 maand tot aanmaak GSC s na einde initiële steunperiode indien direct na einde initiële steunperiode steunaanvraag en dossier volledig bij aanvraag maar wel communicatie nodig met netbeheerder VEA bekijkt hoe we doorlooptijden met de netbeheerder(nb) kunnen verkorten 16

17 VU verlenging: procedure Totale doorlooptijd Aanvraag kan ingediend worden vόόr het bereiken van het einde van de initiële steunperiode, MAAR Is pas relevant ten vroegste ong. 2 maanden voor bereiken einde steunduur want evaluatie moet gebeuren van uitbating volgens de regels van de kunst Berekening indicatieve berekening GSC rest is nodig voordat VEA beslissing verlenging kan nemen Doorlooptijd tussen einde steunperiode en aanmaak GSC s verkort hierdoor niet (dus blijft ong. 6 maanden) Dossiers kunnen vroeger dan einde steunperiode door het VEA behandeld worden (maar niet beslist), maar dossiers die reeds einde vorige steunperiode hebben bereikt, krijgen voorrang 17

18 VU verlenging: tips Aanvraag rechtstreek adresseren per post aan Team Monitoring en Evaluatie en per Dossier voor einde steunperiode reeds voorbereiden en eventueel kort voor einde 10-jarige steunperiode ook al indienen Aanvraagdossier zo volledig mogelijk indienen Afwijking t.o.v. GSC vollast verklaren en indien afwijking > 33% ook onderbouwing Hoe meer onderbouwing bij initiële aanvraag, hoe minder kans op extra vragen Afwijking 33% vermelding omwille van technische problemen niet voldoende als verklaring 18

19 Verlenging o.b.v. een specifieke bandingfactor 19

20 SBf verlenging Voorwaarden Extra investeringen Uitgevoerd en in gebruik genomen voor 1/7/2013 Minstens (d.i. initieel bedrag extra investeringen en niet slechts het niet-afgeschreven gedeelte ) Uitsluitend essentiële componenten voor GS productie Steunperiode: 5 jaar (2x) Steunhoogte: berekening bandingfactor (Bf) per installatie Bf max voor 1 e 5-jarige steunperiode = 1 Bf max voor 2 e 5-jarige steunperiode = B tot 20

21 SBf verlenging Onrendabele top (OT) wordt berekend op basis van technische en financiële parameters voor de installatie waarvoor er een verlenging wordt aangevraagd OT = het productieafhankelijk gedeelte van de inkomsten dat nodig is om de netto contante waarde van een investering op nul te doen uitkomen en die berekend wordt aan de hand van een cashflowberekening = steunhoogte ( /MWh) die bijkomend nodig is om de NCW op nul te doen uitkomen Bandingdeler GS = 97 Bf = OT = OT BD 97 # GSC per MWh GS productie = 1 * Bf 21

22 SBf verlenging Sinds wijzigingsbesluit Energiebesluit wat betreft verlengingsaanvragen voor groenestroomcertificaten en overige wijzigingen, in werking getreden op 5 februari 2018 zijn er o.a. enkele wijzigingen voor de verlengingsdossiers van biogasinstallaties Sinds deze wijziging is er een opsplitsing nodig voor biogasverlengingsdossiers in 3 groepen Door deze wetswijziging: cursus biogas geschreven na opleiding verlengingen van september 2015 over verlengingen GSC biogasinstallaties: volledig geüpdatet 22

23 SBf verlenging 23

24 SBf verlenging: technische parameters Technische parameters: projectspecifiek voor de drie groepen (behalve VU, zie verder), bepaald door VEA Bruto elektrisch vermogen Bruto elektrisch rendement Netto thermisch rendement Europese en Vlaamse referentierendementen Thermisch referentierendement voor gescheiden opwekking van warmte Eigen verbruik biogasinstallatie Aandeel bruto elektriciteitsproductie dat niet in aanmerking komt voor GSC s Niets aanleveren, behalve indien referentieperiode van 5 jaar niet representatief zou zijn voor toekomstige 5 jaar 24

25 SBf verlenging: technische parameters Technische parameter: vollasturen (VU) Groep 2: vaste waarde = uren Groepen 1 en 3: projectspecifiek; bepaald door VEA MAAR omdat de VU vastliggen voor groep 2 en bepaalde parameters die nog projectspecifiek worden bepaald, afhankelijk zijn van de vollasturen, moet opgelet worden hoe deze parameters in het OT-model ingegeven moeten worden! 25

26 SBf verlenging: technische parameters Voor groep 2: Eigen verbruik (EVel) = werkelijk eigen verbruik in kwhe bruto elektrisch vermogen Aandeel dat niet in aanmerking komt voor GSC = werkelijk deel dat niet in aanmerking komt voor GSC in kwhe bruto elektrisch vermogen Bruto elektrisch rendement bruto elektrisch vermogen brandstof WKK 26

27 SBf verlenging: financiële parameters Specifieke investeringskost Groep 1: Niet-afgeschreven investeringsgedeelte oorspronkelijke investeringen en extra investeringen, beiden volgens oorspronkelijke afschrijvingsritme Niet-afgeschreven gedeelte van de extra investeringen: moet voldoen aan de voorwaarden van Energiedecreet Enkel niet-afgeschreven investeringen tijdens de voorliggende afschrijvingsperiode worden meegenomen Investeringssteun wordt in mindering gebracht (uitz. Verhoogde investeringsaftrek) Indien project volledig afgeschreven: dan 10% overhead op operationele kosten (zie verder) 27

