Geachte heer Van der Goes,

Transcriptie

1 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Directie Uitvoeringstaken Arbeidsvoorwaardenwetgeving T.a.v. de heer mr. M.H.M. van der Goes Postbus LV DEN HAAG Secretariaat Stephensonweg 14 Postbus AR Gorinchem T (0183) E info@kikk-recreatie.nl I KvK Iban NL55 ABNA Bic ABNANL2A nummer: onderwerp: Verzoek algemeen verbindend verklaren cao Zwembaden bijlage(n): datum: 11 december 2017 Geachte heer Van der Goes, Als gemachtigde van partijen bij de collectieve arbeidsovereenkomst Zwembaden, te weten de werkgeversorganisatie WiZZ en de werknemersorganisaties FNV Horecabond, CNV Vakmensen en FNV, verzoek ik u hierbij om algemeen verbindend verklaring van de cao Zwembaden (inclusief bijlagen). De algemeen verbindend verklaring wordt aangevraagd voor de resterende looptijd van de cao Zwembaden en wel tot 1 januari Vertrouwende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet namens partijen bij de cao Zwembaden, Mevrouw mr. L.C.P. Verschuren- Heijmans Secretaris cao-aangelegenheden

2 FORMULIER REPRESENTATIVITEITSGEGEVENS (bedoeld in artikel 2:2, eerste lid, onderdeel d, van het Besluit aanmelding van collectieve arbeidsovereenkomsten en het verzoeken om algemeen verbindend verklaring) Bij een avv-verzoek dienen de representativiteitsgegevens en de hiervoor gehanteerde onderzoeksmethodiek te worden opgegeven. Deze opgave kan worden ingediend aan de hand van dit formulier. Gebruikmaking van dit formulier is vereist bij een representativiteitspercentage onder de 60% en ingeval beargumenteerde bedenkingen tegen de representativiteit daartoe aanleiding geven. INHOUD 1 REPRESENTATIVITEITSOPGAVE Werkgeversgegevens o Direct aan de cao gebonden werkgevers o Werkgevers gebonden door de werkingssfeer Gegevens werkzame personen o Direct aan de cao gebonden personen en personen gebonden op basis van artikel 14 Wet op de CAO o Personen gebonden door de werkingssfeer 2 TOELICHTING Gehanteerde onderzoeksmethode Gebruikte bronnen Wijze van meting Relatie tot de werkingssfeer Actualiteit van de cijfers Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Directie Uitvoeringstaken Arbeidsvoorwaardenwetgeving Datum, 24 AUGUSTUS 2010 De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, J.P.H. Donner Pagina 1

3 1 REPRESENTATIVITEITSOPGAVE Het algemeen verbindend verklaren (avv) van bepalingen van een cao vereist dat naar het oordeel van de minister de cao-bepalingen waarop het avv-verzoek betrekking heeft, moeten gelden voor een belangrijke meerderheid van de in de bedrijfstak werkzame personen. Dit meerderheidsvereiste wordt bepaald aan de hand van de representativiteitsgegevens. De mate van representativiteit wordt als volgt berekend: het aantal personen werkzaam bij werkgevers gebonden door de cao, die naar aard van hun functie c.q. werkzaamheden binnen de werkingssfeer van de cao vallen (teller), gedeeld door het totale aantal personen, dat binnen de werkingssfeer van de cao zou vallen, indien de cao algemeen verbindend zou worden verklaard (noemer). De in de cao gedefinieerde werkingssfeer dient als uitgangspunt voor het bepalen van het totale aantal personen dat in zowel de teller als de noemer wordt gehanteerd. Tot het aantal personen kunnen naast werknemers ook opdrachtnemers worden gerekend, indien in de cao geregeld is dat deze ook op hen van toepassing is. Uitzendkrachten in dienst van een andere (uitzend)werkgever dienen niet te worden meegeteld. Gezien de verstrekkende consequenties van het algemeen verbindend verklaren van een cao is het noodzakelijk dat de representativiteitsopgave voldoet aan de eisen van: reproduceerbaarheid validiteit interne consistentie onderzoekstechnische kwaliteit, en actualiteit Het is een vereiste voor de beoordeling van het representativiteitscijfer dat dit reproduceerbaar is. Brongegevens, gebruikte enquête, uitgevoerde berekeningen, analyses en extrapolatie moeten beschikbaar zijn, zodat desgevraagd een accountant, dan wel het Ministerie van SZW op basis hiervan het cijfer zelfstandig kan reproduceren. Het begrip validiteit heeft betrekking op de vraag of daadwerkelijk is gemeten wat beoogd was. Is het te meten begrip, werkzame personen, op de juiste wijze gedefinieerd én zijn vervolgens de werkzame personen ook conform de operationalisering gemeten. Voor het begrip werkzame personen bijvoorbeeld speelt dan de werkingssfeer een rol en of op een juiste wijze is gecorrigeerd voor werkzame personen die in de werkingssfeer worden uitgesloten. Bij de interne consistentie gaat het om gebruikte meeteenheden. De eenheid in de teller moet overeenstemmen met de gehanteerde eenheid in de noemer. In teller én noemer moeten standcijfers (gemeten op een bepaald moment) of stroomcijfers (gemeten over een periode) worden gebruikt. De definitie van werkzame personen moet in beide gelijk zijn. En ook de peildatum of de peilperiode moet in teller en noemer vergelijkbaar zijn. Bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderzoek wordt nagegaan of voldaan is aan de vereisten van zorgvuldigheid. Het gaat hierbij om zaken als de gebruikte methode om de gegevens te verzamelen, de omvang van de enquête, de hoogte van de non-respons, de gebruikte weging, gehanteerde analyses en uitgevoerde berekeningen. De gegevens waarop het representativiteitscijfer is gebaseerd, mogen in principe niet ouder zijn dan één jaar, te rekenen vanaf de ingangsdatum van de cao. Om te kunnen beoordelen of aan deze criteria wordt voldaan, dient een toelichting te worden gegeven op de verstrekte werkgeversgegevens en gegevens over het aantal werkzame personen. Een uitgebreide beschrijving van de eisen die aan de representativiteitsopgave worden gesteld, is te vinden in het onderzoek dat Research voor Beleid in 2009 heeft uitgevoerd naar de kwaliteit van 2

