TECHNISCHE RICHTLIJN REKEN- EN BESLISMODEL, BEHEERSBAARHEID VAN BRAND

Transcriptie

1 TECHNISCHE RICHTLIJN REKEN- EN BESLISMODEL, BEHEERSBAARHEID VAN BRAND

2 Reken en beslismodel, beheersbaarheid van brand Inleiding Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft in samenwerking met SAVE in 1995 een brandbeveiligingsconcept gepubliceerd waarin een rekenmethode (= reken- en beslismodel) wordt gegeven voor het bepalen van de grootte van een brandcompartiment uit het oogpunt van beheersbaarheid van brand. Sinds het uitkomen van het reken- en beslismodel hebben de leden van de VVBA i.o. er ruime ervaring mee opgedaan. Deze ervaringen leren dat de methode met betrekking tot een aantal punten nog onduidelijk is en dat de methode een aantal vragen oproept. In deze richtlijn wordt de methode op enkele punten gecorrigeerd of nader uitgewerkt. Toepassingsgebied brandbeveiligingsconcept Beheersbaarheid van brand Het brandveiligheidsconcept Beheersbaarheid van brand bevat géén regelgeving. De methode wordt gebruikt in het kader van gelijkwaardigheid voor bepaling van de brandcompartimentsgrootte bij nieuwbouw. Het model is niet zonder meer toepasbaar bij de beoordeling bestaande bouw. Het brandveiligheidsconcept wordt alleen toegepast voor het beoordelen van het aspect beheersbaarheid voor brandcompartimenten met een oppervlak groter dan m 2. Brandcompartimenten met een oppervlak kleiner of gelijk aan m 2 dienen te voldoen aan de eisen die worden gesteld in het Bouwbesluit. De toetsende instanties accepteren deze methode soms uitsluitend voor industriegebouwen. Bij de toelichting van het model wordt echter aangegeven dat het toepassingsgebied alle niet-slaapgebouwen betreft. Gezien de bijzondere eisen die gelden voor de veiligheid van personen vallen de slaapgebouwen buiten de methode. Aan het Landelijk Netwerk voor de Brandpreventie (LNB) is de principiële vraag gesteld of het brandbeveiligingsconcept Beheersbaarheid van brand kan worden gehanteerd bij gebouwen bestaande uit bioscopen, expositiezalen, meubeltoonzalen, horecavoorzieningen e.d. Het LNB is van mening dat het model kan worden toegepast mits bepalende factoren (zoals permanente en variabele vuurbelasting, uitrukprocedure en materieel brandweer e.d.) worden bezien. Hierbij verwijzen ze eveneens naar de toelichting op het model. Het LNB stelt daarbij echter eveneens dat de uiteindelijke beslissing over de toepassing van het model is voorbehouden aan het bevoegd gezag (in casu de gemeente). (Brief LNB aan brandweer Ede d.d..) De VVBA heeft het standpunt dat het model toepasbaar is op alle niet-slaapgebouwen. Indien bij het toepassen van het brandbeveiligingsconcept Beheersbaarheid van brand sprake is van stapelbouw, zijn er twee mogelijkheden: het brandcompartiment loopt over meerdere bouwlagen door. Hierbij moet rekening worden gehouden met de vloeren van deze bouwlagen. Indien de brandwerendheid van de verdiepingsvloeren groter is dan de gemiddelde vuurbelasting onder deze vloeren, moet het vloeroppervlak worden meegenomen bij het totale vloeroppervlak van het brandcompartiment. Is dit niet het geval, dan is het vloeroppervlak gelijk aan het grondoppervlak van het brandcompartiment; elke bouwlaag is een brandcompartiment. Tussen de brandcompartimenten onderling bestaat de kans op verticale brandoverslag ter plaatse van de gevelopeningen. In verband met de faalkans van de overslagbescherming wordt het vloeroppervlak van het bovengelegen brandcompartiment begrensd op m 2. Moet bij overslag naar boven ook een marge worden gehanteerd???