28 SBf verlenging: financiële parameters 28

29 SBf verlenging: financiële parameters Specifieke investeringskost Groep 1 Afschrijvingstabel met berekening niet-afgeschreven investeringsgedeelte gedurende de komende verlengingsperiode en lijst met componenten Indien overname: bij aanvang gekozen afschrijvingsperiode en methodiek. Indien niet meer aantoonbaar: veronderstelling afschrijvingsperiode = 10 jaar (dus Ki = 0/kWe en 10% overhead op operationele kosten) 29

30 SBf verlenging: financiële parameters Specifieke investeringskost Groep 2 Altijd volledig afgeschreven: Ki = 0/kWe Wel mag er 10% overhead toegepast worden op de operationele kosten (zie verder) Groep 3 Niet-afgeschreven investeringsgedeelte oorspronkelijke investeringen en extra investeringen, beiden volgens oorspronkelijke afschrijvingstermijn MAAR Moet altijd lineair Max. 15 jaar 30

31 SBf verlenging: financiële parameters Specifieke investeringskost Groep 3 Niet-afgeschreven gedeelte van de extra investeringen: moet voldoen aan de voorwaarden van Energiedecreet Enkel niet-afgeschreven investeringen tijdens de voorliggende afschrijvingsperiode worden meegenomen Investeringssteun wordt in mindering gebracht (uitz. Verhoogde investeringsaftrek) Indien project min. voor 95% afgeschreven of beschouwd als volledig afgeschreven: dan 10% overhead op operationele kosten (zie verder) 31

32 SBf verlenging: financiële parameters 32

33 SBf verlenging: financiële parameters Financiering Voor de drie groepen: Eigen vermogen en rente van de lening: contract van de lening(en) en de aflossingstabel van de lening(en) Verhoogde investeringsaftrek: niet van toepassing voor verlengingen Gewenst rendement op totale investering: 12% voor biogas Percentage vennootschapsbelasting: meest recente VEA OT-rapport Termijnen (beleidsperiode, lening, afschrijvingstermijn) = 5 jaar Constructieperiode = 0 jaar 33

34 SBf verlenging: financiële parameters Operationele kosten Index: voor de drie groepen: meest recente VEA OT-rapport Vaste kosten, variabele kosten, vervangingsinvesteringen jaar 0: Groep 2: vaste waarde vaste operationele kosten (Kv) = 520/kWe (excl. 10% overhead) In OT model dus invullen: Vaste kosten = 520*1,1 Vervangingsinvesteringen = 0 Variabele kosten = 0 34

35 SBf verlenging: financiële parameters Operationele kosten Groepen 1 en 3: projectspecifiek Vaste en variabele operationele kosten: overzicht met facturen en contracten over een referentieperiode van 5 jaar Vervangingsinvesteringskosten: facturen/ondertekende offertes/ondertekende bestelbonnen van geplande vervangingsinvesteringen tijdens de komende verlengingsperiode en/of eventueel historische gegevens van frequent voorkomende vervangingsinvesteringen Groep 1: 10% overhead indien volledig afgeschreven Groep 3: 10% overhead indien voor min. 95% afgeschreven of beschouwd worden als volledig afgeschreven 35

36 SBf verlenging: financiële parameters Ingaande stoffen Groep 2 Prijs ingaande stoffen: vast : waarde = 18,3/ton MAAR: indien waarde meest recente definitief OT-rapport < 15/ton dan waarde meest recente definitief OT-rapport (momenteel 14,7 /ton, timing nieuw definitief OT-rapport: 30 juni 2018) Index: waarde meest recente VEA OT-rapport Hoeveelheden: projectspecifiek: overzicht met facturen en contracten over een referentieperiode van 5 jaar 36

37 SBf verlenging: financiële parameters Ingaande stoffen Groepen 1 en 3: projectspecifiek Hoeveelheden en prijzen: overzicht met facturen en contracten over een referentieperiode van 5 jaar Index: a.d.h.v. volgend formule i IS = M IS,1 PO IS,1 1 + i IS,1 t + MIS,2 PO IS,2 1 + i IS,2 t + MIS,3 PO IS,3 1 + i IS,3 t M IS PO IS 1 t 1 37

38 SBf verlenging: financiële parameters Uitgaande stoffen Index: voor de drie groepen: waarde recentste VEA OT-rapport Prijs en hoeveelheden Groep 2 Prijs uitgaande stoffen: vast : waarde = 10,2/ton Hoeveelheden: projectspecifiek: overzicht met facturen en contracten over een referentieperiode van 5 jaar Groepen 1 en 3: projectspecifiek Hoeveelheden en prijzen: projectspecifiek: overzicht met facturen en contracten over een referentieperiode van 5 jaar 38

39 SBf verlenging: financiële parameters Brandstofprijs Enkel indien biogas input is van de GS-installatie en het biogas wordt aangekocht Prijs brandstof: brandstofcontract index brandstof: brandstofcontract 39

40 SBf verlenging: financiële parameters Opbrengst elektriciteit Hoeveelheid zelfname: projectspecifiek: bepaald door VEA Opgelet: groep 2: vollasturen vast en ZA% afhankelijk van vollasturen ZA% = werkelijke hoeveelheid zelfafname in kwh bruto elektrisch vermogen werkelijke hoeveelheid eigen verbruik in kwh Prijs bij zelfafname: facturen aankoop elektriciteit of EUROSTAT gegevens Index bij zelfafname: recentste VEA OT-rapport 40

41 SBf verlenging: financiële parameters Opbrengst elektriciteit Prijs elektriciteit bij verkoop: bepaald door VEA o.b.v. ENDEX Injectiekost Netbeheerder Netaansluiting voor injectie Eventuele PPA of ander contract over verkoop elektriciteit Index elektriciteit bij verkoop: recentste VEA OT-rapport 41

