Preview. Bepaling van de onbrandbaarheid van bouwmaterialen NEN Inhoud NEDERLANDSE NORM

Transcriptie

1 UDC : : Bepaling van de onbrandbaarheid van bouwmaterialen Determination of the non-combustibility of a building product NEDERLANDSE NORM NEN 606 1e druk, oktober 1991 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Inleiding 1 Onderwerp en toepassingsgebied 2 Termen en definities Beproevingsmethode Monsterneming 5 Proefstukken 5.1 Meerlagige Produkten 5.2 Aantal en afmetingen 5. Opbouw 5. Conditionering 6 Proef 6.1 Condities 6.2 Toestellen en hulpmiddelen 6. Kalibratie van de oven 6. Werkwijze 6.5 Bewerking van de resultaten 7 Verwerking van de resultaten 8 Verslag Bijlage A - Kalibratie onbrandbaarheidsoven Inhoud Vervangt NEN 881 blz NEN 606

2 NEN 606-Biz. 2 Algemeen - normen brandveiligheid Inleiding Deze norm maakt deel uit van het pakket normen voor de brandveiligheid van gebouwen. Onderstaand schema geeft de onderlinge relatie tussen die normen. Op het moment van publiceren van de onderhavige norm is NEN 6081 nog niet beschikbaar. Deze zal tezijnertijd de uitgangspunten vastleggen die ten grondslag liggen aan de overige in het schema genoemde normen. NEN 6087, NEN 6088, NEN 159 L NFN-EN 81 installaties NEN 6081 Brandveiligheid J van gebouwen; functionele uitgangspunten NEN-serie 6082 e.v. Prestatie-eisen voor gebouwen NEN-serie 6061 t.m. 6077, NEN 6090, NEN 1775 Bepalingsmethoden voor eigenschappen van onderdelen van gebouwen NEN 6082 woningen en woongebouwen NEN 608 logiesverblijven en logiesgebouwen NEN 608 kantoorgebouwen NEN 6085 onderwijsgebouwen I NEN 6086 gezondheidszorggebouwen Algemeen - onderhavige norm In deze norm wordt de experimentele bepaling van de onbrandbaarheid van bouwmaterialen vastgesteld. De methode is in beginsel gebaseerd op NEN 881: "Bepaling van de onbrandbaarheid van bouwmaterialen", waarbij echter rekening is gehouden met het streven om in 1992 te komen tot een Europese beproevingsmethode. Deze Europese beproevingsmethode, die thans binnen CEN onder discussie is, zal gebaseerd worden op ISO-werk. Daarom zijn de bestaande ISO-voorstellen gevolgd, ook indien dit betekende dat inhoudelijk van NEN 881 moest worden afgeweken. De aldus geïntroduceerde verschillen met de huidige beproevingspraktijk in Nederland zijn overigens slechts marginaal. Deze norm vervangt NEN 881. In vergelijking met NEN 881 is de opzet en de redactie van de norm ingrijpend gewijzigd. Omdat het bij de brandveiligheid van gebouwen gaat om het gedrag van materialen in hun toepassing wordt in beginsel een deel van de constructie onderzocht zoals het zal worden toegepast. Vanwege de beperkingen van de beproevingsapparatuur moet met name bij het onbrandbaarheidsonderzoek worden volstaan met kleine proefstukken. Dit leidt ertoe dat van een bouwmateriaalcombinatie elk van de samenstellende bouwmaterialen afzonderlijk en samengestelde bouwmaterialen vaak per onderdeel op onbrandbaarheid moeten worden beproefd en dat per afzonderlijk bouwmateriaal, respectievelijk per onderdeel een uitspraak wordt gedaan. Bij het bepalen van de onbrandbaarheid van bouwmaterialen wordt in het kader van deze norm uitgegaan van slechts één monster. De beproeving heeft daarmee het karaktervan een "typekeu ring". De bijlage maakt integraal onderdeel uit van de norm. Deze norm is opgesteld door de subcommissie "Brandproeven" en aanvaard door de normcommissie "Brandbeveiliging van gebouwen". Titel van de vermelde norm: Norm waarnaar normatief is verwezen NEN Bepaling van de warmteweerstand en/of de warmtegeleidingscoëfficiënt van bouw- en isolatiematerialen.

