NEN1006 rapportage Inspectie Drinkwaterveiligheid

Transcriptie

1 NEN1006 rapportage Inspectie Drinkwaterveiligheid Locatienaam Zorginstelling RA-vol Adres Kaap de Goede Hooplaan 7 Plaats Utrecht Datum Opdrachtgever Zorginstelling RA-vol Versie 1.0

2 Inhoudsopgave 1. Achtergrondinformatie over deze NEN1006 rapportage Inventarisatie NEN Beschrijving van de installatie Samenvatting controle NEN Overzichtslijsten tappunten, toestellen en keerkleppen Technische aanpassingen Logboeken Spoelen Desinfectie Temperatuur meten Logboek monstername Controle en vervanging beveiligingstoestellen Verzegeling brandslanghaspels Onderhoud Controleren temperatuurinstelling Bijlage I. Overzicht werkinstructies I.1 Spoelen I.2 Desinfectie I.3 Temperatuur meten I.4 Monstername I.5 Controle en vervanging terugstroombeveiliging I.6 Verzegeling brandslanghaspel controleren I.7 Onderhoud tappunten toestellen I.8 Controle bescherming tegen verbranding Bijlage II. Temperatuurmetingen /38

3 1. Achtergrondinformatie over deze NEN1006 rapportage De NEN1006 wordt vanuit het Drinkwaterbesluit, de Aansluitvoorwaarden van het drinkwaterbedrijf en het Bouwbesluit verplicht gesteld als norm waaraan collectieve drinkwaterinstallaties moeten voldoen. De norm NEN1006 algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties bevat eisen voor het ontwerp, de aanleg en het beheer waaraan een leidingwaterinstallatie moet voldoen vanuit het oogpunt van volksgezondheid, veiligheid en doelmatigheid. De installatie moet bij voortduring aan deze eisen voldoen, daarom is beheer en onderhoud noodzakelijk. In deze rapportage worden maatregelen voor onderhoud en beheer beschreven. Omdat de samenstelling van het drinkwater en de omstandigheden waaronder de drinkwaterbedrijven het drinkwater leveren verschillen, is deze norm waar nodig, algemeen gehouden. Om toch tot harmonisatie van deze norm te komen in het ontwerp, de uitvoering en het onderhoud en beheer wordt in de Waterwerkbladen een nadere invulling van de eisen gegeven. Als aan de Waterwerkbladen is voldaan, wordt er van uit gegaan dat de installatie aan de eisen uit de NEN1006 voldoet. Figuur 1: schematisch overzicht van de relevante wet- en regelgeving. 3/38

4 2. Inventarisatie NEN1006 Dit hoofdstuk bevat de inventarisatie en bestaat uit de volgende onderdelen: 2.1 Beschrijving van de installatie 2.2 Checklists vanuit de NEN1006/Waterwerkbladen 2.3 Overzichtslijsten tappunten In hoofdstuk 3 worden de hieruit voortkomende technische gebreken beschreven. 2.1 Beschrijving van de installatie De volgende sectie bevat gegevens over de locatie en de inventarisatie. Aard bedrijf/instelling Risicocategorie Legionella Beheersverplichting werkblad 1.4G Beschrijving van het complex Tekeningen aanwezig Laatste revisiedatum Tekeningen up-to-date Gebruikte thermometer Datum kalibratie Bouwjaar installatie Jaar laatste aanpassingen (Regelmatig) gebruik installatie Laatste jaarlijkse controle terugstroombeveiligingen Laatste 10-jaarlijkse vervanging terugstroombeveiligingen Verzorgingstehuis Prioritair Pakket A en Pakket D Oud verzorgingstehuis, sinds 2003 een grote renovatie gehad Ja Ja Receptor Ja /38

5 De volgende sectie bevat een beschrijving van de totale installatie. Hieronder staat de opbouw van de installatie beschreven, van de grondstof tot en met de tappunten en toestellen. Dit staat hier beschreven om in een oogopslag een beeld van de gehele installatie te krijgen. Grondstof De watermeter staat in de technische kast naast de voordeur. Voor de watermeter loopt een leiding van Vitens via de kruipruimte, die vanuit onderen de watermeter van water voorziet. Drinkwaterinstallatie Vanaf de watermeter splitst de drinkwaterinstallatie zich in 3 aparte strangen. - De eerste strang voorziet een schuurtje op het terrein van water; - De tweede strang voedt de benedenverdieping; - De derde strang voedt de eerste en tweede verdieping. Warmtapwaterbereiding De warmwaterbereiding gebeurt centraal op 1 plek. Er zijn twee toestellen op de begane grond in de technische ruimte die het gebouw van warmwater voorzien! Warmtapwaterinstallatie Er is een circulatiesysteem aanwezig. Deze voorziet de beide verdiepingen van warmwater. De circulatie loopt door de vloer van de eerste verdieping en takt naar boven en naar beneden af zodat alle appartementen gevoed worden. 5/38

6 2.2 Samenvatting controle NEN1006 De gehele installatie is gecontroleerd conform de NEN1006 en de waterwerkbladen. Hieronder staat een samenvatting van alle gecontroleerde onderdelen van de installatie en of er gebreken zijn aangetroffen. Een gedetailleerd overzicht van de technische gebreken is te vinden in paragraaf 2.3 'Technisch verbeterplan'. Controlelijst grondstof Grondstof Terreinleidingen De grondstof is in orde. Oordeel Technische gebreken In orde --- In orde --- Controlelijst drinkwaterinstallatie Drinkwaterinstallatie (leidingdelen) Alternatieve technieken Waterbehandeling Waterreservoirs (en leidingen) Drukverhogingsinstallatie De drinkwaterinstallatie is niet in orde. Oordeel Niet in orde Onbekend In orde In orde In orde Technische gebreken Onbekend Controlelijst warmwaterbereiding en -installatie Oordeel Warmwaterbereiders Niet in orde Warmwaterleidingdelen Niet in orde Er zijn technische gebreken. Zie hoofdstuk 3 voor details. Technische gebreken 1 1 Controlelijst tappunten Nood- en oogdouches Douches (anders dan nood- en oogdouches) Brandslanghaspels en -installaties De drinkwaterinstallatie is niet in orde. Oordeel In orde Niet in orde Onbekend Sprinkler(installatie) In orde --- Appendages In orde --- Overige tappunten Niet in orde Technische gebreken --- Onbekend --- Onbekend Controlelijst algemene verplichtingen Algemene verplichtingen De algemene verplichtingen zijn in orde. Oordeel In orde --- Technische gebreken 6/38

7 2.3 Overzichtslijsten tappunten, toestellen en keerkleppen Hieronder een overzicht van veelvoorkomende terugstroombeveiligingen en hun betekenis. Daaronder vind je de tappuntenlijst waar ook de toestellen, appendages en terugstroombeveiligingen in benoemd staan. Type beveiliging Omschrijving Type beveiliging Omschrijving Type beveiliging Omschrijving AA Atmosferische onderbreking (vrije uitloop boven rand) DA Beluchter met beweegbare delen EA Controleerbare keerklep BA Onderbreker met verschildrukzone, controleerbaar DAEB/EBDA Beluchter met ingebouwde nietcontroleerbare keerklep EB Niet-controleerbare keerklep CA Onderbreker met verschildrukzone, niet controleerbaar INL Inlaatcombinatie DS Doorstromend aangesloten 7/38

8 Tappunt nr. Verdieping Ruimte Omschrijving Koud water Warm water Mengwater Gebruiksfrequentie Aerosolvormend Thermisch beveiligd Aanwezige beveiliging(en) Verplichte beveiliging(en) Beoordeling Opmerkingen 1-1 Kelder Watermeter X Nee V 2-1 Kleder Drukverhoger X Dagelijks Nee Nee EA EA V 3-1 Kleder Terreinleiding X Dagelijks Nee EA EA V 4-1 Kelder Waterontharder X Dagelijks Nee EA>15 EA>15 V 5-1 Kelder Waterreservoir X Wekelijks Nee Ja EB EA V 6 Kelder 7 Buite n Meervoudige drinkwater uittapleiding Tappunten begane grond Hoofdzijde Gevelkraan X X Minder dan wekelijks Nee Nee Ja EB EB V 8 0 Technische ruimte Direct gestookte boiler X Nee V 9 0 Technische ruimte Indirect gestookte boiler met platenwisselaar X Dagelijks Nee V 10 0 Technische ruimte Meervoudig circulatiesysteem X Dagelijks Nee EA EA V 11 0 Heren toilet Toilet X Dagelijks Nee Ja V 12 0 Heren toilet Urinoir X Dagelijks Nee Ja V 13 0 Heren toilet Aanrecht (mengkraan) X X Dagelijks Nee Ja V 14 0 Verzorgingskamer 1 Brandslanghaspel X Nooit Ja Ja EA<15 EA X 15 0 Verzorgingskamer 1 Bidet X X Wekelijks Nee Ja V 16 0 Verzorgingskamer 1 Bad (mengkraan) X Wekelijks Ja Ja EA>15 EA>15 V 17 0 Verzorgingskamer 1 Bedpanspoeler X X Wekelijks Nee Ja EA EA V 8/38

9 Tappunt nr. Verdieping Ruimte Omschrijving Koud water Warm water Mengwater Gebruiksfrequentie Aerosolvormend Thermisch beveiligd Aanwezige beveiliging(en) Verplichte beveiliging(en) Beoordeling Opmerkingen 18 0 Keuken Knijpdouche X X Dagelijks Ja Ja X 19 0 Keuken Industriële vaatwasser X Dagelijks Nee Ja X 20 Enkelvoudige drinkwater uittapleiding Schuurtje buiten op terrein X Nee EA X 21 Drinkwater hoofdleiding X Nee 22 Technische ruimte Meervoudige drinkwater uittapleiding Separate brandslanghaspel leiding X Nee EA EA V 23 Technische ruimte Drinkwater hoofdleiding X Nee 24 Schacht BG Drinkwater hoofdleiding X Nee 25 Plafond 2e verdieping 26 Schacht 2e Enkelvoudige drinkwater uittapleiding Enkelvoudige drinkwater uittapleiding voeding boiler X Nee X Nee V 27 1 Hal Brandslanghaspel X Nooit Ja Ja EA EA X 28 1 Kamer 1.1 Bad (mengkraan) X X Wekelijks Ja Ja V 29 1 Kamer 1.1 Toilet X Wekelijks Nee Ja V 30 1 Kamer 1.1 Keukenmengkraan X X Wekelijks Nee Ja V 31-1 Kelder Leveringspunt X Nee V 32 Kelder Drinkwater ringnet X Nee 33 Gescheiden brandslanghaspel installatie X Nee 9/38

10 Tappunt nr. Verdieping Ruimte Omschrijving Koud water Warm water Mengwater Gebruiksfrequentie Aerosolvormend Thermisch beveiligd Aanwezige beveiliging(en) Verplichte beveiliging(en) Beoordeling Opmerkingen 34 Automatische sprinklerinstallatie X Nee 35 Ultrafiltratie X Nee 36 Technisch hok Deelcirculatieleiding Combiketel in technisch hok X Wekelijks Nee V 37 Technische ruimt Deelcirculatieleiding X Dagelijks Nee V 38 Technisch hok Meervoudige warmwater uittapleiding Uittappen combiketel X Minder dan wekelijks 39 Technisch hok Mengwatersysteem X Dagelijks Nee V 40 0 Invalide toilet Aanrecht (thermostatische mengkraan) Nee X X Dagelijks Nee Ja EA EA V 41 0 Technisch hok CV vulkraan X Nooit Nee Ja V 42 0 Technisch hok CV vulkraan >45kW X Nooit Nee Ja V 43 0 Verzorgingskamer 1 Douche X 44 0 Verzorgingskamer 1 Douchemengkraan X X 45 0 Verzorgingskamer 2 Douchemengkraan thermostatisch Minder dan wekelijks Minder dan wekelijks Ja Ja X Nee Ja EA EA V X X Dagelijks Ja Ja V 46 0 Verzorgingskamer 2 Fontein X Wekelijks Nee Ja V 47 0 Verzorgingskamer 2 Handdouche X X Wekelijks Ja Ja V 48 0 Verzorgingskamer 2 Hogedrukreiniger X Nooit Ja Ja V 49 0 Verzorgingskamer 2 Hoog/laagbad X X Wekelijks Nee Ja V V 10/38

11 Tappunt nr. Verdieping Ruimte Omschrijving Koud water Warm water Mengwater Gebruiksfrequentie Aerosolvormend Thermisch beveiligd Aanwezige beveiliging(en) Verplichte beveiliging(en) Beoordeling Opmerkingen 50 0 Keuken IJsmachine X Wekelijks Nee Ja EA EA V 51 0 Keuken Industriële vaatwasser X Dagelijks Nee Ja EA EA V 52 0 Keuken Inregelventiel X Dagelijks Ja EA EA V 53 0 Keuken Keukenmengkraan X X Dagelijks Nee Ja EA<15 EA V 54 0 Keuken Knijpdouche X X Dagelijks Ja Ja X 55 0 Keuken Koffieautomaat X Dagelijks Nee Ja EA EA V 56 0 Keuken Labkraan X Minder dan wekelijks Nee Ja EA EA V 57 0 Keuken Labmengkraan X X Wekelijks Ja V 58 0 Keuken Lagedruk mengkraan X X Wekelijks Nee Ja EA EA V 59 1 Technisch hok Combiketel X Dagelijks Nee V 60 1 personeelsruimte Mengkraan X Dagelijks Nee Ja V 61 1 personeelsruimte Mengventiel X X Dagelijks Nee Ja V 62 1 personeelsruimte Nooddouche X X Nooit Ja V 63 1 personeelsruimte Oogdouche X Wekelijks Ja V 64 1 personeelsruimte Reduceerventiel X Wekelijks Nee Ja EA EA V 65 1 personeelsruimte Sensorkraan X Minder dan wekelijks Nee Ja V 66 1 personeelsruimte Slangwartelkraan X Wekelijks Ja V 67 1 personeelsruimte Slobhopper X Wekelijks Nee Ja V 11/38

12 Tappunt nr. Verdieping Ruimte Omschrijving Koud water Warm water Mengwater Gebruiksfrequentie Aerosolvormend Thermisch beveiligd Aanwezige beveiliging(en) Verplichte beveiliging(en) Beoordeling Opmerkingen 68 1 personeelsruimte Sprinkler X Nooit Ja V 69 1 personeelsruimte Spuithaspel X 70 1 personeelsruimte Steamer X Minder dan wekelijks Minder dan wekelijks Nee Ja V Nee Ja V 71 1 personeelsruimte Stoombevochtiger X Wekelijks Ja Ja V 72 1 personeelsruimte Suppletie bevochtiger X 73 1 personeelsruimte Suppletie koeling X 74 1 personeelsruimte Suppletie naar leidinggroep X 75 1 personeelsruimte Suppletie proceswater X Minder dan wekelijks Minder dan wekelijks Minder dan wekelijks Minder dan wekelijks Nee Ja V Nee Ja V Nee Ja V Nee Ja V 76 1 personeelsruimte Tapkraan X Nooit Nee Ja V 77 1 personeelsruimte Uitstortgootsteen X X Dagelijks Nee Ja V 78 1 personeelsruimte Vaatwasser X Wekelijks Nee Ja EA EA V 79 1 personeelsruimte Voetenwasbak X Minder dan wekelijks 80 1 personeelsruimte Wasmachine X Wekelijks Nee Ja EA EA V 81 1 personeelsruimte Wastrog X Wekelijks Ja V 82 1 personeelsruimte Waterkoeler X Dagelijks Nee Ja V 83 2 technische ruimte 2 Enkelvoudig circulatiesysteem X Dagelijks Nee V Ja V 12/38

13 3. Technische aanpassingen Uit de NEN1006-inspectie zijn knelpunten naar voren gekomen die ervoor zorgen dat er een grotere kans op legionellagroei is. Deze risico's worden bij voorkeur met installatie-aanpassingen opgelost. Hieronder staan alle punten benoemd die aangepast dienen te worden. Wanneer een punt is aangepast, dient deze aanpassing te worden afgetekend door de uitvoerende partij. Technische aanpassingen die uitgevoerd dienen te worden Tap. Beschrijving Nr. Indirect gestookte boiler met platenwisselaar - Ruimte: Technische ruimte, Verdieping: Begane grond 9 Probleem: Keerklep te oud Oplossing: Vervangen Prioriteit: 3 Uitgevoerd + datum Ja/Nee 10 Meervoudig circulatiesysteem - Ruimte: Technische ruimte, Verdieping: Begane grond Probleem: Verkeerde keerklep Oplossing: Keerklep vervangen Prioriteit: 2 Ja/Nee 13/38

14 4. Logboeken Op de volgende pagina's staan alle logboeken waarin de periodieke beheersmaatregelen kunnen worden geregistreerd. Het gaat hierbij om de originelen, maak een kopie alvorens ze in te vullen zodat ze kunnen worden hergebruikt. 14/38

15 4.1 Spoelen Spoelen wekelijks De onderstaande punten moeten wekelijks gespoeld worden omdat ze anders niet wekelijks voorzien worden van vers water. Spoelen tot de temperatuur constant is en dan 10 seconden door laten stromen. Frequentie Wekelijks Uitleg + instructie Uitgebreide versie, zie Bijlage I.1 Wekelijks spoelen Tappunt nr. / Verdieping - ruimte Uitgevoerd door Datum Omschrijving tappunt Spoelen van Paraaf Opmerkingen 13 / 0 - Heren Aanrecht (mengkraan) toilet 15 / 0 - Verzorgingskam Bidet er 1 17 / 0 - Verzorgingskam Bedpanspoeler er 1 30 / 1 - Kamer Keukenmengkraan / 0 - Verzorgingskam Handdouche er 2 54 / 0 - Keuken Knijpdouche W 56 / 0 - Keuken Labkraan K 63 / 1 - personeelsruimt e 65 / 1 - personeelsruimt e Oogdouche Sensorkraan K K K K K W M 15/38

16 4.2 Desinfectie Desinfectie wekelijks Onderstaande punten dienen wekelijks te worden gedesinfecteerd. Dit betekent 20 minuten doorspoelen met water van minimaal 60 C. Frequentie Wekelijks Wekelijkse desinfectie Tappunt nr. / Verdieping - ruimte Omschrijving tappunt Desinfecteren van 18 / 0 - Keuken Knijpdouche K&W 43 / 0 - Verzorgingskam er 1 Douche 54 / 0 - Keuken Knijpdouche K&W M Uitgevoerd door Datum Paraaf Opmerkingen 16/38

17 4.3 Temperatuur meten De onderstaande punten moeten periodiek gemeten of afgelezen worden om te controleren of er geen temperaturen zijn waarin Legionella kan groeien. Voor meten geldt: Meet de temperatuur tot deze constant is van koud en/of warm (waar geen streepjes staan) en de tijd die nodig was om deze te bereiken. Bij een koudwatertemperatuur hoger dan 25 C dient gezocht te worden naar de oorzaak. Tot deze gevonden is het punt dagelijks spoelen (registreren in Bijlage I.1.1). Voor aflezen geldt: lees de temperatuur af van de temperatuuropnemer of het GBS. Deze dient boven 60 C te zijn. Noteer de afgelezen temperatuur in de desbetreffende tabel. Voor roulerende temperatuurmeting moet per periode een aantal punten gemeten uit de desbetreffende tabel gemeten worden. Zie Bijlage I. voor het aantal te meten punten. Frequentie: Zie tabel Uitleg + instructie Zie Bijlage I Maandelijks temperatuur meten en aflezen Maandelijks temperatuur meten Uitgevoerd door Datum Tappunt nr. / Verdieping - ruimte Omschrijving tappunt Tijdstip Koudwater Temperatuur AANVANG 16 / 0 - Verzorgingska Bad (mengkraan) mer 1 28 / 1 - Kamer 1.1 Bad (mengkraan) / 0 - Technisch CV vulkraan hok 43 / 0 - Verzorgingska Douche mer 1 44 / 0 - Verzorgingska Douchemengkraan mer 1 46 / 0 - Verzorgingska mer 2 Fontein Koudwater Temperatuur MAX Koudwater Temperatuur EIND Tijd tot eind (sec) Warmwater Temperatuur EIND WarmwaterTemperatuur MAX Tijd tot max (sec) Ruimtetemperatuur Opmerkingen 17/38

18 Tappunt nr. / Verdieping - ruimte Omschrijving tappunt Tijdstip Koudwater Temperatuur AANVANG 49 / 0 - Verzorgingska mer 2 Hoog/laagbad / 0 - Keuken Labmengkraan / 1 - personeelsrui mte Steamer Koudwater Temperatuur MAX Koudwater Temperatuur EIND Tijd tot eind (sec) Warmwater Temperatuur EIND WarmwaterTemperatuur MAX Tijd tot max (sec) Ruimtetemperatuur Opmerkingen Maandelijks aflezen temperatuur Tappunt nr. / Verdieping - ruimte 8 / 0 - Technische ruimte Uitgevoerd door Datum Omschrijving tappunt Temperatuur Paraaf Opmerkingen Direct gestookte boiler 23 18/38

19 4.4 Logboek monstername Onderstaande punten dienen periodiek te worden bemonsterd. Als de monsterresultaten binnen zijn, dienen deze hieronder te worden geregistreerd. Frequentie Halfjaarlijks Uitleg + instructie Zie hiervoor Bijlage I.4 Halfjaarlijkse monsters Nr. Tappunt nr. / Verdieping - ruimte Uitgevoerd door Datum Omschrijving tappunt Water: Resultaat (kve) 18 / 0 - Keuken Knijpdouche K&W 28 / 1 - Kamer 1.1 Bad (mengkraan) K&W Lab nummer Opmerkingen 19/38

20 4.5 Controle en vervanging beveiligingstoestellen Jaarlijkse controle beveiligingstoestellen Beveiligingstoestellen moeten worden gecontroleerd op hun werking om zo zeker te zijn dat vervuild water niet terugstroomt in het drinkwaternet. Frequentie Jaarlijks Uitleg + instructie Zie hiervoor Bijlage I.5 Controle beveiligingstoestellen Tappunt nr. / Verdieping - ruimte 8 / 0 - Technische ruimte 9 / 0 - Technische ruimte 10 / 0 - Technische ruimte 14 / 0 - Verzorgingskam er 1 22 / - Technische ruimte Omschrijving tappunt Direct gestookte boiler Indirect gestookte boiler met platenwisselaar Meervoudig circulatiesysteem Aanw. bev. EA Verpl. bev. EA Brandslanghaspel EA<15 EA Meervoudige drinkwater uittapleiding Separate brandslanghaspel leiding 27 / 1 - Hal Brandslanghaspel EA EA EA EA Uitgevoerd door Datum Gecontroleerd? Paraaf (+Opmerkingen) 20/38

21 4.6 Verzegeling brandslanghaspels Verzegeling van de brandslanghaspels moet gecontroleerd worden om zo zeker te zijn dat deze niet ongeoorloofd zijn gebruikt. Frequentie Jaarlijks Uitleg + instructie Zie hiervoor Bijlage I.6 Controle verzegelingen (brandslanghaspel) Tappunt nr. / Verdieping - ruimte 14 / 0 - Verzorgingskam er 1 Omschrijving tappunt Brandslanghaspel 27 / 1 - Hal Brandslanghaspel Verzegeld (ja/nee) Uitgevoerd door Datum Paraaf Opmerkingen / Opnieuw verzegeld? 21/38

22 4.7 Onderhoud Sediment verwijderen boilers en voorraadvaten Hieronder staat een overzicht van de boilers en voorraadvaten waarvan het sediment dient te worden verwijderd. Uitleg + instructie Zie Bijlage I.7 Onderhoud aan tappunten & toestellen Uitgevoerd door Datum Tappunt nr. / Verdieping - ruimte Omschrijving tappunt Onderhoud uitgevoerd Paraaf Opmerkingen 8 / 0 - Technische ruimte Direct gestookte boiler - Jaarlijks 22/38

23 4.7.2 Overig onderhoud Hieronder staat een overzicht van de overige tappunten en toestellen die onderhouden dienen te worden. Informeer voor details bij de leverancier of onderhoudspartij. Onderhoud aan tappunten & toestellen Uitgevoerd door Datum Tappunt nr. / Verdieping - ruimte 52 / 0 - Keuken 54 / 0 - Keuken 18 / 0 - Keuken 8 / 0 - Technische ruimte 5 / -1 - Kelder 19 / 0 - Keuken 65 / 1 - personeelsruimt e Omschrijving tappunt en maatregel Inregelventiel - - Gangbaar houden appendages Knijpdouche - - Controle werking + batterij spoelkraan Knijpdouche - - Reiniging Douchekoppen en perlators Direct gestookte boiler - - Controle anodes Waterreservoir - - Controle drinkwaterreservoir Industriële vaatwasser - - Onderhoud volgens specificaties fabrikant Sensorkraan - - Controle werking + batterij sensorkranen/drukknop Onderhoud uitgevoerd Paraaf Opmerkingen Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks 23/38

24 4.8 Controleren temperatuurinstelling Hieronder staan de tappunten en toestellen waarvan de temperatuurinstelling gecontroleerd dient te worden. Controle temperatuurinstelling (jaarlijks) Tappunt nr. / Verdieping - ruimte 8 / 0 - Technische ruimte 40 / 0 - Invalide toilet 45 / 0 - Verzorgingskam er 2 60 / 1 - personeelsruimt e 61 / 1 - personeelsruimt e Uitgevoerd door Datum Omschrijving tappunt Resultaat Paraaf Opmerkingen Direct gestookte boiler Aanrecht (thermostatische mengkraan) Douchemengkraan thermostatisch Mengkraan Mengventiel 24/38

25 Bijlage I I.1 Spoelen Overzicht werkinstructies Waarom is wekelijks spoelen om gebruik te simuleren belangrijk? Stilstaand water neemt de temperatuur van de omgeving aan. Het maakt daarbij niet uit of een leiding geïsoleerd is. Door isolatie wordt de opwarming slechts vertraagt. Bij binnentemperaturen ter plaatse van de uittapleiding die meer dan één week (aanééngesloten of cumulatief) boven de 25 C liggen en meer dan 1 liter inhoud hebben, ontstaat een onveilige situatie. Dit kunnen ook temperaturen zijn van de bouwkundige constructie waarin de leiding is opgenomen, zoals leidingschachten, verlaagde plafonds, wanden en vloeren. Bovendien vergroot stilstaand water de kans op vorming van biofilm, die als voedingsbodem en bescherming fungeert voor Legionella. NB. Bij het spoelen van met Legionella besmette installatiedelen kunnen aerosolen met Legionella vrijkomen. Het is raadzaam om tijdens het spoelen van deze besmette installaties adembescherming te gebruiken. Het filter hiervan moet bescherming bieden tegen bacteriën die via de aerosolen kunnen worden ingeademd (minimaal klasse P-3 of FFP-2). Werkwijze spoelen Het spoelen van tappunten is erop gericht de eventueel vrij in het water zwevende Legionella weg te spoelen en zo de concentratie te verlagen. De kans op hechting van Legionella aan de leidingwand wordt hiermee geminimaliseerd. Werkwijze koud water en mengwater spoelen: 1. Registreer weeknummer en datum in logboek Open het tappunt voluit en laat het water stromen en meet met een thermometer tot een constante temperatuur is bereikt. 3. Laat hierna het water gedurende minimaal 10 seconden voluit stromen. 4. Sluit het tappunt. 5. Plaats een paraaf als bovenstaande stappen zijn uitgevoerd. Werkwijze warmwater: Voer dezelfde stappen als hierboven met de volgende aanvulling: Wacht bij stap 2 tot de temperatuur 60 C is, tenzij dit langer duurt dan 45 seconden. Spoel na met koud water in verband met verbrandingsgevaar. De lijsten waarop dit bijgehouden kan worden zijn te vinden in logboek 4.1 (spoelen). 25/38

26 I.2 Desinfectie Waarom desinfectie? Installatiedelen met een inhoud van meer dan 1 liter waar regelmatig of langdurig temperaturen tussen 25 C en 60 C voorkomen moeten preventief thermisch worden gedesinfecteerd. Dit houd in dat bij (circulerende) mengwatersystemen wekelijkse preventieve thermische desinfectie toegepast moet worden op de circulatieleidingen en uittapleidingen. Ook voorraadvaten die op een temperatuur tussen de 25 C en 60 C worden gehouden, zoals warmtepompboilers en zonneboilers, moeten preventief thermisch worden gedesinfecteerd. Het preventief thermisch desinfecteren is erop gericht om Legionella en biofilm die in de leiding aanwezig is te laten afsterven. Het principe van thermische desinfectie is om de installatiedelen gedurende een bepaalde tijd (standtijd) in zijn geheel tot 60 C of hoger te verwarmen. De benodigde standtijd is korter naarmate de temperatuur hoger is, zie onderstaande tabel, figuur 1. Temperatuur Standtijd 70 C 5 minuten 65 C 10 minuten 60 C 20 minuten Figuur 1. Tabel relatie temperatuur standtijden (spoeltijden) Het is zeer belangrijk om voor thermische desinfectie een tijdstip te kiezen waarop geen gebruik van de tappunten valt te verwachten. Uit voorzorg dienen alle gebruikers op de hoogte te worden gebracht en dienen maatregelen te worden getroffen om verbranding van gebruikers te voorkomen. Vooral bij voorgemengde douches verwachten gebruikers geen water van 60 C (of hoger). Om deze reden is het ook van belang om na te spoelen met water van de gebruikelijke temperatuur. Bij installatiedelen waar koud water opwarmt tot boven 25 C is preventieve thermische desinfectie een probleem, omdat de mogelijkheden hiervoor ontbreken. In een dergelijk geval moet zo mogelijk de oorzaak van de opwarming weggenomen worden. Is dit niet mogelijk dan moeten de volgende maatregelen worden genomen: - Betreffende tappunten dagelijks spoelen. - Vier maal per jaar dient het water bacteriologisch onderzocht en in orde bevonden te worden. Bij het spoelen en dus ook bij desinfecteren van met Legionella besmette installatiedelen kunnen aerosolen met Legionella vrijkomen. Het is raadzaam om tijdens het spoelen adembescherming te gebruiken. Het filter hiervan moet bescherming bieden tegen bacteriën die via de aerosolen kunnen worden ingeademd (minimaal klasse P-3 of FFP-2). De lijsten waarop dit bijgehouden kan worden zijn te vinden in logboek 4.2 (desinfectie). 26/38

27 I.3 Temperatuur meten Wanneer de temperatuur bij een tappunt zowel van koud- als warm water gemeten moet worden, dient men eerst de koudwatertemperatuur en daarna pas de warmwatertemperatuur te controleren. I.3.1 Koud water meten Het is van belang te weten welke invloed de omgeving heeft op de temperatuur van het tapwater, daarom worden een aantal tappunten geselecteerd om maandelijks te meten. Opmerking Het is voor een juiste meting van groot belang dat de tappunten minimaal drie uur van tevoren niet zijn gebruikt. Zo is de kans het grootst dat hotspots die zorgen voor opwarming van het leidingwater worden ontdekt tijdens het meten. Benodigdheden en werkwijze: Benodigdheden zijn een gekalibreerde thermometer en een stopwatch of horloge met secondewijzer. Procedure tappuntmeting: - Registreer de datum, tijd en omgevingstemperatuur in het logboek. - Laat het koude water stromen (waterstraal zoals bij handen wassen) en houd direct de thermometer in de waterstraal en start tijdwaarneming. - Registreer de temperatuur bij aanvang. - Registreer de hoogste temperatuur. - Registreer de laagste temperatuur waarbij deze stabiel blijft (stabiele eindtemperatuur). - Registreer de tijd die nodig was om deze temperatuur te bereiken. - Draai de kraan dicht. - Plaats een paraaf als bovenstaande stappen zijn uitgevoerd. Wanneer is er een overschrijding? 1. Als de temperatuur boven de 25 C komt, is er mogelijk een hotspot aanwezig en moeten maatregelen getroffen worden. 2. Tijdens de stroming richting het tappunt vindt er egalisatie van de watertemperatuur plaats door turbulentie en warmte-uitwisseling met de uittapleiding. Er kan daarom ook sprake zijn van een hotspot als de maximumtemperatuur onder 25 C blijft, maar er wel temperatuurstijging optreedt van meer dan 5 C. Wat te doen bij afwijkingen Als er een temperatuuroverschrijding is, dient een meer nauwkeurige meting te worden uitgevoerd. Dat kan door de kraan te openen met een minimale volumestroom (zogenaamde potloodstraal) en het temperatuurverloop te registreren. Na het bereiken van de eindtemperatuur moet minimaal drie minuten worden doorgemeten om te controleren of er hotspots in het aanvoertraject aanwezig zijn. Wanneer er dan nog steeds sprake is van een overschrijding dienen maatregelen te worden genomen. Neem hiervoor contact op met uw Legionellapreventie-adviseur. 27/38

28 I.3.2 Warm water meten/aflezen Conform de NEN 1006 moet de temperatuur in leidingdelen voor warm tapwater, voorraadvaten, warmwaterbereiders en aan de warmwater tappunten minimaal 60 C zijn, omdat de Legionellabacteriën bij 60 C of hoger afsterven. Door omgevingsfactoren en het ontbreken van leidingisolatie kan de temperatuur plaatselijk onder de 60 C komen. Om deze reden worden behalve de warmwaterbereiders en eventuele voorraadvaten ook de meest ongunstige tappunten maandelijks gemeten. Benodigdheden en werkwijze: Benodigdheden zijn een gekalibreerde thermometer en een stopwatch of horloge met secondewijzer. Procedure tappuntmeting: - Registreer de datum, tijd en omgevingstemperatuur in het logboek - Laat het warme water stromen (waterstraal zoals bij handen wassen) en houd direct de thermometer in de waterstraal. - Registreer de temperatuur bij aanvang. - Registreer de hoogste temperatuur waarbij deze stabiel blijft (stabiele eindtemperatuur). - Registreer de tijd die nodig was om deze temperatuur te bereiken. - Draai de kraan dicht. - Plaats een paraaf als bovenstaande stappen zijn uitgevoerd. Procedure bij 'retour circulatie' of 'uitgaand boiler': - Registreer de datum, tijd en omgevingstemperatuur in logboek Lees de temperatuur af van de temperatuuropnemer op de buis en noteer deze. - Plaats een paraaf als bovenstaande stappen zijn uitgevoerd. Wanneer is er een overschrijding: 1. Als de temperatuur onder de 60 C blijft. 2. Als de temperatuur daalt gedurende de meting. Wat te doen bij afwijkingen De temperatuur van de warmwaterbereider hoger instellen en controleren of er geen verbrandingsbescherming aanwezig is; hierdoor stijgt de temperatuur niet verder dan +/- 45 C. Als deze aanwezig is, tijdelijk overbruggen. Vraag hierbij hulp van uw adviseur als dat nodig is. Voer na 24 uur de meting opnieuw uit bij het betreffende punt. Als bovenstaande niet helpt, neem dan contact op met uw legionellapreventie-adviseur. De lijsten waarop dit bijgehouden kan worden zijn te vinden in logboek 4.3 (temperatuur meten). 28/38

29 I.4 Monstername I.4.1 Achtergrond Volgens artikel 42 van het Drinkwaterbesluit is het voor prioritaire installaties verplicht om minstens eenmaal per half jaar watermonsters te nemen en te analyseren overeenkomstig artikel 6 en 7 van de regeling legionellapreventie. Het bemonsteren en analyseren dient door een geaccrediteerd laboratorium uitgevoerd te worden, conform de richtlijnen NEN Op basis van de risicoanalyse wordt aangegeven op welke punten in de installatie de kans op infectie door legionellabacteriën het grootst is. Het aantal monsterpunten is afhankelijk van het aantal tappunten in de installatie volgens onderstaande tabel (figuur 2), afkomstig uit de regeling legionellapreventie, artikel 8. De inspecteur van IL&T kan bepalen dat de meetfrequentie of het aantal monsterpunten verhoogd of verlaagd wordt. Daarnaast zijn er een aantal situaties waar de meetfrequentie en het aantal te nemen monsters hoger is dan genoemd in onderstaande tabel. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een hoog verbruik (>100 m3 per dag) of bij eigen winning/behandeling van drinkwater. Al deze situaties staan beschreven in Bijlage 3 van de Drinkwaterregeling (bijbehorend bij artikelen 10 en 11 van de Drinkwaterregeling). Totaal aantal tappunten van de collectieve installatie Tot en met Meer dan Figuur 2. Tabel aantal monsterpunten gerelateerd aan het aantal tappunten. Een mengwatertappunt telt hierbij als 1 tappunt voor het bepalen van het aantal monsterpunten. Als op basis van de risicoanalyse beheersmaatregelen worden uitgevoerd, moet de effectiviteit hiervan worden aangetoond door monstername en analyse. Zo nodig moeten de beheersmaatregelen worden bijgesteld op basis van de analyseresultaten. Bij collectieve leidingwaterinstallaties moet tijdens de risicoanalyse het drinkwater worden onderzocht op de aanwezigheid van Legionella bij aerosolvormende tappunten. Procedure monstername Bijbehorend aantal meetpunten (basis) De monstername dient conform NEN-6265 te worden uitgevoerd. Uw adviseur of een medewerker van een geaccrediteerd laboratorium zal de monstername verzorgen en schriftelijk verslag uitbrengen. 29/38

30 I.4.2 Procedure overschrijding concentratie 100 kve/l Als bij monstername en -analyse een legionellaconcentratie boven de grenswaarde van 100 kve/l wordt vastgesteld, heeft de eigenaar de plicht en verantwoordelijkheid om maatregelen te treffen op grond van artikel 41 van het Drinkwaterbesluit. De volgende maatregelen worden aanbevolen: Neem contact op met uw legionellapreventie-adviseur. Als de overschrijding is geconstateerd bij een mengkraan kan een extra monster worden genomen van het koude water en het warme water om te bepalen of de besmetting in de koudwater- of warmwaterleiding zit. Controleren en indien nodig aanpassen van de installatie en herzien van risicoanalyse en beheersplan. Eventueel reiniging en desinfectie van (een deel van) de leidingwaterinstallatie. Na het uitvoeren van de bovengenoemde maatregelen aantonen dat deze effectief zijn geweest door binnen 48 uur monstername en -analyse uit te voeren. Wanneer deze aan de eisen voldoet kan de installatie weer worden vrijgegeven. Na circa 4 weken (binnen 30 dagen) opnieuw controleren door middel van monstername en -analyse. I.4.3 Procedure overschrijding concentratie 1000 kve/l Als bij monstername en -analyse een legionellaconcentratie boven de waarde van 1000 kve/l is vastgesteld moeten bovendien de volgende acties en maatregelen worden genomen: Neem contact op met uw legionellapreventie-adviseur Direct inlichten van de inspecteur van ILT (voorheen VROM-inspectie). De inspecteur kan bepalen dat de eigenaar de gebruikers direct en volledig informeert en adviseert over de door hen te nemen maatregelen ter bescherming van hun gezondheid. Afhankelijk van de concentratie en het type Legionella moeten onmiddellijk maatregelen worden genomen om eventuele besmetting van mensen te voorkomen. Dit kan gebeuren door alle tappunten waar relevante aerosolvorming plaatsvindt af te sluiten of door het plaatsen van een filter. Altijd de gebruikers op de hoogte stellen van het feit dat de installatie of de douches van de installatie worden afgesloten of beveiligd. Dit voorkomt onduidelijkheid en paniek. Alle bezoekers/gebruikers die in een periode van veertien dagen voor de sluiting van de installatie blootgesteld kunnen zijn aan relevante aerosolvorming moeten worden aangeschreven. Als dit niet goed mogelijk is kunnen ze via de media worden ingelicht. Dit moet worden afgestemd met de inspecteur van ILT. De lijsten waarop dit bijgehouden kan worden zijn te vinden in logboek 4.4 (monstername). 30/38

31 I.5 Controle en vervanging terugstroombeveiliging Volgens de Drinkwaterwet hebben eigenaren van collectieve installaties de plicht om deugdelijk drinkwater ter beschikking te stellen. Het drinkwater mag geen organismen, parasieten of stoffen bevatten in aantallen of concentraties per liter, die nadelige gevolgen voor de volksgezondheid kunnen hebben. Kortom, drinkwater moet aan de tappunten dezelfde kwaliteit hebben als aan het leveringspunt. Op sommige plaatsen in de installatie doen zich situaties voor waarbij toestellen zijn aangesloten waarin stoffen worden toegevoegd aan het drinkwater. Dit zijn toestellen zoals waterontharders en vaatwasmachines; de zogenoemde gevaarlijke toestellen. Ook kunnen zich situaties voordoen waarbij water langdurig stilstaat waardoor de kwaliteit terugloopt, zoals bij brandslanghaspels, c.v. vulkranen en gevelkranen. Warm tapwater wordt daarnaast gezien als behandeld water en is daarom geen drinkwater meer. Een terugstroombeveiliging beveiligd de drinkwaterinstallatie tegen het terugstromen van (mogelijk) verontreinigd water. Hierdoor wordt verspreiding van verontreinigingen door drukverlies of drukschommelingen voorkomen. Beveiligingstoestellen tegen terugstroming worden in een installatie geplaatst ter voorkoming van: - terugstromen van ongewenste (vloei)stoffen uit gevaarlijke toestellen; - terugstromen van behandeld water; - terugstromen van langdurig stilstaand water. Conform Waterwerkblad 1.4G en 3.8 dienen beveiligingstoestellen zoals keerkleppen, (in beveiligingseenheid EA), beluchters (beveiligingseenheid DA) en onderbrekers (beveiligingseenheid CA of BA) jaarlijks op goede werking te worden gecontroleerd. Conform Waterwerkblad 1.4G en 3.8 dienen niet controleerbare keerkleppen (beveiligingseenheid EB) welke zijn geïntegreerd in bijvoorbeeld thermostatische mengkranen en mengventielen, iedere 10 jaar te worden vervangen. Werkwijze controle beveiligingstoestellen De werkwijze van controleren wordt beschreven in Waterwerkblad 1.4G, deze kunt u vinden onder Indien geconstateerd wordt dat een beveiligingseenheid of keerklep defect is, moet deze onmiddellijk worden vervangen. De lijsten waarop dit bijgehouden kan worden zijn te vinden in logboek 4.5 (terugstroombeveiligingen). 31/38

32 I.6 Verzegeling brandslanghaspel controleren Conform waterwerkblad 4.5A dient de bedieningsafsluiter van elke brandslanghaspel in gesloten stand te worden verzegeld. Jaarlijks moet worden gecontroleerd of de verzegeling nog functioneel aanwezig is. Reden hiervoor is dat de brandslanghaspel als een aerosolvormend tappunt wordt aangemerkt waarbij de waterkwaliteit in de toevoerleiding niet gegarandeerd kan worden, omdat het stilstaand water betreft. De Legionella concentratie kan in stilstaand water zeer snel stijgen, vooral bij omgevingstemperaturen boven 20 C. Als de toevoerleiding aan de oorsprong bij de hoofdleiding is voorzien van een terugstroombeveiliging, moet de toevoerleiding zelf zijn voorzien van een aanduiding dat het hier geen drinkwater betreft. Onderstaande afbeelding is een voorbeeld van deze aanduiding in de vorm van een sticker. Figuur 3. Sticker "geen drinkwater" Werkwijze controle verzegeling Controleer visueel of de verzegeling van de bedieningsafsluiter van elke brandslanghaspel onverbroken aanwezig is. Indien de verzegeling verbroken is direct opnieuw verzegelen en vermelden in het logboek. Wanneer de verzegeling bij herhaling wordt verbroken, wordt de betreffende brandslanghaspel waarschijnlijk oneigenlijk gebruikt en dienen maatregelen te worden getroffen. Bijvoorbeeld in de vorm van voorlichting van gebruikers of het plaatsen van een extra tappunt. De lijsten waarop dit bijgehouden kan worden zijn te vinden in logboek 4.6 (controle verzegeling). 32/38