42 SBf verlenging: financiële parameters Opbrengst vermeden warmte Indien GS installatie ook WKK installatie Vermeden primaire brandstof = aardgas Hoeveelheid warmte die gebruikt wordt buiten de GS-installatie VEA bepaalt prijs o.b.v. EUROSTAT Index vermeden primaire brandstof = recentste VEA OT-rapport Opbrengst WKC Indien GS installatie ook kwalitatieve WKK en ontvangen van WKC Prijs per WKC ligt vast = 35/WKC Indien WKK SD 2013: Bf WKK nodig Indien WKK SD < 2013: jaarlijks degressief pad wordt berekend en als vaste cijfers ingevuld in calc sheet OT-model 42

43 SBf verlenging: financiële parameters Opbrengst WKC EVel,wkk: afhankelijk van vollasturen, maar voor groep 2 liggen de vollasturen vast, dus EVel,WKK berekenen door: EVel, WKK = werkelijk eigen verbruik WKK in kwhe bruto elektrisch vermogen 43

44 SBf verlenging: procedure Ofwel na einde initiële steunperiode kan gekozen worden voor aanvraag SBf verlenging MAAR: dan geen verlenging VU meer mogelijk Ofwel na einde VU verlenging of geen VU mogelijk dan verlenging SBf Aanvraag kan in toekomst via aanvraagformulier, versturen naar er zullen 2 formulieren beschikbaar op de website: 1 voor installaties met reeds SBf1 voor 5/2/2018: GROEP 1 1 voor installaties met geen SBf1 voor 5/2/2018: GROEPEN 2 en 3 Opletten dat juiste aanvraagformulier zal gebruikt worden! 44

45 SBf verlenging: procedure VEA controleert voorwaarden, volledigheid van dossier en berekent Bf Controle door de aanvrager van de Bf wordt gevraagd VEA maakt beslissing verlenging op binnen 1 maand vanaf dossier volledig 45

46 SBf verlenging: procedure VEA maakt schriftelijke beslissing op van verlengingsaanvraag Deze beslissing wordt gestuurd naar de aanvrager Deze beslissing wordt tegelijk gestuurd naar team Certificatendossiers binnen VEA Team Certificatendossiers kan beslissing tot toekenning van GSC finaliseren a.d.h.v. beslissing verlenging van team Monitoring en Evaluatie 46

47 SBf verlenging: procedure Indien beslissing verlenging met Bf: deblokkering GSC vanaf datum schorsing Waarschijnlijk zal in het najaar 2018 de procedure voor de update van de beslissing voor toekenning GSC via EXPERTBASE kunnen verlopen. 47

48 48

49 PROCES 1 PROCES 2 Ong. 4 mnd tot volledigheid dossier (o.b.v. historische data) Ong. 1 week tot brief met beslissing (o.b.v. historische data) Termijn tot volledigheid dossier:? Ong. 2 mnd vanaf dossier volledig en aanmaak GSC 49

50 SBf verlenging: procedure Totale doorlooptijd Bepaalde periodes zelf in de hand: hoe vollediger dossier reeds bij aanvraag, hoe korter de totale doorlooptijd Ong. 1 week tot beslissing VEA verlenging na aanvraag steunperiode indien dossier volledig bij aanvraag Ong. 2 maand tot aanmaak GSC s na einde vorige steunperiode indien dossier volledig bij aanvraag (korter want meestal VEA beslissing tot toekenning GSC reeds geüpdatet bij vorige verleningsaanvraag) 50

51 SBf verlenging: procedure Totale doorlooptijd Aanvraag kan ingediend worden vόόr het bereiken van het einde van vorige steunperiode, MAAR Is pas relevant ten vroegste ong. 2 maanden voor bereiken einde vorige steunduur want we rekenen met meest representatieve en recente gegevens Vorige steunperiode moet afgelopen zijn vooraleer VEA beslissing kan nemen over volgende steunperiode (meest recente gegevens) Doorlooptijd tussen einde vorige steunperiode en aanmaak GSC s verkort hierdoor niet (dus blijft ong. 2 maanden indien reeds beslissing tot toekenning GSC geüpdatet werd in verleden) Dossiers kunnen vroeger dan einde steunperiode door het VEA behandeld worden (maar niet beslist), maar behandeling dossiers die reeds einde vorige steunperiode hebben bereikt, krijgen voorrang 51

52 SBf verlenging: tips Aanvraag rechtstreek adresseren per post aan Team Monitoring en Evaluatie en per Dossier voor einde steunperiode reeds voorbereiden en eventueel kort voor einde vorige steunperiode ook al indienen Aanvraagdossier zo volledig mogelijk indienen Aanvraagformulier volledig invullen, incl. de gevraagde bijlagen Onderbouwing van de projectspecifieke parameters, incl. vermelding van afwijkingen referentieperiode afgelopen 5 jaar Hoe meer onderbouwing bij initiële aanvraag, hoe minder kans op extra vragen Onderbouwing dat aan de voorwaarden is voldaan 52

53 SBf verlenging: tips Uitgeschreven cursus VEA over verlengingsopties GSC voor biogasinstallaties beschikbaar op VEA website: Berekeningsmethode Welke informatie wordt opgevraagd bij de verlenging Procedure Uitgewerkte voorbeelden, per groep min. 1 voorbeeld (voor groep 2: zeker voorbeeld 5 interessant!) Vragen en herwerkte antwoorden (op basis van wijzigingsbesluit van 5/2/2018) van opleiding september 2015 Methode dual fuel installaties 53

54 NIEUWE BIOGASINSTALLATIES 54

55 SD 1/1/2018: GS Nieuwe indeling biogasinstallaties met een startdatum vanaf 1/1/2018 Van 10 projectcategorieën (PC) GS biogas naar 3 Agrarische en industriële vergisters nu 1 PC RWZI-slib PC en stortgas PC geschrapt Grootschalige PC (> 5 MWe - 20 MWe): enkel nog voor agrarische en industriële vergisters 55

56 SD 1/1/2018: WKK en GS Nieuwe indeling biogasinstallaties met een startdatum vanaf 1/1/2018 Van 20 PC WKK biogas naar 8 Agrarische en industriële vergisters nu 1 PC RWZI-slib PC geschrapt Grootschalige PC (> 5 MWe - 20 MWe): enkel nog voor agrarische en industriële vergisters Nieuwe installaties die behoren tot PC agrarische/industriële vergisters met SD vanaf 1/1/2018: vrijgesteld van inputstroomtabellen 56

57 Bruto nominaal vermogen SD 1/1/2018: GS 85%-regel En >10 kwe 57

58 SD vanaf 1/1/2018: GS GFT-afval massabasis (incl. natuuren bermmaaisel) 75% 2. Stortgas energiebasis 85% 3. (riool-)afvalwater en/of (riool-)slib energiebasis 85% 4. Mest- en/of land- en tuinbouwgerelateerde stromen of andere organische-biologische stoffen of afvalstoffen massabasis 85% En aandeel = voortschrijdend gemiddelde van de aangewende energiebronnen over de voorbije 12 maanden 58

59 SD vanaf 1/1/2018: GS 59

60 SD vanaf 1/1/2018: WKK Bruto nominaal vermogen 85%-regel 60

61 SD vanaf 1/1/2018: WKK 61

62 SD vanaf 1/1/2018: WKK PC andere WKK s 62

63 SD vanaf 1/1/2018: INPUTSTROOMTABEL GFT Voor installaties met SD vanaf 1/1/2018: Enkel voor GFT-vergisters Principe-aanvraag toekenning GSC: gedetailleerde verhalende beschrijving (verschillende types inputstromen en leveranciers) Definitieve aanvraag toekenning GSC: overzichtstabel van alle inputstromen (per type en per leverancier) via sjabloon op VEA website: Overzichtstabel inputstromen moet jaarlijks geactualiseerd worden met de gegevens van het voorbije kalenderjaar en jaarlijks digitaal bezorgd worden aan het VEA voor 30 april 63

64 Voor installaties met SD vanaf 1/1/2018: Enkel voor GFT-vergisters SD vanaf 1/1/2018: INPUTSTROOMTABEL GFT Levering- of weegbonnen van de aan de productie-geleverde biomassa moet voor ministens 5 jaar worden bijgehouden Minstens bij de tweejaarlijkse GS-herkeuring zullen de levering- of weegbonnen, de overzichtstabel van de inputstromen en het register van de toegevoerde biomassa voorgelegd moeten worden Voor installaties met SD vόόr 1/1/2018: bovenstaande procedure geldt nog steeds voor agrarische, GFT- en overige vergisters! 64

65 SD vanaf 1/4/2018 Nieuwe indeling biogasinstallaties met een startdatum vanaf 1/4/2018 Verder opsplitsing GS PC: met burgerparticipatie en zonder burgerparticipatie: 6 PC GS biogas Burgerparticipatie (def. 11/1/1 Energiebesluit artikel , 2)= het betrekken van min. 200 burgers door hen financieel te laten participeren, bijvoorbeeld door het aanbieden van aandelen via een coöperatieve vennootschap, of door het aanbieden van een obligatielening Steunperiode GS van 10 jaar gewijzigd naar 15 jaar Nieuw OT-rapport voor installaties met een SD vanaf 1/4/

66 SD vanaf 1/4/2018: GS a: met burgerparticipatie; b: zonder burgerparticipatie 66

67 SD vanaf 1/4/2018: GS Resultaten OT s en Bf en biogas SD vanaf 1/4/2018 Aftopping Bf GS biogas niet meer op 1 maar nu op 0,8 67

68 TER INFO Definitie startdatum (SD): Indien geen vergunningen nodig: SD = datum indienstneming van de installatie Indien wel vergunningen nodig: SD = laatste datum van Ofwel: datum aanvraag toekenning GSC of WKC Ofwel: datum waarop het project beschikt over de vereiste vergunningen Datum indienstneming GS = datum waarop de productie-installatie voor het eerst elektriciteit uit een hernieuwbare energiebron produceerde 68

69 TER INFO Datum indienstneming WKK = datum waarop de eerste gelijktijdige productie van elektriciteit en nuttige warmte plaatsvond of de datum waarop de WKK ingrijpend werd gewijzigd SD is dus niet altijd gelijk aan datum indienstneming! Eerste toekenning GSC of WKC = datum vanaf het volledige keuringsverslag Belangrijke begrippen: 69

70 TER INFO Voorwaarden GSC: GSC Verlengingsopties GSC: Cursus verlengingsopties biogas: df OT-model SBf verlenging: Voorwaarden WKC: 70

71 TER INFO Verschillende flowdiagrammen PC op VEA website: GS: GS SD vanaf 1/1/ /3/2018 GS SD vanaf 1/4/ /12/2018 GS SD vanaf 1/1/2019 WKK SD vanaf 1/1/2018: 71

72 TER INFO Ministerieel besluit van 8 december 2017 houdende de indeling van biogas- en verbrandingsinstallaties die gebruik maken van gemengde inputstromen: PC biogas: 85%-regel Indeling biogas SD vanaf 1/1/ /12/2017: artikel 2 Indeling biogas SD vanaf 1/1/2018: artikel 3 Informatie inputstroomtabellen: artikel 5 VEA OT-rapporten op VEA website: SD vanaf 1/1/2018: SD vanaf 1/4/2018: 72

73 Vragen? VOOR MEER INFORMATIE Emely Vandewaetere Vlaams Energieagentschap T emely.vandewaetere@vea.be

VEA informatiemoment. Emely Vandewaetere, Mieke Van Houtte, Karl van Staeyen, Leen Cumps 30 maart 2018

VEA informatiemoment. Emely Vandewaetere, Mieke Van Houtte, Karl van Staeyen, Leen Cumps 30 maart 2018 VEA informatiemoment Emely Vandewaetere, Mieke Van Houtte, Karl van Staeyen, Leen Cumps 30 maart 2018 Verlengingen GSC biogas SD < 2013 Nieuwe biogasinstallaties Emely Vandewaetere 30 maart 2018 2 AGENDA

Nadere informatie

CURSUS. Verlengingsmogelijkheden steunperiode GSC biogasprojecten (startdatum vóór 2013) Auteur : Emely Vandewaetere. Mei

CURSUS. Verlengingsmogelijkheden steunperiode GSC biogasprojecten (startdatum vóór 2013) Auteur : Emely Vandewaetere. Mei CURSUS Verlengingsmogelijkheden steunperiode GSC biogasprojecten (startdatum vóór 2013) Auteur : Emely Vandewaetere Mei 2018 www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 3 LIJST VAN FIGUREN... 3 LIJST

Nadere informatie

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport 2018/2 - startdatum 1 januari delen

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport 2018/2 - startdatum 1 januari delen Stakeholderoverleg - Ontwerprapport 2018/2 - startdatum 1 januari 2019-3 delen Het Vlaams Energieagentschap publiceerde op 1 juni 2017 deel 1, 2 en 3 van haar ontwerprapport 2018/2 voor stakeholderoverleg.

Nadere informatie

RAPPORT 2018/1. Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 april

RAPPORT 2018/1. Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 april RAPPORT 2018/1 Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 april 2018 www.energiesparen.be INHOUD 1 INLEIDING... 9 2 BANDINGFACTOREN... 11 2.1 Berekeningsmethodiek... 11 2.2 Toepassing bandingfactor...

Nadere informatie

Steunmechanismen voor WKK. 16 oktober 2018

Steunmechanismen voor WKK. 16 oktober 2018 Steunmechanismen voor WKK 16 oktober 2018 Certificatensteun voor WKK s Wie? Gelegen in het Vlaamse Gewest Nieuwe installatie of ingrijpende wijziging van bestaande installatie Behoort tot een projectcategorie

Nadere informatie

RAPPORT Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari

RAPPORT Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari RAPPORT 2019 Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2020 www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 8 LIJST VAN FIGUREN... 9 LIJST VAN AFKORTINGEN... 10 LIJST VAN

Nadere informatie

RAPPORT 2018/2. Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari

RAPPORT 2018/2. Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari RAPPORT 2018/2 Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2019 www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 8 LIJST VAN FIGUREN... 9 LIJST VAN AFKORTINGEN... 10 LIJST

Nadere informatie

RAPPORT Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari

RAPPORT Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari RAPPORT 2019 Deel 1 : Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2020 www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 8 LIJST VAN FIGUREN... 9 LIJST VAN AFKORTINGEN... 10 LIJST VAN

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 2: actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 2: actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/2 Deel 2: actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 Bandingfactoren... 3 Berekeningsmethodiek... 3 Toepassing bandingfactor... 3 Maximale bandingfactor...

Nadere informatie

ONTWERPRAPPORT Deel 1: Ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari

ONTWERPRAPPORT Deel 1: Ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari ONTWERPRAPPORT 2017 Deel 1: Ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2018 www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 7 LIJST VAN FIGUREN... 8 LIJST VAN AFKORTINGEN...

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 26.01.2018 ONITEUR BELGE 5947 VLAASE OVERHEID [C 2018/10168] 15 DECEBER 2017. Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft

Nadere informatie

EINDRAPPORT. Verlengingsmogelijkheden steunperiode GSC biogasprojecten (startdatum vóór 2013)

EINDRAPPORT. Verlengingsmogelijkheden steunperiode GSC biogasprojecten (startdatum vóór 2013) EINDRAPPORT Verlengingsmogelijkheden steunperiode GSC biogasprojecten (startdatum vóór 2013) Auteur : Dams Yoko (VITO) Editors : Emely Vandewaetere/Klaas Nijs (Vlaams Energieagentschap) Studie uitgevoerd

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/3. Deel 2: actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/3. Deel 2: actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2013/3 Deel 2: actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 Bandingfactoren... 2 Berekeningsmethodiek... 2 Toepassing bandingfactor... 2 Maximale bandingfactor...

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 2: Actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 2: Actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/2 Deel 2: Actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 Bandingfactoren... 3 Berekeningsmethodiek... 3 Toepassing bandingfactor... 3 Maximale bandingfactor...

Nadere informatie

RAPPORT Deel 1: Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari

RAPPORT Deel 1: Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari RAPPORT 2017 Deel 1: Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2018 www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 7 LIJST VAN FIGUREN... 8 LIJST VAN AFKORTINGEN... 9 LIJST VAN

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1. Deel 1: Definitief rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2016

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1. Deel 1: Definitief rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2016 Vlaams Energieagentschap Rapport 2015/1 Deel 1: Definitief rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2016 Inhoud Leeswijzer... 11 Inleiding... 12 Bandingfactoren... 13 1 Berekeningsmethodiek...

Nadere informatie

ONTWERPRAPPORT 2018/2

ONTWERPRAPPORT 2018/2 ONTWERPRAPPORT 2018/2 Deel 2: Ontwerprapport OT/Bf met actualisaties voor bestaande projecten www.energiesparen.be INHOUD LIJST VAN TABELLEN... 4 LIJST VAN FIGUREN... 4 1 BANDINGFACTOREN... 5 1.1 Berekeningsmethodiek...

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2015/1 Deel 2: actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 Bandingfactoren... 2 1. Actualisatie installaties met startdatum vanaf 1/1/2013... 8 1.1. PV-installaties

Nadere informatie

VR DOC.0455/2QUATER

VR DOC.0455/2QUATER VR 2019 1605 DOC.0455/2QUATER Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de implementatie van het besluit SA.46013 van de Europese Commissie

Nadere informatie

RAPPORT 2016/1. Deel 1: Ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2017

RAPPORT 2016/1. Deel 1: Ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2017 RAPPORT 2016/1 Deel 1: Ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2017 www.energiesparen.be INHOUD Leeswijzer... 9 Inleiding... 10 Bandingfactoren... 11 1 Berekeningsmethodiek...

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/2. Deel 2: actualisatie OT/Bf voor projecten met een startdatum voor 1 januari 2014

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/2. Deel 2: actualisatie OT/Bf voor projecten met een startdatum voor 1 januari 2014 Vlaams Energieagentschap Rapport 2013/2 Deel 2: actualisatie OT/Bf voor projecten met een startdatum voor 1 januari 2014 Inhoud Actualisatie installaties met startdatum vanaf 1/1/2013... 2 1. PV-installaties

Nadere informatie

VR DOC.1287/2BIS

VR DOC.1287/2BIS VR 2017 1512 DOC.1287/2BIS Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft verlengingsaanvragen voor groenestroomcertificaten en overige wijzigingen

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/1. Rapport OT/Bf uitgestelde projectcategorieën

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/1. Rapport OT/Bf uitgestelde projectcategorieën Vlaams Energieagentschap Rapport 2013/1 Rapport OT/Bf uitgestelde projectcategorieën Inhoud INLEIDING BANDINGFACTOREN 1 Berekeningsmethodiek... 9 2 Toepassing bandingfactor... 9 3 Maximale bandingfactor...

Nadere informatie

18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten. Yoko Dams - VITO

18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten. Yoko Dams - VITO 18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten Yoko Dams - VITO Inhoud» Historiek» Rekenmethode: onrendabele toppen» Aannames» Steun» Resultaten per techniek» Steun per datacenter»

Nadere informatie

RAPPORT Deel 2: Actualisaties OT/Bf.

RAPPORT Deel 2: Actualisaties OT/Bf. RAPPORT 2016 Deel 2: Actualisaties OT/Bf www.energiesparen.be INHOUD 1 BANDINGFACTOREN... 3 1.1 Berekeningsmethodiek... 3 1.2 Toepassing bandingfactor... 3 1.3 Maximale bandingfactor... 4 2 GEVOLGDE PROCEDURE...

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/1 Deel 2: actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Bandingfactoren... 3 Berekeningsmethodiek... 3 Toepassing bandingfactor... 3 Maximale bandingfactor... 3 Achtergrond... 4

Nadere informatie

RAPPORT Deel 2: Actualisaties OT/Bf.

RAPPORT Deel 2: Actualisaties OT/Bf. RAPPORT 2017 Deel 2: Actualisaties OT/Bf www.energiesparen.be INHOUD 1 BANDINGFACTOREN... 3 1.1 Berekeningsmethodiek... 3 1.2 Toepassing bandingfactor... 3 1.3 Maximale bandingfactor... 4 2 GEVOLGDE PROCEDURE...

Nadere informatie

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 62.358/3 van 27 november 2017 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse minister van Begroting, Financiën en Energie houdende de indeling van biogas- en verbrandingsinstallaties

Nadere informatie

ONTWERPRAPPORT Deel 2: Actualisaties OT/Bf

ONTWERPRAPPORT Deel 2: Actualisaties OT/Bf ONTWERPRAPPORT 2017 Deel 2: Actualisaties OT/Bf www.energiesparen.be INHOUD 1 BANDINGFACTOREN... 3 1.1 Berekeningsmethodiek... 3 1.2 Toepassing bandingfactor... 3 1.3 Maximale bandingfactor... 4 2 GEVOLGDE

Nadere informatie

VR MED.0490/2

VR MED.0490/2 VR 2016 0912 MED.0490/2 Ministerieel besluit houdende actualisatie van de huidige bandingfactoren en vastlegging van de bandingfactoren van groenestroomcertificaten en warmte-krachtcertificaten voor projecten

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 28.08.2019 BELGISCH STAATSBLAD 81363 VLAAMSE OVERHEID [C 2019/14124] 28 JUNI 2019. Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft

Nadere informatie

VR DOC.0924/2BIS

VR DOC.0924/2BIS VR 2017 2209 DOC.0924/2BIS Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft verlengingsaanvragen voor groenestroomcertificaten en overige wijzigingen

Nadere informatie

COLOFON. Geachte lezer,

COLOFON. Geachte lezer, COLOFON 2 3 Geachte lezer, Een publicatie van: Biogas-E vzw Graaf Karel de Goedelaan 34 B-8500 Kortrijk Tel. +32 (0)56 24 12 63 e-mail : info@biogas-e.be : mei 2018 De Vlaamse Biogassector in 2017 is de

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 1: rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2015

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 1: rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2015 Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/1 Deel 1: rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2015 Inhoud INLEIDING 11 BANDINGFACTOREN 1 Berekeningsmethodiek... 12 2 Toepassing bandingfactor...

Nadere informatie

In het Belgisch Staatsblad van 31 december 2012 werd op bladzijde 88607 e.v. bovengenoemd besluit gepubliceerd.

In het Belgisch Staatsblad van 31 december 2012 werd op bladzijde 88607 e.v. bovengenoemd besluit gepubliceerd. VLAAMSE OVERHEID [C 2013/35060] 21 DECEMBER 2012. Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de groenestroomcertificaten, de warmtekrachtcertificaten

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/1 Deel 2: actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Bandingfactoren... 3 Berekeningsmethodiek... 3 Toepassing bandingfactor... 3 Maximale bandingfactor... 3 Achtergrond... 4

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/2. Deel 1: definitief rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2014

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2013/2. Deel 1: definitief rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2014 Vlaams Energieagentschap Rapport 2013/2 Deel 1: definitief rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2014 Inhoud Inleiding... 11 Bandingfactoren... 12 1 Berekeningsmethodiek... 12

Nadere informatie

RAPPORT Deel 1: Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2017

RAPPORT Deel 1: Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2017 RAPPORT 2016 Deel 1: Rapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2017 www.energiesparen.be INHOUD Leeswijzer... 9 Inleiding... 10 Bandingfactoren... 11 1 Berekeningsmethodiek... 11

Nadere informatie

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport deel 1 & 2

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport deel 1 & 2 Stakeholderoverleg - Ontwerprapport 2016 - deel 1 & 2 Het Vlaams Energieagentschap publiceerde op 20 mei 2016 deel 1 en op 31 mei 2016 deel 2 van haar ontwerprapport 2016 voor stakeholderoverleg. De stakeholders

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1 Deel 1: ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2016

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1 Deel 1: ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2016 Vlaams Energieagentschap Rapport 2015/1 Deel 1: ontwerprapport OT/Bf voor projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2016 Inhoud Leeswijzer... 11 Inleiding... 12 Bandingfactoren... 14 1 Berekeningsmethodiek...

Nadere informatie

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport startdatum 1 januari delen

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport startdatum 1 januari delen Stakeholderoverleg - Ontwerprapport 2019 - startdatum 1 januari 2020-3 delen Het Vlaams Energieagentschap (VEA) publiceerde op 27 mei 2019 deel 1, 2 en 3 van haar ontwerprapport 2019 voor stakeholderoverleg.

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID 13 JULI Decreet houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie

VLAAMSE OVERHEID 13 JULI Decreet houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie N. 2012 2122 VLAAMSE OVERHEID 13 JULI 2012. Decreet houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie (1) Het Vlaams Parlement heeft aangenomen

Nadere informatie

WKK-regelgeving. Ingrijpende wijziging Beschikbare warmte Biomethaan Kleinschalige biogas-wkk. Mieke Van Houtte 30 maart 2018

WKK-regelgeving. Ingrijpende wijziging Beschikbare warmte Biomethaan Kleinschalige biogas-wkk. Mieke Van Houtte 30 maart 2018 WKK-regelgeving Ingrijpende wijziging Beschikbare warmte Biomethaan Kleinschalige biogas-wkk Mieke Van Houtte 30 maart 2018 Overzicht 1. Ingrijpende wijziging Definitie Voorwaarden Voorbeelden Ingrijpende

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 28 mei 2013

Mededeling van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 28 mei 2013 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Gratis telefoon

Nadere informatie

van 23 februari 2010

van 23 februari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

RAPPORT 2018/2. Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen

RAPPORT 2018/2. Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen RAPPORT 2018/2 Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen www.energiesparen.be INHOUD LEESWIJZER... 3 VERDERE (GEVOLGDE) PROCEDURE... 3 1 INLEIDING... 4 2 PRODUCTIEDOELSTELLINGEN GROENE STROOM...

Nadere informatie

RAPPORT Deel 3 : Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen.

RAPPORT Deel 3 : Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen. RAPPORT 2019 Deel 3 : Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen www.energiesparen.be INHOUD 1 INLEIDING... 5 2 VERDERE (GEVOLGDE) PROCEDURE... 7 3 PRODUCTIEDOELSTELLINGEN GROENE STROOM... 9 3.1 Wettelijke

Nadere informatie

RAPPORT Deel 3 : Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen.

RAPPORT Deel 3 : Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen. RAPPORT 2019 Deel 3 : Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen www.energiesparen.be INHOUD 1 INLEIDING... 5 2 VERDERE (GEVOLGDE) PROCEDURE... 7 3 PRODUCTIEDOELSTELLINGEN GROENE STROOM... 9 3.1 Wettelijke

Nadere informatie

Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting.

Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting. 7/1/213 Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten worden toegekend Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties waarvan de aanvraag tot toekenning van

Nadere informatie

Bijlage 2 principebeslissing Zonnepark Kristalpark III: Methodiek voor parameters finale berekening bandingfactor

Bijlage 2 principebeslissing Zonnepark Kristalpark III: Methodiek voor parameters finale berekening bandingfactor Bijlage 2 principebeslissing Zonnepark Kristalpark III: Methodiek voor parameters finale berekening bandingfactor Inleiding In deze bijlage wordt de methodiek toegelicht om de finale parameters te bepalen

Nadere informatie

van 18 september 2012

van 18 september 2012 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Gratis telefoon

Nadere informatie

Voorstel van decreet. houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie

Voorstel van decreet. houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie stuk ingediend op 1639 (2011-2012) Nr. 10 6 juli 2012 (2011-2012) Voorstel van decreet van de heren Bart Martens en Robrecht Bothuyne, de dames Liesbeth Homans, Michèle Hostekint en Sonja Claes en de heren

Nadere informatie

GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN

GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN VLAAMSE GEMEENSCHAP VLAAMSE OVERHEID 28 JUNI 2013. Decreet houdende diverse bepalingen inzake energie (1) [C 2013/35608] Het VLAAMS PARLEMENT heeft aangenomen en Wij,

Nadere informatie

21 39.882 11 314.402. Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting.

21 39.882 11 314.402. Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting. 1/1/212 Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten worden toegekend Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties waarvan de aanvraag tot toekenning van

Nadere informatie

Voorstel van decreet. houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie.

Voorstel van decreet. houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie. stuk ingediend op 1639 (2011-2012) Nr. 3 26 juni 2012 (2011-2012) Voorstel van decreet van de heren Bart Martens en Robrecht Bothuyne, de dames Liesbeth Homans, Michèle Hostekint en Sonja Claes en de heren

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 14/04/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 28 mei 2013

Mededeling van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 28 mei 2013 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Gratis telefoon

Nadere informatie

Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting.

Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting. Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten worden toegekend Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties waarvan de aanvraag tot toekenning van groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/1 Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport LEESWIJZER: In dit document worden op verschillende plaatsen aannames en scenario s gehanteerd

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 27 januari 2009

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 27 januari 2009 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen

Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen Overzicht 1. Algemeen 2. Investeringssteun 3. Certificaten 4. Emmisienormen Algemeen Bio-WKK Biomassa als duurzame brandstof groene stroom

Nadere informatie

Evolutie van het aantal installaties

Evolutie van het aantal installaties Het Voortgangsrapport 216 van Biogas E, dat de stand van zaken weergeeft over de anaerobe vergisting in Vlaanderen in het kalenderjaar 215, is gepubliceerd. Eind 215 telde Vlaanderen 41 grote vergistingsinstallaties,

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 05/02/2014 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 12/05/2014 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 04/07/2014 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten en/of garanties van oorsprong worden toegekend

Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten en/of garanties van oorsprong worden toegekend Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten en/of garanties van oorsprong worden toegekend Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties waarvan de aanvraag

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 03/03/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 04/05/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 02/09/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 08/12/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 01/02/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 07/04/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 03/03/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 13/06/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 05/09/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 04/11/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 03/06/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport deel 1 & 2

Stakeholderoverleg - Ontwerprapport deel 1 & 2 Stakeholderoverleg - Ontwerprapport 2017 - deel 1 & 2 Het Vlaams Energieagentschap publiceerde op 7 juni 2017 deel 1 & 2 van haar ontwerprapport 2017 voor stakeholderoverleg. De stakeholders werden opgeroepen

Nadere informatie

Typ hier de naam van hedrijf

Typ hier de naam van hedrijf Typ hier de naam van hedrijf Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 BRUSSEL e-mail: info@vreg.be tel +32 2 553 13 53 fax +32 2 553

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web:

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 5 december 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 5 december 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIEN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 20 juli 2004. gewijzigd op 24 januari 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 20 juli 2004. gewijzigd op 24 januari 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de lektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II- laan 7 B - 1210 BRUSSL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13 50 web : www.vreg.be

Nadere informatie

Geïnstalleerd vermogen en aantal groenestroominstallaties per provincie

Geïnstalleerd vermogen en aantal groenestroominstallaties per provincie Geïnstalleerd vermogen en aantal groenestroominstallaties per provincie Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties die in dienst werden genomen t.e.m. 31/12/2013 waarvan de aanvraag

Nadere informatie

Geïnstalleerd vermogen en aantal groenestroominstallaties per provincie

Geïnstalleerd vermogen en aantal groenestroominstallaties per provincie Geïnstalleerd vermogen en aantal groenestroominstallaties per provincie Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties die in dienst werden genomen t.e.m. 30/06/2016 waarvan de aanvraag

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0170 Bijlage I TOELICHTING 17 Bijlage I : WKK ALS ALTERNATIEVE MAATREGEL 1. Inleiding Het plaatsen van een WKK-installatie is een energiebesparingsoptie die zowel

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 april gewijzigd op 23 februari 2010.

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 april gewijzigd op 23 februari 2010. Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/2 Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport LEESWIJZER: In dit document worden op verschillende plaatsen aannames en scenario s gehanteerd

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/2. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/2 Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport LEESWIJZER: In dit document worden op verschillende plaatsen aannames en scenario s gehanteerd

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 17 juli 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 17 juli 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be

Nadere informatie

RAPPORT Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen

RAPPORT Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen RAPPORT 2017 Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen www.energiesparen.be INHOUD LEESWIJZER...2 1 INLEIDING...3 2 PRODUCTIEDOELSTELLINGEN GROENE STROOM...3 2.1 Wettelijke bepalingen...3

Nadere informatie

Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties

Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties voor de productie van nuttige groene warmte uit biomassa en uit aardwarmte

Nadere informatie

houdende diverse bepalingen inzake energie

houdende diverse bepalingen inzake energie stuk ingediend op 2031 (2012-2013) Nr. 4 19 juni 2013 (2012-2013) Ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake energie Tekst aangenomen door de plenaire vergadering Stukken in het dossier: 2031

Nadere informatie

Verlenging van de steunperiode voor groenestroomcertificaten

Verlenging van de steunperiode voor groenestroomcertificaten Verlenging van de steunperiode voor groenestroomcertificaten Heeft u een groenestroominstallaties met een startdatum voor 1 januari 2013 en is de steunperiode afgelopen? Dan krijgt u geen groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 mei 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 mei 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be

Nadere informatie

ONTWERPRAPPORT Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen

ONTWERPRAPPORT Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen ONTWERPRAPPORT 2016 Deel 3: Evaluatie quotumpad en productiedoelstellingen www.energiesparen.be INHOUD EVALUATIE QUOTUMPAD EN PRODUCTIEDOELSTELLINGEN... 3 Productiedoelstellingen groene stroom... 3 Marktanalyserapport...

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 juni 2008

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 juni 2008 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Stand van zaken: WKK in Vlaanderen

Stand van zaken: WKK in Vlaanderen Voor kwaliteitsvolle Warmte-krachtkoppeling in Vlaanderen Stand van zaken: WKK in Vlaanderen Joni Rossi 8 December WKK in de hotelsector, wellness en aanverwante sectoren Wat gebeurt er in Europa? Tot

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2015/1. Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport Vlaams Energieagentschap Rapport 2015/1 Deel 3: evaluatie quotumpad, productiedoelstellingen en marktanalyserapport LEESWIJZER: In dit document worden op verschillende plaatsen aannames en scenario s gehanteerd

Nadere informatie