4 de representativiteitsgegevens bij avv-verzoeken 1. Dit rapport is te vinden op de website cao.szw.nl. WERKGEVERSGEGEVENS 1 Direct aan de cao gebonden werkgevers Hoeveel werkgevers vallen direct onder de werkingssfeer van de cao 2? 190 Geef aan op welke peildatum dan wel over welke periode de gegevens verzameld zijn. 23 november Werkgevers gebonden door de werkingssfeer Wat is het totale aantal werkgevers dat valt onder de werkingssfeer van de cao? 318 Geef aan op welke peildatum dan wel over welke periode de gegevens verzameld zijn. 23 november 2017 De wijze waarop de gegevens zijn verkregen over het aantal werkgevers dat direct en in totaal onder de werkingssfeer van de cao valt, moet worden toegelicht. Daarvoor is onderstaand een aantal aandachtspunten opgenomen. Afhankelijk van de gehanteerde methode kunnen de aandachtspunten al dan niet relevant zijn. Indien een van de genoemde methoden van toepassing is, dienen de vragen waarvoor een is opgenomen te worden aangevinkt en te worden beantwoord. De eerste vraag dient altijd te worden beantwoord. Er zijn globaal 3 methoden, die elkaar overigens niet uitsluiten: gebruik maken van bestaande bronnen/bestanden, onderzoek en extrapolatie. Daarnaast moet zonodig een toelichting worden gegeven op de actualiteit van de gebruikte gegevens. Achter de genoemde aandachtspunten is een verwijzing opgenomen naar een uitgebreidere toelichting in deel 2 van dit formulier. Dat deel gaat in op de gehanteerde onderzoeksmethode (ad. 1); de gebruikte bronnen (ad. 2); de wijze van meting (ad. 3); de relatie tot de werkingssfeer (ad. 4); en de actualiteit van de gegevens (ad. 5). Bestaande bronnen/bestanden Geef voor het uitgevoerde onderzoek naar de bij vraag 1 en 2 opgegeven aantallen een beschrijving van: de gebruikte bronnen (ad. 2) de bronnen in relatie tot de werkingssfeer (ad. 4) de uitgevoerde correctie in de bronbestanden (ad. 4) 1 2 Research voor Beleid, Kwaliteit representativiteitsgegevens bij avv-verzoeken, Stand van zaken 2008, Eindrapport, Zoetermeer, juni 2009 Een werkgever valt direct onder de werkingssfeer van een cao als hij lid is van een werkgeversorganisatie die betrokken is bij de totstandkoming van de cao. 3

5 Bestand Sociaal Fonds Recreatie (TKP) Het totaal aantal werkgevers dat onder de werkingssfeer van de cao valt, is bepaald aan de hand van de administratie van het Sociaal Fonds Recreatie die wordt uitgevoerd door TKP. In de administratie staan alle werkgevers opgenomen die onder de werkingssfeer van de fonds-cao Recreatie vallen en die premie afdragen. Het betreft bedrijven in de Verblijfsrecreatie en bedrijven in de Zweminrichtingen. De afzonderlijke arbeidsvoorwaarden-cao s Recreatie en Zwembaden hebben dezelfde werkingssfeer als de (gezamenlijke werkingssfeer van) fonds-cao Recreatie. Door TKP is een splitsing in de administratie aangebracht tussen de verblijfsrecreatie en Zweminrichtingen. Zowel op de ledenlijst van WiZZ als in de administratie van het Sociaal Fonds Recreatie zijn de KvK-nummers opgenomen zodat de bestanden goed zijn te vergelijken. In de administratie van het Sociaal Fonds Recreatie is in een aparte kolom aangegeven of een bedrijf lid is van WiZZ of niet. Niet-actieve bedrijven en bedrijven zonder personeel zijn niet meegenomen. Op grond van het bestand van TKP zijn 318 bedrijven gebonden aan de cao op basis van de werkingssfeer en 190 bedrijven direct aan de cao gebonden (leden WiZZ). TKP heeft in september onderzoek gedaan naar de representativiteit en deze op 26 september voorlopig vastgesteld. Op dat moment had WiZZ 175 leden. In de periode tussen 26 september en 14 november heeft WiZZ nog extra leden gekregen en is er een overname geweest van een aantal zwembaden door een lid van WiZZ. WiZZ heeft de meest recente ledenlijst op 14 november aan het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie toegestuurd. De meest recente ledenlijst is op 16 november door het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie aan TKP gestuurd. De bedrijven die in de periode tussen 26 september en 14 november lid zijn geworden van WiZZ, zijn door TKP verwerkt in haar bestand hetgeen betekent dat door TKP een aantal zwembaden van niet lid van WiZZ is gewijzigd in lid van WiZZ. Hierdoor is het totaal aantal direct aan de cao geboden bedrijven op 190 is gekomen. Het bestand met de definitieve representativiteit is op 23 november 2017 aan het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie toegestuurd. Er is gebruik gemaakt van meerdere bestanden. Geef een beschrijving van: de representativiteit van de bestanden (ad. 2) uitgevoerde correcties voor dubbeltellingen (ad. 2) de wijze van matching van de bestanden (ad. 1) 4

6 De bronnen sluiten niet volledig aan bij de werkingssfeer, Geef een beschrijving van: de correcties die zijn uitgevoerd (ad. 4) Onderzoek Er is (aanvullend) steekproefonderzoek uitgevoerd, bijvoorbeeld op basis van een enquête. Geef een beschrijving met cijfermatige onderbouwing van: de gehanteerde methodiek (ad. 1) het steekproefkader in relatie tot de werkingssfeer (ad. 1) de respons (ad. 1) de representativiteit van de steekproef (ad. 1) eventueel gebruik van aanvullende informatie (ad. 1) toegepaste berekeningen en schattingen (ad. 1) Extrapolatie Onderzoeksgegevens zijn middels andere bronnen geëxtrapoleerd. Geef een beschrijving met cijfermatige onderbouwing van: de hiervoor gebruikte bronnen (ad. 2) de representativiteit van het verkregen bestand (ad. 2) de verschillen tussen de bronnen (ad. 2) eventueel uitgevoerde correcties (ad. 4) 5

7 Peildatum Er zijn gegevens gebruikt ouder dan een jaar, (terug)gerekend vanaf de ingangsdatum van de cao. Geef een beschrijving van: de reden waarom het niet mogelijk is om gegevens van recenter datum te leveren (ad. 5) de aannemelijkheid dat sindsdien binnen de bedrijfstak geen grote fluctuaties in de genoemde aantallen zijn opgetreden. Indien wel sprake is van grote fluctuaties is aanvullend onderzoek of extrapolatie nodig (ad. 5) De administrateur van het Sociaal Fonds Recreatie heeft op 26 september de representativiteit voorlopig vastgesteld. Door WiZZ is op 14 november 2017 de meest recente ledenlijst toegestuurd aan het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie en deze lijst is op 16 november 2017 doorgestuurd naar TKP. De wijzigingen in de ledenlijst zijn door TKP verwerkt in haar bestand en op 23 november 2017 is de definitieve representativiteit vastgesteld. Overig Overige opmerkingen 6