3 Bepaling vuurbelasting De VVBA streeft naar eenduidigheid bij de bepaling van de vuurbelasting. Hiervoor zullen op korte termijn initiatieven worden ontplooid die tot doel hebben de verbrandingswaarde van materialen te uniformeren. Bij de bepaling van de variabele vuurbelasting moet te allen tijde een veiligheidsmarge van 10 % worden gehanteerd. Het reken- en beslismodel Bij het Reken- en beslismodel, beheersbaarheid van brand dient voor een aantal aspecten beslissingen/keuzen te worden gemaakt/genomen. Afhankelijk van het wel of niet positief beantwoorden, mag een groter brandcompartiment worden toegepast en dienen eventuele brandwerende gevels of brandwanden te worden aangebracht in het gebouw. In het hoofdschema (zie bladzijde 46 van het brandbeveiligingsconcept Beheersbaarheid van brand - onderzoeksrapportage ) wordt aangegeven wat deze beslispunten zijn. Bij de volgende beslispunten worden opmerkingen geplaatst: 1. sprinklers aanwezig? 2. binnenaanval mogelijk? 3. aantal verbindingen. Het beslispunt met betrekking tot het vaststellen van de WBDBO-eisen is zodanig van belang dat het in het volgende hoofdstuk apart aan de orde komt. Ad. 1 Volgens het reken- en beslismodel moeten, bij het toepassen van een sprinklerinstallatie, de gevels en het dak onbrandbaar worden uitgevoerd. Tevens dient de WBDBO tussen het gebouw en de belendingen minimaal gelijk te zijn aan de maatgevende vuurbelasting met een minimum van 60 minuten. Een sprinklerinstallatie wordt vaak in gebouwen toegepast waarin een hoge vuurbelasting aanwezig is. Derhalve moeten de gevels en derhalve ook de draagconstructies van de gevels in de meeste gevallen voldoen aan zeer hoge brandwerendheidseisen. Wanneer de sprinkler wordt toegepast, wordt de WBDBO-eis niet gekoppeld aan de maatgevende vuurbelasting. De VVBA is van mening dat bij het toepassen van een sprinkler de WBDBO-eis in samenwerking met de inspectie-instelling moet worden vastgesteld waarbij als minimum de Bouwbesluit-eis van 60 minuten zal worden gehanteerd. De gevels van het compartiment dienen minimaal te voldoen aan de brandvoortplantingsklasse 2 volgens NEN Het dak mag niet brandgevaarlijk zijn bepaald volgens NEN Ad. 2 Het reken- en beslismodel biedt de mogelijkheid het effect van een binnenaanval door de brandweer in rekening te brengen. Hierdoor verdubbelt de toegestane compartimentsgrootte (de massafactor wordt gehalveerd). Er moet echter aan een aantal voorwaarden worden voldaan om te waarborgen dat een binnenaanval ook daadwerkelijk succesvol is. Twee belangrijke voorwaarden zijn: de inrichting, gebruik en voorzieningen met betrekking tot bereikbaarheid en aanwezigheid van bluswater moet zodanig zijn dat een brand met een maximum inzettijd van 7 minuten bereikbaar is. Aanrijtijd en detectie en alarmeringstijd mogen niet meer dan 13 minuten bedragen; de brand mag zich niet te snel uitbreiden en mag na 20 minuten geen grotere oppervlakte hebben dan 25 m 2 en geen grotere hoogte dan 10 m. Voor de bepaling van de grootte van de brand wordt voor het vaststellen van de uitbreidingssnelheid verwezen naar de VVBA-richtlijn voor Rook- en WarmteAfvoer.

4 Volgens de VVBA i.o. mag een binnenaanval alleen worden toegestaan indien een brandmeldinstallatie met volledige bewaking en directe doormelding naar de brandweeralarmcentrale (conform NEN 2535) én een rookbeheersingssysteem aanwezig zijn. Er dient te allen tijde overeenstemming te zijn met de brandweer over het toepassen van het scenario binnenaanval. Ad. 3 Er wordt in het hoofdschema een maximum gesteld aan het aantal verbindingen, aangezien voor het zekeren van een verbinding brandweerinzet benodigd is. Derhalve zijn er ook maximale afmetingen aan deze verbindingen gesteld: oppervlak maximaal 42 m 2 ; breedte 20 m 1 ; hoogte 15 m 1. Meerdere deuren die binnen bovengenoemde maatvoering bij elkaar worden geplaatst, worden beschouwd als één verbinding. Sluizen hoeven niet te worden beschouwd als een verbinding. In bedrijfshallen kan soms niet worden voldaan aan het gestelde maximum aan verbindingen. De meeste doorgangen bestaan vaak uit grote schuifdeurconstructies, rolluiken e.d. Het realiseren van sluizen stuit vaak op praktische problemen. De VVBA ziet het plaatsen van twee deuren (elk met een brandwerendheid gelijk aan minimaal de halve vereiste WBDBO) aan weerszijden van de brandwand als een aan een sluis gelijkwaardige oplossing. De deuren moeten automatisch en gelijktijdig sluiten. Een verbinding moet wel praktisch te zekeren zijn. Voorbeeld: op de begane grond en verdieping zijn twee doorgangen aanwezig. Gezien de bovenstaande afmetingen mogen ze worden beschouwd als één verbinding. Het is echter niet mogelijk om deze verbinding met één straal te zekeren. Bepaling WBDBO-eisen Brandcompartimentering leidt tot eisen aan de Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag. De brand mag zich gedurende een bepaalde tijd niet uitbreiden naar een ander brandcompartiment en belendende percelen. De vereiste WBDBO van buitengevels en compartimentsscheidingen is gelijk aan de maatgevende vuurbelasting, vermeerderd met een marge. Deze marge is afhankelijk van het oppervlak van de compartimentsscheiding (branddoorslag) danwel de gevelbreedte (brandoverslag). Het voorgaande komt tot uiting in het vijfde beslispunt uit het hoofdschema: WBDBO-qm > marge? De hoge WBDBO-eisen leiden tot hoge brandwerendheidseisen van compartimentswanden en soms ook van de gevels. De VVBA hanteert 240 minuten als maximum voor de WBDBOeis. Wanneer een marge moet worden toegepast, wordt deze dan ook bij de maatgevende vuurbelasting opgeteld voordat wordt beoordeeld of het maximum van 240 kg vurenhout/m 2 wordt overschreden, waarna bijstelling tot het maximum plaatsvindt. De vereiste WBDBO kan worden gerealiseerd door de brandwerendheid van de gevel zelf of door afstand tussen de gebouwen. In bijlage A wordt de methode voor de WBDBO-bepaling gegeven. In de samenvatting van deze bijlage wordt onderscheid gemaakt in drie situaties: 1. de brandwerendheid van de gevel van het gebouw (brongevel) en de brandwerendheid van de doelgevel hebben samen een brandwerendheid die gelijk is aan de vereiste WBDBO;

5 2. de brongevel is brandwerend conform het bovenstaande punt maar bevat ramen, deuren (= gaten ). Er dient derhalve een stralingsberekening te worden uitgevoerd. De WBDBO wordt dan als volgt bepaald: - stralingsflux > 15 kw/m 2 WBDBO = 0; - stralingsflux = 15 kw/m 2 WBDBO = maatgevende vuurbelasting; - stralingsflux < 15 kw/m 2 WBDBO = maatgevende vuurbelasting + WBO; 3. de brongevel is geheel bezweken. De WBDBO hangt dan van de brandwerendheid van de bron- en doelgevel en de WBO af. Bij punt 3 wordt de relatie tussen de maatgevende vuurbelasting en de WBDBO losgelaten (WBDBO maatgevende vuurbelasting). Hierdoor dreigt een nieuw stralingscriterium van 4-6 kw/m 2 te worden geïntroduceerd. Bij de WBDBO-bepaling blijft de VVBA derhalve vasthouden aan een stralingscriterium van 15 kw/m 2 conform de NEN 6068 en aan de bepaling zoals onder punt 2 staat weergegeven (ook in het geval dat de gehele gevel is bezweken). De afstand tussen het gebouw en het bestaande gebouw op het naastgelegen perceel (= buurman ) moet groot genoeg zijn om aan de vereiste Weerstand tegen BrandOverslag (bijvoorbeeld 190 minuten) te kunnen voldoen. Er mogen maximaal 30 minuten WBDBO bij de buurman worden geleend. Deze 30 minuten worden gerealiseerd op het perceel van de buurman. De overige ( =) 160 minuten moeten worden gerealiseerd door de afstand waarop het te beoordelen gebouw van de erfgrens af staat oftewel op het eigen perceel. De VVBA hanteert daarom op de perceelsgrens een stralingscriterium van maximaal 15 kw/m 2. Indien de afstand tot de erfgrens kleiner is dan 2,5 meter dient de brandwerendheid van de gevel gelijk te zijn aan de vereiste WBDBO. Bij de bepaling van de viewfactor in bijlage A moet volgens de VVBA i.o. met de volgende punten rekening worden gehouden: de wiskundige benaderingsmethode voor de viewfactor is ontleend aan de CPR-14. Deze methode is echter niet correct weergegeven in bijlage A (bladzijden 84 en 85). Conform de CPR-14-methode moet worden gerekend met de halve breedte (½ b) van het stralend vlak in plaats van met de gehele breedte (b) van het vlak zoals nu staat aangegeven in het figuur; de stralingsbron (= Φbron) is afhankelijk van de aard van de brand. Met uitzondering van branden waarbij een zeer schone verbranding mag worden verwacht, hanteert de VVBA i.o een stralingsbronflux van 45 kw/m 2. In geval van toepassing van het model op een buitenopslag waarbij een schone verbranding aannemelijk is, dienen hogere fluxen te worden gehanteerd. Rapportage De rapportage bevat ten minste: een opgave van installatietechnische randvoorwaarden (sprinkler/bmi/rwa); gedetailleerde berekeningen van de variabele, permanente, gemiddelde en maatgevende vuurbelasting; verwijzingen naar de gegevens zoals gehanteerd voor de variabele vuurbelasting; een ingevulde beslismatrix met einduitkomst.