Deskundigenverklaring. Signaalraketten. Deze deskundigenverklaring vervangt versie 1, van 15 december 2004

Transcriptie

1 EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT Deskundigenverklaring Signaalraketten Versie 2, 12 oktober 2005 Deze deskundigenverklaring vervangt versie 1, van 15 december 2004

2 Aanvrager Functioneel Parket Postbus CM Den Haag De deskundigenverklaringen van het NFI geven informatie over soorten vuurwerk die niet voldoen aan de RNEV De informatie is gebaseerd op onderzoek aan vuurwerk dat door het NFI is verricht. Dit vuurwerk werd deels aangekocht en deels ontvangen in het kader van strafzaken. In deze deskundigenverklaring is onder meer opgenomen: een toetsing aan het Vuurwerkbesluit en de RNEV 2004; informatie over de gevaarsaspecten en een classificatie volgens de defaultlijst. Telefonische inlichtingen dr. A.M. van de Craats (070) W. Kerkhoff (070) /3

3 Deskundigenverklaring Signaalraketten Verklaring Definitie Met de term signaalraket wordt een zichzelf voortdrijvend stuk vuurwerk aangeduid dat als voornaamste effect een zeer harde knal genereert. Toepassing Signaalraketten worden ook wel lawinepijlen genoemd. Ze worden echter niet of nauwelijks gebruikt voor het opwekken van lawines. Signaalraketten worden op zeer kleine schaal door vuurwerkbedrijven gebruikt om een knaleffect in de lucht te genereren. Omschrijving en herkenning Een signaalraket bestaat doorgaans uit een kartonnen koker met een lengte van 12 tot 30 cm, al dan niet voorzien van een houten stok. De kartonnen koker is vaak voorzien van opdrukken. Aan één zijde van de koker bevindt zich de lont. Deze is doorgaans afgeschermd met een plastic beschermkap. Voor de herkenning van signaalraketten kan gebruik worden gemaakt van de foto s in bijlage 1. Regeling nadere eisen aan vuurwerk 2004 (RNEV 2004) Consumentenvuurwerk moet krachtens artikel 9, 1 ste lid van de RNEV 2004 van het Vuurwerkbesluit voldoen aan de in bijlage III van de RNEV 2004 gestelde eisen. Signaalraketten vallen onder categorie D1 van deze bijlage. De lading voor het knaleffect van dit type vuurwerk mag uitsluitend bestaan uit zwart buskruit 1 tot een gewicht van ten hoogste 5 gram. Op het NFI zijn exemplaren van veertien verschillende typen signaalraketten onderzocht 2, waarbij is vastgesteld dat de effectlading niet bestond uit zwart buskruit. De onderzochte exemplaren van deze typen voldeden derhalve niet aan het criterium voor de samenstelling van de lading uit bijlage III van de RNEV Van signaalraketten van deze typen zijn op het NFI geen exemplaren bekend die wel voldoen aan het criterium voor de samenstelling van de lading 3. Gelet op het beoogde effect van deze typen signaalraketten, het genereren van een zeer harde knal, is het bestaan ervan ook niet waarschijnlijk. Resultaten van het onderzoek zijn opgenomen in bijlage 1 van deze deskundigenverklaring. 1 Zwart buskruit wordt in de RNEV 2004 gedefinieerd als een mengsel bestaande uit houtskool en natriumnitraat of kaliumnitraat met of zonder zwavel, met een maximale hoeveelheid verontreiniging van 3 %. 2 Het onderzoek naar de samenstelling van de lading is verricht met röntgenfluorescentie-spectrometrie en röntgendiffractie. 3 Er bestaat een vuurpijl die het uiterlijk heeft van een signaalraket van het type X-trem-Blitzknall rakete (nr 5 in bijlage 1) die wel voldoet aan de RNEV Deze is te herkennen aan de opschriften Imp. B&W, Lelystad en Art nr Verder is dit artikel voorzien van de opdruk Geschikt voor particulier gebruik. 2/3