8 GEGEVENS WERKZAME PERSONEN 3 Direct aan de cao gebonden personen en personen gebonden op basis van artikel 14 Wet op de CAO 3 Hoeveel personen worden direct dan wel op basis van artikel 14 van de Wet op de CAO aan de cao gebonden? 6204 Geef aan op welke peildatum dan wel over welke periode de gegevens verzameld zijn. 23 november Personen gebonden door de werkingssfeer Wat is het totale aantal personen dat valt onder de werkingssfeer van de cao? 8513 Geef aan op welke peildatum dan wel over welke periode de gegevens verzameld zijn. 23 november 2017 De wijze waarop de gegevens zijn verkregen over het aantal werkzame personen dat direct en in totaal onder de werkingssfeer van de cao valt, moet worden toegelicht. Daarvoor is onderstaand een aantal aandachtspunten opgenomen. Afhankelijk van de gehanteerde methode kunnen de aandachtspunten al dan niet relevant zijn. Indien een van de genoemde methoden van toepassing is, dienen de vragen waarvoor een is opgenomen te worden aangevinkt en te worden beantwoord. De eerste vraag dient altijd te worden beantwoord. Er zijn globaal 3 methoden, die elkaar overigens niet uitsluiten: gebruik maken van bestaande bronnen/bestanden, onderzoek, en extrapolatie. Daarnaast moet zonodig een toelichting worden gegeven op de actualiteit van de gebruikte gegevens. Achter de genoemde aandachtspunten is een verwijzing opgenomen naar een uitgebreidere toelichting in deel 2 van dit formulier. Dat deel gaat in op de gehanteerde onderzoeksmethode (ad. 1); de gebruikte bronnen (ad. 2); de wijze van meting (ad. 3); de relatie tot de werkingssfeer (ad. 4); en de actualiteit van de gegevens (ad. 5). 3 Een persoon valt direct onder de werkingssfeer van een cao als hij werkzaam is bij een werkgever die lid is van een werkgeversorganisatie die betrokken is bij de totstandkoming van de cao. Ook anders of niet georganiseerde werkzame personen in dienst van een aangesloten werkgever dienen dus te worden meegeteld. 7

9 Bestaande bronnen/bestanden Voor het uitgevoerde onderzoek, geef een beschrijving van: de gebruikte bronnen (ad. 2) de bronnen in relatie tot de werkingssfeer (ad. 4) de uitgevoerde correctie in de bronbestanden (ad. 4) de gehanteerde meeteenheid (ad. 3) Het totaal aantal werknemers dat onder de werkingssfeer van de cao valt, is bepaald aan de hand van de administratie van Sociaal Fonds Recreatie die wordt uitgevoerd door TKP. In de administratie staan alle werkgevers opgenomen die onder de werkingssfeer van de fonds-cao Recreatie vallen en die premie afdragen inclusief het aantal werknemers dat in dienst is. Op grond van het bestand van TKP zijn op 23 november werknemers gebonden aan de cao op basis van de werkingssfeer en 6204 werknemers direct aan de cao gebonden (werknemers in dienst bij leden WiZZ). TKP heeft de representativiteit op 26 september 2017 voorlopig vastgesteld. In de periode tussen 26 september en 14 november heeft WiZZ nog extra leden gekregen en is er een overname geweest van een aantal zwembaden door een lid van WiZZ. WiZZ heeft haar meest recente ledenlijst op 14 november aan het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie toegestuurd en deze lijst is op 16 november 2017 door het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie aan TKP toegestuurd. TKP heeft een aantal zwembaden die als niet lid van WiZZ in haar bestand stonden geregistreerd omgezet naar lid van WiZZ. Bij de voorlopige vaststelling van de representativiteit op 26 september 2017 was er sprake van 5734 werknemers direct aan de cao gebonden. Doordat WiZZ extra leden heeft gekregen en er sprake is geweest van een overname is het aantal werknemers direct aan de cao gebonden gestegen naar Het totaal aantal werknemers gebonden door de werkingssfeer (8513) is niet gewijzigd ten opzichte van de voorlopige vaststelling op 26 september Is gebruik gemaakt van meerdere bestanden, geef een beschrijving van: de representativiteit van de bestanden (ad. 2) uitgevoerde correcties voor dubbeltellingen (ad. 2) de wijze van matching van bestanden (ad. 1) 8

10 Sluiten de bronnen niet volledig aan bij de werkingssfeer, geef een beschrijving van: de correcties die zijn uitgevoerd (ad. 4) Onderzoek Is er aanvullend steekproefonderzoek uitgevoerd, bijvoorbeeld op basis van een enquête, geef een beschrijving van: de gehanteerde methodiek (ad. 1) het steekproefkader in relatie tot de werkingssfeer (ad. 1) de respons (ad. 1) de representativiteit van de steekproef (ad. 1) eventueel gebruik van aanvullende informatie (ad. 1) toegepaste berekeningen en schattingen (ad. 1 ) Extrapolatie Indien onderzoeksgegevens middels andere bronnen zijn geëxtrapoleerd, geef een beschrijving van: de hiervoor gebruikte bronnen (ad. 2) de representativiteit van het verkregen bestand (ad. 2) de verschillen tussen de bronnen (ad. 2) eventueel uitgevoerde correcties (ad. 4) 9

11 Peildatum Zijn gegevens gebruikt ouder dan een jaar, (terug)gerekend vanaf de ingangsdatum van de cao, geef een beschrijving van: de reden waarom het niet mogelijk is om gegevens van recenter datum te leveren (ad. 5) de aannemelijkheid dat sindsdien binnen de bedrijfstak geen grote fluctuaties in de genoemde aantallen zijn opgetreden. Indien wel sprake is van grote fluctuaties is aanvullend onderzoek of extrapolatie nodig (ad. 5) De administrateur van het Sociaal Fonds Recreatie heeft op 26 september de representativiteit voorlopig vastgesteld. Door WiZZ is op 14 november 2017 de meest recente ledenlijst toegestuurd aan het secretariaat van Sociaal Fonds Recreatie en deze lijst is op 16 november 2017 doorgestuurd naar TKP. De wijzigingen in de ledenlijst zijn door TKP verwerkt in haar bestand en op 23 november 2017 is de definitieve representativiteit vastgesteld. Overig Overige opmerkingen 10