3 NEN 606-Biz. 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft de methode voor de bepaling van het onbrandbaar zijn van een bouwmateriaal. 2 Termen en definities 2.1 af deklaag: Aan de buitenzijde van een produkt aanwezig materiaal met een dikte van 1 mm of minder. 2.2 hittevast: Eigenschap van een vaste stof, om onder de temperatuuromstandigheden van de proef niet van vorm of aggregatietoestand te veranderen. 2. temperatuurevenwicht: Situatie waarbij de met het oven-en het proefstukthermokoppel bepaalde temperaturen gedurende ten minste 10 min elk niet meer dan 2 C veranderen. 2. onbrandbaarheidsoven: Toestel waarin het onderzoek naar de onbrandbaarheid wordt uitgevoerd. 2.5 oventhermokoppel:thermokoppel in de onbrandbaarheidsoven, dat geen contact maakt met de ovenwand of met het proefstuk. 2.6 proefstukthermokoppel: Thermokoppel in de onbrandbaarheidsoven, dat bij het begin van de proef contact maakt met het proefstuk. 2.7 evenwichtstemperatuur van het oventhermokoppel: De temperatuur, die met het oventhermokoppel wordt gemeten bij temperatuurevenwicht. 2.8 evenwichtstemperatuur van het proefstukthermokoppel: De temperatuur, die met het proefstukthermokoppel wordt gemeten bij temperatuurevenwicht. 2.9 maatgevend temperatuurverschil: Het temperatuurverschil, bepaald met het betreffende thermokoppel, tussen de maximale temperatuur en de evenwichtstemperatuur aanhoudende vlamverschijnselen: Vlamverschijnselen, die tijdens de uitvoering van de proef gedurende ten minste 5 s ononderbroken in de oven zichtbaar zijn. Beproevingsmethode De beproevingsmethode bestaat achtereenvolgens uit: - het trekken van monsters volgens hoofdstuk ; - het bereiden van proefstukken volgens hoofdstuk 5; - het uitvoeren van de proef volgens hoofdstuk 6; - het verwerken van de resultaten volgens hoofdstuk 7. Monsterneming Het monster dient representatief te zijn voor het te beproeven produkt en moet voldoende groot zijn om daaruit de proefstukken volgens hoofdstuk 5 te kunnen vervaardigen. Opmerking Het laboratorium moeteen nauwkeurige omschrijving geven van het onderzochte monster ten aanzien van samenstelling, handelsnaam, herkomst, afmetingen en volumieke massa en, voorzover relevant, produktierichting. In geval de producent deze gegevens niet openbaar wil maken ten overstaan van derden, moet het laboratorium hiervan melding maken. 5 Proefstukken 5.1 Meerlagige produkten Wanneer een produkt is samengesteld uit lagen van verschillende materialen dan moeten, voorzover deze lagen een dikte hebben van meer dan 1 mm, per laag proefstukken worden vervaardigd, waarbij het monster zo moet worden opgedeeld dat elke laag wordt beproefd. Lagen met een dikte van 1 mm of minder moeten voor de beproevingen gecombineerd zijn met dikkere lagen. 5.2 Aantal en afmetingen Vervaardig uit het monster, voorzover relevant per laag (zie 5.1), volgens 5. vijf cilindrische proefstukken met de volgende afmetingen: - middellijn : gelijk aan of kleiner dan 5 mm, doch niet kleiner dan mm; - hoogte : 50 ± mm; - volume : (80 ± 5) 10 mm. 5. Opbouw 5..1 Monsters met een dikte groter dan 50 mm Neem uit een monster met een dikte groter dan 50 mm, met inachtneming van het gestelde in 5.1, 5.. en 5.., proefstukken door de dikte terug te brengen tot de voorgeschreven proefstukhoogte.