4 Deskundigenverklaring Signaalraketten Gevaarsaspecten Veel signaalraketten worden zonder stok verpakt en verkocht. Vaak ontbreekt een gebruiksaanwijzing waarin het cruciale belang van een stok wordt aangegeven. Wanneer een signaalraket zonder stok of met te korte stok wordt afgestoken, zal de signaalraket met een grote snelheid een onvoorspelbare baan volgen en op enig moment tot ontploffing komen. Personen of materialen die zich tot op tientallen meters afstand bevinden van de plaats waar de signaalraket is ontstoken, lopen gevaar op ernstig letsel of aanzienlijke schade. Bij het afsteken van signaalraketten kan het voorkomen dat de effectlading te laag bij de grond ontbrandt. Dit kan worden veroorzaakt door een slecht werkende voortdrijvende lading of het te vroeg of te laat ontbranden van de effectlading. In dit geval wordt de harde knal bij de grond gegenereerd. Hierdoor ontstaat gevaar voor ernstig letsel of aanzienlijke schade. Een ander gevaarsaspect van signaalraketten schuilt in het feit dat als aandrijflading een geperste lading wordt gebruikt. Door verkeerde opslag of door overschrijding van de houdbaarheidsdatum kan scheurvorming optreden in het omhulsel waarin de aandrijflading is opgesloten. Hierdoor kan de aandrijflading bij ontsteking direct ontploffen. Classificatie volgens de defaultlijst De signaalraketten uit bijlage 1 van deze deskundigenverklaring konden worden geclassificeerd volgens de defaultlijst De defaultlijst is bedoeld als leidraad bij het geven van een vervoersclassificatie als geen testgegevens van een bepaald vuurwerkartikel beschikbaar zijn. De signaalraketten die in bijlage 1 worden genoemd bevatten een effectlading op basis van flitspoeder 5 die alleen een knal genereert. Signaalraketten met een dergelijke effectlading krijgen volgens de defaultlijst 2004 de classificatie 1.1G. Dit betekent dat een partij van meerdere, bij elkaar verpakte signaalraketten massa-explosief kan reageren. Een massa-explosie is een explosie die plaats vindt op praktisch hetzelfde ogenblik in de gehele partij 6. Hierbij ontstaat gevaar voor ernstig letsel en aanzienlijke schade. Misbruik Uit meerdere onderzoeken in strafzaken is gebleken dat signaalraketten geregeld worden gebruikt om moedwillig schade te berokkenen aan objecten zoals bijvoorbeeld woningen, telefooncellen, brievenbussen, abri s en auto s. Ondertekening Aldus opgemaakt en getekend op de door mij afgelegde algemene belofte als vast gerechtelijk deskundige. Plaats Den Haag Datum 12 oktober 2005 dr. A.M. van de Craats 4 defaultlijst van 23 november 2004, bedoeld in artikel 1, onderdeel c, van de Regeling aanvraag autorisatie classificatiecode vuurwerk (defaultlijst 2004). 5 Flitspoeder is, volgens Opmerking 2 van de defaultlijst 2004, een pyrotechnisch mengsel van een oxiderende stof en een metaalpoeder dat wordt gebruikt om een hoorbaar knaleffect te verkrijgen. 6 Definitie uit document TRANSPORT OF DANGEROUS GOODS, Model Regulations, Volume I, United Nations, New York and Geneva, /3

5 Deskundigenverklaring Signaalraketten, Bijlage 1 Bijlage1 Nr 1 Zink ,2 gram Nr 2 Zink ,8 gram Nr 3 Superblitz 8,6 gram Nr 4 Weco Signalrakete A 30 gram Nr 5 X-trem Blitzknal Rakete 1 35,5 gram 1 1 Er bestaat een vuurpijl die het uiterlijk heeft van een signaalraket van het type X-trem-Blitzknall rakete die wel voldoet aan de RNEV Deze is te herkennen aan de opschriften Imp. B&W, Lelystad en Art nr Verder is dit artikel voorzien van de opdruk Geschikt voor particulier gebruik. 1/3

6 Deskundigenverklaring Signaalraketten, Bijlage 1 Nr 6 Weco Euro-Blitz Rakete 15,9 gram Nr 7 Super Blitz Knal 30,4 gram 2,9 gram Nr ,7 gram Nr 9 Bonbridge Thunder King 23,9 gram magnalium 2 Waarschijnlijk Spaans. Grijze kunststof kop, ronde houten schacht 2/3

7 Deskundigenverklaring Signaalraketten, Bijlage 1 Nr 10 Flashing Thunder 15 gram aluminium, zwavel Nr 11 MIllenium Pyrotechnics Mother of Thunder 7,2 gram aluminium, zwavel, magnalium Nr 12 MIllenium Pyrotechnics Millenium air Thunder 7,8 gram aluminium, zwavel, magnalium Nr 13 10,1 gram Nr 14 6,6 gram aluminium, zwavel 3/3