12 2 TOELICHTING De door cao-partijen bij een verzoek tot algemeen verbindend verklaren van cao-bepalingen aangeleverde representativiteitsgegevens dienen, ten behoeve van de beoordelingscriteria, te worden voorzien van een toelichting op de volgende punten: 1. De wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd a. populatieonderzoek b. steekproefonderzoek c. extrapolatie 2. De gebruikte bronnen voor het onderzoek a. uitgevoerde correcties 3. De wijze van meting a. aard van de gegevens 4. De relatie tot de werkingssfeer van de cao a. uitgesloten werkzame personen b. vrijwillige aansluiting c. gedispenseerden 5. De peildatum of de periode waarop de cijfers betrekking hebben Op grond van paragraaf 4.1 van het Toetsingskader AVV laat de minister periodiek en steekproefsgewijs onderzoek uitvoeren naar de kwaliteit van de representativiteitsgegevens bij avv-verzoeken. Om dit te kunnen doen is het noodzakelijk dat het representativiteitscijfer reproduceerbaar is. Dit betekent dat alle oorspronkelijke (bron)gegevens die zijn gebruikt bij de opgave van de representativiteit bij het laatst ingewilligde avv-verzoek moeten worden bewaard, zodat deze desgevraagd beschikbaar kunnen worden gesteld. De oorspronkelijke gegevens worden dus niet bij het avv-verzoek meegestuurd. ad 1 Gehanteerde onderzoeksmethode Het is noodzakelijk dat een beschrijving van de gehanteerde onderzoeksmethode wordt gegeven. Het gaat om de vraag hoe de gegevens zijn verzameld. Idealiter wordt er gebruik gemaakt van populatiebestanden, zowel voor werkgeversaantallen als aantallen werkzame personen die onder de werkingssfeer van de cao dan wel het avv-besluit vallen. Indien geen populatiegegevens beschikbaar zijn, kan gebruik worden gemaakt van steekproefonderzoek. Het gebruik van steekproefgegevens vereist dat een toelichting wordt gegeven op de uitvoering van de enquête, de respons, de representativiteit, verzamelde aanvullende informatie, uitgevoerde berekeningen en schattingen. Aandachtspunten: Beschrijving van de gehanteerde onderzoeksmethode. Een beschrijving van de hierbij gebruikte bestanden. De manier waarop de steekproef is getrokken (waaronder het gebruikte steekproefkader). De respons van de steekproef. De representativiteit van het steekproefonderzoek. Op bestanden toegepaste correcties ten opzichte van de populatie; Het gebruik van aanvullende informatie. De manier waarop berekeningen, schattingen en eventuele extrapolaties zijn uitgevoerd. Het is niet zorgvuldig om het aantal werkzame personen van niet-responderende bedrijven op nul in te schatten. Streef altijd naar de verkrijging van gegevens uit één bronbestand. Dit doet u door het bestand waarin de gegevens van de aangesloten werkgevers zijn opgenomen, te matchen met het bestand waaruit de totale aantallen werkgevers en werkzame personen zijn opgenomen. Een nadere uitleg 11

13 over de uitvoering van het matchen van bestanden is te vinden in het rapport Kwaliteit representativiteitsgegevens bij avv-verzoeken, Stand van Zaken 2008, eindrapport, p. 20 (zie de website cao.szw.nl). ad 2 Gebruikte bronnen Een representativiteitsopgave moet een beschrijving bevatten van de gebruikte bronnen. Niet alle bronnen zijn even betrouwbaar. Ook zijn niet alle bronnen even volledig gegeven de werkingssfeer van de cao. Inherent hieraan is het gebruik van meerdere bronnen. Van belang is dat de gebruikte bronnen en de daarbij gehanteerde berekeningen met het oog op de eis van reproduceerbaarheid goed worden beschreven en bewaard. Aandachtspunten: Het is aan te bevelen zo min mogelijk bronnen te gebruiken. Worden gegevens uit verschillende bronnen gebruikt, dan vereist dit een toelichting op onderlinge vergelijkbaarheid waarbij aandacht nodig is voor dubbeltellingen, uitgesloten groepen werkzame personen en verschillen in meetmomenten. Gebruik van branche- of sectoronderzoek vereist een toelichting op de representativiteit van de gegevens. Aandacht vereist de periode waarin het onderzoek is gehouden, de onderzoeksmethode en de relatie tot de werkingssfeer. Ten aanzien van de gebruikte bronnen wordt aandacht gevraagd voor de vrijwillig aangesloten werkgevers, (gedeeltelijk) gedispenseerde werkgevers en de actualiteit van de gegevens. ad 3 Wijze van meting Uitgangspunt bij het berekenen van het representativiteitscijfer is dat de teller en de noemer worden uitgedrukt in dezelfde eenheid. Idealiter worden de teller en de noemer uitgedrukt in aantallen personen. Andere meeteenheden worden in principe afgeraden. Andere maatstaven die worden gebruikt om tot een berekening te komen van het aantal personen zijn de loonsom, aantal fte s of omzetgegevens. U dient dan wel aannemelijk te maken dat de gebruikte maatstaf een goede afspiegeling is van het aantal personen zodat geen sprake is van een systematische eenzijdige vertekening van het representativiteitsgegevens. In geval van fte als meeteenheid moet aannemelijk worden gemaakt dat de parttimefactor van georganiseerde ten opzichte van ongeorganiseerde werkgevers vergelijkbaar is. Dit betreft de eis van interne consistentie. Teller en de noemer moeten in dezelfde eenheid worden uitgedrukt en de peildata moeten vergelijkbaar zijn. Aandachtspunten: De wijze van meting moet dezelfde zijn voor teller en noemer. De eenheid moet gelijk zijn. Gegevens moeten ofwel standcijfers óf stroomcijfers zijn. De gegevens moeten zijn uitgedrukt in dezelfde eenheid. In de teller aantallen personen dan ook in de noemer aantallen personen gebruiken. Het gebruik van een andere meeteenheid dan aantallen personen vereist een gedegen toelichting op het gebruikte bestand en in hoeverre de gebruikte maatstaf een goede afspiegeling is van het aantal werkzame personen. ad 4 Relatie tot de werkingsfeer De representativiteitsopgave dient gerelateerd te zijn aan de werkingssfeer van de cao. In de werkingssfeer uitgesloten categorieën werkzame personen moeten dan ook in de tellingen voor de representativiteitsopgave buiten beschouwing worden gelaten. Het is van belang dat daadwerkelijk gemeten wordt wat beoogd was. Het gaat hier om de validiteit van de gegevens. Aandachtspunten: Aandacht voor vrijwillig aangesloten werkgevers die in de representativiteitsopgave niet moeten worden meegenomen. De bronnen mogen niet vervuild zijn met werkzame personen die niet onder de werkingssfeer vallen. Hierbij kan gedacht worden aan onder andere uitzendkrachten en hoger personeel. 12

14 In de tellingen moeten van (onderdelen van) de cao gedispenseerden wel worden meegerekend, behalve indien sprake is van een integrale dispensatie vanwege een eigen rechtsgeldige cao. Indien gebruik wordt gemaakt van een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds, dient indien van toepassing- gecorrigeerd te worden voor jongere werkzame personen die wel onder de werkingssfeer van de cao vallen, maar niet deelnemen aan het bedrijfstakpensioenfonds. Ook dient gecorrigeerd te worden voor werkgevers die zijn vrijgesteld van het bedrijfstakpensioenfonds, maar niet zijn gedispenseerd van de cao. ad 5 Actualiteit van de cijfers Voor de representativiteitsopgave dient de datum of de periode waarop de cijfers betrekking hebben te worden vermeld. Als regel geldt dat gegevens, om te voldoen aan de eis van actualiteit, niet ouder dan één jaar mogen zijn gerekend vanaf de ingangsdatum van de cao. Tevens geldt dat de verschillende peildata niet te ver uit elkaar moeten liggen, omdat anders de interne consistentie van de representativiteitsopgave in het geding is. Als uitgangspunt hierbij geldt dat de peildata in principe niet meer dan één jaar uiteen mogen liggen. In geval de peildata te ver in het verleden liggen kunnen de gegevensbestanden op basis van de werkgelegenheidsontwikkeling in de branche worden geactualiseerd, oftewel geëxtrapoleerd. De marktontwikkelingen in het verleden vormen de basis om de huidige waarden met een zekere onzekerheidsmarge te voorspellen. Het is dan wel van belang om expliciet te vermelden op welke gegevens deze extrapolatie is gebaseerd en hoe die is uitgevoerd. De bestanden die hiervoor gebruikt worden moeten vergelijkbaar zijn naar bijvoorbeeld verhouding voltijders-deeltijders of de verhouding grote-kleine bedrijven. Aandachtspunten: De actualiteit van de gebruikte gegevens. Deze mogen gerekend vanaf de ingangsdatum van de cao in beginsel niet ouder zijn dan 1 jaar. Indien de gebruikte gegevens ouder zijn, dient vermeld te worden waarom het niet mogelijk is om gegevens van recenter datum te leveren (zie ook aanvulling bij de vraag over actualiteit). Het toepassen van extrapolatie. Indien op basis van andere gegevensbronnen de gegevens voor de representativiteitsopgave zijn geactualiseerd dient aangegeven te worden welke bronnen gebruikt zijn en op welke wijze voor onderlinge afwijkingen tussen de bronnen is gecorrigeerd. Een nadere uitleg over de wijze van extrapoleren is te vinden in het rapport Kwaliteit representativiteitsgegevens bij avv-verzoeken, Stand van Zaken 2008, eindrapport, p. 21 (zie de website cao.szw.nl). De peildatum dan wel de periode waarop de gegevens betrekking hebben. 13

15 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST ZWEMBADEN, ZWEMSCHOLEN Tussen de ondergetekenden: Vereniging Werkgevers in Zwembaden en Zwemscholen te Gorinchem als partij ter ener zijde en FNV Horecabond te Almere, CNV Vakmensen.nl te Utrecht en FNV te Amsterdam elk als partij ter andere zijde, is de navolgende collectieve arbeidsovereenkomst aangegaan. De Sociale Agenda en de bijlage 1 tot en met 9 maken integraal deel uit van deze cao. 1

16 Inhoudsopgave Artikel Omschrijving Pagina 1 Definities 2 Werkingssfeer 3 Algemene verplichtingen partijen 4 Algemene verplichtingen van de werknemer 5 Algemene verplichtingen van de werkgever 6 Rechten en plichten van de werkgever en de werknemer gezamenlijk 7 Indiensttreding 8 Flexitimer 9 Beëindiging dienstverband 10 Dienstrooster, arbeidstijd en rusttijd 11 Urenadministratie 12 Overuren en vergoeding van overwerk 13 Verlofsparen 14 Functie-indeling en beroepsprocedure 15 Toepassing van de salarisschalen 16 Salaris hulpkrachten, leerlingen en deelnemers regionale arbeidsmarktprojecten, uitzendkrachten en inleenkrachten 17 Salarisaanpassing 18 Toeslagen, vergoedingen en vervangende vrije tijd 19 Vakantietoeslag 20 Vakantie 2

17 Inhoudsopgave (vervolg) Artikel Omschrijving Pagina 21 Buitengewoon verlof 22 Scholing en tegemoetkoming cursuskosten 23 Leerlingen en praktijkopleiders 24 Duurzame inzetbaarheid 25 Aanspraak op pensioen 26 Arbeidsongeschiktheid 27 Vrijwilligers 28 Vakbondsfaciliteiten 29 Georganiseerd Overleg Recreatie & Zwembaden 30 Duur van deze overeenkomst SOCIALE AGENDA 3

18 Inhoudsopgave (vervolg) Bijlagen Pagina Omschrijving 1 Salarisschalen A. Wettelijk minimumloon: vakvolwassen plus jeugdstaffel B. Rekengrondslagen: 18 tot en met 21 jarigen C. Salarisschalen 1 t/m 9: vakvolwassen plus jeugdstaffel per 1 oktober 2016 D. Salarisschalen 1 t/m 9: vakvolwassen plus jeugdstaffel per 1 januari 2018 E. Salarisschalen 1 t/m 9: vakvolwassen plus jeugdstaffel per 31 december Controleregels in het kader van de bestrijding van ziekteverzuim 3 Re-integratiekalender 4 A. Model-arbeidsovereenkomst voor fulltimer/parttimer B. Model-arbeidsovereenkomst voor flexitimer C. Model-arbeidsovereenkomst voor leerlingen 5 Opzegtermijnen 6 Voorbeeld administratie flexitimer A. Flexitimer bij bedrijf dat deel van het jaar gesloten is voor gasten B. Flexitimer bij bedrijf dat gehele jaar open is voor gasten 7 Voorbeeld administratie fulltimer in dienst van een seizoenbedrijf 8 Model verlofkaart 9 Reglement dispensatieverzoek Adressen en telefoonnummers 4

19 ARTIKEL 1 DEFINITIES In deze cao en de daarvan deel uitmakende bijlagen wordt verstaan onder: 1. All-in salaris: het basissalaris van een hulpkracht verhoogd met een percentage van 18,59% voor vakantiedagen en vakantietoeslag. 2. A. Bedrijf: een onderneming, al dan niet bestaand uit verschillende bedrijfsonderdelen, waarin activiteiten in de zweminrichting en/of zwemschool, zoals bij lid 29 en/of lid 30 omschreven, worden verricht. B. Bedrijf met een seizoensmatig karakter: een bedrijf of bedrijfsonderdeel dat een deel van het jaar gesloten dan wel beperkt open is, anders dan voor onderhoud. 3. Bruto jaarinkomen: 12 maal het maandsalaris respectievelijk 13 maal het periodesalaris vermeerderd met de vakantietoeslag. 4. Cao: collectieve arbeidsovereenkomst Zwembaden. 5. Cao s: collectieve arbeidsovereenkomst Zwembaden en collectieve arbeidsovereenkomst en bijlagen inzake sociaal fonds recreatie. 6. Compensatie-uren: de vanwege de regeling overwerk en/of werken op zondagen en/of werken op feestdagen en/of nachtdienst opgebouwde vrije tijd. 7. Feestdagen: Nieuwjaarsdag, Eerste en Tweede Paasdag, Koningsdag, 5 mei in lustrumjaren, Hemelvaartsdag, Eerste en Tweede Pinksterdag, Eerste en Tweede Kerstdag. 8. Flexitimer: de werknemer (m/v) die werkzaam is op basis van een onregelmatig urenpatroon en met wie een gegarandeerde arbeidstijd is overeengekomen, zoals geregeld in artikel Fulltimer: de werknemer (m/v) die werkzaam is op basis van de normale arbeidstijd, zoals geregeld in artikel 10 lid Hulpkracht: de werknemer (m/v), zijnde scholier of student, die op onderwijsvrije tijden gedurende vakanties en op vrijdag, zaterdag, zondag en één vaste dag in de week werkzaamheden kan verrichten volgens de eerste vier functiegroepen; voor de inzetbaarheid van de hulpkrachten op één vaste dag in de week wordt een regeling in overleg met de Ondernemingsraad of Personeelsvertegenwoordiging vastgesteld. 11. KIKK recreatie: handelsnaam van Stichting Sociaal Fonds Recreatie. 12. Leerling: de werknemer (m/v) werkzaam in een erkend leerbedrijf (zoals bedoeld in artikel 23) die op basis van een praktijkovereenkomst een opleiding volgt in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) bij een Regionaal Opleidingscentrum (ROC) of een Agrarisch Opleidingscentrum (AOC). De beroepsbegeleidende leerweg is gedefinieerd in de 5