4 NEN 606-Biz Monsters met een dikte kleiner dan 50 mm Stel uit een monster met een dikte kleiner dan 50 mm, met inachtneming van het gestelde in 5.1, 5.. en 5.., proefstukken samen uit meerdere lagen, evenwijdig aan de platte vlakken van de te formeren proefstukken; houd deze lagen zo bijeen door middel van twee staaldraden meteen middellijn van 0,5 ± 0,2 mm, dat zich tussen de lagen geen luchtspleten bevinden. 5.. Monsters met één afdeklaag Bij een monster met één afdeklaag moet het proefstuk zo zijn opgebouwd, dat deze afdeklaag zich op één van de platte vlakken van het proefstuk bevindt en alle lagen waaruit het proefstuk bestaat dezelfde oriëntatie hebben. 5.. Monsters met twee afdeklagen Bij een monster met twee afdeklagen moet het proefstuk zo zijn opgebouwd, dat één afdeklaag zich op het ene en de andere afdeklaag zich op het andere platte vlak van het proefstuk bevindt en alle lagen waaruit het proefstuk bestaat dezelfde oriëntatie hebben. 5. Conditionering 6 Proef Droog de proefstukken in een droogstoof bij een temperatuur van 60 ± 5 C gedurende 2 h, bewaar de aldus gedroogde proefstukken bij een temperatuur van 20 ± 5 C in de exsiccator. De proef dient te worden uitgevoerd onder de condities vermeld in 6.1, met toestellen en hulpmiddelen beschreven in 6.2 en op een wijze zoals verwoord in 6.. De resultaten dienen te worden bewerkt zoals aangegeven in Condities Temperatuur in de beproevingsruimte De temperatuur in de beproevingsruimte dient, gemeten op een afstand van 2,5 ± 0,5 m van het hart van het toestel en op 1 ± 0,2 m boven de vloer, C te bedragen Tocht in de beproevingsruimte De luchtsnelheid in de beproevingsruimte, gemeten op een afstand van 2,5 ± 0,5 m van het hart van het toestel, mag niet meer bedragen dan 0,5 m/s Verlichting in de beproevingsruimte De verlichting in de beproevingsruimte moet zo zijn dat het proefstuk niet direct door zon- of kunstlicht wordt beschenen Conditie onbrandbaarheidstoestel Voor aanvang van een proef mogen zich geen proefstukresten of andere verontreinigingen aan de proefstukhouder en in de luchtstroomstabilisator bevinden Temperatuur in de oven De voor aanvang van de tijdregistratie in de onbrandbaarheidsoven, waaruit ophangbuis en proefstukhouder zijn verwijderd, ter plaatse van het oventhermokoppel volgens gemeten temperatuur moet gemiddeld over een tijdsduur van 10 min 750± 5 C bedragen, terwijl de overtwee opeenvolgende perioden van 10 minuten gevonden gemiddelde temperaturen niet meer dan 2 C mogen verschillen. 6.2 Toestellen en hulpmiddelen IJking De in dit artikel genoemde meetinstrumenten moeten zijn geijkt Onbrandbaarheidsoven Een volgens 6. gekalibreerde onbrandbaarheidsoven, bestaande uit: - ovenbuis met verwarmingsspiraal (6.2.2a) en (6.2.2b)); - ovenmantel (6.2.2c)); - tochtschermen (6.2.2d)); - luchtstroomstabilisator (6.2.2e)); - voetstuk; - isolatiematerialen (6.2.2f)). a) Ovenbuis: - samenstelling: keramisch materiaal volgens tabel 1; - dichtheid : 2800 ± 00 kg/m.