33 I.7 Onderhoud tappunten en toestellen I.7.1 Sediment verwijderen bij boilers en voorraadvaten De stroomsnelheid in boilers en voorraadvaten ligt lager dan in de leidingen. Hierdoor kan zich op de bodem van boilers en voorraadvaten slib (losgekomen biofilm) afkomstig uit het leidingwater verzamelen. Ook kan zich op de bodem kalkslib ofwel sediment verzamelen, dat ontstaat bij het opwarmen van koudwater. Sediment en biofilm leveren voedingsstoffen voor Legionella. Biofilm biedt bovendien bescherming tegen kortstondige temperatuurverhoging en desinfectiemiddelen. Omdat onder in boilers en voorraadvaten veelal een lagere temperatuur heerst dan bij de uitstroomleiding en/of ter hoogte van de thermostaat kan een situatie ontstaan waarbij minder of geen Legionella afdoding plaatsvindt. Om deze reden dient er een jaarlijkse controle plaats te vinden op aanwezigheid van sediment en zo nodig het verwijderen ervan. Werkwijze verwijderen sediment: Indien aanwezig, via spuiafsluiter; laat het toestel onder druk staan, open de spuiafsluiter volledig tot het uitstromende water schoon en helder is. In sommige boilers is een inspectieluik aanwezig, dat voor dit doel kan worden geopend. De boiler dient drukloos te worden gemaakt en te worden afgetapt. Na reiniging dient het luik weer waterdicht te worden gemonteerd. Het verwijderen van sediment is specialistisch werk, dat dient te worden uitgevoerd door een vakbekwaam persoon. Bij ernstige vervuiling met sediment, kan ervoor gekozen worden om een boiler chemisch te ontkalken. Ook het op deze manier verwijderen van sediment is specialistisch werk, dat dient te worden uitgevoerd door een vakbekwaam persoon. Op verzoek kan de jaarlijkse controle/reiniging van boilers en/of voorraadvaten uitgevoerd worden door uw legionellapreventie-adviseur. Het jaarlijkse onderhoud dient geregistreerd te worden in logboek 4.7. I.7.2 Algeheel onderhoud aan de installatie Om een goede staat van de installatie te kunnen garanderen, of omdat het voorgeschreven staat in de NEN1006, is het nodig dat onderhoud aan de installatie wordt uitgevoerd. Dit reikt van het periodiek (laten) onderhouden van de toestellen, tot het jaarlijks reinigen van perlators. Bekijk het logboek onderhoud om te zien welke soorten onderhoud nodig zijn voor deze drinkwaterinstallatie. Het jaarlijkse onderhoud dient geregistreerd te worden in logboek /38

34 I.8 Controleren temperatuurinstelling Controle bescherming tegen verbranding Waar het risico van verbranding bestaat bij personen die vanwege hun lichamelijke of geestelijke gesteldheid niet of onvoldoende in staat zijn de temperatuur veilig in te stellen, dient het tappunt voorzien te zijn van een thermostaat waarvan de maximaal ingestelde watertemperatuur niet voor verbranding kan zorgen. Deze temperatuurinstelling dient jaarlijks te worden gecontroleerd. Werkwijze controle temperatuurinstelling: De aanwezige mengventielen dienen jaarlijks te worden gecontroleerd op correcte werking en de juiste temperatuurinstelling. De controle dient te gebeuren middels meting van de ingestelde waarde op het thermostaatventiel, of het uitgaande water in geval van een thermostatische kraan. De werkelijk gemeten temperatuur mag niet boven 38 C komen, indien het mengtoestel tegen de beveiligde aanslag gedraaid is. Ook dient de koudwatertemperatuur te worden gemeten. Indien de instelling meer dan 1 graad afwijkt, dient de thermostaat opnieuw ingesteld te worden volgens de instructies van de desbetreffende fabrikant. Let wel, de werkelijk gemeten temperatuur mag niet boven de 38 C komen. De gebruikte temperatuurmeter dient te zijn gekalibreerd. Controle op correcte temperatuurinstelling Jaarlijks dienen de warmwatersystemen gecontroleerd te worden op de correcte instelling van de temperatuur. Dit heeft als doel periodiek te valideren dat de temperatuur van de warmwaterbereiders op correcte wijze is ingesteld. De jaarlijkse controle dient geregistreerd te worden in logboek 4.8 (controleren temperatuurinstellingen). 34/38

35 Bijlage II Temperatuurmetingen In dit hoofdstuk vindt u de temperatuurmetingen die tijdens de inventarisatie zijn gedaan. De tabellen geven per tappunt het temperatuurverloop tijdens de meting aan. In elke tabel is de temperatuur gerelateerd aan de tijd die erboven staat. Van eventueel afwijkende temperaturen zijn de grafieken te vinden in bijlage I. De temperatuurmetingen zijn gedaan met onderstaande temperatuuropnemer: Merk en type Kalibratiedatum Receptor Koudwatertemperatuur gemeten in C, gerelateerd aan tijd in seconden Nr, plaats en omschrijving Direct CV vulkraan, Technisch hok : Fontein, Verzorgingskamer : Hoog/laagbad, Verzorgingskamer : Labkraan, Keuken : Mengventiel, personeelsruimte :44 22,4 22,6 22, ,2 22,4 22,4 22, ,6 22,6 22,5 31, ,3 23,9 24,5 25,7 23,4 23,1 22,2 22,2 22,1 22,0 Warmwatertemperatuur gemeten in C, gerelateerd aan tijd in seconden "Nr, plaats en omschrijving Direct Max 47 - Handdouche, Verzorgingskamer : Mengventiel, personeelsruimte : Steamer, personeelsruimte :17 63,1 62,6 61,8 61,2 63,2 23,7 58,1 56, ,2 59,8 63,0 62, ,0 35/38

36 Mengwatertemperatuur gemeten in C, gerelateerd aan tijd in seconden Nr, plaats en omschrijving Direct Max 44 - Douchemengkraan, Verzorgingskamer : Mengventiel, personeelsruimte :00 38,4 39,2 39,2 39,2 25,9 33,0 32,3 33,0 Ruimtetemperatuur gemeten in C, gerelateerd aan tijd in seconden Nr, plaats en omschrijving Direct Max 61 - Mengventiel, personeelsruimte : Sensorkraan, personeelsruimte :20 27,1 26,9 26,8 26,6 26,4 26,2 27,1 29,9 25,2 23,6 23, ,9 36/38

37 Afwijkende metingen drinkwater Afwijkende metingen warmtapwater 37/38

38 Afwijkende metingen ruimtetemperatuur 38/38