20 artikelen en van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) (Staatsblad 501, ). 13. Maand: kalendermaand. 14. Maand- of periodesalaris: het maand- of periodeschaalsalaris vermeerderd met een eventuele persoonlijke toeslag. 15. Minuren: dit zijn de uren die de fulltimer of flexitimer in een maand/periode minder heeft gewerkt dan de overeengekomen gemiddelde arbeidstijd per maand/periode. 16. Partijen: de werkgeversvereniging WiZZ gevestigd te Gorinchem en de Vakbonden - FNV Horecabond gevestigd te Almere; - CNV Vakmensen.nl gevestigd te Utrecht; - FNV gevestigd te Amsterdam. 17. Parttimer: de werknemer (m/v) die werkzaam is op basis van een vaste arbeidstijd, die korter is dan de normale arbeidstijd zoals geregeld in artikel 10 lid Pauze: een aaneengesloten periode van ten minste 15 minuten, waarmee de arbeid tijdens een dienst wordt onderbroken en de werknemer geen enkele verplichting heeft ten aanzien van het werk. 19. Periode: vier weken. 20. Plusuren: dit zijn de uren die de fulltimer of flexitimer in een maand/periode meer heeft gewerkt dan de overeengekomen gemiddelde arbeidstijd per maand/periode. 21. Schaalsalaris: het salaris per maand of periode als geregeld in bijlage 1C. 22. Referteperiode: de periode van 1 januari tot en met 31 december van enig jaar. In overleg met de Ondernemingsraad of Personeelsvertegenwoordiging kan het bedrijf een hiervan afwijkende referteperiode van 12 maanden vaststellen. 23. Rekengrondslag: de rekengrondslag voor de berekening van het salaris van 18,19 en 20- jarige werknemers bedraagt 80% van het laagste schaalloon. 24. Relevant diploma: een diploma op minimaal mbo niveau in relatie tot de functie die wordt uitgeoefend. 6

21 25. Stagiair: de natuurlijke persoon (m/v) die op grond van een leerplan van een Regionaal Opleidingscentrum (ROC) of een Agrarisch Opleidingscentrum (AOC) een opleiding volgt in de beroepsopleidende leerweg (BOL) en bij een erkend leerbedrijf (zoals bedoeld in artikel 23) onder begeleiding werkzaam is, ten einde de voor de opleiding noodzakelijke beroepspraktijkvorming op te doen. De beroepsopleidende leerweg is gedefinieerd in de artikelen en van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) (Staatsblad 501, ). 26. Uursalaris: 0,6073% van het maandsalaris respectievelijk 0,6579% van het periodesalaris bij een arbeidstijd van gemiddeld 38 uur per week. 27. Werkgever: de natuurlijke persoon of de rechtspersoon, dan wel de maatschap, de vennootschap gevormd door twee of meer natuurlijke en/of rechtspersonen gezamenlijk, die een bedrijf exploiteert waarvan de activiteiten bestaan uit het verrichten van werkzaamheden in de zweminrichting, en daartoe werknemers in de zin van deze overeenkomst in dienst heeft. 28. Werknemer: de natuurlijke persoon (m/v) die op basis van een arbeidsovereenkomst in dienst is van de werkgever. 29. Zweminrichting: de privaatrechtelijke zwem- en/of badgelegenheid, waarbij er sprake is van zelfstandig identificeerbare omzet uit een zwembad en waarvoor gebruik wordt gemaakt van een zwembad, voor zover het zwembad in de onderneming groter is dan 125m2, al dan niet in combinatie aangeboden met diverse voorzieningen te weten horeca, sport- en spelaccommodatie en overige recreatieve voorzieningen. Zelfstandig identificeerbare omzet kan blijken uit een separaat tarief specifiek voor de zwembadactiviteiten. 30. Zwemschool: een bedrijf dat zwemonderwijs en/of zwemactiviteiten aanbiedt in een zweminrichting. ARTIKEL 2 WERKINGSSFEER 1. Toepassing van de cao De bepalingen van de cao Zwembaden zijn van toepassing op alle arbeidsovereenkomsten met de werkgever indien de zelfstandig identificeerbare omzet uit het zwembad meer dan 50% van de totale omzet van de zweminrichting of zwemschool uitmaakt. Indien de zelfstandig identificeerbare omzet uit het zwembad 50% of minder van de totale omzet van de zweminrichting of zwemschool uitmaakt is de cao alleen van toepassing op de werknemers die voor meer dan 50% van hun normale arbeidstijd activiteiten verrichten die zijn toe te rekenen aan de zelfstandig identificeerbare omzet van het zwembad. In dat geval is de cao op de gehele arbeidsovereenkomst van toepassing. Dit, tenzij deze 7

22 werknemers al onder de werkingssfeer van een andere cao vallen, in welk geval die andere cao van toepassing is. 2. Uitzondering hogere functies en stagiair De bepalingen van de cao zijn niet van toepassing op: a. de werknemer die is ingedeeld in een functie boven functieniveau 9 (zoals bedoeld in de functiematrix uit het Handboek Referentiefuncties); b. de stagiair. 3. Toepassing van de cao naar evenredigheid Voor een werknemer met een dienstverband van minder dan de normale arbeidstijd worden de in de cao opgenomen arbeidsvoorwaarden naar evenredigheid toegepast. 4. Uitzendkrachten en/of inleenkrachten De inlenende werkgever dient zich ervan te verzekeren dat uitzendkrachten en/of inleenkrachten die aan zijn onderneming ter beschikking zijn gesteld een beloning conform cao Zwembaden ontvangen. De beloning voor uitzendkrachten en/of inleenkrachten is geregeld in artikel 16 lid 4 van de cao Zwembaden. 5. Minimum karakter Werkgever is verplicht ten minste de in de cao opgenomen bepalingen toe te passen. 6. Vrijwillige aansluiting Ondernemingen, verwant met de zweminrichtingen, zoals bedoeld in artikel 1 lid 29, en niet vallend onder een andere cao, kunnen desgevraagd in aanmerking komen voor vrijwillige aansluiting bij het geheel van regelingen en fondsen voortvloeiend uit de cao. De bedrijven die vrijwillig zijn aangesloten, verplichten zich de cao s integraal toe te passen op alle bij hun in dienst zijnde werknemers, mits het bestuur van het Pensioenfonds Recreatie met de vrijwillige aansluiting bij het Pensioenfonds Recreatie heeft ingestemd (de voorwaarden staan vermeld in het Reglement van het Pensioenfonds Recreatie). 7. Ontheffing Een werkgever kan verzoeken om dispensatie van (één of meer bepalingen) van deze cao. 1. Een verzoek tot dispensatie kan niet eerder worden ingediend dan nadat de OR, PVT of betrokken werknemers door de werkgever zijn gehoord. Dispensatie wordt verleend door GORecreatie & Zwembaden overeenkomstig het reglement dispensatieverzoek opgenomen in bijlage 9 van deze cao. Dispensatie kan worden verleend als: - vanwege zwaarwegende argumenten toepassing van de cao redelijkerwijze niet kan worden gevergd. Van zwaarwegende argumenten is met name sprake als de specifieke bedrijfskenmerken op essentiële punten verschillen van ondernemingen die tot de werkingssfeer van de cao gerekend kunnen worden of; - het afwijkende arbeidsvoorwaardenpakket tot stand is gekomen in samen- spraak met één of meerdere werknemersorganisaties die onafhankelijk is (zijn) van de werkgever en het gehele arbeidsvoorwaardenpakket tenminste gelijkwaardig blijft aan deze cao. 8

23 2. De dispensatie treedt in werking vanaf de datum waarop de dispensatie is verleend door het bestuur GORecreatie & Zwembaden. Dispensatie wordt ten hoogste verleend voor de looptijd van de cao plus drie maanden of de duur van de regeling die wordt voorgelegd voor dispensatie. 3. Het GORecreatie & Zwembaden kan een gegeven dispensatie te allen tijde intrekken. Indien het daartoe overgaat zal het dit schriftelijk en gemotiveerd kenbaar maken aan degene die om dispensatie had verzocht. 8. Commissie Werkingssfeer Bij een geschil over de vraag of in een concreet geval sprake is van activiteiten die passen in het werkgebied van de zweminrichting zoals in deze cao bedoelde zin, beslist de Commissie Werkingssfeer op verzoek van de meest gerede partij. De uitspraak van de Commissie Werkingssfeer heeft het karakter van een bindend advies voor betrokken partijen indien deze vooraf schriftelijk zijn overeengekomen deze uitspraken als zodanig te accepteren. Toetsing door de burgerlijke rechter blijft daarnaast openstaan. De samenstelling, taak en werkwijze van de Commissie Werkingssfeer zijn geregeld in een van de Fonds-cao Recreatie deel uitmakend reglement en de bijlage 1A en 1B bij dat reglement. ARTIKEL 3 ALGEMENE VERPLICHTINGEN PARTIJEN 1. Bevordering nakoming cao Partijen verbinden zich met alle hun ten dienste staande middelen nakoming van deze overeenkomst door hun leden te zullen bevorderen. Bijvoorbeeld door het geven van voorlichting aan werkgevers en werknemers over de verplichtingen die uit verschillende artikelen voortvloeien. 2. Onafhankelijke Klachtencommissie Er is een onafhankelijke klachtencommissie die als taak heeft geschillen over de naleving van de cao te beoordelen, waarvoor geen andere procedures in de cao zijn opgenomen. De samenstelling, taak en werkwijze zijn geregeld in een reglement (zie bijlage 11 Fonds-cao Recreatie) en de uitvoering van taken is ondergebracht bij het GORecreatie & Zwembaden. 3. Branche specifieke RI&E De werkgever voert als gevolg van de Arbeidsomstandighedenwet in zijn onderneming een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) uit. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van een door de partijen ontwikkelde branche specifieke RI&E, waarvoor het steunpunt RI&E erkenning heeft verleend. Voor bedrijven met gemiddeld maximaal 25 werknemers of minder kan worden volstaan met een zogenaamde lichte toets. De werkgever wordt dringend aanbevolen op basis van deze RI&E een plan van aanpak op te stellen. De RI&E staat vermeld in de digitale arbocatalogus op de website 9

24 ARTIKEL 4 ALGEMENE VERPLICHTINGEN VAN DE WERKNEMER 1. De werknemer is verplicht: a. de hem opgedragen arbeid goed, ordelijk en op verantwoorde wijze te verrichten volgens de aanwijzingen, welke hem worden verstrekt door de werkgever en met inachtneming van de bepalingen van het eventueel in de onderneming geldend huishoudelijk reglement. In geval van strijdigheid gelden de bepalingen van de cao. De vaststelling, wijziging en intrekking van dit huishoudelijk reglement is onderworpen aan het instemmingsrecht van de Ondernemingsraad of de Personeelsvertegenwoordiging; b. op de vastgestelde uren volgens dienstrooster de arbeid te beginnen respectievelijk te beëindigen; c. als hem dit door of namens zijn werkgever wordt opgedragen, ook andere dan zijn gewone dagelijkse arbeid te verrichten, voor zover die kan worden gerekend tot de in de onderneming gebruikelijke arbeid of daarmee rechtstreeks verband houdt, en dit in redelijkheid aan de betrokken werknemer kan worden opgedragen; d. over de veiligheid en gezondheid van zichzelf en de andere in de onderneming aanwezige personen naar vermogen te waken; e. naar vermogen al datgene te doen wat het behoud, het herstel en de bevordering van de arbeidsgeschiktheid in positieve zin kan beïnvloeden; een geneeskundig onderzoek is hierbij niet uitgesloten; f. behoorlijk zorg te dragen voor gereedschappen, werktuigen, machines, goederen en gebouwen, die aan de onderneming toebehoren of onder haar berusting zijn; g. ook op buiten het dienstrooster aangegeven uren in opdracht van de werkgever arbeid te verrichten, mits dit tijdig met de werknemer wordt overlegd en voor zover de werkgever de desbetreffende wettelijke voorschriften en de bepalingen van de cao in acht heeft genomen. 2. Aansprakelijkheid bij schade De werknemer die bij de uitvoering van de werkzaamheden schade veroorzaakt voor de werkgever is tegenover de werkgever niet aansprakelijk, tenzij er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. 3. Nevenarbeid De fulltimer is gehouden de werkgever schriftelijk in kennis te stellen van het voornemen in loondienst van een andere werkgever arbeid te gaan verrichten dan wel uit te breiden, dan wel als zelfstandige een bedrijf te voeren. Indien deze werkzaamheden of de uitbreiding daarvan naar het oordeel van de werkgever het verrichten van een goede arbeidsprestatie belemmeren, dan wel als concurrerend zijn te beschouwen, heeft de werkgever het recht het verrichten van deze werkzaamheden te verbieden. 10

25 4. Geheimhoudingsplicht De werknemer is zowel tijdens als na beëindiging van het dienstverband verplicht tot geheimhouding van feiten en bijzonderheden tegenover iedereen waarvan hij uit hoofde van zijn dienstbetrekking kennis heeft en waarvan hij redelijkerwijze kan begrijpen dat deze als geheim dienen te worden beschouwd. ARTIKEL 5 ALGEMENE VERPLICHTINGEN VAN DE WERKGEVER 1. Medezeggenschap a. De werkgever bevordert de medezeggenschap van werknemers in het bedrijf. b. De werkgever van een bedrijf met ten minste 25 werknemers is verplicht een Personeelsvertegenwoordiging in te stellen conform het gestelde in de Wet op de Ondernemingsraden. c. De werkgever van een bedrijf zonder Ondernemingsraad en zonder personeelsvertegenwoordiging met meer dan tien werknemers, dient ten behoeve van het overleg over de invulling en uitwerking van in deze cao opgenomen bepalingen overleg te voeren met een uit het personeel gekozen Personeelsvertegenwoordiging. d. Bij afwezigheid van een Ondernemingsraad dan wel Personeelsvertegenwoordiging overlegt de werkgever met het betrokken personeel. e. Het door de werkgever als zodanig gedefinieerde werkoverleg wordt beschouwd als werktijd. f. De Wet op de Ondernemingsraden blijft onverminderd van toepassing. 2. Veiligheid en gezondheid a. De werkgever draagt er zorg voor dat de omstandigheden waaronder wordt gewerkt optimaal veilig en gezond zijn. De werkgever voert een arbobeleid op basis van een op schrift gestelde risico-inventarisatie en evaluatie. b. De werkgever draagt er zorg voor dat het onderwerp werkdruk periodiek wordt besproken met de Ondernemingsraad, dan wel de Personeelsvertegenwoordiging, dan wel bij ontbreken van deze organen, met het personeel zelf. In dit overleg kunnen tevens de volgende onderwerpen aan de orde komen: 1. werkweek, arbeids- en rusttijd en dienstrooster; 2. wijze waarop flexibiliteit wordt vormgegeven; 3. arbeidsomstandigheden; 4. scholing; 5. sociaal beleid. c. De werkgever draagt er zorg voor dat in het periodiek arbeids-gezondheidskundig onderzoek van werknemers, het zogenoemde PAGO-onderzoek, het onderwerp werkdruk wordt meegenomen. d. Voor de werknemer die op verzoek van de werkgever de cursus Bedrijfshulpverlening en/of Sociale Hygiëne en Bedrijfshygiëne volgt, geldt de cursustijd als werktijd. 11

26 3. Overleg met vakbond bij reorganisatie a. De werkgever zal bij overname, overdracht van zeggenschap of fusie van het bedrijf, inkrimping van de activiteiten, sluiting dan wel een reorganisatie anderszins, waarbij meer dan tien werknemers betrokken zijn, overleg voeren met de vakbonden. Dit laat onverlet de bevoegdheden van de Ondernemingsraad dan wel Personeelsvertegenwoordiging. Wanneer de plannen gevolgen hebben voor de werknemers zal de werkgever in overleg met de vakbond een sociaal plan opstellen. b. Bij de toepassing van deze bepaling blijft het bepaalde in de Wet op de Ondernemingsraden, de Wet Melding Collectief Ontslag en de SER-Fusiegedragsregels onverminderd van kracht. 4. Vermindering/vermeerdering van arbeidstijd a. Een werknemer heeft het recht op grond van de Wet flexibel werken zijn werkgever om een vermindering van de overeengekomen arbeidstijd te vragen. b. Het verzoek om aanpassing kan slechts worden gedaan door een werknemer die 26 weken voorafgaande aan het tijdstip van ingang van de aanpassing in dienst is van de werkgever. c. Het verzoek kan ten hoogste één keer per jaar worden gedaan en moet door de werknemer uiterlijk twee maanden voor het tijdstip van ingang van de aanpassing schriftelijk worden ingediend. d. In dit verzoek moet worden aangegeven wat de datum van ingang is, de omvang van de aanpassing en de spreiding van de uren. e. De Wet flexibel werken is niet van toepassing op bedrijven met minder dan tien werknemers. f. De Wet flexibel werken is voor zover het betreft het recht op vermeerdering van de overeengekomen arbeidstijd niet van toepassing. 5. Werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen De werkgever is verplicht om aan de werknemer de noodzakelijke werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen te verstrekken. 6. Stagiair De werkgever bij wie een stagiair werkzaam is, dient er zorg voor te dragen dat er een evenwicht is tussen de theorie- en praktijkcomponenten van de opleiding van de stagiair. Het leerbedrijf dient een stagiair passende werkzaamheden te laten verrichten en er tegelijkertijd voor zorg te dragen dat de stagiair met het uitvoeren van deze werkzaamheden de voor de opleiding noodzakelijke beroepspraktijkvorming op kan doen. De stagiair ontvangt bij een stage van 20 weken of meer van de werkgever een vergoeding van minimaal 75,- bruto per week. 12

27 7. Naleving cao De werkgever die opzettelijk de cao niet, niet juist of niet volledig naleeft, dient, ingeval de vakbond door de rechter in het gelijk is gesteld, aan de vakbond de kosten te vergoeden, die deze redelijkerwijs heeft gemaakt teneinde de juiste en volledige naleving van de cao te bewerkstelligen. ARTIKEL 6 RECHTEN EN PLICHTEN VAN DE WERKGEVER EN DE WERKNEMER GEZAMENLIJK 1. Code blauw Partijen bij de cao onderschrijven de Code Blauw waarin wordt gestreefd naar een zwemklimaat waarin iedereen respectvol met elkaar omgaat, zich houdt aan de regels, zich inzet om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en vooral veel plezier maakt samen. 2. Veilig toezicht houden Toelichting Werknemers in toezichthoudende functies hebben een grote verantwoordelijkheid. Van hen wordt een hoge mate van concentratie en aandacht verwacht. De vaak warme en vochtige omgeving waarin zij werken maakt het lastig langdurig achtereen aan deze eisen te kunnen voldoen. Werkgever en Werknemers zijn samen verantwoordelijk voor een werkklimaat waarin het mogelijk is het werk goed te kunnen uitoefenen. Afspraken werkomstandigheden Werkgever en Ondernemingsraad (of een vertegenwoordiging van het personeel bij het ontbreken van een Ondernemingsraad) maken in aanvulling op de Arbeidstijdenwet op bedrijfsniveau gezamenlijk afspraken over een werkklimaat ter bevordering van het veilig toezicht houden. In (lokale) toezichtplannen wordt inhoud gegeven aan deze afspraken. De afspraken bevatten in ieder geval de volgende elementen: Roulatie van werkplek, Pauze na minimaal x uur, Wijze waarop collega s elkaar helpen alert te blijven, Maximaal aantal uren gedurende welke toezicht kan/mag worden gehouden. Gebruik van hulpmiddelen (bijv. portofoon) die toezicht houden eenvoudiger maken De verplichting dat elke werknemers die toezichthoudende taken heeft kennis heeft van basis eerste hulp. 3. Anti-discriminatie Met inachtneming van objectief aan de functie verbonden eisen is het niet toegestaan om gelijkwaardige werknemers gelijke kansen op arbeid en gelijke kansen in de arbeidsorganisatie te onthouden op grond van factoren als leeftijd, sekse, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, levens- en geloofsovertuiging, huidskleur of etnische afkomst, nationaliteit en politieke keuze. 13