5 NEN 606-Biz. 5 Tabel 1 - Samenstelling van het keramisch materiaal van de ovenbuis materiaal aluminiumoxide (AI2O) silicium- en aluminiumoxide (Si02 + AI2O) ijzer(lll)oxide (Fe 2 0> titaandioxide (TI2O) mangaanoxide (МПО) sporen van andere oxiden (natrium-, kalium-, calcium- en magnesiumoxide) samenstelling % (m/m) <89 >98 < 0,5 < 0,25 < 0,1 rest b) Verwarmingsspiraal: - samenstelling: 80/20 nikkel/chroomband. c) Ovenmantel met afdekplaten: - samenstelling: hittevast materiaal. d) Tochtscherm bovenzijde oven: - samenstelling: staalplaat. e) Luchtstroomstabilisator: - samenstelling: aan de binnenzijde glad afgewerkte staalplaat. f) Isolatiematerialen: tussen ovenbuis en mantel: - samenstelling: magnesiumoxidepoeder met een dichtheid van 10 ± 20 kg/m ; op het tochtscherm aan de bovenzijde van de oven en de luchtstroomstabilisator: - samenstelling: hittevast isolatiemateriaal met een warmtegeleidingscoëfficiënt, bepaald volgens hoofdstuk van NEN 2:1991 van 0,0±0,01 W/(m- K) met dien verstande dat bij de bepaling daarvan de gemiddelde temperatuur in het proefstuk 500 C moet bedragen één en ander volgens figuur 1 t.m. figuur en met inachtneming van de daarin aangegeven marges. Proefstukhouder Proefstukhouder met de volgende specificaties: - samenstelling : draad van nikkel/chroom of hittevast staaldraad; - massa : 15 ±2 g. één en ander geconstrueerd volgens figuur met inachtneming van de daarin aangegeven marges. Thermokoppels voor het meten van temperaturen in het onbrandbaarheidstoestel Oven-, proefstuk- en kalibratiethermokoppel met de bijbehorende registratieapparatuur, met de volgende specificaties: - meetgebied Otot 100 C; - tijdconstante <10s; - maximale meetonnauwkeurigheid 1 C binnen het meetgebied C; - registratiefrequentie ten minste eenmaal per 5 s. Thermokoppels voor het meten van de temperatuur in de omgeving van het onbrandbaarheidstoestel Thermokoppels met de bijbehorende registratieapparatuur met de volgende specificaties: - meetgebied : 0 tot 50 C; - tijdconstante : < 60 s; - maximale meetonnauwkeurigheid : 1 C; - registratiefrequentie : ten minste eenmaal per 5 min. Elektrische voeding Elektrische voeding met spanningsstabilisator en variabele transformator of thyristorregeling met de volgende specificaties: - spanningsgebied : V; - stabiliteit : 1 % van de afgenomen spanning. Spiegel Spiegel voor de observatie van vlammen in de oven met een oppervlakte van ten minste 50 x 50 mm 2. Exsiccator Exsiccator met een inhoud van ten minste 0,002 m en voorzien van silicagel. Weegtoestel Weegtoestel met de volgende specificaties: - meetgebied :100g; - maximale meetonnauwkeurigheid : 0,1 g.

6 NEN 606-Biz. 6 Maten in mm, tolerantie: 2 % (minimum 1 mm), tenzij anders vermeld proefstuk-thermokoppel glijstang ophangbuis proefstuk met proefstuk-thermokoppel proefstukhouder aanslag oven-thermokoppel tochtscherm met isolatie afdekplaat mantel verwarmingsspiraal isolatie Mg0 2 ovenbuis afdekplaat afdichting voetstuk isolatie luchtstroomstabilisator luchtstroomstabilisator staalplaat tochtscherm Figuur 1 -Onbrandbaarheidsoven

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 606:1991 nl Bepaling van de onbrandbaarheid van bouwmaterialen 2.28 T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 1021, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 1 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.0 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview